1. Se a te fakaakoakoga ne tuku atu ne Iesu ki ana soko, kae ne ‵saga atu pefea latou ki ei? (Onoono ki te ata i te ‵kava.)

NE FAKATUMAU ne Iesu se kilokiloga tonu i tena galuega talai i te lalolagi nei, kae ne manako foki a ia ke maua ne ana soko se kilokiloga tonu ki te lotou galuega talai. (Ioa. 4:35, 36) I te taimi koi ‵nofo ei a Iesu mo ana soko, ne loto finafinau ana soko ki te lotou galuega talai. (Luka 10:1, 5-11, 17) Kae i te taimi ne puke fakapagota i ei kae tamate a Iesu, ne galo atu te loto finafinau o ana soko ke talai mō se taimi toetoe. (Ioa. 16:32) Mai tua o tena toe fakatuakaga, ne fakamalosi atu a Iesu ke ‵saga tonu latou ki te galuega talai. Kae mai tua o tena toe fakatuakaga ki te lagi, ne talai atu latou mote loto finafinau telā ne fai atu ei olotou fili penei: “Kiloke! Ko oti ne faka‵fonu ne koutou a Ielusalema ki otou akoakoga.”—Galu. 5:28.

2. Ne fakamanuia pefea ne Ieova te galuega talai?

² Ne takitaki ne Iesu a te galuega talai telā ne fai ne Kelisiano i te senitenali muamua, kae ne fakamanuia ne Ieova a latou mai te gasolo aka o tokouke. Pelā me se fakaakoakoga, i te Penitekoso i te 33 T.A., ne papatiso a tino e toko 3,000. (Galu. 2:41) Ne gasolo aka o tokouke malosi ‵ki te aofaki o soko. (Galu. 6:7) Kae ne ‵valo atu a Iesu me ka gasolo o tokouke atu a tino e talia ne latou te tala ‵lei i aso fakaoti.—Ioa. 14:12; Galu. 1:8.

3-4. Kaia e faigata ei ki nisi tino a te galuega talai, kae ne a mea ka sau‵tala tatou ki ei i te mataupu tenei?

³ E taumafai tatou katoa o fakatumau se kilokiloga tonu i te galuega talai. Nisi fenua, e faigofie ke fai penā. Kaia? Me tokouke a tino e fia‵fia ke fai olotou akoga faka-te-Tusi Tapu, telā  nisi tino e faka‵tali ke fai olotou akoga māfai ko avanoa mai se Molimau! Kae i nisi fenua, e faigata ki tino talai ke fai te galuega, e mauagatā a tino i fale, kae ko tino kolā e maua atu i fale e se fia‵fia ki te Tusi Tapu.

⁴ Kafai e nofo koe i se fenua telā e faigata ke fai i ei te galuega talai, ka fesoasoani atu eiloa a manatu i te mataupu tenei. Ka sau‵tala tatou ki mea ko oti ne fai ne nisi tino ke mafai o maua a tino e tokouke i te galuega talai. Kae ka suke‵suke foki tatou ki te pogai e mafai o fakatumau se kilokiloga tonu faitalia e ‵saga io me e se fia ‵saga mai a tino.

5. Ne a fakalavelave e fe‵paki mo Molimau e tokouke?

⁵ E faigata ki Molimau e tokouke ke maua a tino i fale. E ‵nofo atu a nisi tino talai i koga kolā e puipui i ei a fale io me ko fakai. E mafai o isi se tino leoleo telā e se mafai o talia ne ia so se tino telā e seai sena taliaga mai te tino i te fakai tenā. A nisi tino talai e mafai o olo mai fale ki fale e aunoa mo se fakalavelave, kae e se maua ne latou a tino e tokouke i fale. Kae ko nisi tino talai, e talai atu i koga ‵mao kolā e se tokouke a tino e ‵nofo i ei. E mafai o olo atu a nisi tino ki koga ‵mao o talai atu fua ki se tino tokotasi—telā e mafai foki o galo i te fale. Kafai e fe‵paki tatou mo vaegā fakalavelave penei, ke mo a eiloa e ‵fiu tatou. Ne a mea e mafai o fai ne tatou ke fakafesagai atu ki vaegā fakalavelave penā kae ke maua a tino e tokouke?

6. E fakatusa pefea a tino talai ki tino faiika?

⁶ Ne fakatusa ne Iesu a te galuega talai ki te galuega a te tino faiika. (Male. 1:17) E mafai o ga‵lue a nisi tino faiika i aso e uke kae seai ne ika e maua ne latou. Kae e se mafai o ‵fiu latou; e fulifuli ne latou te auala e faiika ei latou. E ‵fuli ne latou te taimi, te koga, mo te auala e faiika i ei. E mafai foki o fulifuli ne tatou a te auala e talai ei tatou. Ke mafau‵fau ki manatu konei.

7. Ne a ikuga e mafai o maua māfai e talai atu tatou i taimi kese‵kese?

⁷ Taumafai ke maua a tino i se taimi fakaa‵tea. E mafai o maua ne tatou a tino e tokouke māfai e ‵nofo mai latou i fale. E mautinoa eiloa me ka ‵foki mai latou ki olotou fale. Tokouke a taina mo tuagane e ‵lei atu ki a latou māfai e talai i te fakatutonu io me ko te fakaafiafi, telā e mafai o maua i ei a tino e tokouke. E se gata i ei, i vaegā taimi penā, ko se uke malosi a mea a tino e fai kae ko avanoa latou ke sau‵tala. Io me kāti e mafai ne koe o fakaaoga te manatu fesoasoani mai te toeaina ko David. Ne fai mai a ia me kafai ko oti ne talai i se koga talai, e toe ‵foki lāua mo tena ‵pea ki fale kolā ne seki maua ne lāua a tino i ei i te taimi muamua. Ne fai mai a ia, “Ne poi au me tokouke ‵ki a tino ne maua atu ne māua i te taimi ne ‵foki atu ei māua.” *

8. E fakagalue pefea ne tatou a te Failauga 11:6 ki te ‵tou galuega talai?

⁸ E se ‵tau mo tatou o ‵fiu. E fakamasaua mai te ‵tou tusi siki fakavae e uiga ki te kilokiloga telā e ‵tau o maua ne tatou. (Faitau te Failauga 11:6.) A David telā ne sae mai muamua, ne seki ‵fiu. Ne āsi fakafia atu a ia ki se fale e tasi, kae ne fatoa maua ne ia se tino i ei. Ne fiafia te tagata tenā ke sau‵tala ki mea faka-te-Tusi Tapu kae ne fai mai a ia, “Ko valu tausaga ne nofo au i konei kae ne seki fetaui aka loa au mo se Molimau a Ieova i toku fale.” Ne fai mai a David, “Tenei ko iloa ne au me kafai ko maua ne tatou se tino i te fale, e masani sāle loa o fia fakalogologo a ia ki te fekau e talai atu ne tatou.”

9. Ne mafai pefea ne nisi Molimau o maua a tino kolā e faigata ke oko atu ki ei?

 ⁹ Taumafai ke ‵fuli te koga e talai i ei. Ke mafai o maua a tino kolā e faigata o maua i fale, ko oti ne ‵fuli ne nisi tino talai a te koga e talai ei latou. Pelā me se fakaakoakoga, a te talai atu i auala mo kā talai, ne fai pelā me se auala magoi ke maua atu a tino kolā e ‵nofo i fale ‵lasi kae fakatapu i ei te galuega talai mai fale ki fale. E fai ne te auala tenei ke mafai ei o sau‵tala a Molimau mo tino kolā e faigata o maua. E se gata i ei, ne iloa aka ne tino talai e tokouke me i nisi tino e fia‵fia atu ke sau‵tala io me talia a tusi i koga ta‵fao, maketi, mo koga pisinisi. A Floiran se ovasia o te seketi i Bolivia, ne fai mai: “E olo matou ki maketi mo koga faipisinisi mai te itula e 1:00 i te fakatutonu ki 3:00 i te fakaafiafi. Ko taimi kolā e se fakalave‵lave malosi ei a tino fakatau. E masani sāle o gali te sau‵talaga kae kamata aka foki i ei a a‵koga faka-te-Tusi Tapu.”

10. Ne a auala e mafai o fakaaoga ne koe ke maua a tino?

¹⁰ ‵Tofo ki se auala fakaa‵tea. Kāti ko oti koe ne taumafai o fokifoki atu ki se tino. Kāti seki maua ne koe i te fale. E mata, e isi aka ne nisi auala ke maua aka te tino tenā? Ne fai mai a Katarína, “E tusi ne au a tusi ki a latou kolā ne seki maua ne au i olotou fale, kae fakaasi atu ne au a mea kolā ne manako au o fai atu.” Se a te manatu tāua? I te taimi e fai ei tau galuega talai, taumafai ke maua a tino i tau koga talai mai te fakaaoga o auala kese‵kese.

11. Kaia e se fia‵fia ei a nisi tino ki te ‵tou fekau?

¹¹ E se fia‵fia a nisi tino ki te ‵tou fekau. E mafau‵fau latou me e se aoga ke tauloto ki te  Atua io me ko te Tusi Tapu. E se tali‵tonu latou ki te Atua ona ko te uke o fakalavelave e lavea ne latou i te lalolagi nei. E ‵teke latou ki te Tusi Tapu ona ko uiga fakaloiloi o takitaki lotu kolā e fai pelā me tau‵tali latou i te Tusi Tapu. Nisi tino ko tō fakalavelave i olotou galuega ‵togi, kāiga, io me ko olotou fakalavelave totino, tela la ko se lavea ne latou a te auala e mafai ei o fesoasoani a te Tusi Tapu ki a latou. E mafai pefea o fakatumau a te ‵tou fia‵fia māfai a tino kolā e talai ki ei e se fakatāua ne latou a te ‵tou fekau?

12. E mafai pefea o fakagalue a pati i te Filipi 2:4 i te ‵tou galuega talai?

¹² Fakaasi atu a te atafai tonu. A tino kolā ne seki fia‵fia muamua, fakamuli ka fakaasi mai ne latou te fia‵fia ki te tala ‵lei māfai e lavea ne latou me ne atafai tonu atu a te tino talai ki a latou. (Faitau te Filipi 2:4.) E pelā me se fakaakoakoga, ne fai mai a David telā ne sae mai muamua, “Kafai e fai mai ne se tino i a ia e se fiafia, e mafai o fakatafa ne tatou a te ‵tou Tusi Tapu io me ko ‵tou tusi kae fai atu: ‘Fakamolemole e mafai o fakaasi mai ne koe me kaia e se fiafia i ei koe.’” E mafai o lavea ne tino māfai e fakaasi atu ne se tino a te atafai tonu ki a latou. E mafai o se masaua ne latou a pati kolā ne fai atu ne tatou, kae masaua ne latou a faifaiga atafai kolā ne fakaasi atu ne tatou ki a latou. Faitalia foki loa e se talia ne te tino i te fale ke fai‵pati atu tatou ki a ia, e mafai o fakaasi atu ne tatou i ‵tou faifaiga mo ‵tou foliga i a tatou e atafai ki a latou.

13. E mafai pefea o fulifuli ne tatou a te ‵tou fekau ke fakafetaui ki manakoga o tino i fale?

¹³ E mafai o fakaasi atu ne tatou a te atafai tonu māfai e fulifuli te ‵tou fekau ki te manakoga o te tino i te fale. Pelā me se fakaakoakoga, e mata, e lavea ne tatou me isi ne tama‵liki e ‵nofo i te fale tenā? Kāti ka fia‵fia a mātua ki pati fesoasoani i te Tusi Tapu e uiga ki te putiakaga o tamaliki io me ko manatu fesoasoani ki te auala ke maua ei te fiafia i te kāiga. E mata, e lavea ne tatou a ‵loka e uke i olotou mataloa? E mafai o sau‵tala tatou ki amioga takafia‵toa kolā e fai ei ke ma‵taku a tino. Kāti ka mafai o fiafia a te tino i te fale ke tauloto me ka isi se taimi ka fakaseai katoatoa atu ei a amioga takafia‵toa. Faitalia me se a te fakanofonofoga, taumafai ke lavea ne tino a te auala e mafai o fesoasoani atu a te Tusi Tapu ki a latou. Ne fai mai a Katarína, telā ne sae mai muamua, “E lavea ne au a te aoga o te munatonu ki toku olaga.” Tela la, ne mafai ei ne Katarína o faipati atu mo te loto talitonu kae ne lavea ne tino kolā ne talai atu a ia ki ei a te mea tenā.

14. E ‵tusa mo te Faataoto 27:17, e mafai pefea o fakatau fesoasoani se ‵pea i a lāua eiloa?

¹⁴ Ke maua mea aoga mai te fesoasoani o nisi  tino. I te senitenali muamua, ne fakaasi atu ne Paulo ana akoakoga mo te auala e talai ei a ia ki a Timoteo, kae ne fakamalosi atu a ia ki a Timoteo ke fakaaoga a auala konā ke fesoasoani atu ki nisi tino. (1 Koli. 4:17) E pelā mo Timoteo, e mafai o maua ne tatou a mea aoga mai tino apo i te ‵tou fakapotopotoga. (Faitau te Faataoto 27:17.) Mafaufau ki te tala o te taina ko Shawn. E isi se taimi ne paenia a ia i se fakai foliki telā te tokoukega o tino ne lotoma‵lie eiloa ki te lotou talitonuga. Ne fakatumau pefea ne ia tena fiafia? Ne fai mai a ia: “Kafai e mafai, e ga‵lue māua mo se suā tino. E fakaaoga ne māua a te taimi telā e olo atu ei māua mai fale ki nisi fale ke momea aka te apo o māua i te faiga o te galuega talai. Pelā me se fakaakoakoga, e toe sau‵tala māua ki mea ne fai ne māua i se fale, ko toe mafau‵fau ei māua ki se auala fakaa‵tea ke fakaaoga māfai ko toe fetaui mo se tulaga penā.”

15. Kaia e tāua i ei a te ‵talo ki te ‵tou galuega talai?

¹⁵ ‵Talo ki a Ieova mō se fesoasoani. Kilo atu ki a Ieova mō se takitakiga i so se taimi e talai ei koe. E aunoa mo te fesoasoani o tena agaga tapu, e seai loa se mea e mafai o fakataunu ne tatou. (Sala. 127:1; Luka 11:13) Kafai e ‵talo atu koe ki a Ieova mō tena fesoasoani, ke fakaasi ‵tonu atu a mea e manako koe ki ei. Pelā me se fakaakoakoga, akai atu ke ‵taki atu koe ki so se tino telā e fiafia tonu ke iloa ne ia a Ia kae fia fakalogologo. Kae galue e ‵tusa mo tau ‵talo mai te talai atu ki so se tino e fetaui mo koe.

16. Kaia e tāua ei a sukesukega totino ki te ‵tou galuega talai?

¹⁶ Fakaavanoa se taimi mō sukesukega totino. E fai mai te Muna a te Atua: “Ke fakatalitonu aka ne koutou me se a te loto o te Atua telā e gali, e logomalie kae ‵lei katoatoa.” (Loma 12:2) Kafai e tali‵tonu katoatoa tatou me ko iloa ne tatou te munatonu e uiga ki te Atua, ka fai foki ei ke lasi te ‵tou loto tali‵tonu māfai e fai‵pati atu ki nisi tino i te galuega talai. Ne fai mai a Katarína, telā ne sae mai muamua: “Fakamuli ifo nei, ne iloa aka ne au me ne ‵tau o fakamalosi aka toku fakatuanaki e uiga ki nisi akoakoga i te Tusi Tapu. Tela la, ne tauloto faka‵lei au ki fakamatalaga liki‵liki e uiga ki te Mafuaga, te Tusi Tapu ko te Muna eiloa a te Atua, kae ko te Atua e isi sena fakapotopotoga telā e sui ne ia a Ia i aso nei.” Ne fai mai a Katarína, me ne fakamalosi aka tena fakatuanaki mai ana sukesukega totino kae ne momea aka foki i ei a tena fiafia i te galuega talai.

17. Kaia ne fakatumau ei ne Iesu se kilokiloga tonu ki tena galuega talai?

¹⁷ Ne fakatumau ne Iesu se kilokiloga tonu kae ne tumau faeloa a ia i te talai atu faitalia e se fia‵fia a tino ki tena fekau. Kaia? Ne iloa ne ia me e tāua ke iloa ne tino a te munatonu, kae ne manako a ia ke tuku atu se avanoaga ki tino e tokouke ke talia ne latou te fekau o te Malo. Ne iloa foki ne ia me isi foki ne tino kolā ne seki fia‵fia muamua, fakamuli ifo ko fia‵fia. Mafaufau ki te mea ne tupu ki tena kāiga. I te tolu mo te āfa tausaga ne fai ei te galuega talai a Iesu, e seai loa ne ana taina ne fai pelā me ne ana soko. (Ioa. 7:5) Kae mai tua ifo o tena toe fakatuakaga, ne fai latou pelā me ne Kelisiano.—Galu. 1:14.

18. Kaia e ‵tau ei o tumau faeloa tatou i te talai atu?

¹⁸ E se iloa ne tatou me ko oi a tino ka mafai fakamuli o talia ne latou a muna‵tonu mai te Tusi Tapu kolā e akoako atu ne tatou. E manakogina ne nisi tino se taimi tai leva ke mafai o talia ne latou te ‵tou fekau. Ke oko foki loa ki tino kolā e se fia faka‵logo mai ki te ‵tou fekau, e lavea ne latou a ‵tou faifaiga ‵lei mo te ‵tou  kilokiloga tonu ki te ‵tou galuega talai, kae fai ei ke “‵viki . . . latou ki te Atua.”—1 Pe. 2:12.

19. Se a te mea e akoako mai ne te 1 Kolinito 3:6, 7 e uiga ki te ‵tou galuega talai?

¹⁹ I te taimi e ‵toki kae fakasiusiu ei ne tatou, e ‵tau o iloa ‵lei ne tatou te tusaga o te Atua telā e fai. (Faitau te 1 Kolinito 3:6, 7.) E fai mai a Getahun, se taina i Aitiope: “E silia atu mo te 20 tausaga, ko au fua tokotasi te Molimau i se koga telā e se masani o talai i ei. Kae nei la, ko toko 14 tino talai i konei. E toko sefulutolu ne papatiso, e aofia i ei taku avaga mo mā tamaliki e tokotolu. E masani sāle o toko 32 tino e masani o ‵kau mai sāle ki fakatasiga.” Ne fiafia a Getahun me ne tumau loa a ia i te talai atu i te taimi ne faka‵tali ei a ia mo te kufaki ki a Ieova ke ‵taki mai ne ia a tino loto ‵lei ki Tena fakapotopotoga!—Ioa. 6:44.

20. I te auala fea e fakatusa i ei tatou ki tino faka‵sao tino?

²⁰ E tāua ki a Ieova a ola o tino katoa. E tuku mai ne ia te tauliaga ke ga‵lue fakatasi tatou mo tena Tama i te aumaiga o tino mai fenua katoa mai mua o oko mai te gataga o te olaga tenei. (Haka. 2:7) A te ‵tou galuega talai e mafai o fakatusa ki se galuega faka‵sao tino. Kae ko tatou ko tino o te potukau faka‵sao tenā kolā ne uga atu ke olo o faka‵sao a tino ga‵lue i lalo i te laukele kolā ko ‵lave i lalo. E tiga eiloa e tokofia fua a tino ga‵lue ne mafai o faka‵sao aka, kae ko te galuega ne fai ne tino faka‵sao tino e tāua ‵ki. E penā foki te galuega talai e fai ne tatou. E se iloa ne tatou me tokofia a tino koi ‵tau o faka‵sao mai te lalolagi a Satani. Kae e mafai ne Ieova o fakaaoga so se tino mai i a tatou ke fesoasoani atu ki a latou. Ne fai mai a Andreas, telā e nofo i Bolivia, “E kilo atu au ki tino taki tokotasi kolā ne tauloto ki muna‵tonu i te Tusi Tapu kae papatiso, e pelā me ko ikuga o galuega ‵lei ne fai ne se potukau.” Ke na fakatumau foki ne tatou se kilokiloga tonu penā ki te ‵tou galuega talai. Kafai e fai tatou penā, ka fakamanuia tatou ne Ieova, kae ka fai te ‵tou galuega talai e pelā me se mea fakafiafia.