1. ¿Kʼu yelan la xchol mantal li Jesuse, xchiʼuk kʼusi la spas li yajchankʼoptak eke? (Kʼelo li lokʼol ta pajina 1).

KʼALAL ay ta balumil li Jesuse, xmuyubaj noʼox la xchol mantal xchiʼuk tskʼan ti jechuk xijmuyubaj eke (Juan 4:35, 36). Kʼalal te xchiʼuk yajchankʼoptak li Jesuse, xmuyubaj noʼox la xcholik mantal (Luk. 10:1, 5-11, 17). Pe chibajik ta cholmantal kʼalal laj yichʼ chukel xchiʼuk laj yichʼ milel li jchanubtasvanej yuʼunike (Juan 16:32). Kʼalal chaʼkuxi li Jesuse, la stijbe yoʼonton li yajchankʼoptak sventa xakʼbeik yipal li cholmantale. Vaʼun kʼalal te xa ox oy ta vinajele, xi xtiʼet sjol laj yal yajkontraik ta skoj ti xmuyubaj noʼox la xcholik mantale: «Noj xa ta chanubtasel avuʼunik li Jerusalene» (Ech. 5:28).

2. ¿Kʼuxi yakʼojbe bendision Jeova li cholmantale?

² Li Jesuse la sbeiltas li cholmantal ta baʼyel siglo xchiʼuk ep buchʼutik la xchʼamik mantal ta skoj ti akʼbatik bendision yuʼun Jeovae. Jech kʼuchaʼal liʼe, li ta Pentekostes ta sjabilal 33, te van oxmil krixchanoetik laj yichʼik voʼ (Ech. 2:41). Epaj tajek li yajchankʼoptak Kristoe (Ech. 6:7). Li Jesuse laj yal ti mas to ep buchʼutik chchʼamik mantal li ta slajebal kʼakʼale (Juan 14:12; Ech. 1:8).

3, 4. 1) ¿Kʼu yuʼun vokol chaʼiik xcholel mantal li junantik ermanoetike? 2) ¿Kʼusi ta jkʼeltik li ta xchanobil liʼe?

³ Jkotoltik chkakʼtik persa sventa xijmuyubajuk noʼox ta jcholtik mantal. Junantik ermanoetike mu vokoluk chaʼiik spasel taje, yuʼun toj ep buchʼutik tskʼan chchanik Vivlia ti bu nakalike, vaʼun chalbeik junantik ti akʼo to  smalaik sventa xichʼ akʼbel estudioe. Pe li yan jcholmantaletike mu kʼunuk chaʼiik spasel, yuʼun mu masuk tsta ta snaik li krixchanoetik ti bu nakalike xchiʼuk ti buchʼutik tstaik ta kʼoponele muʼyuk ta yoʼontonik xchikintael li kʼusi chal Vivliae.

⁴ Mi te nakalutik ti bu mu kʼunuk li xcholel mantale, xuʼ skoltautik li kʼusi ta jkʼeltik batele. Ta jkʼeltik li kʼusitik spasoj junantik ermanoetik sventa masuk ep buchʼutik xchiʼinik ta loʼile xchiʼuk ti kʼu yuʼun xuʼ xijmuyubaj-o jcholtik mantal akʼo mi mu xchikintaik lek li krixchanoetike.

5. ¿Kʼusi vokolil tsnuptanik epal ermanoetik?

⁵ Epal ermanoetike vokol chaʼiik ti xchiʼinik ta loʼil ta snaik li krixchanoetike. Junantike te nakalik ta mukʼtikil naetik ti lek chabibile o ti kʼelbil noʼox li buchʼutik xuʼ x-ochike. Xuʼ van oy jun jchabitiʼna ti jaʼ noʼox chakʼ ochuk li buchʼutik takbilik ta ikʼel yuʼun li buchʼu te nakale. Li yan ermanoetik xtoke xuʼ xcholik mantal ta jujupʼej na, pe muʼyuk buchʼu mas nakal tstaik. Yantik xtoke nom to van bu chbat chcholik mantal li ta parajeetik ti jutuk jnaklejetik tee. Pe kʼalal chkʼotike, muʼyuk buchʼu nakal tstaik. Mi oy jech yakal ta jnuptantik taje, ¿kʼusi xuʼ jpastik sventa mu xijchibaj xchiʼuk ti masuk ep buchʼu jchiʼintik ta loʼile?

6. Li cholmantale, ¿kʼusi xkoʼolaj-o xchiʼuk li stsakel choye?

⁶ Li Jesuse la skoʼoltajes ta tsakchoy li cholmantale (Mar. 1:17). Li jun jtsakchoye muʼyuk chchibaj akʼo mi oy jayibuk kʼakʼal ti muʼyuk tstsak jkotuk choye. Yuʼun tsjel ti kʼusi ora chbat ta tsakchoye, ti bu chkʼot stsake xchiʼuk oy kʼusi yan tspas. Jkʼeltik kʼuxi xuʼ jech jpastik ek li ta cholmantale.

7. ¿Kʼusi chkʼot ta pasel mi jelajtik ora ta jcholtik mantale?

⁷ Jelbetik yorail. Mas me ep buchʼutik ta jtatik ta chiʼinel ta loʼil mi jaʼo chbat jcholbetik mantal kʼalal te xa ox van oy li ta snaike. Yuʼun skotol krixchano ta onoʼox sut ta snaik. Epal ermanoetike jaʼo chcholik mantal ta mal kʼakʼal o kʼalal ch-och akʼobal ta skoj ti jaʼo mas ep buchʼutik te nakalike, ti muʼyuk mas sujomike xchiʼuk ti oy ta yoʼonton chloʼilajike. Xuʼ jech jpastik kʼuchaʼal tspas jun mol ta tsobobbail ti David sbie. Kʼalal oy xa kʼuuk sjalil yakal chchol mantale, tsutik batel yan velta li ta naetik ti muʼyuk buchʼu te la staike. Xi chale: «Labal sba chkaʼi ti ep buchʼutik ta jtakutik kʼalal chbat jchaʼtijbekutik li stiʼ snaike». *

8. ¿Kʼuxi xuʼ skoltautik ta cholmantal li kʼusi chal Eklesiastes 11:6?

⁸ Li teksto ta slikebal li xchanobil liʼe tsvules ta joltik ti skʼan mu xijchibaje (kʼelo Eklesiastes 11:6). Li David ti laj kalbetik skʼoplal li ta parafo echʼe muʼyuk lubtsaj. Ta skoj ti muʼyuk laj yikta sbae, la sta ta chiʼinel ta loʼil jun vinik te ta sna ti oy ta yoʼonton chchan Vivlia xchiʼuk ti xi albate: «Oy xa ta vaxakib jabil ti liʼ nakalune, pe sba to velta ti chtal svulaʼanun ta jna jun stestigo Jeova». Xi to chal li Davide: «Kakʼoj venta ti ep buchʼutik  tskʼan chchanik mantal kʼalal ta jtatik ta snaike».

9. ¿Kʼusi spasojik junantik ermanoetik sventa xcholbeik mantal li buchʼutik muʼyuk te tsta ta snaike?

⁹ Jeltik ti bu ta jcholtik mantale. Jlom jcholmantaletike sjelojik ti bu chcholik mantal sventa staik ta kʼoponel li buchʼutik muʼyuk te tsta ta snaike. Jech kʼuchaʼal liʼe, lek kʼusi kʼotem ta pasel ti ta xichʼ cholel mantal ta kaye xchiʼuk ta karrito sventa xichʼ chiʼinel ta loʼil li buchʼutik te nakalik ta mukʼtikil naetike. Ta skoj taje, li ermanoetike xchiʼinojik ta loʼil li krixchanoetik ti muʼyuk toʼox bu staojik ta kʼoponele. Epal jcholmantaletik xtoke yakʼojik venta ti mas tskʼan chloʼilajik o chchʼamik vunetik li buchʼutik te oyik ta parke, ta merkado o ti bu chchonolajike. Xi chal jun jkʼelvanej ta sirkuito ta Bolivia ti Floiran sbie: «Chbat jcholkutik mantal ta merkado xchiʼuk ta pʼolmajebaletik tetik van ta la 1 kʼalal ta las 3 ta mal kʼakʼal, yuʼun jaʼo mas xokolik li buchʼutik te chpʼolmajike. Jutuk mu skotoluk veltae, lek jchiʼinojkutik ta loʼil xchiʼuk jlikesojkutik estudioetik».

10. ¿Kʼusi stakʼ jpastik sventa jcholbetik mantal skotol li krixchanoetike?

¹⁰ Oyuk kʼusi yan jpastik. Jnoptik noʼox ti muʼyuk bu jtaojtik-o ta chiʼinel ta loʼil li jun yajval na akʼo mi jelajtik ora chijbat. ¿Kʼusi yan stakʼ jpastik? Xi chal jun ermana ti Katarína sbie: «Ta jtsʼibabe batel karta li buchʼutik muʼyuk te ta jta ta snaike xchiʼuk jaʼ ta jtsʼiba li kʼusi oy ox ta koʼonton chkalbeike». ¿Kʼusi chakʼ jchantik taje? Jaʼ ti skʼan oyuk kʼusi yan jpastik  sventa jcholbetik mantal li krixchanoetike.

11. ¿Kʼu yuʼun mu skʼan xaʼiik jlom krixchanoetik li kʼusi chkaltike?

¹¹ Jlom krixchanoetike mu skʼan xchikintabutik, yuʼun tsnopik ti mu persauk xojtikinik Dios xchiʼuk li kʼusi chal Vivliae. Xuʼ van mu xchʼunik ta stojolal Dios ta skoj li vokoliletik oye xchiʼuk mu skʼan xaʼiik li kʼusi chal Vivlia ta skoj ti chilik ti muʼyuk chakʼ ta xkuxlejalik li jnitvanejetik ta relijione. Yantik xtoke jaʼ batem ta yoʼontonik li yabtelike, li yutsʼ yalalike o li svokolik tsnuptanik ti muʼyuk chakʼik venta ti xuʼ xkoltaatik yuʼun li Vivliae. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa xijmuyubaj-o akʼo mi ep buchʼutik muʼyuk tstsakik ta venta li kʼusi chkaltike?

12. ¿Kʼuxi xuʼ skoltautik ta cholmantal li kʼusi chal Filipenses 2:4?

¹² Oyuk ta koʼontontik li krixchanoetike. Epal krixchanoetik lek laj yaʼiik mantal kʼalal laj yakʼik venta ti oy ta koʼontontike akʼo mi mu toʼox skʼanik li ta slikebale (kʼelo Filipenses 2:4). Xi chal David ti laj xa kalbetik skʼoplale: «Mi oy buchʼu chal ti mu skʼan xchikintae, muʼyuk xa chkakʼbekutik yil li Vivlia o li vunetike. Vaʼun, ta slekil koʼontonkutik ta jakʼbekutik ti kʼu yuʼun jech tsnope». Li krixchanoetike chakʼik venta kʼalal oy ta koʼontontike. Xuʼ van xchʼay xaʼiik li kʼusi laj kaltike, pe te-o ta sjolik li kʼusi la jpastike. Akʼo mi mu skʼan xchikinta li krixchanoetike, xuʼ xkakʼtik ta ilel ti oy ta koʼontontik ti kʼu yelan ta jpas jtalelaltik xchiʼuk ti kʼu yelan ta jpas jsatike.

13. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa xakʼik venta krixchanoetik ti jtunel yuʼunik li kʼusi chal Vivliae?

¹³ ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel ti oy ta koʼontontik li krixchanoetike? Jaʼo kʼalal chkalbetik li kʼusi jtunel yuʼunik xchiʼuk ti xtijbat yoʼontonik ta xchikintaele. Kalbetik junchibuk skʼelobil. Mi laj kakʼtik venta ti oy yalab xnichʼnabike, xuʼ xkalbetik kʼusi chal Vivlia ti kʼu yelan xuʼ stsʼites yalab xnichʼnabik o ti kʼu yelan xuʼ mas xmuyubaj li ta yutsʼ yalalike. Mi laj kakʼtik venta ti solel lek bajal li stiʼ snaike o ti noj ta kandadoe, xuʼ xkalbetik skʼoplal ti muʼyuk xa jun koʼontontik ta skoj ti oy j-elekʼetik o yan kʼusitik ti xibalik sbae xchiʼuk kalbetik ti poʼot xa xlaj skʼoplal taje. Kʼalal oy buchʼu chchikintabutike, kakʼbetik yil kʼuxi xuʼ xkoltaat li Vivliae. Xi chal Katarína ti  laj kalbetik skʼoplal ta parafo 10: «Baʼyel ta jnop ti kʼu yelan skoltaojun Vivlia li voʼone». Kʼalal jech tspase, mas jpʼel ta yoʼonton chalbe skʼoplal li mantale, vaʼun chakʼik venta li krixchanoetike.

14. Jech kʼuchaʼal chal Proverbios 27:17, ¿kʼuxi ta jtabetik sbalil mi oy buchʼu chchiʼinutik ta cholmantale?

¹⁴ Akʼo skoltautik li yantike. Li Pabloe laj yakʼbe yil Timoteo ti kʼu yelan chchol mantal xchiʼuk chchanubtasvane xchiʼuk la stijbe yoʼonton sventa jechuk xchanubtas li yantike (1 Kor. 4:17). Li voʼotik eke xuʼ ep kʼusi jchantik ta stojolal li ermanoetik ti lek xtojobike (kʼelo Proverbios 27:17). Jkʼeltik kʼusi koltaat jun ermano ti Shawn sbie xchiʼuk ti te tun ta prekursor ta jun paraje ti yakʼoj lek ta yoʼonton srelijionik li krixchanoetike, xi chale: «Jutuk mu skotoluk veltae, muʼyuk jtuk chibat li ta cholmantale. Kʼalal muʼyuk to chikʼotkutik ta jpʼej nae, chkalbekutik skʼoplal ti kʼuxi xuʼ xitojobkutik mas ta chanubtasvaneje. Jech kʼuchaʼal liʼe, chkalkutik ti kʼu yelan la jchiʼinkutik ta loʼil li jun krixchanoe xchiʼuk ti kʼu yelan xuʼ xitakʼavkutik ta yan velta mi oy buchʼu jech takʼave».

15. ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti jpastik orasion kʼalal chijbat ta cholmantale?

¹⁵ Jkʼanbetik koltael li Jeovae. Kʼalal chijbat ta cholmantale, kalbetik Jeova ti akʼo skoltautike. Yuʼun mu onoʼox kʼusi spas kuʼuntik mi muʼyuk chakʼbutik tal li xchʼul espiritue (Sal. 127:1; Luk. 11:13). Pe jamaluk xkalbetik li kʼusi ta jkʼantik-o koltaele. Jech kʼuchaʼal liʼe, kalbetik ti akʼo skoltautik stael li buchʼutik oy ta yoʼontonik xchikintael mantale. Ta tsʼakal une, jpastik li kʼusi jbainojtik spasele: jcholbetik mantal skotol li krixchanoetike.

16. ¿Kʼu yuʼun skʼan xijchanunaj sventa jkʼupintik li cholmantale?

¹⁶ Jchʼakbetik yorail sventa xijchanunaj. Xi chal li Vivliae: «[Akʼo] venta atukik li kʼusi leke, li kʼusi chʼambile xchiʼuk li kʼusi tukʼ tskʼan yoʼonton Diose» (Rom. 12:2). Kʼalal jchʼunojtik lek li kʼusi jchanojtik ta stojolal Diose, ta sjunul koʼontontik ta jcholtik mantal. Xi chal li Katarinae: «Oy xa kʼuuk sjalile, laj kakʼ venta ti skʼan jchanbe lek skʼoplal li junantik chanubtaseletik ta Vivliae. Jaʼ yuʼun, la jsabe lek skʼoplal li kʼusitik chakʼ ta ilel ti oy buchʼu la spasutike, ti jaʼ Skʼop Dios li Vivliae xchiʼuk ti oy jun s-organisasion Dios li avie». Ta skoj ti jech la spas li Katarinae, jaʼ koltaat sventa stsatsub li xchʼunel yoʼontone xchiʼuk ti skʼupin mas li cholmantale.

17. ¿Kʼu yuʼun xmuyubaj noʼox la xchol mantal li Jesuse?

¹⁷ Li Jesuse xmuyubaj kʼalal la xchol mantal akʼo mi oy buchʼutik muʼyuk la xchikintaik. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun snaʼoj ti oy buchʼutik tskʼan chaʼiik li mantale xchiʼuk oy ta yoʼonton tskolta epal krixchanoetik. Jech xtok, snaʼoj ti chchʼamik mantal ta jelavel li buchʼutik mu toʼox skʼan xaʼiike. Jaʼ jech kʼot ta stojolal li yutsʼ yalale. Kʼalal la xchol mantal Jesus oxib jabil xchiʼuk j-oʼlole, muʼyuk ochik ta yajchankʼop li yitsʼinabtake (Juan 7:5). Pe kʼalal chaʼkuxiem xa oxe, pasik ta yajchankʼop (Ech. 1:14).

18. ¿Kʼu yuʼun jech-o ta jcholtik mantal?

¹⁸ Mu jnaʼtik buchʼu chkʼot ta yoʼonton  li kʼusi chkaltike. Junantik krixchanoetike mu ta aniluk chchʼamik li mantale. Jech xtok, li buchʼutik mu skʼan xchikintabutike tskʼel li jlekil talelaltike, ti xijmuyubaj noʼoxe xchiʼuk xuʼ van «tstoybeik skʼoplal Dios» li ta jelavele (1 Ped. 2:12).

19. Jech kʼuchaʼal chal 1 Korintios 3:6 xchiʼuk 7, ¿kʼusi skʼan teuk ta joltik?

¹⁹ Akʼo mi voʼotik ta jtsʼuntik xchiʼuk ta xkatʼestik, pe jnaʼojtik ti jaʼ chakʼ chʼiuk li Diose (kʼelo 1 Korintios 3:6, 7). Xi chal jun ermano ta Etiopía ti Getahun sbie: «Ti bu nakalune, mas ta 20 jabil ti jtuk stestigoun Jeovae. Pe avie, oy xa 14 jcholmantaletik. 13 yichʼojik xa voʼ ti te kapal skʼoplal li kajnil xchiʼuk li oxvoʼ jnichʼnabkutike xchiʼuk tetik van 32 ta jtsob jbakutik». Li Getahune xmuyubaj ti la xchol-o mantale, yuʼun la smala ti xikʼ talel yan krixchanoetik ta s-organisasion li Jeovae (Juan 6:44).

20. ¿Kʼuxi xijkoʼolaj-o ta jtsop krixchanoetik ti tsaʼik li buchʼu chʼayeme?

²⁰ Toj ep sbalil chilbe xkuxlejal krixchanoetik li Jeovae. Jaʼ yuʼun, yakʼoj ti jmojuk xij-abtej xchiʼuk Xnichʼon sventa xkikʼtik talel epal krixchanoetik li ta steklumal yoʼ to mu xichʼ lajesel li kʼusitik chopole (Ajeo 2:7). Kʼalal ta jcholtik mantale, xijkoʼolaj kʼuchaʼal li jtsop krixchanoetik ti chbat saʼik li buchʼu chʼaye. Tsots skʼoplal yabtel skotolik akʼo mi junchib noʼox tsta li vaʼ krixchanoe. Taje jaʼ jech chkʼot ta pasel li ta cholmantal eke. Mu jnaʼtik kʼu yepal krixchanoetik xuʼ xkolik lokʼel li ta skʼob Satanase. Pe li Jeovae xuʼ buchʼuuk noʼox stunes sventa skolta. Li Andrés ti te nakal ta Boliviae xi chale: «Kʼalal oy buchʼu chojtikin mantal xchiʼuk chichʼ voʼe, jnaʼoj ti jaʼ ta skoj ti koʼol la jkolta jbatike». Jaʼ yuʼun, kakʼtik persa sventa xijmuyubajuk-o li ta cholmantale. Mi jech la jpastike, chakʼbutik sbendision li Jeovae xchiʼuk ta jkʼupintik li kabteltik ta cholmantale.