1. Na ivakaraitaki cava e biuta o Jisu vei ira na nona imuri? Cava era qai cakava? (Raica na iyaloyalo ena waqana.)

E MARAU tiko ga o Jisu ena nona cakacaka vakaitalatala e vuravura, e vinakata mera marautaka tale ga na nodra cakacaka vakaitalatala na nona imuri. (Joni 4:35, 36) Ni tiko vata kei ira nona tisaipeli, era gumatuataka na cakacaka vakavunau. (Luke 10:1, 5-11, 17) Ia ni vesu qai vakamatei, eratou sega ni via vunau ena dua na gauna lekaleka. (Joni 16:32) Ni vakaturi o Jisu, e uqeti ratou me ratou vakaliuca na vunau. Ni lesu i lomalagi, eratou gumatua tiko ga ena vunau na nona imuri, era kudruvaka gona na meca: “Raica, dou sa vakasinaiti Jerusalemi ena nomudou ivakavuvuli.”—Caka. 5:28.

2. E vakalougatataka vakacava o Jiova na cakacaka vakavunau?

² E dusimaka o Jisu na nodra cakacaka vakavunau na lotu vaKarisito ena imatai ni senitiuri qai vakalougatataki ira o Jiova ni levu era ciqoma na nodra itukutuku. Kena ivakaraitaki ena Penitiko 33 G.V., e rauta ni 3,000 era papitaiso. (Caka. 2:41) E tubu tiko ga vakalevu na kedra iwiliwili na tisaipeli. (Caka. 6:7) Ia e tukuna o Jisu ni na qai vuavuaivinaka sara na cakacaka vakavunau ena iotioti ni veisiga.—Joni 14:12; Caka. 1:8.

3-4. Na cava ena rairai sega ni rawarawa kina vei ira eso na vunau? Cava eda na veivosakitaka ena ulutaga qo?

³ Eda dau saga kece meda marautaka na noda cakacaka vakaitalatala. E rawarawa qori ena so na vanua. Na vuna? Ni levu era taleitaka mera vulica na iVolatabu, ia eso tale e vinakati mera wawa me yacova ni gole yani e dua na  tacida! Ena so tale na vanua, e sega ni rawarawa vei ira na dautukutuku na vunau nira yali tu na itaukeinivale. Ke ra tiko mada ga, era na rairai sega ni kauaitaka na iVolatabu.

⁴ Ke o tiko ena vanua e dredre kina na cakacaka vakavunau, ena rawa ni uqeti iko na vakatutu ena ulutaga qo. Eda na veivosakitaka na ka era cakava eso mera wasea kina na itukutuku vinaka. Eda na veivosakitaka tale ga na vuna meda marau tiko ga kina ke ra vakarorogo na lewenivanua se sega.

5. Na ka dredre cava era vosota e levu na tacida?

⁵ Era vakadinata e levu na tacida ni sa qai dredre tiko ga meda sotava e levu ena nodra vale. Eso na dautukutuku era tiko ena vanua e levu kina na tabavale era yadravi tu, se na itikotiko vakabai. Ena rairai tiko na kena yadra, ia ena sega ni vakatara meda curu, vakavo ke da sureti. So tale na dautukutuku e rawarawa mera vunau e veivale, ia e levu e lala tu. Eso tale era vunau ena veikoro lalai se itikotiko vagalala. Era na rairai lako sara vakayawa na dautukutuku, mera vosa vua e dua na itaukeinivale ena rairai sega mada ga ni tiko e vale! Meda kua sara ni soro nida vunau ena yalava va qori. Eda na vosota vakacava me rawa nida vunau vei ira e levu?

6. Sala cava era vaka kina na gonedau na dautukutuku?

⁶ E vakatauvatana o Jisu na cakacaka vakavunau kei na nodra qoli na gonedau. (Mari. 1:17) Eso na gonedau era qoli tiko me vica vata na siga, e sega ni rawa e dua na ka. Ia era sega ni soro, era tovolea eso tale na ka. Era veisautaka na gauna era qoli kina, na vanua, kei na iwalewale era vakayagataka. Eda rawa tale ga ni cakava qori ena noda cakacaka vakaitalatala. Vakasamataka mada e vica na vakatutu qo.

7. Na cava ena rairai yaco ke da veisautaka na gauna eda vunau kina?

⁷ O rawa ni veisautaka na gauna mo lai vunau kina. Eda na sotava e levu ke da vunau ena gauna era rairai tiko kina e vale. Io, nira na lesu kece ga i vale! Levu na tacida era raica ni yaga na vunau ena sigalevu se yakavi nira sotava kina e levu. Na vuna? De dua era na sega ni vakusakusa na itaukeinivale, era yalorawarawa tale ga mera veivosaki. Se o na via muria tale ga na ka e vakatura o David, e qase ni ivavakoso. E kaya ni vunau oti ena dua na yalava ena dua se rua na aua, rau na lesu tale kei na nona itokani ena vale kece e lala. E kaya, “Au kurabui sara ga ni levu na itaukeinivale era tiko ena ikarua ni gauna keirau gole yani kina.” *

8. Eda na muria vakacava na Dauvunau 11:6 ena noda cakacaka vakaitalatala?

⁸ Meda kua sara ni soro. Na tikinivolatabu e yavutaki kina na noda ulutaga e vakabibitaka na rai me tiko vei keda. (Wilika Dauvunau 11:6.) O David, sa cavuti oti mai, e sega sara ga ni soro. Ena dua na vale e dau lala tu, e sotavi itaukeinivale ni oti e vica vata na veisiko. E taleitaka na turaga ya na veivosakitaka na iVolatabu qai kaya, “Sa walu na yabaki noqu tiko eke, au se bera vakadua ni sotava e dua na iVakadinadina i Jiova me vunau mai.” E kaya o David, “Au raica ni  gauna eda sotavi ira kina e vale, era dau taleitaka mera rogoca na itukutuku eda vunautaka yani.”

9. Na cava era cakava eso na dautukutuku mera vunau kina vei ira na sega ni tiko e vale?

⁹ Tovolea e dua tale na vanua. Eso na dautukutuku era veisautaka na vanua era vunau kina me rawa nira vosa vei ira na sega ni tiko e vale. Kena ivakaraitaki, e vuavuaivinaka sara na vunau e salatu kei na qiqi nira sotavi ira kina na tiko ena tabavale lelevu e sega ni vakatarai kina na vunau. E rawa nira veivosaki na tacida kei ira na tiko ena tabavale qori. Era raica tale ga e levu na dautukutuku ni levu era na rairai veivosaki se taura na ivola ena vanua ni gade, makete kei na yalava ni bisinisi. E kaya o Floiran, na ivakatawa ni tabacakacaka mai Bolivia: “Keimami dau gole ina makete kei na yalava ni bisinisi ena maliwa ni dua na kaloko kei na tolu ena sigalevu nira sega ni osooso na dau volivolitaki. E toso vinaka na veivosaki, eso na gauna e tauyavu sara na vuli iVolatabu.”

10. Na iwalewale cava tale o rawa ni vakayagataka?

¹⁰ Tovolea e dua tale na iwalewale. Kaya mada ni o saga vakavica vata mo vosa vua e dua. O gole yani ena dua tale na gauna, ia e sega ni tiko e vale. E tiko eso tale na sala o rawa ni vosa kina vua? E kaya o Katarína, “Au dau volavola vei ira era sega ni tiko e vale, au na vakamacalataka na ka au na tukuna ke keimami sota.” Cava eda vulica vua? Meda tovolea na iwalewale kece meda vunau vei ira ena noda yalava.

11. Na cava era sega ni kauai kina eso ena itukutuku eda vunautaka?

¹¹ Eso era sega ni taleitaka na itukutuku eda kacivaka. Era nanuma ni sega ni yaga mera kila na Kalou se na iVolatabu. Era sega ni vakabauta na Kalou nira raica na levu ni rarawa e vuravura. Era sega ni taleitaka na iVolatabu nira raica nodra veivakaisini na iliuliu ni lotu era kaya tiko nira muria na iVolatabu. Eso tale era osooso ena nodra cakacaka, vuvale, se nodra leqa, era sega ni raica na sala ena vukei ira kina na iVolatabu. Eda na marau tiko ga vakacava nida vunau vei ira era sega ni kauaitaka na itukutuku eda vunautaka?

12. Eda na muria vakacava na Filipai 2:4 ena cakacaka vakaitalatala?

¹² Vakaraitaka ni o kauaitaki ira. Levu era sega ni dau kauai e liu, era taleitaka na itukutuku vinaka nira vakila nodra veikauaitaki dina na dautukutuku. (Wilika Filipai 2:4.) Me kena ivakaraitaki, e kaya o David, sa cavuti oti mai, “Ke dua e kaya ni sega ni taleitaka, meda biuta vakatikitiki na noda iVolatabu se na ivola da qai kaya: ‘Au via kila sara ga na vuna e va kina qori na nomu rai.’” Era na kila nida kauaitaki ira dina. De dua era na sega ni nanuma na ka eda kaya, ia era na rairai nanuma vinaka na noda veikauaitaki. Ke ra sega mada ga ni vinakata na itaukeinivale meda vosa, meda vakaraitaka mada ga ena noda itovo kei na irairai ni matada nida kauaitaki ira.

13. Eda na veisautaka vakacava na noda itukutuku me ganiti itaukeinivale?

¹³ Eda na vakaraitaka vakacava na kauai? Oya nida veisautaka noda itukutuku me ganita na ka e kauai kina o itaukeinivale. Me kena ivakaraitaki, vakacava eda raica e dua na ka e vakaraitaka ni tiko e vale na gone? Era na rairai kauai na itubutubu ena ivakasala vakaivolatabu me baleta na susu gone, se ivakasala me marau kina na vuvale. O raica e vica vata na loka e katuba? De dua eda na veivosakitaka na basulawa kei na rere sa takalevu tu e vuravura, oti ena rairai taleitaka o itaukeinivale meda vakamacalataka na kena wali vakadua na basulawa. Se mani ituvaki cava era tu kina na itaukeinivale, saga mo vukei ira mera raica na yaga ni ivakasala vakaivolatabu. E kaya o Katarína, sa cavuti oti mai, “Au dau vakasamataka na sala e  veisautaki au kina na ka dina.” Oya na vuna e dau nuidei kina ni vakamacala, era vakadinadinataka tale ga qori o ira na rogoci koya.

14. Me vaka e tukuni ena Vosa Vakaibalebale 27:17, era na veivukei vakacava o ira na vunau vata?

¹⁴ Vuli vei ira eso tale. Ena imatai ni senitiuri, e vakavulici Timoci o Paula ena iwalewale ni vunau kei na veivakavulici. E uqeti Timoci tale ga me vakayagataka qori me vukea kina eso tale. (1 Kor. 4:17) Vakacava nikua? Me vakataki Timoci, eda rawa ni vuli vei ira na matua ena noda ivavakoso. (Wilika Vosa Vakaibalebale 27:17.) Dikeva mada na nona ivakaraitaki e dua na tacida o Shawn. Sa dede nona painia tiko ena dua na koro era lomavakacegu na lewenikoro ena nodra lotu. E marau tiko ga vakacava? E kaya, “Au saga meu cakacaka vata kei na dua tale. Ni keirau biubiu mai na dua na vale, keirau dau veivosakitaka na sala me keirau vakavinakataka kina na iwalewale ni neirau veivakavulici. Kena ivakaraitaki, keirau taleva na ka e tukuna o itaukeinivale kei na ka keirau tukuna. Oti, keirau qai veivosakitaka na sala me veisau kina na ka keirau tukuna, ke keirau donuya tale na ituvaki qori.”

15. Na cava e bibi kina na masu ena cakacaka vakaitalatala?

¹⁵ Masuti Jiova me vukei iko. Kerea na veidusimaki i Jiova ena gauna kece ni cakacaka vakaitalatala. Eda na sega ni rawata e dua na ka ke sega ni tokoni keda na nona igu kaukaua, ya na yalo tabu. (Same 127:1; Luke 11:13) Ni o kerea na veivuke i Jiova ena masu, mo vakamatatataka na ka o masulaka. Kena ivakaraitaki, o rawa ni kerei koya me dusimaki iko vua e dua e via vulica na ka me baleti koya, e tu vakarau tale ga ni vakarorogo. Oti, mo cakava sara na ka o masulaka ni o vunau vei ira kece o sotava.

16. E bibi vakacava na vuli vakataki keda me vuavuaivinaka kina noda cakacaka vakaitalatala?

¹⁶ Me tiko nomu gauna ni vuli vakataki iko. E kaya na Vosa ni Kalou: “Moni vakadinata . . . ni vinaka, e yaga, qai uasivi na loma ni Kalou.” (Roma 12:2) Na levu ga ni nomu vakadeitaka ni o sa kila na ka dina me baleta na Kalou, o na nuidei tale ga ni wasea qori ena cakacaka vakaitalatala. E kaya o Katarína, sa cavuti oti mai: “Ena dua na gauna lekaleka sa oti, au liaca ni vinakati meu vaqaqacotaka na noqu vakabauta me baleta eso na yavu ni ivakavuvuli vakaivolatabu. Au mani vulica vinaka na ivakadinadina ni tiko na Dauveibuli, ni Vosa ni Kalou na iVolatabu, ni tiko tale ga nikua na isoqosoqo e matataka na Kalou.” E kaya o Katarína ni nona vuli vakataki koya e vaqaqacotaka nona vakabauta, e marautaka tale ga kina vakalevu nona cakacaka vakaitalatala.

17. Na cava e marau tiko ga kina o Jisu ena cakacaka vakaitalatala?

¹⁷ Era sega ni marautaka eso na itukutuku e vunautaka o Jisu, ia e marau tiko ga qai sega ni cegu nona vunau. Na vuna? E kila ni yaga vei ira na lewenivanua na ka dina, e vinakata tale ga me vukea e levu mera vakabauta na itukutuku ni Matanitu ni Kalou. E kila tale ga nira na veisau eso era sega ni vakarorogo e liu. Vakasamataki ratou mada na lewe ni nona vuvale. Ena tolu veimama na yabaki ni nona cakacaka vakaitalatala o Jisu, e sega ni dua vei ratou na tacina e mai nona  tisaipeli. (Joni 7:5) Ia ni sa vakaturi, eratou sa qai lotu vaKarisito.—Caka. 1:14.

18. Na cava eda vunau tiko ga kina?

¹⁸ Eda sega ni kila o cei tale ena mai vakabauta na ka dina vakaivolatabu eda vakavulica. Eso e taura toka na gauna mera vulica na ka dina. Nira raica o ira na sega ni via vakarorogo na noda itovo vinaka kei na mamarau, de dua era na mai “vakalagilagia na Kalou.”—1 Pita 2:12.

19. Me vaka e tukuni ena 1 Korinica 3:6, 7, na cava e bibi meda kila?

¹⁹ Nida tea na sore ni ka dina qai vakasuasuataka, e bibi meda kila ni Kalou ga e vakatubura. (Wilika 1 Korinica 3:6, 7.) E kaya o Getahun, na tacida tagane e veiqaravi tiko mai Iciopea: “Sivia ni 20 na yabaki, o yau ga na iVakadinadina i Jiova au tiko ena dua na yalava e tarai vakavudua. Ia qo sa 14 na dautukutuku. E 13 sa papitaiso, wili kina o watiqu kei na tolu na luvequ. Era le 32 era dau tiko ena soqoni.” E marau o Getahun me vunau tiko ga, e vosovoso tale ga ni waraki Jiova me vagolei ira mai na yalomalumalumu ina nona isoqosoqo!—Joni 6:44.

20. Ena sala cava eda vaka kina na dauveivueti?

²⁰ E raica vakacava o Jiova na noda bula yadua? E ka talei vua. E lesi vei keda na itavi dokai meda cakacaka vata kei Luvena, mera kumuni mai na lewe ni veimatanitu ni bera ni cava na ituvaki qo. (Akeai 2:7) Na noda cakacaka vakavunau e vaka na cakacaka ni veivueti. Eda vaka na timi ni veivueti, eda talai meda lai vueti ira mai na lewe ni waqa sa luvu tiko. Era na lewe lailai ga na lai vueti mai, ia e bibi kece na noda cakacaka na lai veivueti. E dina tale ga qori ena noda cakacaka vakaitalatala. Eda sega ni kila na levu ni tamata mera na vakabulai mai na vuravura i Setani. Ia o Jiova e rawa ni vakayagataki keda meda vukei ira. E kaya o Andreas, na tacida tagane mai Bolivia, “Au kila ni o koya e mai vulica na ka dina qai papitaiso, e rawati ga ena nodra cakacaka vata e levu.” Me donu tiko ga na noda rai ena cakacaka vakaitalatala. Ke da cakava qori, ena vakalougatataki keda o Jiova, eda na marautaka tale ga na noda cakacaka vakaitalatala.