Мәни горхуја салан бу һадисә һәјатымы бүсбүтүн дәјишди. Чүнки бундан сонра Јарадан һагда дүшүнмәјә башладым. Һәмин ҝеҹә нәјин баш вердијини демәздән өнҹә истәјәрдим сизә бир аз ушаглығымдан данышым. Ушаг вахты јашадыгларым дүшүнҹәмин формалашмасында вә Аллаһы ахтармағымда бөјүк рол ојаныб.

Мән 1937-ҹи илдә Франсанын шималында, мәдән шәһәри олан Ҝеснаиндә анадан олмушам. Атам көмүр мәдәниндә ишләјирди. О мәнә әмәксевәрлији ашылајыб. Атамда һәмчинин әдаләт һисси ҝүҹлү иди. О, тәһлүкәли шәраитдә ишләјән мәдән ишчиләринә гаһмар чыхырды. Мәдән ишчиләринин рифаһыны јахшылашдырмаг үчүн онларын һүгугларыны горујан тәшкилатлара гошулмушду. Кешишләрин икиүзлүлүјү дә атама пис тәсир едирди. Онлар јағ-бал ичиндә јашасалар да, ҝүҹ-бәла илә доланан мәдән ишчиләринин чөрәјинә вә пулуна ҝөз дикирдиләр. Атам кешишләрин һәрәкәтиндән о гәдәр ијрәнмишди ки, мәнә динлә бағлы һеч нә өјрәтмәди. Үмумијјәтлә, аиләмиздә һеч вахт Аллаһ һаггында данышмамышыг.

 Бөјүдүкҹә мән дә, атам кими, һагсызлығы ҝөтүрмүрдүм. Инсанларын Франсада јашајан әҹнәбиләрә гәрәзли мүнасибәтини әдаләтсизлик һесаб едирдим. Мән иммигрантларын ушаглары илә футбол ојнајырдым, онларын арасында олмаг мәнә чох хош иди. Үстәлик, анам франсыз јох, полјак иди. Мүхтәлиф иргли инсанларын ајры-сечкилик етмәдән сүлһ ичиндә јашамасынын арзусунда идим.

Мән 1957-ҹи илдә һәрби хидмәтә чағырылдым. Елә о мүддәтдә дә әввәлдә данышдығым һадисә башыма ҝәлмишди. Мән: «Ај Аллаһ! Көмәк ет!» — дејә јалварандан сонра ҝөрдүм ки, ҝәлән дүшмән әсҝәри јох, чөл ешшәјидир. Үрәјим јеринә ҝәлди. Һәм бу һадисә, һәм дә мүһарибәнин өзү мәни һәјатым барәдә ҹидди дүшүнмәјә тәшвиг етди. Һәјатын мәнасы нәдәдир? Аллаһ бизим әзабларымыза неҹә јанашыр? Нә вахтса әбәди сүлһ олаҹаг?

Аиләмин јанына мәзунијјәтә ҝәләндә бир Јеһованын Шаһиди илә таныш олдум. О мәнә франсыз дилиндә Мүгәддәс Китаб верди. Әлҹәзаирә гајыдандан сонра ону охумаға башладым. Вәһј 21:3, 4 ајәләри мәним диггәтими чәкди. Орада јазылыб: «Аллаһын чадыры инсанларладыр... О, онларын ҝөзләриндән бүтүн јашлары силәҹәк. Артыг өлүм олмајаҹаг. Нә дәрд, нә фәрјад, нә дә ағры олмајаҹаг». Бу сөзләри охујанда мәәттәл галдым. Дүшүндүм: «Ҝөрәсән, белә шеј ола биләр?» О вахтлар Аллаһ вә Мүгәддәс Китаб барәдә демәк олар ки, һеч нә билмирдим.

1959-ҹу илдә һәрби хидмәти битирәндән сонра Франсуа адлы бир Јеһованын Шаһиди илә таныш олдум. О мәнә Мүгәддәс Китабдан чох шеј өјрәтди. Мәсәлән, Мүгәддәс Китабдан ҝөстәрди ки, Аллаһын ады Јеһовадыр (Зәб. 83:18). Һәмчинин изаһ етди ки, Јеһова дүнјада әдаләти бәргәрар едәҹәк, јер үзүнү ҹәннәтә чевирәҹәк вә Вәһј 21:3, 4 ајәләриндә јазылмыш сөзләри һәјата кечирәҹәк.

Өјрәндикләрим ағлабатан иди, онлар гәлбимә раһатлыг ҝәтирди; амма ејни заманда кешишләрә гаршы үрәјимдә гәзәб ојанды. Мүгәддәс Китабда јазылмајан шејләри өјрәтдикләринә ҝөрә онларын ич үзүнү ачмаг истәјирдим. Ҝөрүнүр, һәлә дә атамын дүшүнҹәләринин тәсири алтында идим, һәм дә сәбирсиз идим. Вахт итирмәдән бир тәдбир ҝөрмәк истәјирдим.

Франсуа вә Јеһованын Шаһиди олан јени достларым һирсими ҹиловламаға көмәк етдиләр. Онлар мәнә изаһ етдиләр ки, мәсиһиләрә инсанлары мүһакимә етмәк јох, Аллаһын Падшаһлығы һаггында хош мүждәни данышыб, үмид вермәк тапшырылыб. Иса белә едирди вә өз давамчыларына да бу иши ҝөрмәји тапшырмышды (Мәт. 24:14; Лука 4:43). Һәмчинин инсанларын инанҹлары илә разы олмасам да, онларла меһрибан вә нәзакәтлә данышмағы өјрәнмәли идим. Мүгәддәс Китабда да јазылдығы кими, «Рәббин гулу чәкишмәләрдән узаг дурмалы, һамыјла мүлајим давранмалы»дыр (2 Тим. 2:24).

Мән өзүмдә лазыми дәјишикликләр етдим вә 1959-ҹу илдә рајон топлантысында Јеһованын Шаһиди кими вәфтиз олундум. Орада Анжела адлы бир мәсиһи илә таныш олдум. О мәним үрәјимә  чох јатды. Мән онун олдуғу јығынҹаға ҝетмәјә башладым вә 1960-ҹы илдә евләндик. Анжела мөһтәшәм гадындыр, ҝөзәл һәјат јолдашыдыр вә һәгигәтән, Јеһовадан гијмәтли бир һәдијјәдир (Мәс. 19:14).

Илләр әрзиндә һикмәтли вә тәҹрүбәли гардашлардан чохлу ваҹиб дәрсләр өјрәндим. Өјрәндијим ән әсас шејләрдән бири о иди ки, истәнилән чәтин тапшырығын өһдәсиндән ҝәлмәк үчүн тәвазөкар олмалыјыг. Мәсәлләр 15:22 ајәсиндә јазылан һикмәтли сөзләрә әмәл етмәлијик. Орада јазылыб: «Мәсләһәт верән чох оларса, уғур олар».

1964-ҹү илдә бу ајәдә јазылан сөзләрин нә гәдәр доғру олдуғуну ҝөрдүм. Һәмин ил рајон нәзарәтчиси кими хидмәт етмәјә башладым. Мән јығынҹаглары зијарәт едиб баҹы-гардашлары руһландырмалы вә иманларыны мөһкәмләндирмәли идим. Амма о вахт ҹәми 27 јашым вар иди вә тәҹрүбәм дә аз иди, буна ҝөрә дә сәһвләр едирдим. Амма чалышырдым сәһвләримдән нәтиҹә чыхарым. Ән әсасы, мәнә мәсләһәт верән баҹарыглы вә тәҹрүбәли гардашлардан чохлу дәјәрли дәрсләр өјрәндим.

Јадыма дүшән бир һадисәни данышмаг истәјирәм. Парисдә бир јығынҹағы зијарәт едәндән сонра руһән јеткин бир гардаш мәнимлә тәкликдә данышмаг истәдијини деди. Мән разылашдым. О деди:

— Луи, һәким евә ҝәләндә кимин јанына ҝедир?

— Хәстәнин, — дејә ҹаваб вердим.

— Дүздүр. Амма мән фикир вермишәм ки, сән даһа чох руһани ҹәһәтдән сағлам оланларла вахт кечирирсән, мәсәлән, јығынҹағын нәзарәтчиси илә. Һалбуки јығынҹағымызда руһдан дүшмүш, јени вә утанҹаг олан чохлу баҹы-гардашымыз вар. Онларла вахт кечирсән, јери ҝәлсә, евләринә наһара ҝетсән, чох шад оларлар.

Гардашын бу мәсләһәти чох јериндә, чох дәјәрли бир мәсләһәт иди. Онун Јеһованын гузуларына олан севҝиси мәни чох дүшүндүрдү. Буна ҝөрә дә гүруруму сындырыб, онун дедијинә дәрһал әмәл етдим. Белә гардашлара ҝөрә Јеһоваја миннәтдарам.

1969 вә 1973-ҹү илләрдә Коломбда (Парис) кечирилән ики бејнәлхалг топлантыда Әрзаг тәҹһизаты  шөбәсинә нәзарәтчи тәјин олунмушдум. 1973-ҹү илдә кечирилән топлантыда беш ҝүн әрзиндә тәхминән 60 000 нәфәри гида илә тәмин етмәк лазым иди. Һеч билмирдим бу ишин өһдәсиндән неҹә ҝәләҹәјәм. Мәсәлләр 15:22 ајәсиндәки нәсиһәт, јәни башгалары илә мәсләһәтләшмәк јенә дадыма чатды. Гида саһәсиндә тәҹрүбәси олан руһән јеткин гардашларла мәсләһәтләшдим. Онларын арасында гәссаблар, әкинчиләр, ашбазлар вә базарлыгдан башы чыхан гардашлар вар иди. Онларла бирликдә дағ бојда иши ашырдыг.

1973-ҹү илдә Анжела илә мән Франса Бејтелиндә хидмәт етмәјә дәвәт олундуг. Орадакы илк тәјинатым да чох чәтин иди. Мәнә Камерундакы баҹы-гардашлары әдәбијјатла тәмин етмәк тапшырылмышды. Орада исә 1970—1993-ҹү илләр әрзиндә фәалијјәтимиз гадаға алтында иди. Мәни јенә һәјәҹан бүрүдү. Франсада тәблиғ ишинә нәзарәт едән гардаш, ҝөрүнүр, буну һисс етди. О мәни үрәкләндириб деди: «Камерундакы баҹы-гардашларымызын руһани гидаја чох еһтијаҹы вар, ҝәл онлары аҹ гојмајаг». Мән дә онлары гидасыз гојмадым.

Камерундан олан ағсаггалларла ҝөрүшмәк үчүн бир нечә дәфә ора илә һәмсәрһәд олан өлкәләрә сәјаһәт етдим. Бу ҹәсур вә һикмәтли гардашлар Камеруна мүнтәзәм олараг руһани гида ҝөндәрмәјим үчүн јоллар тапмаға көмәк етди. Јеһова ишимизи аванд етди. Тәхминән 20 ил әрзиндә бир дәфә дә олмады ки, Јеһованын бу өлкәдәки халгына «Ҝөзәтчи гүлләси» журналынын вә «Мүгәддәс ибадәтимиз» адлы ајлыг нәшрин һансыса сајы чатдырылмасын.

Анжела илә ҝөрүшдүјүм андан онун руһани кејфијјәтләри диггәтими чәкиб. Аилә гурандан сонра исә онун бу кејфијјәтләри даһа чох өзүнү бүрузә верди. Елә евлилијимизин илк ҝүнү о мәнә деди ки, Јеһоваја дуа едим, Она бир  әр-арвад кими вар ҝүҹүмүзлә хидмәт етмәк истәдијимизи дејим. Јеһова дуамыза ҹаваб верди.

Анжела мәним Јеһоваја даһа чох етибар етмәјимә һәмишә көмәк едиб. Мәсәлән, 1973-ҹү илдә бизи Бејтелдә хидмәт етмәјә дәвәт едәндә мән бир аз тәрәддүд етдим. Чүнки рајон нәзарәтчиси кими ҝөрдүјүм иши чох севирдим. Амма Анжела мәнә хатырлатды ки, биз һәјатымызы Јеһоваја һәср етмишик. Мәҝәр онда тәшкилатынын бизә тапшырдығы истәнилән иши ҝөрмәли дејилик? (Ибр. 13:17). Бу сөзә неҹә етираз етмәк оларды? Беләҹә, биз Бејтел хидмәтинә башладыг. Бирҝә өмүр сүрдүјүмүз узун илләр әрзиндә һәјат јолдашымын бәсирәтли, дәрракәли, руһани дүшүнҹәли олмасы никаһ телләримизи ҝүҹләндириб вә бизә јахшы гәрарлар вермәјә көмәк едиб.

Артыг јаша долмушуг. Анжела һәмишәки кими мәнә һәмдәм олур. Мәсәлән, әксәријјәти инҝилис дилиндә кечирилән теократик мәктәбләрдә охумаг үчүн бу дили пүхтәләшдирмәјә башладыг. Бунун үчүн чох чалышырдыг. Һәмин вахт јетмишдән чох јашымыз олса да, инҝилис дилли јығынҹаға кечдик. Франсадакы Бејтелдә филиал комитәсинин үзвү олдуғум үчүн јени дил өјрәнмәјә вахт тапмаг мәним үчүн чәтин иди. Амма Анжела илә мән бир-биримизә дәстәк олурдуг. Инди јашымыз сәксәни һагласа да, биз һәлә дә јығынҹаг ҝөрүшләринә һәм инҝилис, һәм дә франсыз дилиндә һазырлашырыг. Һәмчинин чалышырыг ки, јығынҹағымызда вә хидмәтдә ҝүҹүмүз чатан гәдәр тез-тез иштирак едәк.

Јеһова инҝилис дили өјрәнмәк үчүн чәкдијимиз зәһмәти бәһрәсиз гојмады. 2017-ҹи илдә бизә мөһтәшәм бир немәт нәсиб етди. Биз Патерсондакы Ҝөзәтчи Гүлләсинин Тәлим Мәркәзиндә Филиал Комитәләринин үзвләри вә Һәјат Јолдашлары үчүн Мәктәбдә охумаға дәвәт алдыг.

Јеһова бөјүк Нәсиһәтчидир (Әшј. 30:20). Елә буна ҝөрә дә Онун гоҹалы-ҹаванлы бүтүн хидмәтчиләри ән али тәһсили алыр! (Ган. 4:5—8). Фикир вермишәм ки, һәм Јеһоваја, һәм дә тәҹрүбәли баҹы-гардашлара гулаг асан ҝәнҹләр руһани ҹәһәтдән јахшы инкишаф едир вә Јеһованын садиг хидмәтчиси олур. Мәсәлләр 9:9 ајәсиндә јазылыб ки, «ағыллы адама өјүд-нәсиһәт версән, һикмәти артар. Салеһә билик версән, елми чохалар».

Һәрдәнбир Әлҹәзаирин дағларындакы о дәһшәтли зүлмәт ҝеҹә јадыма дүшүр, үстүндән тәхминән 60 ил кечиб. Һеч билмәздим ки, мәни гаршыда белә ҝөзәл һәјат ҝөзләјир. Һәрәдән бир шеј өјрәндим. Јеһова һәгигәтән дә һәм мәнә, һәм дә Анжелаја немәтләрлә долу ҝөзәл һәјат нәсиб едиб. Одур ки, биз Јеһовадан вә Ону севән тәҹрүбәли баҹы-гардашлардан бундан сонра да ваҹиб шејләр өјрәнмәјә гәти гәрарлыјыг.