Amuye ku shebo

Amuye pa mitwi iliimo

MUTWI WAKWIIYA 20

Amutolelele Kusuna Ncito Yakushimikila

Amutolelele Kusuna Ncito Yakushimikila

“Koshanga mbuto yako . . . alimwi utaleki lyaansa lyako kookesha.”​—SHIKU. 11:6.

LWIIMBO 70 Amulangoole Basuni Kukutika

NSHESHI TWIIYE *

Yesu ndyaakaboolela kwiculu, bashikwiiya bakwe bakasebensa cankusu muncito yakushimikila mu Jelusalemu akumisena imwi iinji (Amubone palagilafu 1)

1. Ino nciinshi Yesu ncaakacita ncaakalinga kusuni ayi bashikwiiya bakwe abalo banoocita, alimwi ino bashikwiiya bakwe bakacita buyani? (Amubone cikope cili papeeji yakutaanguna.)

YESU ndyaakalinga pacishi capanshi wakatolelela kushimikila makani abotu. Wakalinga kulangila ayi mpashi bantu inga bakutika, alimwi ishi nshaasuni ayi bashikwiiya bakwe banoocita. (Joni 4:35, 36) Yesu ndyaakalinga abashikwiiya bakwe bakalinga kusebensa cankusu muncito yakushimikila. (Luka 10:1, 5-11, 17) Nacibi boobo, Yesu ndyaakacatwa akucaikwa, bashikwiiya bakwe kwakaciindi bakacileka kusuna ncito yakushimikila. (Joni 16:32) Pesule lyakubushikwa, Yesu wakabayuminisha kubikila maano kuncito yakushimikila. Ndyaakaboolela kwiculu, bashikwiiya bakwe bakacaala kabasebensa cankusu abuumbi muncito yakushimikila cakwaamba ayi balwani babo bakatoongoka akwaamba ayi: ‘Amubone! Mwasusha Jelusalemu yoonse anjiisho shanu.’​—Milimo 5:28.

2. Ino Yehova alatucafwa buyani muncito yakushimikila?

2 Yesu ngowakalinga kutanjilila ncito yakalinga kucita Beneklistu bamuciindi ca batumwi, alimwi Yehova wakabacafwa. Aboobo bantu baanji bakasumina cancine. Kucakubonenaako pabushiku bwa Pentekositi yamu 33 C.E., bantu bashika kuma 3,000 bakabombekwa. (Milimo 2:41) Alimwi bashikwiiya bakalinga kufulilaakobo. (Milimo 6:7) Nacibi boobo, Yesu wakaambila limwi ayi incito yakushimikila makani abotu ilaakutolelela kuya panembo abuumbi munshiku shakweelaako.​—Joni 14:12; Milimo 1:8.

3-4. Ino nceebonshi nciyumu kushimikila mumisena imwi, alimwi ino nshiinshi nsheshi twiiye mumutwi uyu?

3 Soonse tulyeelete kutolelela kusebensa cankusu akusuna ncito yakushimikila. Mushishi shimwi, ncuubu kucita boobo. Ino nceebonshi? Nceebo cakwaamba ayi bantu baanji balisuni kwiiya Baibo cakwaamba ayi bamwi balayandika kulindila kwaamba ayi Kamboni wakubaiisha akaboneke! Ano mushishi shimwi incito yakushimikila njiyumu; mukwiinga bantu liinji tabacaniki paŋanda, alimwi mpashi abo mbweenga mwacaana inga kabatasuni kwiiya Baibo.

4 Na mulekala kumusena nkocibete ciyumu kushimikila, makani ngeshi twiiye mumutwi uyu mpashi atoomucafwa abuumbi. Tutokwiiya bamwi nshobacita kwaamba ayi bacikoonshe kucana bantu baanji ndyebatooshimikila. Alimwi tutokwiiya aceenga catucafwa kutolelela kusuna ncito yakushimikila nabi bantu bakaka kukutika.

AMUTOLELELE KUSUNA NCITO YAKUSHIMIKILA NABI BANTU NDYEBATACANIKI PAŊANDA

5. Ino ngamapensho nshi Bakamboni baanji ngobacana?

5 Bakamboni baanji tabacani bantu paŋanda ndyebatooshimikila. Beshikushimikila bamwi balekala mumisena bantu baanji mobayakite maanda ashitilishitwe abuumbi. Amwi maanda palacanika ayi pali shikulindilila uyo ukasha bantu kunjila na beene bekala mukati tabana kumwiita. Mumisena imwi Bakamboni balacikonsha kushimikila kuŋanda aŋanda kwakubula lipenshi lili lyoonse, sombi bantu baanji tabacanikiiwo pamaanda. Beshikushimikila bamwi balashimikila kumisena yakulaale kucanikabo bantu baniini. Cimwi ciindi inga beenda mishinso ilaamfu kukonkelabo muntu, mpashi ngweenga tabacaniiwo apaŋanda! Na aswebo tuleenda mumapensho mbuli aya, tatweelete kuboolela mwisule. Ino inga twacita buyani kwaamba ayi tukome mapensho aya akucikonsha kushimikila bantu baanji?

6. Ino ncito yakushimikila ilikoshenye buyani anciito yakucata nswi?

6 Yesu wakakoshanisha ncito yakushimikila kuncito yakucata nswi. (Maako 1:17) Cimwi ciindi beshikucata nswi inga bamana nshiku shiinji kwakutacatawo nswi nabi yomwi. Sombi tababooleli mwisule; baalula mbobasebensa. Baleelesha kuya paciindi cimwi, kumusena umwi, na kweelesha nshila imwi yakucatilaamo nswi. Aswebo inga twaalula mbotusebensa ncito yesu yakushimikila. Amuleke tubandike pashintu nsheenga twaciita.

Na mutoshimikila makani abotu kumusena bantu liinji nkobatacaniki paŋanda, amweeleshe kuyaako shiindi shipusenepusene, kuya mukushimikila kumusena kumwi, na kusebensesha nshila shimwi. (Amubone mapalagilafu 7-10) *

7. Ino mbubotu nshi mbweenga twacana na katuya mukushimikila pashiindi shipusenepusene?

7 Amweeleshe kuya paciindi cimwi. Inga twacikonsha kucana bantu baanji na tweelesha kuya paciindi bantu ndyebacanika paŋanda. Mukwiinga muntu uli woonse kulaba ciindi ndyaacanika paŋanda! Bamakwesu abenankashi baanji balaya mukushimikila malumwi na macolesha mukwiinga nceciindi bantu baanji ndyebacanika paŋanda. Alimwi paciindi ici baanji balaba kabatacite shakucita shiinji, aboobo balanyumfwa kabotu kubandikaabo. Na mpashi inga mweeleshako kucita shakacafwa mukwesu waliina lya David, munene mulibungano. Wakaamba ayi na basebensako kwa mawoola aniini, balo awooyo ngobatoosebensaakwe balaboolela alimwi mumaanda mobatakwe kucana bantu ciindi cakutaanguna. Bakaamba ayi, “Ndakankamana abuumbi kwaamba ayi bantu baanji balacanika na mwaboolelaako alimwi paciindi cimwi.” *

Na mutoshimikila makani abotu kumusena bantu liinji nkobatacaniki paŋanda, amweeleshe kuyaako shiindi shipusenepusene (Amubone mapalagilafu 7-8)

8. Ino shaamba lilembo lya Shikushimikila 11:6 inga twashikonkela buyani ndyetutooshimikila?

8 Tatweelete kuboolela mwisule. Aya ngomakani atoyuminishikwa mulilembo paswa mutwi. (Amubelenge Shikushimikila 11:6.) Mukwesu waliina lya David ngotwakalinga twaambawo taakwe kuboolela mwisule. Pesule lyakuboolelaako mankanda aanji, bushiku bumwi wakamucana mwineŋanda. Musankwa ngwakacana wakalinga kusuni kwiiya Baibo, aboobo wakaamba ayi, “Ndekala paŋanda ino kwa myaaka 8, sombi nshikwe kubonaawo kale Kamboni Wakwe Yehova kusa waano.” Ba David bakaamba ayi, “Ndakacana kwaamba ayi na muntu mwamucana paŋanda pesule lya kuyaako mankanda aanji, liinji alasumina kumushimikila makani abotu.”

Na mutoshimikila makani abotu kumusena bantu liinji nkobatacaniki paŋanda, amweeleshe kuya mukushimikila kumusena kumwi (Amubone palagilafu 9)

9. Ino Bakamboni bamwi balacita buyani kwaamba ayi bashimikile bantu batacaniki paŋanda?

9 Amweeleshe kuya mukushimikila kumusena kumwi. Beshikushimikila bamwi balaya mukushimikila kumusena kumwi kwaamba ayi bacikoonshe kucana bantu liinji batacaniki paŋanda. Kucakubonenaako, kushimikila munshila akusebensesha kakoci kamabuku kulacafwa kushimikila bantu bekala kumisena nkobatasuminishi kushimikila kuŋanda aŋanda. Kushimikila munshila iyi kulapa beshikushimikila coolwe cakubandika abantu bekala mumisena ishupite kubandika abantu. Alimwi beshikushimikila baanji bacana kwaamba ayi bantu balasumina kubandikaabo na kutambula mabuku esu kumisena mbuli kumapaaki, kumaaketi alimwi akumisena imwi yamakwebo. Mutanjilili walubasu kucishi ca Bolivia waliina lya Floiran, wakaamba ayi: “Tulaya kumaaketi akumisena imwi yamakwebo ciindi cakuma 13 koloko alimwi akuma 15 koloko beshikuulisha ndyebabaako aciindi. Tulashimikila kabotu abuumbi alimwi cimwi ciindi tulatalika ashiiyo sha Baibo.”

Na mutoshimikila makani abotu kumusena bantu liinji nkobatacaniki paŋanda, amweeleshe kusebensesha nshila shimwi (Amubone palagilafu 10)

10. Ino nshiinshi shimwi nsheenga mwaciita kwaamba ayi mucikoonshe kushimikila bantu bekala kumusena nkomushimikila?

10 Amweelesheko nshila imwi. Atwaambe ayi mweeleshako mankanda aanji kwaamba ayi mushimikile muntu umwi. Sombi taacaniki paŋanda nabi mwayaako pashiindi shipusenepusene. Sa kuli shimwi nsheenga mwaciita kwaamba ayi mubandike amuntu uyo? Nankashi waliina lya Katarína, wakaamba ayi, “Ndabalembela makalata abo boonse batacaniki paŋanda, akubasansulwiita makani ngeenga ndabalwiita na ndabacana paŋanda.” Ino nshiinshi nsheenga tweeyawo? Amweeleshe kusebensesha nshila shipusenepusene kwaamba ayi mucikoonshe kushimikila bantu boonse bekala kumusena nkomushimikila.

AMUTOLELELE KUSUNA NCITO YAKUSHIMIKILA NABI BANTU BAKAKE KUKUTIKA

11. Ino nshiinshi shipa kwaamba ayi bantu bamwi bakake kukutika kumakani abotu?

11 Bantu bamwi balakaka kukutika kumakani abotu ngotushimikila. Tababoni kuyandika kwa kushiba Lesa akwiiya Baibo. Tabashomi muli Lesa ceebo cakufula kwa mapensho ali mucishi. Tabasuniiwo kwiiya shamu Baibo ceebo cakwaamba ayi balabona shintu shitabete kabotu shicita bamatanjilili beshibupailishi abo baamba ayi balakonkela Baibo. Bamwi balabikila maano abuumbi kuncito, mikwashi, na kumapensho ngobacite, alimwi balabona anga Baibo inga taibacafwiiwo. Ino inga twacita buyani kwaamba ayi tutolelele kuba alusangalalo muncito yakushimikila nabi kwaamba ayi abo mbotushimikila balabona anga makani abotu tayandiki?

12. Ino kukonkela maswi ngotucana palilembo lya Bene Filipi 2:4, inga kwatucafwa buyani ndyetutooshimikila?

12 Amucite shitondesha ayi mulabikila maano kubaabo mbomushimikila. Baanji pakutaanguna bakakaka kukutika kumakani abotu, balesa mukukutika pesule lyakubona shikushimikila mbwaabatondesha ayi alababikilaako maano. (Amubelenge Bene Filipi 2:4.) Kucakubonenaako, ba David, mbotwakalinga twaambawo, bakaamba ayi, “Na muntu waamba ayi taasuniiwo kukutika kumakani abotu tulabika Baibo alimwi amabuku esu palubasu akumulwiita ayi: ‘Inga ndasuna kushiba cimupa kwaamba ayi munolinyumfwa boobo.’” Bantu balashiba na tulababikilako maano. Mpashi cimwi ciindi inga tabeebaluki nshetwakabandika, sombi inga bebaluka mbotwakabatondesha ayi tulababikilako maano. Nabi kwaamba ayi mwineŋanda inga taasuminiiwo ayi tubandike akwe, inga twatondesha ayi tulabikila maano kwiinda mushintu nshetucita alimwi ambotuboneka pameenso.

13. Ino inga twacita buyani kwaamba ayi bantu basune kukutika kumakani abotu?

13 Inga twatondesha ayi tulabikila maano na katwaalula makani ngotushimikila kweelana amuntu mbotwamucana. Kucakubonenaako, sa kuli ncemwabona citotondesha ayi paŋanda apo pali baana? Mpashi bashali inga basuna kushiba Baibo nshoyaamba pamakani akulela kabotu baana na nsheenga bacita kwaamba ayi babe alusangalalo mumukwashi. Sa kushisasa kutoboneka maloko aanji? Mpashi inga twabandika pashintu shibiibi shitoocitika mucishi, alimwi abantu baanji mboshibapa kuba aboowa. Mpashi mwineŋanda inga wanyumfwa kabotu kushiba kwaamba ayi shibiibi shoonse shilaakumana. Lyoonse na mwacana muntu usuni kukutika amumucaafwe kushiba makani amu Baibo mbweenga amucafwa. Ba Katarína, mbotwalinga twaambawo, bakaamba ayi, “Ndayeeya bunene Baibo mboyancafwa palwaangu.” Ici cilapa ba Katarína kwaamba cakushinisha, aboobo bantu mbobashimikila balabona ayi nshebatokwaamba nshancine.

14. Kweelana a Tushimpi 27:17, ino beshikushimikila inga bacafwana buyani ndyebali muncito yakushimikila?

14 Amusumine lucafwo kuswa kubamwi. Muciindi ca batumwi, Paulo wakaiisha Timoti bwakushimikila akwiisha, alimwi wakamuyuminisha ayi alakwe wakalinga kweelete kwiishako bamwi. (1 Koli. 4:17) Bweenka mbocakalinga kuli Timoti, aswebo inga tweeyako kuswa kushakubonenaako sha baabo bacishi kabotu kushimikila akwiisha. (Amubelenge Tushimpi 27:17.) Amuyeeye cakubonenaako ca mukwesu waliina lya Shawn. Kwakaciindi, wakasebensako bupainiya kumusena wakumushi, uko bantu baanji nkobakalinga kusunishi bupailishi bwabo. Ino wakacita buyani kwaamba ayi atolelele kuba alusangalalo? Wakaamba ayi: “Lyoonse ndakalinga kweelesha kusebensaako aumwi muncito yakushimikila. Ndyetutooswa paŋanda yomwi akuya pa imwi twakalinga kubandika pa sheenga shatucafwa kushimikila kabotu. Kucakubonenaako, twakalinga kubandika shalinga shaamba mwineŋanda alimwi ambotwalinga twacita. Lyalo twakalinga kubandika ansheenga twaciita na twacana bukaalo ubo alimwi.”

15. Ino nceebonshi tulayandika kupaila katutana kuya muncito yakushimikila?

15 Amupaile kwaamba ayi Yehova amucaafwe. Amusenge butanjilishi bwakwe Yehova lyoonse ndyemuli muncito yakushimikila. Taakuwo weenga waswitilila kwakubula lucafwo lwa mushimu usalashi. (Kulu. 127:1; Luka 11:13) Ndyemutopaila kuli Yehova amumusenge cakululama. Kucakubonenaako, inga mwasenga kwaamba ayi amucaafwe kucana muntu usuni kukutika kumakani abotu. Lyalo amucite kweelana ambomwapaila kwiinda mukweelesha cankusu kubandika amuntu uli woonse ngomwacana.

16. Ino kucita ciiyo capalwesu inga kwatucafwa buyani muncito yakushimikila?

16 Amucane ciindi cakucita ciiyo capalwaanu. Maswi akwe Lesa alaamba ayi: “Amushibe kuyanda kwakwe Lesa, nkokwaamba ayi shintu shibotu shimukondelesha alimwi shitacite kampenda.” (Loma. 12:2) Kwiiya kulatucafwa kumushiba kabotu Lesa. Lyalo ndyetutobandika abamwi, balaakubona ayi ncakwiila tulashoma nshetutokwaamba. Ba Katarína, mbotwalinga twaambawo, bakaamba ayi: “Conoonobo ndakesa mukushiba kwaamba ayi ndakalinga kuyandika kuyumya lushomo lwangu panjiisho shakutaanguna shamu Baibo. Aboobo ndakatalika kwiiya cakubikila maano pabumboni butondesha kwaamba ayi ncakwiila kuli Mulengi, Baibo nga Maswi akwe Lesa, alimwi acancine cakwaamba ayi Yehova alicite libunga limwimikaninaako munshiku shino.” Ba Katarína bakaamba ayi kucita ciiyo capalwaabo kwakabacafwa kuyumya lushomo lwabo akutolelela kuba alusangalalo muncito yakushimikila.

SHITUPA KUTOLELELA KUSUNA NCITO YAKUSHIMIKILA

17. Ino nceebonshi Yesu wakatolelela kusuna ncito yakushimikila?

17 Yesu wakatolelela kushimikila alimwi wakalinga kusuni ncito iyi nabi kwaamba ayi bamwi tabakalinga kusuni kukutika. Ino nceebonshi? Wakalinga kucishi kwaamba ayi bantu baanji bakalinga kuyandika kushiba cancine alimwi wakalinga kusuni kubacafwa. Alimwi wakalinga kucishi kwaamba ayi bamwi mukuya kwaciindi balaakusumina kukutika. Amuyeeye shakacitika mumukwashi wakwe. Myaaka yotatwe yoonse alimwi a hafu Yesu njaakalinga kushimikila makani abotu, taakuwo shikamukowa nabi womwi wakaba shikwiiya wakwe. (Joni 7:5) Nacibi boobo, pesule lyakwaamba ayi wabushikwa, bakaba Beneklistu.​—Milimo 1:14.

18. Ino nceebonshi tulatolelela kushimikila?

18 Tatucishiwo mukuya kwaciindi beshi bakasumine cancine pabaabo mbotushimikila. Bantu bamwi balatola ciindi kwaamba ayi basumine cancine. Nabi baabo batasuni kukutika kumakani abotu na babona mibo yesu ibotu alimwi ambotusuni ncito yakushimikila, abalo mukuya kwaciindi inga batalika “kulemeka Lesa.”​—1 Pit. 2:12.

19. Kweelana a 1 Bene Kolinto 3:6, 7, ino nciinshi ncotweelete kwiibaluka?

19 Nabi kwaamba ayi ndiswe tushanga imbuto ya Bwaami akutilila, tulyeelete kwiibaluka kwaamba ayi Lesa ngolengesha ayi shikule. (Amubelenge 1 Bene Kolinto 3:6, 7.) Mukwesu waliina lya Getahun usebensela kucishi ca Ethiopia, wakaamba ayi: “Kwa myaaka iindilila 20, ndakalingabo neenka mbuli Kamboni kumusena wakulaale nkondakalinga kushimikila. Ano pacecino ciindi kuli beshikushimikila bali 14. Bali 13 bakabombekwa, kwiilikaawo abakaangu alimwi abana bangu botatwe. Liinji kumabungano tulashika 32.” Ba Getahun balikondetwe kwaamba ayi bakatolelela kushimikila, akulindila cakukalika moyo kwaamba ayi Yehova alete baabo basuni kwiiya mulibunga lyakwe!​—Joni 6:44.

20. Ino incito yakushimikila ilikoshenye buyani anciito yakupulusha bantu?

20 Yehova alabona ayi buumi bwa muntu uli woonse bulayandika abuumbi. Wakatupa coolwe cakusebensela pomwi a Mwanaakwe muncito yakubunganya bantu kuswa mushishi shoonse bweende bwashintu ubu kabutana kumana. (Aga. 2:7) Incito yesu yakushimikila inga twaikoshanisha kuncito yakupulusha bantu. Alimwi tuli anga mbantu mbobatuma kuya mukupulusha bantu bamwi bali mu bwaato butoopila pamaanshi. Nabi kwaamba ayi mbweenga bacana kabacili boomi baniinibo, incito beshikupulusha boonse njobaabanamo lubasu ilayandika abuumbi. Ubu mbocibete anciito yesu yakushimikila. Tatucishiwo na mbantu bongaye mbweenga twacaafwa kupuluka mamanino abweende bwakwe Satana kaatana kushika. Sombi Yehova inga wasebensesha uli woonse wandiswe kubacafwa kwaamba ayi bakapuluke. Mukwesu waliina lya Andreas, ukala kucishi ca Bolivia wakaamba ayi, “Ndicishi kwaamba ayi na muntu weeya cancine akubombekwa, nceebo cakwaamba ayi baanji bakasebensela pomwi kumucafwa.” Atutolelele kusuna ncito yesu yakushimikila. Na twacita boobo, Yehova alaakutupa shoolwe, alimwi incito yesu yakushimikila ilaakutupa lusangalalo lwancinencine.

LWIIMBO 66 Amwaambilishe Makani Abotu

^ par. 5 Ino inga twacita buyani kwaamba ayi tutolelele kusuna ncito yakushimikila nabi bantu baanji ndyebatacaniki pamaanda na kukaka kubashimikila? Mumutwi uyu tutokwiiya sheenga shatucafwa kutolelela kushimikila calusangalalo.

^ par. 7 Beshikushimikila ndyebatooshimikila munshila shipusenepusene nshetwaambawo balyeelete kukonkela milawo yaamba pamakani akulama alimwi akusebensesha makani ngotubwesa kubantu.

^ par. 60 BUSANSULUSHI BWASHIKOPE (kuswa peculu kuya panshi): Beebene batooshimikila kumusena nkocibete ciyumu kucana bantu paŋanda. Mwineŋanda wakutaanguna ali kuncito, wabili ali kucipatela alimwi watatu waya mukuula shintu. Bacikonsha kucana mwineŋanda wakutaanguna paŋanda, ndyebayaako paciindi cimwi. Wabili bamukumanya ndyebatooshimikila kumisena kucanika bantu baanji pafwiifwi apacipatela. Watatu bamushimikila kwiinda mukumutumina fooni.