1. I vyani vino Yesu wasambilizye alondezi yakwe ukulacita, nupya yacisile uli? (Lolini cikope icili pa nkupo.)

LINO Yesu wali pano nsi watwalilile ukusimikila ku yantu nu kutaila ukuti yanguvwa kuli aliwe, nupya walondanga na alondezi yakwe kucita vivyo kwene. (Yoa. 4:35, 36) Lino Yesu wali pamwi na asambi yakwe, yali acincile mu mulimo wa kusimikila. (Luka 10:1, 5-11, 17) Lino Yesu yamulemile nu kumukoma, asambi yakwe yizile iyata ukusimikila sana. (Yoa. 16:32) Lino Yesu wizile atutuululwa, wayakomelizye ukwika mano ku mulimo wa kusimikila. Nupya lino Yesu waswiliile ukwi yulu, yali acincile sana mu mulimo wa kusimikila cakuti alwani yao yatandike ukuilizyanya ukuti: “Lolini cino mwati mwacita! Mwati musalanganya usambilizyo winu mu Yelusalemu.”—Mili. 5:28.

2. Uzye Yeova wapaazile uli mulimo wa kusimikila?

² Yesu watungululanga Aina Klistu yakutandikilapo lino yasimikilanga, nupya Yeova wayapaalanga. Na cii calenzile antu aingi ukuvwa kuli vino yasimikilanga. Wakwe, apa Pentekositi mu 33 C.E., antu 3,000 yabatiziwe. (Mili. 2:41) Nupya impendwa ya yasambi yatwalilile ukukulilako. (Mili. 6:7) Nanti ciye vivyo, Yesu wasoowile ukuti mu manda ya kusyalikizya antu aingi sana yaluvwa ilandwe lisuma.—Yoa. 14:12; Mili 1:8.

3-4. U mulandu ci uno mulimo wa kusimikila ungatalila mu mpanga zimwi, nupya i vyani vino tumasambilila mu cipande cii?

³ Swensi kwene tukaezya na maka ukuombesya mu mulimo wa kusimikila. Umu mpanga zimwi cangupala ukucita vivyo. U mulandu ci? A pa mulandu wakuti antu aingi yakalonda ukusambilila Baibo icakuti yamwi yakatandika nu kuloleela mpaka  lino Nte uwakuyasambilizya alaloleka! Nomba mu mpanga zimwi mwene, ya kasimikila cikayatalilila sana ukuzana antu pa mang’anda, nupya nga yayazana limwi ala yasikulonda ukusambilila.

⁴ Ndi cakuti mukaikala ku ncende kuno catala ukusimikila, ivili mu cipande cii vimamyazwa sana. Tumalanda pali vino yamwi yacita pakuti yasimikila ku yantu aingi. Nupya tumalola icingatwazwa ukukanatovooka nampo nga antu yakukutika kwi landwe lisuma nanti foo.

5. I ntazi ci zino ya Nte aingi yakakwata?

⁵ Ya Nte aingi cikayatalila ukulanda na antu pa mang’anda yao. Ya kasimikila yamwi yakaikala ku ncende ukwaya mang’anda acingililwe sana. Pa mang’anda yamwi pakaya ya malonda, yayo asizumilizya aliwensi ukwingila ndi cakuti aineco ya ng’anda yatamwamile. Umu ncende zimwi canguka sana ya Nte ukusimikila ku ng’anda ni ng’anda, nomba yakazana sile antu anono pa mang’anda. Ya kasimikila yauze nayo yakasimikila mu ncende zyakutali nanti mu mizi umukaikala sile antu anono. Ya kasimikila insita zimwi yangapita intamfu itali pakuti sile yakazane antu yano yangasimikilako, alino insita zimwi yakazana yasipo! Ndi cakuti tukakwata intazi zii lino tukusimikila, tutalinzile ukutovooka. Tungacimvya uli intazi zizyo pakuti twaipakizya ukusimikila ku antu aingi?

6. Uzye ya kasimikila yakolana uli na ya kavuwa ya nswi?

⁶ Yesu wakoliinye umulimo wa kusimikila ku mulimo wa kuvuwa inswi. (Mako 1:17) Ya kavuwa ya nswi yamwi yangamala manda kwaula ukulemapo inswi. Nomba yasitovooka, yakalondako inzila yuze iyingayazwa ukulema inswi. Yakasenulako insita, incende, ni nzila yakulemelamo inswi. Naswe kwene tungasenulako mumwi lino tukusimikila. Lolini vimwi ivingamwazwa.

7. I vyani ivingacitika ndi cakuti tukusimikila pa nsita izipusanepusane?

⁷ Mwaezya ukusimikila pa nsita izipusanepusane. Tulalanzyanya na antu aingi ndi cakuti tukusimikila pa nsita lino yakazanwa pa mang’anda. Nanti cakuti antu yasizanwa pa mang’anda pa nsita itali, ale insita imwi yamawela! Aina aingi na ya nkazi yakasimikila kasanya nanti manguzi pano alino yakazana antu aingi. Nupya pa nsita iyo yakazana aineco ya ng’anda iyapuza nupya ala iyakwata insita ya kulanzyanya na antu. Nanti mungezya ukucita vino eluda wi zina lyakuti David akacita. Pacisila cakusimikila mu cifulo cino yakasimikilamo, wene na wino iyakuomba nawe yakaswililila pa mang’anda yano yatali yazanapo antu. Watiile, “Nkazunguka sana vino tukazana antu pa mang’anda ndi cakuti twaswililamo.” *

8. Tungaomvya uli ilembelo lya pali Kasambilizya 11:6 lino tukusimikila?

⁸ Tutalinzile ukutovooka. Vikwene avino mutwe wa cipande cii ukulandapo. (Belengini Kasambilizya 11:6.) Ya David yano itulandapo, yatatoovwike. Yasusile iyazana umwineco wa ng’anda apa ng’anda ino yatazanangapo antu pa miku ingi. Umonsi wiyo walondanga ukusambilila Baibo nupya walanzile ukuti, “Nikala paa imyaka 8, nupya ntatala nalolapo Nte Wakwe Yeova wantandalila.” Ya David yalanzile ukuti, “Nga wazana antu pa ng’anda yano usizana pa miku ingi, ilingi yakalonda ukuvwa kwi landwe lino tukasimikila.”

9. I vyani vino ya Nte yamwi yacita pakuti yasimikila ku yantu aasizanwa pa mang’anda?

 ⁹ Mwaezya ukusimikila mu vifulo ivipusanepusane. Pakuti yasimikila ku yantu asizanwa pa mang’anda, ya kasimikila yamwi yacinja icifulo ca kusimikilamo. Wakwe, ukusimikila mu museo nu kuomvya tusitandi ali nzila ikaomba ningo kusimikila antu aakaikala ku ncende zicingililwe yano yatange yasimikile lino yakusimikila ku ng’anda ni ng’anda. Kucita vivyo kukalenga yalanda na antu aakaikala mu ncende zya musango uwo. Nupya ya kasimikila aingi yazana ukuti antu yakatemwa ukulanzyanya nayo nanti ukupokako impapulo zitu umu ncende umukazanwa antu aingi wakwe kuno antu yakaizizya, ku maketi, na kuno yakakazizya. Ya Floiran angalizi ya ciputulwa ku Bolivia yalanzile ukuti: “Tukaya mu ma maketi nu mu ncende zyakukazizya uku ma 13:00 nu ku ma 15:00 lino ya kakazya yasiya apamviwe. Tukalanzyanya ningo na antu nupya tukatandika masambililo ya Baibo.”

10. I vyani vyuze vino mungacita pakuti mwasimikila antu?

¹⁰ Mwaezya inzila izipusanepusane zya kulanzyanyizizyamo na antu. Tuti limwi pa nsita izingi mukalondesya ukusimikila umuntu umwi. Mwezya ukuya pa ng’anda insita zipusanepusane nomba musimuzana. Uzye kuliko inzila zimwi zino mungaomvya pakuti musimikile muntu wiyo? Ya Katarína yalanzile ukuti, “Nkalembela makalata yayo yano nsizana pa ng’anda, ukuyalondolwela vino ningatemwa ukuyanena nga twalolana.” I vyani vino tukusambililako? Mwaezya ukusimikila  kuli yonsi aaya mu cifulo cinu ukuomvya inzila izipusanepusane.

11. U mulandu ci uno antu yamwi yasilonda ukuvwa kuli vino tukasimikila?

¹¹ Antu yamwi yasilonda ukukutika kuli vino tukasimikila. Yasielenganya ukuti yalinzile ukumanya Leza nanti ivyaya muli Baibo. Yatazumila muli Leza pa mulandu na vino yakalola ukucuula ukwaya muno nsi. Yasilonda ukumanya ivyaya muli Baibo pano yakalola intunguluzi zya mapepo izikalanda ukuti zikalondela ivyaya muli Baibo zikucita iviipe. Yamwi nayo yakasumba insita ikulu ukwelenganya pa ncito zyao, indupwa zyao, alino ni ntazi zino yakakwata, nupya yasielenganya nu kuti Baibo ingayavwa. Tungatwalilila uli ukuya nu luzango ndi cakuti yano tukusimikilako yakulola ukuti landwe lino tukasimikila litacindama?

12. Uzye amazwi aya pali Filipi 2:4 yangatwazwa uli lino tukusimikila?

¹² Mwalanga ukuti mwika mano kuli yauze. Antu aingi aatalondanga ukuvwa ilandwe lisuma pa kutandika iizile yatandika ukuvwa lino yaweni vino kasimikila waisileko mano. (Belengini Filipi 2:4.) Wakwe, ya David yano itulandapo mpiti yalanzile ukuti, “Ndi cakuti umwi walanda ukuti asikulonda ukuvwa, nkaika Baibo nanti mpapulo alino imunena ukuti: ‘Nkulonda ukumanya umulandu uno walandila vivyo.’” Antu yakamanya ndi cakuti umuntu ataikako amano. Yangilila mazwi yano twayanenyile, nomba yantanga yiliile vino twayalenzile ukuti yayuvwe. Nanti cakuti umwi atatuzumilizye ukumusimikila ilandwe lisuma, tungalanga ukuti itumusakamala muli vino tukucita, nu kumulanga ucuza.

13. I vyani vino tungacita pakuti yano tukusimikilako yalondesya ukuvwa vino tukusimikila?

¹³ Tukalanga ukuti itwika mano kuli yano tukusimikilako ndi cakuti tukusenula vino tukulandapo kulingana na vino yangatemwa ukuvwa. Wakwe, uzye kuli vimwi vikulangilila ukuti wino tukusimikilako wakwata ana? Avyazi yangatemwa ukuvwa ivyeo ivyaya muli Baibo ivingayazwa ukukuzya ningo ana nanti vingayavwa ukuya ni nsansa mu lupwa. Uzye ku cisaasa kuli ma loko aingi? Limwi tungalanda pa upondo na vino ukalenga ukuya ni ntete, na cico cingalenga wino tukusimikilako atemwe ukuvwa vino upondo ulafumiziwapo. Lyonsi lino mwazana antu aakulonda ukuvwa, mwaezya ukuyazwa ukuvwikisya vino ivyeo ivyaya muli Baibo vingayazwa. Ya Katarína yano itulandapo mpiti yalanzile ukuti, “Nkaelenganya pali vino Baibo yangazwa  sana umu umi.” Fwandi ya Katarína yasininkizya vino yakalandapo, nupya antu yano yakasimikilako yakalola ukuti yasininkizya vino yakalandapo.

14. I vyani vino Mapinda 27:17 ikalanda ivikalangilila ukuti ukuombako na umwi mu mulimo wa kusimikila kungalenga mwaazwana?

¹⁴ Mwalenga uwazwilizyo kuli yauze. Paulo wasambilizye Timoti ukusimikila nu kusambilizya, nupya wamukomelizye ukwavwa yauze mu nzila ili imwi kwene. (1 Kol. 4:17) Wakwe vino cali kuli Timoti, naswe kwene tungasambilila ivingi kuli yano yatandike mpiti ukuomba umulimo wa kusimikila aaya umu cilongano citu. (Belengini Mapinda 27:17.) Elenganyini pali vino vyacitikiile umwina Shawn. Pa nsita imwi waombanga upainiya ku muzi kuno antu yatemiilwe sana imipepele yao. I cani camwavwile ukutwalilila ukuya nu luzango? Walanzile ukuti “Insita zimwi nakwatanga uwakuomba nawe, lino tutatala twafika pa ng’anda yuze twalanzyanyanga vino tungazifyako imisimikilile itu. Wakwe, twalanzyanyanga pali vino umwineco wa ng’anda iwalanda na vino itwamwasuka. Lyene twalanzyanyanga vino tungacita umuku uze ndi cakuti imwineco wa ng’anda walanda vivyo.”

15. U mulandu ci uno ipepo lyacindamila lino tuli mu mulimo wa kusimikila?

¹⁵ Mwapepa kuli Yeova pakuti amwazwa. Mwalenga Yeova ukuti amwazwa lyonsi lino mukusimikila. Tukalondekwa umupasi wakwe uwa muzilo ukutwavwa muli vyonsi vino tukucita. (Masa. 127:1; Luka 11:13) Lino mukuleenga ukuti Yeova amwazwe, mwaleenga umukulungatika. Wakwe, mungaleenga Yeova amitungulule ku muntu ali wensi akulondesya ukusambilila pali aliwe nupya angatemwa ukukutika. Lyene mulinzile ukuombesya ukusimikila kuli ali wensi wino mwazana.

16. U mulandu ci uno tulinzile ukulaisambilizya pakuti twaomba ningo umulimo wa kusimikila?

¹⁶ Mwakwata insita ya kuisambilizya. Izwi lyakwe Leza likalanda ukuti: “Mulaya na maka akumanya kulonda kwakwe Leza, mulamanya vintu visuma pamwi ni vikamuzanzya.” (Loma 12:2) Lino tukuisambilizya tukaya tukumanyilako ningo Leza, nupya lino tukunenako yauze pali aliwe, yalalola ukuti twazumila muli vino tukulanda. Ya Katarína yano itulandapo mpiti yalanzile ukuti: “Imyaka inono kucisila, nizile niusya ukuti nalondekwanga ukukomya utailo wane ukuomvya visambilizyo vya kutandikilapo ivya muli Baibo. Natandike ukuisambilizya pa usininkizyo walangililanga ukuti kwaya Kaumba, ukuti Baibo Izwi lyakwe Leza, nu kuti Leza wakwata iuvi lyakwe pano nsi.” Ya Katarína yatiile ukuisambilizya Baibo kwakomiizye utailo wane nupya kwalenzile naya ni nsansa lino nkuomba umulimo wa kusimikila.

17. U mulandu ci uno Yesu watwalilile ukuombesya mu mulimo wa kusimikila?

¹⁷ Yesu watwalilile ukuombesya mu mulimo wa kusimikila nanti cakuti yamwi yatakutikanga. U mulandu ci? Wamanyile ukuti antu yalondekwanga ukumanya icumi, nupya walondanga ukwazwa antu aingi ukuvwa ilandwe pa Wene. Wamanyile ukuti yayo aakananga ukuvwa umukuya kwa nsita yali nu kuzumila. Elenganyini pali vino vyacitike mu lupwa lwakwe. Pa myaka yonsi itatu na citika ino Yesu waomvile mulimo wakwe pano nsi, pasi nanti umwi pa ina yakwe Yesu wizile aya umusambi. (Yoa. 7:5) Nomba lino wizile atuutululwa yizile iyaya Aina Klistu.—Mili. 1:14.

18. U mulandu ci uno tukatwalilila ukusimikila?

¹⁸ Tusimanya angiza yaye aomvi yakwe Yeova.  Antu yamwi cikayasendela insita ikulu pakuti ya sambilile icumi. Nanti sile ayayo asilonda ukuvwa kuli vino tukayasimikila, yakalola imiyele itu isuma na vino tukatwalilila ukusimikila, nupya mukuya kwa nsita yangatandika “ukulumbanya Leza.”—1 Pet. 2:12.

19. I vyani vino 1 Kolinto 3:6, 7, ikutusambilizya pa mulimo wa kusimikila?

¹⁹ Nanti cakuti tukasimikila nu kusambilizya, tulinzile ukwiusya ukuti Leza akaleenga umulimo witu ukuombwa. (Belengini 1 Kolinto 3:6, 7.) Umwina Getahun aakaombela ku Ethiopia walanzile ukuti: “Pa myaka ukucila pali 20, nene nali sile Nte ku cifulo icisiombelwako sana. Nomba ndakai kwaya ya kasimikila 14 ku cifulo cii. Aali 13 yabatiziwa, ukwikako sile na mamane na anane yatatu. Pa kulongana tukafika ku ma 32.” Ya Getahun yaya sana ni nsansa vino yatwalilile ukusimikila lino yakuloleela Yeova ukupalamika antu aakalonda ukusambilila pali aliwe mwiuvi lyakwe!—Yoa. 6:44.

20. Uzye twakolana uli na ya kapususya?

²⁰ Yeova akalola antu yonsi ukuti yacindama. Watupeela isyuko lya kuombela pamwi nu mwanakwe ukukolonganika antu amu nko zyonsi lino impela ya nsi yii itatala yafika. (Hag. 2:7) Umulimo wa kusimikila tungaukolanya ku mulimo wa kupususya antu. Nomba twaya kwati iumba lya antu ati yatumwa kuyapususya aomvi yapa mugodi aati yaponelwa nu uzanzo. Nanti cakuti yazana muntu sile wenga umupuma, ala yonsi iyaomba umulimo ucindame. Vikwene avino caya nu ku mulimo uno tukaomba uwa kusimikila. Tutamanya impendwa ya yantu aalapusuka mu nsi ii yakwe Satana. Nomba Yeova angaomvya ali wensi kwazwa antu yaa. Ya Andreas aakaikala ku Bolivia yalanzile ukuti, “Namanya ukuti pakuti umuntu asambilile icumi nu kubatiziwa, ala apa mulandu wa yantu aaombile pamwi pa kumwazwa.” Lekini twatwalilila ukuya acincile mu mulimo wa kusimikila. Nga twacita vivyo, Yeova alatupaala, nupya tulaya nu luzango lino tukuomba umulimo wa kusimikila.