1. Hi xini xikombiso xa xinene lexi Yesu a nga xi yentxela vadjondzisiwa va yena, naswona vona va yentxe yini? (Vona mufoto ka pajina la ku sungula.)

A NKAMA lowu Yesu na a li lani misaveni a a wu rhandza hintamu ntirho wa ku chumayela, naswona a a lava swaku valandzeli va yena va tsaka hi ntirho lowu. (Yoh. 4:35, 36) Nkama lowu Yesu na a chumayela ni vadjondzisiwa va yena, na vona a va wu tsakela hintamu ntirho lowu. (Luk. 10:1, 5-11, 17) Kambe, nkama lowu a nga khomiwa a tlhela a dlayiwa, vadjondzisiwa va yena va godolile. (Yoh. 16:32) Hambileswo, nkama Yesu a nga pfuka ku feni a byele vadjondzisiwa va yena swaku va tama va chumayela hi ku hiseka. Loko Yesu a tlhelele atilweni, vadjondzisiwa va yena va chumayelile hi ku hiseka lakakuva valala va vona va vula leswi: “Se hi mhaka muni mi tate Jerusalema hi djondzo ya n’wina?” — Mint. 5:28.

2. Yehovha a wu katekisise ku yini ntirho wa ku chumayela?

² Yesu a kongomise ntirho wa ku chumayela lowu a wu yentxiwa hi Vakreste va nkama wa vapostolo, naswona Yehovha a wu katekisile ntirho wa vona. Hi xikombiso, hi Pentekoxta wa lembe la 33 E.C. kolomuyani ka 3.000 wa vanhu va tsakamisiwile. (Mint. 2:41) Naswona vadjondzisiwa va ye va yengeteleka hi ku kahlula. (Mint. 6:7) Hambileswo, Yesu se a a vulile swaku ka masiku ya wugamu, vanhu va vanyingi va ta yamukela mahungu ya ku tsakisa. — Yoh. 14:12; Mint. 1:8.

3-4. Hi mhaka muni van’wana swi va karhatela ku chumayela, naswona hi ta djondza hi yini ka nhlokomhaka leyi?

³ Hinkwerhu hi fanele hi va ni mavonelo ya manene hi ntirho wa ku chumayela. Ka matiko man’wana swa vevuka ku yentxa leswo, hikusa vanhu va vanyingi va swi lava ku djondza Bibele na hina, kambe leswi ka matiku wolawo ku nga ni vachumayeli va vatsongo, vanhu lava lavaka ku djondza swi lava va nyimela muchumayeli lweyi a nga ta va ni nkama wa ku djondza na vona. Kasi ka tindhawu tin’wana vachumayeli va kumana ni swikarhatu swa  swinyingi ka ntirho wa ku chumayela hikusa swa kala ku kuma vanhu a makaya, funtshi loko u va kuma a va li tsakeli rungula la Bibele.

⁴ Loko ku li swaku ka ndhawu leyi u tshamaka ka yona swa karhata ku chumayela, nhlokomhaka leyi yi ta ku pfuna ku tiva leswi u nga swi yentxaka. A hi voni swaku i mpsini leswi vanhu va swi yentxaka swaku va kota ku chumayela vanhu va vanyingi ni swaku hi mhaka muni hi fanele hi tama hi chumayela swi nga na mhaka swaku vanhu va hi yingisa kumbe a va hi yingisi.

5. Hi swini swikarhatu leswi vachumayeli va vanyingi va kumanaka na swona ka ntirho wa ku chumayela?

⁵ Timboni ta Yehovha ta tinyingi swa ti karhatela ku bula ni vanhu makaya ya vona. Vachumayeli van’wana va hanya ka tindhawu leti nga tala hi maprediyu kumbe tiyindlo ta tikulu leti voneleliwaka hintamu naswona ti nga ni vagwarda ti tlhela ti tshama na ti pfaliwile. Swi nga yentxeka vagwarda volavo va nga pfumeli ku yamukela munhu lweyi a kalaka a nga rhambiwanga hi vinyi va munti. Ka tindhawu tin’wana swa vevuka ku chumayela hi munti ni munti, kambe swa karhata ku kuma vanhu mintini. Vachumayeli van’wana va chumayela ka tindhawu ti nga kule ni doropeni lomu ku tshamaka vanhu va vatsongo. Kasi vachumayeli van’wana va famba mpfhuka wa ku leha swaku va kuma munti, naswona swi nga yentxeka va nga kumi munhu ka munti wolowo. Loko hi tshuka hi kumana ni swikarhatu swa ku fana ni leswi a hi fanelanga hi godola. Kambe i yini swi nga hi pfunaka ku hlula swikarhatu leswo hi tlhela hi chumayela vanhu va vanyingi?

6. Ntirho wa ku chumayela wu fanisa ku yini ni ntirho wa muphasi wa tihlampfi?

⁶ Yesu a fananise ntirho wa ku chumayela ni ntirho lowu yentxiwaka hi muphasi wa tihlampfi. (Marku 1:17) Vaphasi van’wana va tihlampfi va nga heta masiku ya manyingi va nga zanga va kuma hlampfi ni yin’we, kambe a va godoli. Handle ka leswo, va txintxa maphaselo ya vona, va txintxa nkama lowu va phasaka hi wona ni ndhawu leyi va phasaka ka yona. Phela na hina hi nga yentxa leswi fanaka ka ntirho wa ku chumayela. Swoswi hi ta bula hi swilo swin’wana leswi hi nga swi yentxaka ka ntirho wa ku chumayela.

7. Hi mhaka muni swi li swinene ku chumayela hi minkama ya ku hambana?

⁷ Zama ku kuma vanhu hi minkama ya ku hambana. Hi nga kota ku chumayela vanhu va vanyingi loko hi va yela hi nkama lowu va nga makaya. Hambileswi vanhu va tshamaka na va khomekile, ku ni nkama lowu va kumekaka makaya ka vona! Vamakwerhu van’wana va swi vona swi yampsa ku chumayela ninhlikanhi kumbe nimadlambu hikusa hi kona va kumaka vanhu. Funtshi hi nkama wolowo, swi nga yentxeka vinyi va munti va nga karhalanga naswona va ni nkama wa ku bula. Kumbe u nga ha zama ku yentxa leswi makwerhu David lweyi a nga doda a swi yentxaka. Makwerhu David a li loko se va chumayelile ka teritoriyu, yena ni makwerhu lweyi a humaka na yena nsimu va gama va tlhela ka miminti leyi va kalaka va nga kumanga munhu. A tlhela a ku: “Swa ni tsakisa ku vona swaku loko hi tlhela ka miminti leyi hi kalaka hi nga kumanga munhu, loko hi fika hi kuma vinyi va munti hi bula na vona.” *

8. Hi nga li tirhisisa ku yini buku la Eklesiasta 11:6 ka ntirho wa ku chumayela?

⁸ Hi fanele hi yentxa hinkwaswu leswi hi nga swi kotaka swaku hi kuma vanhu makaya ya vona. Ndzimana ya nhlokomhaka ya djondzo leyi, yi hi khumbukisa leswi hi faneleke hi swi yentxa. (Lerha Eklesiasta 11:6.) Makwerhu David lweyi hi nga bula hi yena a yendzele munti  makhambi ya manyingi kambe a nga kumanga munhu, hambileswo a nga godolanga naswona hi wugamu a mu kumile n’winyi wa munti. Naswona n’winyi wa munti hi ku tsakela rungula la Bibele a vule leswi: “Phela ni ni 8 wa malembe na ni tshama lani, kambe a ni nge se tshama ni vona Mboni ya Yehovha yi ni yendzela.” David a li:“Loko hi wugamu hi kuma vanhu makaya ka vona, hakanyingi va li yamukela rungula la hina.”

9. I yini leswi vachumayeli van’wana va swi yentxaka swaku va bula ni vanhu lava swi karhataka ku va kuma makaya?

⁹ Zama ku kuma vanhu ka tindhawu ta ku hambana. Vachumayeli van’wana va txintxa tindhawu leti va chumayelaka ka tona leswaku va kuma vanhu lava swi karhataka ku va kuma makaya ka vona. Hi xikombiso, ku chumayela tindleleni ni hi xikarinyana swi va pfuna ku kuma vanhu lava tshamaka ka maprediyu lava a swi ta karhata ku va chumayela hi munti ni munti. Leswo swi tlhela swi pfuna ku bula ni vanhu lava a swi ta karhata ku va kuma a makaya ya vona. Naswona, vachumayeli va vanyingi va tsumbule swaku vanhu swa va vevukela ku yamukela mabuku ya hina ni ku bula na hina loko va li ka tindhawu leti nga tala hi vanhu ni ka tindhawu ta ku xavisela ka tona. Floiran, lweyi a nga mudjikelezi aBolívia, a li: “Hi tolovela ku ya ka tindhawu ta ku xavisela ka tona hi ma 13 ku ya ka 15 wora, nkama lowu vaxavisi va kalaka va nga na ntirho wa wunyingi. Hi tolovela ku va ni mabulu ya ku tsakisa na vona hi tlhela hi sungula swidjondzo swa Bibele.”

10. Hi wani machumayelelo lawa u nga ma tirhisaka swaku u kota ku fikelela vanhu hinkwavu?

¹⁰ Zama ku chumayela vanhu hi tindlela ta ku hambana. A hi nge u yendzele munhu makhambi ya manyingi hi minkama ya ku hambana kambe a wu mu kumanga. I yini leswi u nga swi yentxaka?  Katarina a te: “Ni tsalela makarta vanhu lava ni kalaka ni nga va kumi makaya na ni vula leswi a ni ta va byela swona loko a no va kuma makaya ya vona.” Hi djondza yini ka leswi nga vuliwa hi makwerhu Katarina? Yentxa minzamu ya ku chumayela hinkwavu va teritoriyu la wena hi ku tirhisa machumayelelo ya ku hambana.

11. Hi mhaka muni van’wana va nga li tsakeli rungula la hina?

¹¹ Vanhu van’wana a va tsakeli loko hi va chumayela. A va li voni lisima la ku tiva Xikwembu ni la ku djondza Bibele. A va kholwi ka Xikwembu hileswi va vonaka ku hlupheka amisaveni. A va kholwi leswi Bibele li swi vulaka hileswi va vonaka varhangeli va wukhongeli va nga hanyi hi leswi Bibele li swi vulaka. Van’wana hi leswi va tshamaka na va khomekile hi mintirho ya vona, ku hlayisa mindjangu ni swikarhatu leswi va kumanaka na swona. Hi mhaka leyo, a va swi voni swaku Bibele li nga va pfuna. Se hi nga yentxa yini swaku hi tama hi tsaka loko hi chumayela hambiloko van’wana va nga li voni lisima la rungula la hina?

12. Marito ma nga ka Vafilipiya 2:4 ma hi pfunisa ku yini ka ntirho wa ku chumayela?

¹² Komba vanhu swaku wa va rhandza. Van’wana lava a va nga ma tsakeli mahungu ya ku tsakisa, va game va ma tsakela hi ku vona swaku muchumayeli a ni mhaka na vona. (Lerha Vafilipiya 2:4.) Hi xikombiso, David lweyi hi nga vulavula hi yena a vule leswi: “Loko munhu a vula swaku a nga swi tsakeli ku bula hi Bibele, hi veka Bibele ni mabuku ya hina a tlhelweni hi gama hi mu vutisa leswi: ‘A ni tsakela ku tiva swaku hi mhaka muni u nga swi rhandzi ku bula hi Bibele.’” Phela vanhu va swi vona loko munhu a kombisa swaku a ni mhaka na vona. Swi nga yentxeka va khohlwa leswi hi nga va byela swona, kambe va khumbuka leswi hi nga va khomisa xiswona. Hambiloko n’winyi wa munti a nga ma tsakeli mahungu ya ku tsakisa hi nga mu komba swaku hi ni mhaka na yena hi leswi hi mu yentxelaka swona ni leswi hi tikhomisaka xiswona.

13. Hi nga yentxa yini swaku leswi hi swi chumayelaka swi pfuna vanhu hinkwavu?

¹³ Hi kombisa swaku hi ni mhaka ni lava hi va chumayelaka loko hi titwananisa ni xiyimu xa n’winyi wa munti. Ku ni nchumu lexi kombaka swaku ka munti wolowo ku ni n’wana? Phela swi nga yentxeka vapsali va tsakela ku twa leswi Bibele li swi vulaka hi ku kulisa vana ni ku va ni ndjangu lowu tsakeke. Kumbe a hi nge ka munti wa kona ku ni mafexadura ya manyingi ka xipfalu, swi nga ha yentxeka u vulavula hi wugevenga, u nga ha mu komba swaku wugevenga li ta helisiwa. A swi na mhaka swaku u le ka xiyimu xini, zama ku komba vanhu lava tsakelaka ku tiva leswi Bibele li nga va pfunisaka xiswona.  Katarina lweyi se hi nga bula hi yena, a li: “Ni khumbuka leswi Bibele li nga ni pfunisa xiswona ka wutomi la mina.” Leswo swi yentxa swaku Katarina a chumayela hi ku hiseka naswona vanhu va swi vona swaku leswi a swi chumayelaka swi nga va pfuna ku fana na yena.

14. Swivuriso 27:17 yi li kombisisa ku yini lisima la ku huma nsimu ni vanhu van’wana?

¹⁴ Ku huma nsimu ni van’wana swa pfuna. Ka nkama wa vapostolo, Pawulo a djondzise Timotiyu tindlela ta ku chumayela hi tona, naswona Timotiyu a tirhise machumayelelo wolawo swaku a pfuna vanhu. (1 Kor. 4:17) Ku fana na Timotiyu na hina hi nga djondza minchumu ya yinyingi ya yinene loko hi huma nsimu ni vamakwerhu van’wana abandleni. (Lerha Swivuriso 27:17.) Hi xikombiso, makwerhu Shawn a ve mupfuli wa ndlela ka teritoriyu leli a li li kule ni doropeni naswona vanhu va ndhawu yoleyo a va li rhandza hintamu wukhongeli la vona. Se i mpsini leswi nga pfuna makwerhu Shawn swaku a tama a tsaka hambiloko a kumana ni xiyimu lexi? Yena a li: “A ni zama ku huma nsimu ni makwerhu mun’wana. Nkama lowu hi yaka ka miminti yin’wana a hi zama ku vona lomu hi nga yampsisaka kona loko hi chumayela. Hi xikombiso, a hi bula hi leswi n’winyi wa munti a nga tshukaka a swi vula ni swaku hi nga mu hlamulisa ku yini.”

15. Xikhongelo xi nga hi pfunisa ku yini ka ntirho wa hina wa ku chumayela?

¹⁵ Khongela u kombela Yehovha a ku pfuna. Minkama hinkwayu na u nge se chumayela khongela u kombela Yehovha a ku pfuna. Loko hi nga pfuniwi hi moya wa yena wa ku kwetsima a hi nge swi koti ku yentxa ntirho lowu. (Pis. 127:1; Luk. 11:13) Loko u khongela u kombela Yehovha swaku a ku pfuna, mu byeli hi ku kongoma leswi u lavaka a ku pfuna ka swona. Hi xikombiso, kombela Yehovha a ku pfuna ku kuma munhu lweyi a nga ta tsakela u gama u zama ku yentxa leswi u nga swi kombela, hi ku chumayela vanhu hinkwavu lava u va kumaka.

16. Ku tinyika nkama wa ku djondza Bibele wena wexe swi nga ku pfunisa ku yini ka ntirho wa ku chumayela?

¹⁶ Tinyike nkama wa ku yentxa djondzo ya wena wexe. Rito la Xikwembu li li hi fanele hi ‘tiyiseka swaku leswi Xikwembu xi lavaka swaku hi swi yentxa i swinene.’(Rom. 12:2) Loko hi tiyiseka swaku hi li tiva kahle Rito la Xikwembu a hi nga ta kanakana loko hi bula ni vanhu nsin’wini. Katarina lweyi se hi nga bula hi yena a vula leswi: “Ni tsumbule swaku a ni fanele ni tiyisa lipfumelo la mina ka leswi Bibele li swi vulaka. Ni game ni ti djondza kahle timhaka leti vulavulaka hi swaku ku ni Muyentxi wa swilo hinkwaswu, swaku Bibele i Rito la Xikwembu ni swaku Xikwembu xi ni nhlengeletanu lani misaveni.” Katarina a tlhele a vula swaku djondzo ya yena yexe yi tiyise lipfumelo la yena yi tlhela yi mu yentxa a tsaka ka ntirho wa yena wa ku chumayela.

17. Hi mhaka muni Yesu a tame a chumayela hambiloko vanhu van’wana va nga mu yingisi?

¹⁷ Yesu a tame a chumayela hambileswi vanhu van’wana a va nga swi tsakeli leswi a a swi djondzisa. Hi mhaka muni? Hi mhaka a a swi tiva swaku vanhu va ni xilaveko xa ku djondza ntiyiso, naswona a a lava ku pfuna vanhu swaku va tiva Mfumu wa Xikwembu. A a swi tiva swaku hambi lava a va nga wu tsakeli ntiyiso hi nkama wolowo, hi ku famba ka nkama a va ta wu tsakela. A hi voneni leswi nga yentxeka ka ndjangu wa Yesu. Ka 3 wa malembe ni hafu lawa a nga ma heta na a chumayela a nga kona ni mun’we ka vamakwavu va yena lweyi a nga va mudjondzisiwa. (Yoh. 7:5) Kambe, nkama lowu a nga pfuxiwa, vamakwavu va yena va game va va vadjondzisiwa va yena. — Mint. 1:14.

18. Hi mhaka muni hi fanele hi tama hi chumayela?

¹⁸ A hi swi tivi swaku hi mani lweyi a nga ta pfumela ntiyiso a tlhela a tinyimisela ku tirhela Yehovha. Vanhu van’wana va hlwela ku tsakela  loko hi va chumayela. Hambileswi vanhu van’wana va kalaka va nga swi tsakeli loko hi va chumayela, mahanyelo ya hina ya manene ni ku tinyimisela ka hina ka kunene, swi nga va yentxa va “dzunisa Xikwembu.” — 1 Ped. 2:12.

19. 1 Vakorinto 3:6, 7, yi hi djondzisa yini hi ntirho wa ku chumayela?

¹⁹ Loko hi byala hi tlhela hi cheletela, hi fanele hi tiyiseka swaku Xikwembu xi ta swi kulisa. (Lerha 1 Vakorinto 3:6, 7.) Makwerhu Getahun, lweyi a tirhelaka Etiópia, a li: “Ni hete 20 wa malembe na ni tirha noxe ka teritoriyu leli a li nga tirhiwi hintamu. Kambe swoswi se ku ni 14 wa vachumayeli, 13 wa vona se va tsakamisiwile, ku patsa ni nsati wa mina ni vana va mina vanharhu. Amintlhanganwini hi tolovela ku va kolomuyani ka 32 wa vanhu.” Getahun a tama a chumayela na a tsakile na a nyimela swaku Yehovha hi yena a nga ta yentxa vanhu va nghena ka nhlengeletanu ya yena! — Yoh. 6:44.

20. Ntirho wa ku ponisa vanhu mugodini wu fanisa ku yini ni ntirho lowu hi wu yentxaka wa ku chumayela?

²⁰ Ka Yehovha vanhu hinkwavu i va lisima. A hi nyika ntirho wa lisima wa ku tirhisana ni N’wana wa yena wa ku hlengeleta vanhu va matiko hinkwawu na magamu ma nga se fika. (Hag. 2:7) Ntirho wa ku chumayela hi nga wu fanisa ni ntirho wa ku ponisa vanhu. Ntirho lowu hi wu yentxaka wu fana ni ntirho wa lava yaka va ya ponisa vanhu lava nga nghozini amugodini. Hakanyingi vanhu lava yaka va ya humesa vanhu va nga mugodini a va koti ku ponisa hinkwavu, kambe ntirho wa vona hinkwavu wa ku ponisa i wa lisima. Leswo swi fana ni ntirho wa ku chumayela lowu hi wu yentxaka. A hi swi tivi swaku i vanhu vangani lava hi nga ta va pfuna swaku va huma ka misava ya Sathana, kambe Yehovha a nga tirhisa mun’wana ni mun’wana wa hina swaku a ponisa vanhu volavo. Makwerhu Andreas lweyi a tshamaka Bolívia a li: “Na swi tiva swaku loko munhu a djondza Bibele a tlhela a tsakamisiwa, i vachumayeli va vanyingi lava nga tirhisana swaku va mu pfuna.” Hinkwerhu a hi tinyimiseleni ku vona ntirho wa ku chumayela hi ndlela leyi fanaka. Loko hi yentxa leswo, Yehovha a ta hi katekisa naswona ntirho wa ku chumayela u ta hi yentxa hi tsaka.