Ол тӱнде болгон учурал мениҥ јӱрӱмимди солыган. Шак ла ол туштаҥ ала мен јӱрӱмниҥ учурын сананып баштагам. Је ол тӱнде оноҥ ары не болгонын куучындардаҥ озо, јаш тужымды анайда ок кӧрӱмимди не солыганын ла Јайаачыны билип аларга не кӱӱнзеткенин куучындап берейин.

Мен 1937 јылда Францияныҥ тӱндӱк јанында турган шахтерлордыҥ Генен деп калазында чыккам. Адам мениҥ шахтер болгон. Ол мени уур ишке ӱредип салган, оныҥ справедливость учун тартышканы меге јарап туратан. Адам шахтерлордыҥ јӱрӱмин јеҥилтерге, забастовкаларда ла профсоюзный иштерде туружатан. Анайда ок ол абыстардыҥ экијӱстенип турганын кӧрӧтӧн. Абыстардыҥ кӧбизи бай да болгон болзо, јӱк арайдаҥ јаткан шахтерлордоҥ акча ла курсак сурайтан. Адам олордыҥ мындый кылыгын кӧрӱп, Кудай ла кудай јаҥ керегинде чек куучындабайтан.

Јаанап келеле, несправедливостьты кӧрӧр кӱӱним јок болуп калган, а ол јӱрӱмде  ас эмес. Темдектезе, ӧскӧ јердиҥ улузын Францияда јаман кӧрӧтӧн. Је меге иммигранттардыҥ балдарыла кожо болорго ло футбол ойноорго јарап туратан. Анайда ок мениҥ энем поляк укту болгон. Мен кандый ла укту улусты бой-бойына тоомјылу болуп, амыр-энчӱ јатсын деп кӱӱнзегем!

1957 јылда мени черӱге алдырткан. Анайып бажындагы бичилген учурал Алжирдиҥ кырларында болгон. «Кудай, меге болушсаҥ!» — деп кыйгырган кийнимде, меге удура ӧштӱ эмес, је јерлик эштек чыгып келген. Мен бого тыҥ сӱӱнгем! Ол тӱн ле бу јуу-согуш мени јӱрӱмниҥ учуры керегинде сананарга кӱӱнзеткен. Бис нениҥ учун јӱрӱп јадыс? Кудайга бис керек пе? Качан бирде амыр-энчӱ болор бо?

Мен отпускага келип, ада-энемниҥ айлында бололо, Иегованыҥ Керечизиле танышкам. Ол меге Агару Бичик берген, Алжирге кайра келип оны кычырып баштагам. Мени анчада ла Ачылта 21:3, 4-тӧги сӧстӧр сӱреен кайкаткан: «Теҥеридеҥ айткан тыҥ ӱнди угуп ийгем: „Бат, Кудайдыҥ чадыры улусла кожо, Ол олорло кожо јӱрер. [...] Олордыҥ кӧзинеҥ ончо јашты арчыыр. Ӧлӱм де, ачу-корон до, сыгыт та, јобол до база болбос“». Мындый јӱрӱм болор аргалу ба деп санангам. Ол тушта мен Агару Бичик те, Кудай да керегинде нени де билбес болгом.

1959 јылда черӱнеҥ јанып келеле, Франсуа деп атту Иегованыҥ Керечизиле танышкам. Ол меге Агару Бичиктеҥ кӧп чындыктарды јартап берген. Темдектезе, Агару Бичиктеҥ Кудайдыҥ ады Иегова деп кӧргӱскен (Сар. 83:18). Анайда ок Иегова јердиҥ ӱстинде справедливостьты тургузып, бастыра јердиҥ ӱстин рай эдип, Ачылта 21:3, 4-ги сӧстӧрди бӱдӱрип салар деп јартаган.

Бу ӱредӱлерди оҥдоорго јеҥил болгон, олор мениҥ јӱрегиме тыҥ тийген. Је бу ок ӧйдӧ мен абыстарга ачына бергем. Нениҥ учун дезе олор улусты Агару Бичикте бичилбеген немеге ӱреткен. Мен олордыҥ тӧгӱн ӱредӱзин капшай ла илезине чыгарар кӱӱним келген! Мынайып бойымнаҥ адамныҥ кылык-јаҥын јарт кӧрӱп ийгем.

Франсуа ла ӧскӧ дӧ ака-эјелердиҥ болужыла мен бойымды тудунарга ӱренип алгам. Олор меге, биске улусты јаргылаар керек эмес, је олорго Кудайдыҥ Каандыгы керегинде куучындап болужар керек деп, јартап берген. Анайып Иисус эткен, биске де андый јакару берген (Матф. 24:14; Лука 4:43). Анайда ок меге улусты ачындырбай, олорло јалакай куучындажарга ӱренер керек болгон, нениҥ учун дезе Агару Бичикте: «Кудайдыҥ кулы ӧӧркӧшпӧс учурлу, карын, ончо улуска кӱӱнзек [јымжак] болор» — деп айдылып калган (2 Тим. 2:24).

Мен керектӱ солынталар эдип, 1959 јылда аймак курултайда сууга чӧҥӱрилгем. Анда Анжель деп сыйынла танышкам, ол меге сӱреен јараган. Мен Анжель јӱрӱп турган јуунга келип туратам, оноҥ 1960 јылда бис алыжып алганыс. Ол сӱреен јакшы ӱй кижи, јакшы эш-нӧкӧр лӧ Иегованыҥ баалу сыйы болот (Укаа 19:14).

Бу јылдардыҥ туркунына ченемелдӱ ле ойгор акалардаҥ кӧп немеге ӱренгем. Кудайдыҥ организациязында берилген кандый ла јакылтаны бӱдӱрерге биске јобош болор керек ле Укаа сӧстӧр 15:22-де айдылган јӧпти тузаланар керек. Ондо мынайып бичилген: «Јӧптӧжип тургузылган амаду бӱдӱп калат».

1964 јылда мени ака-эјелердиҥ кӱӱнин кӧдӱрзин ле олордыҥ кӧгӱзин тыҥытсын деп аймак кӧрӧӧчи эдип кӧстӧгӧн. Ол тушта Укаа сӧстӧрдӧги јӧпти чын ла тузалу деп кӧргӧм. Бу ишти баштаарымда меге 27 јаш болгон. Ченемел јетпей турганынаҥ улам кӧп јастыралар болотон. Је мен бу јастыраларымнаҥ ӱренгем. Анайда ок меге ченемелдӱ акалардыҥ јӧптӧри болушкан.

Санаама бир учурал кирет, Парижтеги јуунда болорымда кӧгӱзи тереҥ бир ака меге јууктап келеле, сенле куучындажып ийерге јараар ба деп айтты. «Луи, врачтар кижиниҥ айылына келзе, олор кемди кӧрӧргӧ јат?» — деерде, мен: «Оору кижини» — деп айттым.— «Эйе. Је сен бу неделениҥ туркунына јӱк ле кӧгӱзи јакшы ака-эјелерле, темдектезе, јуунныҥ кӧрӧӧчизиле куучындаштыҥ. Јуунда дезе андый ака-эјелердеҥ ӧскӧ Иеговага јаҥы иштеп баштаган, кунугып турган, анайда ок уйалчаҥ да ака-эјелер бар. Темдектезе, олордыҥ айылына барып, кожо ажанып, олордыҥ кӱӱнин кӧдӱрип салган болзоҥ јакшы болор эди. Бу ака-эјелер мындый ајару учун сеге быйанду болор».

Бу кару аканыҥ ойгор сӧстӧри учун јаан быйанду болгом! Бу ака Иегованыҥ койлорын тыҥ сӱӱп турганын кӧрӱп, јӱрегим томулган. Мен јастырамды оҥдоп, ол аканыҥ јӧптӧрин капшай ла тузаланып баштагам. Иеговага мындый акалар бар учун јаан быйаным айдадым.

1969 ла 1973 јылдарда Парижтиҥ тууразында турган Коломба деп калада телекейлик курултайлар ӧткӧн. Ондо меге курултайга келген делегаттарды азырайтан јакылта берилген. 1973 јылдыҥ курултайында 5 кӱнниҥ туркунына 60 000 муҥ кире делегатты азыраар керек болгон. Мыны угуп ийеле, мен мыны канай эдерим деп санааркай бергем. Бу тушта меге ойто ло  Укаа сӧстӧр 15:22-деги јӧптӧр болужып јат. Оныҥ учун мен алдында аш-курсакла иштеген кӧгӱзи тереҥ акалардаҥ јӧп сурагам. Олордыҥ ортозында эт саткан, маала-ажын ӧскӱрген улус, анайда ок поварлар ла садучылар болуп иштеген акалар болгон. Анайып кӱч деп билдирилген ишти бис ончобыс кожо бӱдӱрип салганыс.

1973 јылда мени ӱйимле кожо Францияныҥ Бет-Элинде иштезин деп кӧстӧгӧн. Баштапкы алган јакылтам база јеҥил эмес болуп калган: мени Африканыҥ Камерун деген ороонына бичиктер јетирер ишти башкарзын деп јакарган, ондо бистиҥ иш 1970 јылдаҥ ала 1993 јылга јетире токтодуда болгон. Мениҥ санааркаганымды кӧрӱп, бир кӧрӧӧчи ака кӱӱнимди кӧдӱрерге меге мынайып айткан: «Камерундагы ака-эјелерге бичиктер сӱреен керектӱ болуп јат. Биске олорды кичеер керек!» Оныҥ учун бис олорды кӧгӱс курсакла јеткилдегенис.

Камерунныҥ јанындагы ороондорго канча катап барып, аксагалдарла јолыгып туратам. Бу ойгор ло јалтанбас акалар Камерундӧӧн бичиктер јетирерге сӱреен јаан болуш болгон. Иегова бистиҥ бу ижиске јаан алкыжын јетирген. Мынаҥ улам Камерундагы ака-эјелер 20 јылдаҥ ажыра ӧйгӧ «Каруулчы шибеениҥ» ле «Бистиҥ агару ижибистиҥ» ончо чыгармаларын алган.

Анжельле кожо туштажып турала, ол Иегованы бастыра јӱрегиле сӱӱп турган деп оҥдоп ийгем. Алышканыстыҥ кийнинде Кудайга оныҥ сӱӱжи оноҥ јарт кӧрӱнген. Тойдыҥ кийнинеҥ, ол мени эмди бис экӱ Иеговага акту кӱӱнистеҥ албаданып иштеерис деп мӱргӱп ийзеҥ деп сураган. Иегова бистиҥ мӱргӱӱлиске каруузын берген.

Меге Анжель Иеговага оноҥ тыҥ иженерге болушкан. Бир тем куучындап ийейин.  1973 јылда бисти Бет-Элде иштезин деп кычырарда, мен каруузын бербей ӧйди чӧйип турдым, нениҥ учун дезе аймак кӧрӧӧчиниҥ ижи меге сӱреен јараган. Је Анжель јӱрӱмисти Иеговага учурлаган болорыста, оныҥ организациязы бистеҥ нени сурап турган биске оны бӱдӱрер керек эмес пе деп эске алындырган (Евр. 13:17). Мен бу сӧстӧрлӧ канайып јӧпсинбейтем? Анайып, бис Бет-Элге једип келгенис. Мениҥ ӱйим — Иегованы чыннаҥ ла сӱӱп турган ойгор ло керсӱ кижи. Оныҥ мындый јакшы кылык-јаҥдары бистиҥ колбуларысты тыҥыткан ла јӱрӱмисте чын јӧптӧр чыгарарга болушкан.

Бистиҥ јажыс јаанап та калган болзо, је Анжель эмдиге јетире меге болужып јат. Теократиялык сургалдардыҥ кӧбизи английский тилге ӧдӱп турганынаҥ улам, бис бу тилди оноҥ јакшы оҥдоорго, оны ӱренер деп шӱӱп алганыс. Бу ӧйдӧ, бис 70 јаштаҥ ажып та калган болзоос, английский јуунга кӧчкӧнис. Ӧскӧ тил ӱренерге јеҥил эмес болгон, нениҥ учун дезе мен французский филиалдыҥ комитединде иштегем ле молјуларым сӱреен кӧп болгон. Је бис Анжельле бой-бойыбыска болужып туратаныс. Эмди, 80 јаштаҥ ажып та калган болзоос, јуунга английский ле французский тилге белетенип јадыс. Анайда ок христиан туштажуларда јартамалдар берип, ака-эјелерле кожо јарлап јадыс. Иегова биске английский тилди ӱренерге алкыжын јетирген.

Темдектезе, 2017 јылда Иегованаҥ сӱреен јакшы сый алганыс: бисти филиалдардыҥ комитеттериниҥ акаларына ла олордыҥ ӱйлерине белетелген Сургалга кычырган. Бу Сургал Паттерсондо Каруулчы шибеениҥ Ӱредӱлӱ тӧс јеринде ӧдӧт (США, Нью-Йорк штат).

Иегова Кудай чыннаҥ ла Улу Ӱредӱчи (Иса. 30:20). Оныҥ учун оныҥ бастыра ишчилери — јааны да, јажы да — эҥ артык ӱредӱ алып јат (Јаҥ. т. 4:5—8). Мен канча јылдардыҥ туркунына Иегованыҥ сӧзин угуп турган јииттердиҥ ле ченемелдӱ ака-эјелердиҥ кӧгӱс јанынаҥ ӧзӱп, Иеговага чындык иштеп тургандарын кӧргӧм. Анайып, Укаа сӧстӧр 9:9-та айдылганы чын болуп јат: «Ойгор кижиге ойгор бер, ол оноҥ ойгор болор; чындык кижиге билгир бер, ол оноҥ кӧп немеге ӱренип алар!»

Кезикте мен 60 јыл кире кайра, Алжирдиҥ кырларында караҥуй тӱнде болгон учуралды сананадым. Ол тушта мениҥ јӱрӱмим андый ырысту болор деп билбегем де! Мен ака-эјелердеҥ кӧп немеге ӱренгем. Иегова Анжель ле меге кӧп алкыштарлу сӱреен јакшы јӱрӱм сыйлаган. Оныҥ учун теҥеридеги Иегова Адабыстаҥ ла оны сӱӱп турган ченемелдӱ ака-эјелердеҥ оноҥ ло ары ӱренерис деп бек сананып алганыс.