1. ¿Ti ijxpajtën myooyë Jesus ja yˈëxpëjkpëty ets ti net tyuundë? (Ixë dibujë diˈib miimp mä rebistë nyiˈak).

KO JESUS jyukyˈajty yä Naxwiiny ojts tkäjpxwaˈkxyë Diosë yˈayuk ets ninäˈä kyawinmääy ko kyaj jäˈäyëty tmëdoowˈitäˈändë, pääty ëtsäjtëm nan kyaj mbäät duˈun nwinmäˈäyëm (Fwank 4:35, 36). Ko Jesus yajpaty mëdë yˈëxpëjkpëty, nëgooyë ojts ttukxondaknëdë ko ojts yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtë (Luk. 10:1, 5-11, 17). Per ko ojts yajmäjtsnë ets ojts yˈoˈknë, ta tuk tiempë ja yˈëxpëjkpëty kyaj ojts tˈoktukxondaknëdë ja Diosë tyuunk (Fwank 16:32). Ko Jesus jyukypyejky, ta jatëgok tˈanmääy ja yˈëxpëjkpëty parë duˈunyëm yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtët. Ets ko nety jam yajpatnë tsäjpotm, ja yˈëxpëjkpëty nëgoo ojts ttukˈijt ttukxoonëdë mä yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtë. Pääty axtë ja myëtsip jyënandë: ‘Të ja Jerusalén käjpn xytyukˈawäˈänëtyäˈädë taabë ëxpëjkën’ (Hech. 5:28, TY).

2. ¿Wiˈixë Jyobaa xypyudëjkëm mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm?

² Mä primer siiglë, Jesus nyëˈëmooy tyuˈumooy ja Dios mëduumbë mä ojts yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtë, etsë Jyobaa yëˈë diˈib pudëjkëdë. Pääty, mayë jäˈäy tmëdoowˈijttë ja oybyë ayuk diˈib ojts tˈëwäˈkx tkäjpxwäˈkxtë. Extëm nˈokpëjtakëm, mä Pentekostes xëëw mä jëmëjt 33, ja jäˈäy nyëbajttë naa nidëgëk milën (Apos. 2:41). Ets niˈigyë ojts nyimayëˈadëtsnëdë ja Dios mëduumbëty (Apos. 6:7). Perë Jesus ojts tnaskäjpxë ko mä tiempë jyëjpkëxanë mayë jäˈäy tˈoymyëdowäˈändë ja Diosë yˈayuk (Fwank 14:12; Apos. 1:8).

3, 4. 1) ¿Tiko mä näägë lugäär tsyiptaˈaky nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm? 2) ¿Ti nimaytyäˈägäˈänëm mä tyääbë artikulo?

 ³ Mä näägë it lugäär kyaj tsyiptaˈaky ndukˈijt ndukxoˈonëmë Diosë tyuunk, pes mayë jäˈäy jyantsy yˈëxpëkandëbë Biiblyë. Ets kyaj nmëguˈukˈäjtëm yˈokmadaknëdë parë dyaˈëxpëjktäˈäytyët. Per mä näägë lugäär, tsip duˈunë nmëguˈukˈäjtëm ttundët. ¿Tiko tsyiptaˈaky? Yëˈko kyaj jäˈäy tnekypyäättë jyënoty tyëgoty, ets ko net tjapäättë, kyaj tmëdowäˈändë Diosë yˈAyuk.

⁴ Mä tyäˈädë artikulo, nˈixäˈänëm kanäk pëky diˈib mbäät xypyudëjkëm pën tsënäˈäyëm mä it lugäär mä jäˈäy kyaj tmëdowäˈändë Diosë yˈayuk. Nenduˈun nimaytyäˈägäˈänëm ti näägë nmëguˈukˈäjtëm të ttundë parë tmëtmaytyäˈäktë mas niˈigyë jäˈäy ets ti pudëjkëdëp parë duˈunyëm yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtë oyë jäˈäy tkamëdowäˈändë.

5. ¿Ti jotmay pyattëp mayë nmëguˈukˈäjtëm mä yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtë?

⁵ Mayë nmëguˈukˈäjtëm niˈigyë tsyiptakxënë tpäättëdë jäˈäy jyënoty tyëgoty parë ttukmëtmaytyäˈäktëdë Diosë yˈayuk. ¿Tiko? Yëˈko ta näägë jäˈäy diˈib tsënääytyëp mä jëën tëjk diˈib mëk kuentëˈaty ijtp ets tsip jap yajnidëkëdët, tsojkëp yaˈˈamdowëdë permisë ja diˈib kyuentˈäjtypyë tëjkˈääw. Nan ta netë lugäär mä nmëguˈukˈäjtëm kyaj tsyiptakxëdë yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtët tëjkmdëjkm, per kyaj nëgoo jäˈäy tpäättë diˈib myëdoowˈitandëbë Diosë yˈayuk. Ets ta diˈib ëwäˈkx käjpxwäˈkxtëp mä lugäärë nidëkëbë o diˈib jantsy jagam wëˈëmp ets niwaanë jamë jäˈäy tsyëënëdë. Waˈan jantsy jeky tniyeˈeytyë tuˈugë jäˈäy parë tmëtmaytyäˈägäˈändë, ets ko net jam jyäˈttë, kyaj pën tpäättë. Pën duˈun ja lugäär mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm, ¿ti xypyudëkëyäˈänëm parë kyaj nˈëxtëkëwäˈkëm ets parë niˈigyë jäˈäy nmëtmaytyakëm?

6. Ko nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm, ¿tiko mëët yaˈijxkijpxyë ja äjkxmäjtspë?

⁶ Ko nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm, Jesus yëˈë mëët ojts tˈijxkijpxyë tuˈugë jäˈäy diˈib äjkxmäjtsp (Mar. 1:17). Tuˈugë äjkxmäjtspë, mbäät kanäk xëëw tˈëxtäˈäyë äjkx ets nituˈuk tkamatsët, per kyaj tsyipkeˈexy, yˈëxtaabyë winmäˈäny wiˈix mbäät tˈokmatsy. ¿Ti tyuumpy? Yˈijxypy näˈä mbäät tninëjkxy, mä yajpääty ets wiˈix tmatsët. Ëtsäjtëm, nenduˈunën mbäät nduˈunëm mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm. Min nˈokˈijxëm ti xypyudëkëyäˈänëm.

7. ¿Wiˈix wyimbëtsëmy ko nˈijxëm ti oorë mbäädë jäˈäy ninëjkxëm?

⁷ Nˈokˈijxëm ti oorë mbäädë jäˈäy ninëjkxëm. Mbäät mayë jäˈäy nmëtmaytyakëm ko nˈijxëm ti oorë yajpäättë jyënoty tyëgoty. Pes seguurë ko jëmbitandëp mä jyëën tyëjk. Ta mayë nmëguˈukˈäjtëm diˈib nëjkxtëp ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë, jënakyxyëëw o ko jyäjmoonë, pes duˈun oorë mayë jäˈäy tpäättë. Ko jäˈäy jyäjnëdë jyënoty tyëgoty, ta pyoˈkxnëdë ets mbäädë net mëët tsuj yajxon ngäjpx nmaytyakëm. Nan mbäät duˈun nduˈunëm extëmë David, tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib tuump mëjjäˈäy. Ko dyaˈˈabëtsëmy mä yˈëwaˈkxy kyäjpxwaˈkxy, ta mëdë jyamyëët jatëgok tnijëmbityë jäˈäy diˈib kyaj të tpäättë. Yëˈë jyënaˈany: “Nbattëbëtsë jäˈäy kots naxtë myëmajtskˈok”. *

8. ¿Wiˈix mbäät nguytyuˈunëmë Eclesiastés 11:6 mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm?

⁸ Extëm jyënaˈanyë tekstë diˈib tyuktsondakypyë tyääbë artikulo, yëˈë xytyukjamyajtsëm ko kyaj mbäät nˈanuˈkxëm (käjpxë Eclesiastés 11:6). * David, diˈib të yajmaytyaˈaky mä  parrafo 7 kyaj ojts tsyipkeˈexy. ¿Wiˈix wyimbëtsëëmy? Pyat tuˈugë jäˈäy mä tyëjk diˈib yˈoymyëdoowë Diosë yˈayuk ets yˈanmääyë: “Jats yä kujk ntsëënë naa tuktujk jëmëjt ets nituˈuknëmtsë netyë Testiigë xykyaniminynyëm mätsë ndëjk”. David jyënaˈany: “Tëts ndimˈixy ko nimayë jäˈäy myëdoowˈijttëbë Diosë yˈayuk ko nnijëmbijt niˈadëjëm axtë koonëm nbatëm”.

9. ¿Ti näägë nmëguˈukˈäjtëm tyuundëp parë tmëtmaytyäˈäktë jäˈäy diˈib kyaj tpäättë mä tyëjk?

⁹ Nˈokˈijxëm mäjaty mbäät ngäjpxwäˈkxëm. Ta näägë nmëguˈukˈäjtëm diˈib määyëm ëwäˈkx käjpxwäˈkxtëp mët ko kyaj tpäättë jäˈäy mä jyëën tyëjk. Extëm nˈokpëjtakëm, ta lugäär mä jëën tëjkë kanäk nikëˈëybyë ets kyaj mbäädë nmëguˈukˈäjtëm kyäjpxwäˈkxtë tëjkmdëjkm, per oy wyimbëtsëmy ko kyäjpxwäˈkxtë nëˈääy tuˈääy o mä twindanëdë karruˈunk. Ko duˈun ttundë, mbäädë netë jäˈäy ttukmëtmaytyäˈäktë Diosë yˈayuk diˈib tsip yajpattëp mä jyëën tyëjk. Mayë nmëguˈukˈäjtëm, nan të tpëktë kuentë ko jäˈäy käjpxan maytyäˈägandëp o yˈaxäjëdëbë ëxpëjkpajn ko yajpäättë määyoty, mä parke o mä jäˈäy jyuy tyooktë. Floiran, tuˈugë sirkuitë diˈib tuump Bolivia, jyënaˈany: “Jats nëjkxtë käjpxwäˈkxpë määyoty ets mäjatyë jäˈäy tyooktë naa a la una o a las tres, pes duˈun oorë kyaj nëgoo jäˈäy myindë juuy këbajtpë. Kots duˈun oorë nëjkxtë, myëdoowˈijttëbë Diosë yˈayuk ets axtë nyaˈëxpëjktsondaktëbëts”.

10. ¿Ti ja tuk pëky mbäät nduˈunëm parë niˈamukë jäˈäy ndukmëtmaytyakëmë Diosë yˈayuk?

¹⁰ Nˈokˈëxtäˈäyëm ja winmäˈäny wiˈix mbäädë jäˈäy nmëtmaytyakëm. Nˈokpëjtakëm ko mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm, të tuˈugë jäˈäy njantsy nyijëmbijt njantsy nyiˈadëjëm, per kyajpyëm të nbatëm. ¿Ti net mbäät nˈaktuˈunëm? Katarína jyënaˈany: “Kotsë jäˈäy ngapääty mä jyëën  tyëjk, tatsë net njäˈäy tuˈugë neky mäts ngujayë tijatyëts të njatukmëtmaytyäˈägäˈäny”. ¿Ti tyäˈädë xytyukniˈˈijxëm? Ko tsojkëp nˈëxtäˈäyëmë winmäˈäny parë niˈamukë jäˈäy ndukmëtmaytyakëmë Diosë yˈayuk mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm.

11. ¿Tiko näägë jäˈäy kyaj tmëdowäˈändë Diosë yˈayuk?

¹¹ Näägë jäˈäy kyaj tmëdowäˈändë Diosë yˈayuk ko njatukninëjkxëm. Pes wyinmaytyë ko kyaj dyajtëgoyˈattë Dios ets kyaj tnijawëyäˈändë tijaty tukniˈˈijxëbë Biiblyë. Waˈan kyaj tmëbëktë Dios mët ko jyaˈˈatyë ayoˈon jotmay, ets kyaj tkupëktë Biiblyë mët ko pënaty nyiwintsënˈäjttëbë relijyonk kyaj tkuytyundë tijaty tukniˈˈijxëdëp. Ta netë wiinkpëty diˈib yëˈëyë myëwiin myëjotëdëbë tyuunk yˈayoˈon, fyamilyë o ja amay jotmay diˈib pyattëp ets kyaj tpëktë kuentë ko Biiblyë mbäät jyapudëkëdë. ¿Ti mbäät xypyudëjkëm parë duˈunyëm ndukˈijt ndukxoˈonëm oyë jäˈäy tkamëdowäˈändët?

12. ¿Wiˈix mbäät nguytyuˈunëmë Filipʉs 2:4 mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm?

¹² Nˈokˈyajnigëxëˈkëm ko nmëmäˈäy nmëdäjëmë jäˈäy. Mayë jäˈäy diˈibë nety kyaj tmëdowäˈändë Diosë yˈayuk kyupëjktë ok, mët ko tˈijxtë myëmay myëdäjëdë ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib tukmëtmaytyakëdë Diosë yˈayuk (käjpxë Filipʉs 2:4). Extëm nˈokpëjtakëm, David diˈib të yˈokˈyajmaytyakpë, jyënaˈany: “Ko pën tkamëdowäˈänët ja Diosë yˈayuk, oy ko kyaj atsip ndukwingugäjpxëmë Biiblyë o nmoˈoyëmë ëxpëjkpajn, nik oy ko nyajtëˈëwëm tiko duˈun wyinmay”. Pesë jäˈäy pyëjktëbë kuentë ko nmëmäˈäy nmëdäjëm. Mbäät tjäˈäytyëgoytyë ti të ndukmëtmaytyakëm, per diˈib ninäˈä tkajäˈäytyëgoyäˈändë yëˈë wiˈix të nˈanmäˈäyëm. Ets pën kyaj të xytyimˈyajkäjpxëm, mbäät ndukˈijxëm ko nmëmäˈäy nmëdäjëm ets ko tsuj yajxon nwinˈijx nˈatsoˈowëm.

13. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë jäˈäyëty tˈoymyëdowdë Diosë yˈayuk?

¹³ Tuk pëky wiˈix mbäät nyajnigëxëˈkëm ko nmëmäˈäy nmëdäjëmë jäˈäy, yëˈë ko ndukmëtmaytyakëm diˈib mbäät pyudëkëdë ets diˈib mbäät tˈoymyëdowdë. Extëm nˈokpëjtakëm, ¿jam ti tmëdaty jyënoty tyëgoty diˈib xytyukˈijxëm ko myëdäjtypyë yˈuˈunk yˈënäˈk? Pën duˈun, mbäädë tääk teety tˈoymyëdowdë ja ëwij käjpxwijën diˈib yajkypyë Biiblyë mä wiˈix mbäät dyajˈyaak yajpattë yˈuˈunk yˈënäˈk o wiˈix mbäädë familyë yˈittë jotkujk. Ets pën nˈijxëm kanäägë kandäädë tyëjkˈagëˈëy, mbäät ndukmëtmaytyakëm ko kyaj yˈokjaˈˈatanë axëkjäˈäy, kyaj ti nˈoktsëˈëgëyäˈän nˈokjawëyäˈänënë, ets ko tyäˈädë amay jotmay jëjptëgoyäämp winë xëëw winë tiempë. Tëgok tëgok nmëtmaytyakëmë jäˈäy,  oy ko ndukjaygyujkëm ko Biiblyë mbäät pyudëkëdë. Katarína diˈib të yajmaytyaˈaky mä parrafo 10, jyënaˈany: “Yëˈëts nwinmaapy wiˈixëts të xypyudëkë Diosë yˈayuk”. Ko duˈunë Katarína ttuny, ta net winë ääw winë jot tnimaytyaˈaky tijaty myëbëjkypy etsë jäˈäy pyëjktëbë kuentë.

14. Extëm jyënaˈanyë Proverbios 27:17, ¿wiˈix xypyudëjkëm ko xyjyamyëdäjtëmë nmëguˈukˈäjtëm?

¹⁴ Nˈoknasˈijxëm parë xypyudëjkëmë nmëguˈukˈäjtëm. Mä primer siiglë, Pablo tyukniˈˈixë Timoteo wiˈix yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxët ets wiˈixë jäˈäy dyaˈëxpëkët, ets yˈanmääy parë nenduˈun ttukniˈˈixët ja myëguˈuktëjk (1 Kor. 4:17). Duˈun extëmë Timoteo, ëtsäjtëm nan mbäät mëjwiin kajaa tijaty xytyukniˈˈijxëmë nmëguˈukˈäjtëm diˈib jeky kujk Dios mëduunëdë (käjpxë Proverbios 27:17). * Extëm nˈokpëjtakëmë Shawn, tuk tiempë tyuuny prekursoor mä tuˈugë lugäärë nidëkëbë mä mayë jäˈäy tˈoyjyawëdë ryelijyonk. Per ¿ti diˈib pudëjkë parë kyaj yˈëxtëkëwaˈky? Yëˈë jyënaˈany: “Kots ijty nëjkxy ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë, mëdëtsë njamyëët nëjkxy. Mientrësëts nduˈuyeˈeytyë, tats nimaytyäˈäktë wiˈixëts mbäät mas oyë jäˈäy ndukmëtmaytyäˈäktë Diosë yˈayuk. Extëm tits të ndukmëtmaytyäˈäktë jäˈäy diˈibëtsë nety të xyˈatsowdë, ets tatsë net nimaytyäˈäktë wiˈixëts nˈatsowdët kots jatëgokë jäˈäy duˈun xyajtëwdët”.

15. ¿Tiko jyëjpˈamëty nnuˈkxtakëm ko nety nëjkxäˈänëm ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë?

¹⁵ Nˈokˈamdoˈowëmë naybyudëkë Jyobaa. Tëgok tëgok nëjkxëm ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë, oy ko nmënuˈkxtakëmë Jyobaa parë xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëm. Yëˈko kyaj mbäät ti nduˈunëm, pën kyaj xytyukpudëjkëmë yˈespiritë santë (Sal. 127:1; Luk. 11:13). Ko nmënuˈkxtakëmë Jyobaa, nˈokˈanmäˈäyëm wiˈixën nyajpudëkëyäˈänëm. Extëm nˈokpëjtakëm, nˈokˈanmäˈäyëm parë xypyudëjkëm ets nbatëmë jäˈäy diˈib jantsy ixyˈatanëp ets mëdoowˈitanxëbë yˈayuk. Ko netyë Jyobaa të nˈamdoˈowëmë nyaybyudëkë, ta net nduˈunëmë mëjääw parë jëjpkëˈëyë jäˈäy ndukmëtmaytyakëmë Diosë yˈayuk.

16. ¿Tiko jyëjpˈamëty nˈëxpëjkëm parë ndukxondakëm mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm?

¹⁶ Nˈokjuˈtëmë tiempë parë naytyuˈuk nˈëxpëjkëm. Diosë yˈAyuk jyënaˈany: “Parë këˈëm miitsëty xyˈixtët diˈibë duˈun oy ets diˈibë yajkupëjkp ets diˈibë duˈun ja Dios tsyojkypy” (Rom. 12:2, TNM). Ko nˈëxpëjkëm naytyuˈuk, mbäät mas niˈigyë nˈixyˈäjtëmë Dios etsë net ndukmëtmaytyakëmë jäˈäy winë ääw winë jot tijaty nmëbëjkëm. Katarína jyënaˈany: “Nbëjkëtsë kuentë ko tsojkëbëtsë nety nyajkëktëkëdë nmëbëjkën mä tijaty tukniˈˈijxëbë Biiblyë. Tatsë net ndëjkë ëxpëjkpë parëts këˈëm nyajtëyˈäjtëndëkëyaˈany ko tamë Dios diˈib tijaty ojts dyajkojy, ko Biiblyë jantsy yëˈënë Diosë yˈayuk ets ko Dios myëdäjtypy tuˈugë kyäjpn yä naxwiiny”. Katarína jyënaˈany ko diˈib pudëjkë parë niˈigyë myëbëjkën dyajkëktëjkë ets parë niˈigyë ojts ttukxondaˈaky mä yˈëwaˈkxy kyäjpxwaˈkxy, yëˈko yˈëxpëjky naytyuˈuk.

17. ¿Tiko Jesus duˈunyëm ojts ttukˈity ttukxonyë Diosë tyuunk?

¹⁷ ¿Tiko Jesus duˈunyëm ojts yˈëwaˈkxy kyäjpxwaˈkxy oyë jäˈäy tkamëdowandë? Yëˈko nyijäˈäwëbë nety ko tsojkëbë jäˈäy tˈixyˈattëdë Jyobaa, pääty tpudëkëyany nuˈun ttimpaty. Jesus nan nyijäˈäwëbë nety ko näägë jäˈäy mbäät kyaj ttsojkënyëˈattë ko tim ëgäˈäny yajtukmëtmaytyaˈaky ja Diosë yˈayuk, per mbäädë net ok tˈoymyëdowdë. Duˈunën jyajtyë fyamilyë, Jesus tëgëk jëmëjt ja kujkm ojts yˈëwaˈkxy kyäjpxwaˈkxy, per nituˈugë myëgaˈax ojts kyapanëjkxyëty (Fwank 7:5). Oknëm ja myëgaˈaxëty ojts pyanëjkxëdë (Apos. 1:14).

18. ¿Tiko duˈunyëm nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm?

 ¹⁸ Ko nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm kyaj nnijäˈäwëm pënaty myëdunaambyë Jyobaa. Ta näägë jäˈäy diˈib kyaj netyë tyëkëdë ëxpëjkpë, ets nan taa diˈib kyaj tmëdowäˈändë Diosë yˈayuk. Per ko tˈixtë wiˈix njukyˈäjtëm ets wiˈix ndukxondakëmë Diosë tyuunk, mbäädë net ok “tmëjkumaytyë Dios” (1 Ped. 2:12, TNM).

19. Extëm jyënaˈanyë 1 Korintʉ 3:6, 7, ¿ti mbäät njamyajtsëm?

¹⁹ Tsojkëp njamyajtsëm ko Dios yëˈë diˈib yajmujxypy ja tëëm ets yajˈyoompy, ëtsäjtëm jeˈeyë ko nnipëm ets nyajxoˈkëm (käjpxë 1 Korintʉ 3:6, 7). Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib xëwˈäjtp Getahun, diˈib tsënaapy Etiopía jyënaˈany: “Nuˈun të nyaxy 20 jëmëjt, ëjts jeˈeyë Testiigëˈäjtp mä ja it lugäär mäts ntsëënë. Per tyam, jats niwinëˈattë nimäjmäjkts. Tëtsë ngudëjk nyëbety ets nidëgëëgëtsë nˈënäˈk. Mä reunyonk jats nduˈukmuktë naa 32”. Getahun agujk jotkujk nyayjyawëty ko kyaj të tmëtsipkeˈexyë Diosë tyuunk, të myaˈkxtuky parë Jyobaa tmëjwowëdë jäˈäy mä nyax kyäjpn (Fwank 6:44).

20. ¿Ti mëët yaˈijxkijpxyë ko nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm?

²⁰ Jyobaa yajtsobatypyë jäˈäyë jyukyˈäjtën. Tyam, yëˈë mëët xyajtuunmujkëmë yˈUˈunk parë dyajtuˈukmuky abëtsemy nyaxwinyëdë jäˈäy mä kyaminynyëm ja kutëgoˈoyën (Ageo 2:7). Ko nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm, duˈunxyëp extëm tuk grupë nyajkajxëm parë nëjkxë jäˈäy nyajpëtsëˈëmëm diˈib të nyijijtpattë mä mëk ujx të nyaxy. Oy jeˈeyë tuˈuk majtsk yˈakˈyajpääty juuky, niˈamukë të nˈëxtäˈäyëm. Nenduˈun ko nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm, kyaj nnijäˈäwëm ninäägë jäˈäy nˈakˈyajpëtsëmäˈänëm mä tyamë Satanás yˈaneˈemy, perë Jyobaa mbäät xyajtuˈunëm parë nbudëjkëm. Andreas diˈibë tsënaapy Bolivia, jyënaˈany: “Ko tuˈugë jäˈäy tnijawë tëyˈäjtën ets nyëbety, yëˈë duˈun ko niˈamukë të nbudëjkëm”. Pääty nˈoktukˈijt nˈoktukxoˈonëm duˈunyëmë Diosë tyuunk. Pën nduˈunëm duˈun, ta Jyobaa xykyunuˈkxäˈänëm ets mas niˈigyë ndukxondäˈägäˈänëm mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm.