1. Kodi Jezu adapereka ciratizo ciponi kwa ateweri wace, ndipo iwo adacita ciyani? (Onani cithunzi-thunzi pa tsamba lakuyamba.)

POMWE Jezu akhali pa dziko la pantsi, iye adapitiriza kupalizira wanthu. Ndipo iye akufuna kuti ateweri wace acitembo bzibodzi-bodzi. (Juwau 4:35, 36) Pomwe Jezu akhali pabodzi na anyakupfunza wace, anyakupfunzawo akhapalizira na nyongo. (Luka 10:1, 5-11, 17) Pomwe Jezu adamangidwa na kuphedwa, anyakupfunza wacewo mu kanthawe kang’ono-ng’ono akhadasiya kupalizira. (Juwau 16:32) Tsono pomwe Jezuyo adadzalamusidwa, iye adauza anyakupfunzawo kuti apitirize kupalizira. Ndipo, pomwe iye adayenda kudzulu, anyakupfunzawo adapalizira na nyongo kwene-kwene, mwakuti anyamadulanthaka wawo adadandaula kuti: ‘Onani! mwadzaza Jeruzalemu na bzomwe mumbapfunzisa.’—Mabasa 5:28.

2. Kodi Yahova adasimba tani basa lakupalizira?

² Jezu adatsogolera basa lakupalizira lomwe Akristau wakuyambirira akhacita, ndipo Yahova adawasimba mwakucitisa kuti basalo likule. Mwa ciratizo, pa Pentekosite wa mu gole la 33, wanthu wakukwana 3.000 adabatizidwa. (Mabasa 2:41) Ndipo mbogo ya anyakupfunza idapitiriza kukula mwakuti bwerani mudzawone. (Mabasa 6:7) Ndipo Jezu akhadaleweratumbo kuti mu ntsiku zakumalizira wanthu azinji angadadzabvuma bzipsa bzabwino.—Juwau 14:12; Mabasa 1:8.

3-4. Thangwe ranyi bzimbakhala bzakunesa kupalizira m’madziko manango, ndipo tin’pfunza ciyani mu nkhani ino?

³ Tentsenefe tikucita nyongo kuti timbawone mwakuthemera basa lakupalizira. M’madziko manango bzidapusa kucita bzimwebzi. Thangwe ranyi? Thangwe rakuti wanthu azinji ambafuna kupfunza Bibliya, ndipo winango wa iwo akudikhirira kuti Mboni ya Yahova iwazungire! Tsono m’madziko manango, apalizi ambagumana na mphitca zizinji pakucita basa lakupalizira. Bzimwebzi bzimbacitika thangwe rakuti wanthu ambakhala lini pamui, ndipo wale omwe ambakhala ali pamui, ambafuna lini kudziwa bzomwe Bibliya limbalewa.

 ⁴ Penu mumbakhala ku mbuto komwe mumbagumana mphitca zizinji pakupalizira, revista ino ina njira zomwe zin’kuthandizani. Ifepano tin’pfunza bzomwe abale winango ambacita kuti akwanise kupalizira wanthu azinji. Ndipo tiniwonambo thangwe ranyi tin’funika kupitiriza kupalizira napo wanthu abvume ayai aleke kubvuma mafala yathu.

5. Kodi Mboni za Yahova zizinji zimbagumana na mphitca ziponi mu utumiki?

⁵ Bzimbakhala bzakunesa kwene-kwene kuna Mboni zizinji za Yahova kulewalewa na wanthu m’mii mwawo. Apalizi winango ambakhala ku mbuto komwe kuna wanthu azinji omwe ambakhala nyumba zomwe mpsakunesa kuzifika ayai zomwe zina malitsito. Nyumbazo zimbakhala na mulindiri, omwe ambabvumiza lini munthu ali-wentse omwe alibe kucemeredwa kuti afike pamuipo. M’mbuto zinango, apalizi winango bzimbawanesa lini kupalizira mui na mui. Tsono iwo ambakagumana lini wanthu azinji pamui. Ndipo apalizi winango ambakapalizira mii yomwe iri patali-patali, yomwe ina wanthu ang’ono-ng’ono. Ndipo pinango kuti apalizi afike mui na mui, ambafamba mtantho utali. Ndipo akafika pamuipo, pinango ambagumana palibe wanthu. Tikambagumana na mphitca ninga zimwezi, tin’funika lini kubwerera m’mbuyo. Kodi tingacite ciyani kuti tikunde mphitca zimwezi, ticipitiriza kupalizira wanthu azinji mu utumiki?

6. Kodi apalizi adandendemerana tani na asodzi wa ntsomba?

⁶ Jezu adandendemezera basa lakupalizira na basa lakupha ntsomba. (Marko 1:17) Asodzi winango wa ntsomba angayende masikati kukapha ntsomba, tsono ne kukapha ntsombazo. Tsono iwo ambabwerera lini m’mbuyo, koma ambacinja njira zakuphera ntsombazo. Iwo ambacinja nthawe ayai mbuto yakuphera ntsombazo. Ifepano tingacitembo bzibodzi-bodzibzi tikakhala tikupalizira. Tsapano bwerani ticezerane njira zomwe zingatithandize kucita bzimwebzi.

7. Kodi n’ciyani comwe cin’dzacitika tikambapalizira pa nthawe zakusiyana-siyana?

⁷ Yezerani kupalizira pa nthawe yakusiyana-siyana. Tin’dzakwanisa kugumana wanthu azinji tikambapalizira pa nthawe yomwe wanthuwo ambagumanika pamui. Napo kuti nthawe zizinji wanthu ambakhala lini pamui, tsono iwo ambadzabwerera basi komwe ayendako. Abale na mpfumakazi zizinji ambawona kuti mpsabwino kupalizira masikati ayai ku maulo, thangwe rakuti wanthu azinji ambawagumana ali pamui. Kuthimizira bzimwebzi, anekaciro mui ambakhala apuma, ndipo ambakhala adakonzeka kuceza na wanthu pa nthawe zimwezi. Ayai mungaphatise basa njira yomwe mkulu wa gwere wakucemeredwa David ambaiphatisa basa. Iye adalewa kuti akamala kupalizira mu gawo, iye ambadzabwerera pomwe pabodzi na mwanzace m’mii yomwe alibe kugumana wanthu pakuyamba. Iye adati: “Inepano nimbadabwa thangwe rakuti tikabwerera pomwe, timbakagumana wanthu azinji ali pamui.” *

8. Kodi tingaphatise tani basa cinembo ca Mpalizi 11:6 pomwe tikupalizira?

⁸ Tin’funika lini kubwerera m’mbuyo. Bzimwebzi ni bzomwe tikupfunza na vesi lomwe likutsogolera nkhani yathuyi. (Werengani Mpalizi 11:6. *) David, omwe afotokozedwa pakuyamba ule alibe kubwerera m’mbuyo. Pambuyo pakusaya kugumana wanthu azinji pamui pawo, iye pakumalizira adadzagumana na munthu m’bodzi omwe akhali pamui pace. Munthuyo akhafunisisa kuceza nkhani za m’Bibliya, ndipo adalewa kuti: “Ndikucita magole masere ndikukhala pano, ndipo ndikhanati kufikiridwa kale na m’bodzi wa Mboni za Yahova pamui pangu pano.” David adalewa kuti: “Ndidawona kuti ukagumana wanthu ali pamui, iwo ambafunisisa kubva mafala yathu.”

9. Kodi apalizi winango ambakwanisa tani kupalizira wanthu omwe mpsakunesa kuwafikira pamui pawo?

 ⁹ Yezerani kupalizira mbuto zakusiyana-siyana. Kuti apalizi agumane wanthu omwe mpsakunesa kuwawona ali pamui, iwo ambacinja mbuto yawo yakupalizirira. Mwa ciratizo, upalizi bwa mu mseu, na kuphatisa basa tungolo twakucita kupfuwa, ni njira zabwino zakugumanira wanthu omwe mpsakunesa kuwafikira pamui pawo, pomwe tikucita upalizi bwathu bwa mui na mui. Bzimwebzi bzimbathandiza Mboni za Yahova kuceza na wanthuwo maso na maso. Ndipombo apalizi azinji ambawona kuti wanthu omwe ambagumanika pa mbuto zomwe zimbakhala na wanthu azinji, na mbuto zakucitira malonda, ambabvuma kuceza nafe na kutambira mabukhu yathu. Nyakunyang’anira dera wakucemeredwa Floiran, wa ku dziko la Bolívia, adalewa kuti: “Ifepano timbayenda ku mbuto zakucitira malonda pakati pa 13 horas mpaka 15 horas, pomwe kulibe nyalu-nyalu wa wanthu kuyenda kukagula bzinthu. Timbakhala na maceza yabwino ndipo timbayambisiratu mapfunziro ya Bibliya.”

10. Kodi ni njira ziponi zomwe tingaziphatise basa kuti tigumane wanthu pomwe tikupalizira?

¹⁰ Yezerani kuphatisa basa njira zakusiyana-siyana za kapaliziridwe. Tiyezezere kuti imwepo mwayezera mwakubwereza-bwereza kupalizira munthu. Pinango mwamuzungira kazinji kentse pa nthawe yakusiyana-siyana, tsono mulibe kumugumana pamui. Kodi pana njira zinango zomwe mungaziphatise basa kuti mumugumane munthuyo? Mpfumakazi yakucemeredwa Katarína idalewa kuti: “Nimbanembera matsamba wanthu wale omwe nimbawagumana lini pamui mafala yomwe ndikhafuna kuceza nawo.” Kodi tikupfunza ciyani na bzomwe iye ambacitabzi? Yezerani kugumana wanthu m’gawo lanu mwakuphatisa basa njira zakusiyana-siyana, pomwe mukucita basa lanu lakupalizira.

11. Thangwe ranyi wanthu anango ambafuna lini kubva mafala yathu?

¹¹ Wanthu winango ambafuna lini kutitetekera. Iwo ambawona lini kufunika kwa Mulungu ayai Bibliya. Iwo ambakhulupira lini kuti Mulungu alipo, thangwe ra kuwona mabvuto yomwe yakucitika pa dziko la pantsi. Iwo ambafuna lini kubva bzomwe Bibliya limbalewa thangwe ra kuwona atsogoleri wa magereja mazinji, omwe ambalewa kuti ambabvera bzomwe Bibliya limbalewa, akucita bzinthu bzizinji bzakuipa. Anango ambakhala na thupo na basa lawo, banja lawo, ayai mabvuto yomwe akugumana nayo, ndipo iwo ambadziwa lini kuti Bibliya lingawathandize pa moyo wawo. Kodi tingapitirize tani kukhala wakukondwa wanthu omwe timbawapalizira akawoneka kuti akufuna lini kubva mafala yathu?

12. Kodi kuphatisa basa mafala ya pa Wafiripo 2:4 kumbatithandiza tani mu upalizi?

¹² Latizani kuti mumbacita thupo na wanthu. Wanthu azinji omwe pakuyamba ambakhala ninga kuti an’funa lini kubva bzipsa bza bwino, iwo ambadzatetekera akawona kuti mpaliziyo akucita nawo thupo. (Werengani Wafiripo 2:4. *) Mwa ciratizo, David, omwe afotokozedwa pakuyamba ule, adalewa kuti “Munthu akalewa kuti akufuna lini kubva, ifepano timbasiya kumbali Bibliya lathu ayai mabukhu yathu ticilewa kuti: ‘Kodi n’ciyani comwe cikukunesani?’” Wanthu ambakwanisa kuwona tikakhala kuti tikucita nawo thupo. N’cadidi kuti wanthu angayebwe bzomwe ifepano talewa, tsono iwo an’dzayebwa lini na pang’onopo momwe tawathandizira kuti abzibve bwino. Napo anekaciro mui alewe kuti an’funa lini kulewalewa nafe, khalidwe lathu na nkhope yathu, bzin’funika kulatiza kuti tikucita nawo thupo.

13. Kodi tingacinje tani upalizi bwathu kuti bubverane na bzomwe mwenekaciro mui akufuna kubva?

¹³ Timbalatiza kuti timbacita thupo na wanthu omwe timbawapalizira tikambacinja njira yathu yakupalizira kuti ibverane na bzomwe iwo akufuna kubva. Mwa ciratizo, kodi pamuipo pana bzinthu bzomwe bzikulatiza kuti mwenekaciro muiyo ana wana? Pinango abereki angafune kubva malango ya m’Bibliya, yomwe yangawathandize kulera bwino wana wawo, ayai pinango iwo angafune kubva njira zomwe zingawathandize kukhala na banja lakupfantsa. Kodi msuwo wawo una makandiyado mazinji? Tingaceze nawo bza umbava na mantha yomwe wanthu azinji ambakhala nayo m’dzikoli. Bzimwebzi bzingacitise mwenekaciro mui kufuna kupfunza bza momwe mabvuto yamweya yangadzamalire. Muli mwentse momwe bzingakhalire, yezerani kuthandiza wanthu omwe akukutetekerani kuwona momwe malango ya m’Bibliya yangawathandizire pa moyo wawo. Katarína, omwe afotokozedwa kumayambiriro kwa nkhani yathuyi, adati: “Nimbakumbukira momwe cadidi  cidandithandizira kukhala na moyo wabwino.” Bzimwebzi bzimbacitisa Katarína kulewalewa na mtima wentse pomwe akuceza na wanthu, ndipo wanthuwo ambakwanisa kuwona bzimwebzi.

14. Mwakubverana na Mimwani 27:17, kodi kupalizira na anzathu kungatithandize tani?

¹⁴ Bvumani kuthandizidwa na anzanu. Mu nthawe ya Akristau wakuyambirira, mpostolo Paulo adapfunzisa Timotio momwe angadapalizirira na kupfunzisa, ndipo adamuuza kuti aphatisembo basa bzomwe adapfunzabzo pakuthandiza wanthu anango. (1 Wakolinto 4:17) Ninga Timotio, ifepano tingapfunze na abale wathu wa m’gwere omwe ana luso. (Werengani Mimwani 27:17. *) Onani ciratizo ca m’bale wakucemeredwa Shawn. Iye adamala magole mazinji akupalizira m’mudzi omwe ukhana wanthu azinji omwe akhaphatisisa kwene-kwene bzinthu bzomwe gereja yawo ikhapfunzisa. Kodi iye adapitiriza tani kukhala wakukondwa? Iye adalewa kuti: “Nthawe zizinji, inepano ndikhapalizira na mwanzangu. Ndipo tikhaphatisa basa mpata omwe tikhanawo, wakuyenda mui na mui kukapalizira kuti tithandizane kukulisa luso lathu lakupfunzisa. Mwa ciratizo, tikhacezerana bzomwe mwenekaciro mui alewa, na momwe tamutawirira. Tikamala tikhafotokozerana momwe tingadakatawirira mu njira yakusiyana, pa nthawe yomwe tagumana pomwe na nkhani ibodzi-bodziyo pa nyumba inango.”

15. Thangwe ranyi tin’funika kumbapemba pomwe tin’funa kuyenda kukapalizira?

¹⁵ Mbapembani kwa Yahova kuti akuthandizeni. Mbakumbirani Yahova kuti akuthandizeni pa nthawe iri-yentse yomwe mukupalizira. Tikasaya kuthandizidwa na mphanvu ya mzimu wace wakucena, palibe ne m’bodzi wa ifepano omwe angakwanise kucita cinthu ciri-centse. (Psalymo 127:1; Luka 11:13) Pomwe mukupemba kwa Yahova kuti akuthandizeni, mbalewani mwakubveka bwino bzinthu bzomwe mukufuna kuti iye akucitireni. Mwa ciratizo, mukumbireni kuti akuthandizeni kugumana wanthu omwe ana mtima wakufuna kudziwa cadidi, ndipo mbakukonzeka kukutetekerani. Ndipo mukamala, citani bzinthu mwakubverana na bzomwe mwakumbirabzo, mwakupalizira munthu ali-wentse omwe mungagumane naye.

16. Kodi pfunziro la pa tekha lingatithandize tani pakucita basa lakupalizira?

¹⁶ Mbapambulani nthawe kuti mumbacite pfunziro lanu la pa mwekha. Fala la Mulungu limbati: ‘Muzindikire bzomwe Mulungu an’funa, bzomwe mpsabwino, bzakubvumizika na bzakulungamiratu.’ (Waroma 12:2) Tikambapfunza Fala la Mulungu, timbafika pakumudziwa bwino Mulunguyo. Ndipo tikakhala tikuceza na wanthu pakulewa bza iye, wanthuwo ambakwanisa kuwona kuti ifepano timbakhulupiradi bzomwe tikulewabzo. Katarína, omwe afotokozedwa kumayambiriro kwa nkhaniyi, adati: “M’mbuyomu, ndidazindikira kuti ndikhafunika kulimbisa cikhulupiro cangu pa nkhani ya bzinthu bzakuyambirira bzomwe timbapfunza na wanthu m’Bibliya. Tenepo, ndidapfunza bwino-bwino umboni bwakuti Mulengi wa bzinthubzi alipo, Bibliya ni Faladi la Mulungu, na kuti ntsiku zino Mulungu ana gulu lace lomwe limbamutumikira.” Katarína adalewa kuti pfunziro la pa yekha lidalimbisa cikhulupiro cace, ndipo lidamuthandizambo kuti apitirize kukhala wakukondwa pomwe akupalizira.

17. Thangwe ranyi Jezu adapitiriza kupalizira napo kuti wanthu winango akhafuna lini kumutetekera?

¹⁷ Jezu adapitiriza kupalizira napo kuti wanthu winango akhafuna lini kubva mafala yace. Thangwe ranyi? Thangwe rakuti iye akhadziwa kuti pakhana wanthu azinji omwe akhafuna kudziwa cadidi, ndipo akhafuna kupereka mwayi kuna wanthuwo kuti abvume mafala ya Umambo. Ndipo iye akhadziwambo kuti napo wale omwe pakuyamba akhafuna lini kubva mafala yace, angadafika pakufuna kuyabvambo mafalayo. Onani bzomwe bzidacitika na abale wace wa mimba ibodzi. Pa magole yentse matatu na meya ya utumiki bwa Jezu, palibe ne m’bale wace m’bodzi omwe adakhalambo nyakupfunza wace. (Juwau 7:5) Tsono pambuyo pa iye  kulamusidwa, abale wacewo adadzakhala Akristau.—Mabasa 1:14.

18. Thangwe ranyi ifepano tikupitiriza kupalizira?

¹⁸ Ifepano timbadziwa lini kuti ni wanthu aponi omwe an’bvuma cadidi ca m’Bibliya. Kuna wanthu anango, bzimbatenga nthawe kuti apfunze cadidi ca m’Bibliya, kusiyana na wanthu anango. Napo wale omwe ambafuna lini kutitetekera, akawona makhalidwe yathu yabwino pabodzi na makumbukidwe yathu, iwo pinango pentse angafune ‘kulemekeza Mulungu.’—1 Pedru 2:12.

19. Mwakubverana na 1 Wakolinto 3:6, 7, kodi tin’funika kumbakumbukira ciyani?

¹⁹ Pomwe ifepano tikubzala na kuthirizira, tin’funika kukumbukira kuti ni Mulungu omwe ambakulisa. (Werengani 1 Wakolinto 3:6, 7. *) M’bale Getahun, omwe akutumikira ku Etiópia, adalewa kuti: “Padapita magole yakupitirira 20 ndikutumikira kumbuto komwe ndikhali ndekha basi Mboni ya Yahova. Tsono kuno, tsapano kuna apalizi wakukwana 14. Apalizi 13 adabatizidwa, kuphatanidzambo mkazangu na wana wangu atatu. Ndipo wanthu pafupi-fupi 32 ambabwera ku mitsonkhano.” Getahun akukomedwa kwene-kwene thangwe rakuti iye adapitiriza kupalizira pomwe akhadikhirira mwakupirira kuti Yahova apfuwe wanthu omwe akufunisisa kudziwa cadidi kuti abwere m’gulu lace!—Juwau 6:44.

20. Kodi ifepano tidandendemerana tani na anyakupulumusa moyo?

²⁰ Yahova ambawona kuti moyo wa munthu ali-wentse ngwakufunika. Iye adatipasa mwayi wakuphata basa pabodzi na Mwana wace kuti tikontceze wanthu wa mitundu yentse pomwe dzikoli likanati kumala. (Hagai 2:7) Basa lathu lakupalizira tingalindendemezere na basa lomwe anyakupulumusa moyo ambalicita pakacitika ngozi. Ndipo ifepano tiri ninga thimu la wanthu omwe atumidwa kuti akapulumuse wanthu omwe ali mu mgodi omwe wadirika. Napo mu mgodimo mugumanike wanthu ang’ono-ng’ono omwe ana moyo, wentse ambakhala aphata basa lakufunika. Mpsibodzi-bodzimbo na basa lomwe timbacita mu upalizi. Ifepano tikudziwa lini kuti mbanthu angasi omwe tingawapulumuse, pomwe dziko la Sathaniri likanati kupfudzidwa. Tsono Yahova angaphatise basa ali-wentse wa ifepano kuti tiwathandize. Andreas, omwe ambakhala ku Bolívia, adalewa kuti: “Ndikawona munthu omwe apfunza cadidi ca m’Bibliya, ndipo afika pakubatizidwa, nimbadziwa kuti bzentsenebzi bzakwanisika thangwe ra nyongo yomwe abale wentse acita.” Tenepo, ifepano tin’funikambo kukhala na makumbukidwe mabodzi-bodziya pomwe tikupitiriza kucita utumiki bwathu. Tikacita bzimwebzi, Yahova an’dzatisimba, ndipo tin’dzakhala wakukondwa pomwe tikupitiriza kupalizira.