Nakoni kanoana

Kiiba nakoni kanoana

RONGORONGONI MAIUNA

“A Reke Reireiau Aika Bati Mairouia Tabemwaang!”

“A Reke Reireiau Aika Bati Mairouia Tabemwaang!”

BON te tairiki ae rotongitong te tai aei i aoni maunga i Algeria. E kaembwa ikai ara taanga ni buaka mai Buranti ao e a roko ni korakorana te buaka i Algeria. Bon tii ngai n tantani n au tabo n tei ma au katii i baiu ao baeki n tano aika kauaataoakirake bwa kamanoau. N te tai ae waekoa, I a namakinna bwa iai ae e a mwananga ni kainetai, ngaia are I a aki kakammwakuri. Ai tibwa tebwi tabun au ririki ao I aki kan tiringa temanna ke ni kan tiringaki. Ngaia are I a tang ao ni bubutiia te Atua buokau.

E karika bitakini maiuu te bwai ane riki ane kakamaaku anne. E a roko irou n te tai anne ae I a kan ataa taekan te tia Karikiriki. Ma imwain ae I taekina te bwai ae riki imwina, N na karakini moa baike a riki n uarerekeu ake a kairai bwa N na kan reiakina taekan te Atua.

REIREIAU NGKE I UAREREKE MAIROUN TAMAU

I bungiaki n 1937 n te tabo ni keni kooro i Guesnain i Buranti i meang. E reke reireiau mairoun tamau ae te tia keni kooro bwa e kakawaki te mwakuri korakora. E reireinai naba tamau bwa N na ribaa te ribuaka. E noria bwa e korakora te ribuaka nakoia taani keniken bwa a mwakuri n taabo aika karuanikai, ao e kani buokiia. Ibukin anne, e riki bwa kaain botaki tabeua ake a tei ibukin inaomataia taani keniken. E maraki naba nanona n aia mwamwanaa te aba mataniwi n Aaro n ara tabo. A bati aika maiu ni kaubwai ma a boni bubutii naba te amwarake ao te mwane mairouia taani keniken ake a a kainnano n iangoa rekeni maiuia. E rangi n ribai aroia mataniwi n Aaro aikai tamau, ngaia are e bon aki reireinai teutana taekan te Aro. Bon akea te tai ae ti maroroakina iai taekan te Atua.

Ngke I a ikawairake, I a riribaa naba te ribuaka. E kaineti naba anne ma riribaakia iabatera ake a mena i Buranti. I tatakaakaro n te butibooro ma natiia naake a mwaing man aaba aika kakaokoro ao I kani memena i rarikia. Irarikina, bon tiaki kaaini Buranti tinau bwa kaain Poland. I rangi n tangiria bwa a na maeka n rau aomata aika kakaokoro aia reeti n akea te kakaokoroaki.

I A MOANNA N IANGOA MANENAN TE MAIU AEI

Ngke I mena n te taanga ni buaka

I anaaki bwa kaain te taanga ni buaka n 1957. Anne bukin are I a rokoroko iai i aoni maunga i Algeria ni karokoa te tairiki are taekinaki mai moa. Imwin are I bubutii buokau iroun te Atua, I a ataia ae I a kaaitara ma te taongki ao tiaki aiara. E rangi n oki nanou! Ma e kairai te bwai ane riki anne ao te buaka, bwa N na iaiangoa raoi manenan te maiu aei. Bukin tera bwa ti mena ikai? E tabeakinira raoi te Atua? Iai te tai ae e na reke iai te rau ae teimatoa?

Imwina riki ngke I a oki ni motirawa i rarikia au karo, I a kaitiboo ma Ana Tia Kakoaua Iehova temanna. E anganai katoton te Baibara ni Katorika n te taetae ni Buranti ae te La Sainte Bible, ao I a moana warekana imwin okiu nako Algeria. E teke nanou n Te Kaotioti 21:​3, 4 ae kangai: “E a mena ana umwanrianna te Atua irouia aomata, . . . ao e na kaoa te rannimata ni kabane mai mataia, ao e nang akea riki te mate, ke te nanokawaki ke te tang ke te maraki.” * I boni kubanako n taeka aikai ao I iango ni kangai: ‘A boni koaua taeka aikai?’ N te tai anne bon akea au atatai ibukin te Atua ke te Baibara.

Imwini banen au tai man te taanga ni buaka n 1959, I a kaitiboo ma te tia Kakoaua ae François are e a reireinai koaua aika bati man te Baibara. N te katoto, e kaotia nakoiu man te Baibara bwa iai aran te Atua ae bon Iehova. E kabwarabwaraa naba François bwa e na karokoa te kaetitaeka ae riai n te aonnaba Iehova, e na bita te aonnaba nakon te bwaretaiti, ao ni kakoroi bukin taeka ake n Te Kaotioti 21:​3, 4.

A rangi ni mataata reirei akanne ao e ringaki nanou iai. Ma I rangi n un naba irouia mataniwi n Aaro, ao I tangiria ni kabuakakaia ibukin aia reirei aika aki boraoi ma te Baibara. Taraan ae I teimatoa n taui ana iango tamau ao akea te taotaonakinnano irou. I tangiria ni karaoa te bwai teuana n te tai ae waekoa!

A buokai François ma raoraou aika boou aika taani Kakoaua bwa N na taotaona nanou. A kabwarabwaraa ae tabera ngkai Kristian ngaira tiaki kabuakakaaia aomata, ma bon anganakia te kantaninga man te rongorongo ae raoiroi ae taekan Ana Tautaeka n Uea te Atua. Anne ana mwakuri Iesu ao e mwiokoiia taan rimwina bwa a na karaoia naba. (Mat. 24:14; Ruka 4:43) I riai naba n reireinai aron te taetae ma te akoi ao ataan te riai nakoia aomata, n aki ongei aia koaua. E taku te Baibara: “E aki riai ni kauntaeka ana toro te Uea ma e riai n nimamannei nakoia aomata nako.”​—2Tim. 2:24

I karaoi bitaki ni maiuu ao I a bwabetitoaki bwa temanna Ana Tia Kakoaua Iehova n 1959 n te runga n aono. I kaitiboo ikanne ma te tari te aine ae Angèle are e a bwaka nanou irouna. I a kaaina te ekaretia are e mena iai neiei ao ti mare n 1960. Bon te aine ao te buu ae rangi n tamaroa arona, ao bon te bwaintangira ae rangi ni kakawaki mairoun Iehova.​—TaeRab. 19:14.

N ara bong ni mare

A REKE REIREIAU AIKA BATI MAIROUIA MWAANE AIKA WANAWANA AO NI MWAATAI

I nanon ririki aika bati, a bati reireiau aika kakawaki aika reke mairouia taari mwaane aika wanawana ao ni mwaatai. Aei teuana ae rangi ni kakawaki: Ngkana ti na tokanikai i aoni mwioko nako aika kangaanga, ti riai n nanorinano ao ni maiuakina te taeka n reirei are n Taeka N Rabakau 15:22 ae kangai: “A nakoraoi bwaai rinanoia taan angareirei n ibuobuoki aika bati.”

N ara mwakuri ni mwamwananga i Buranti n 1965

N 1964, I a nora koauan te taeka ane kairaki koreana n te taamnei anne. N te ririki anne, I a moana au beku bwa te mataniwi n te aono ao I kakawari ekaretia ni kaungaia taari ao ni kakorakoraia n te onimaki. Ma ai tibwa 27 au ririki n te tai anne ao e karako au atatai iai. Ngaia are I boni karaoi kairua naba. Ma I kataia ni karekei reireiau mani kairuau. Ma ae kakawaki riki, I karekei reireiau aika kakawaki aika bati mairouia “taan angareirei n ibuobuoki” aika konabwai ao ni mwaatai.

I uringa te katoto teuana iai ngke I a tibwa moana au beku. Imwini kawaran te ekaretia teuana i Paris, e tuangai te tari te mwaane ae e a ikawai n te onimaki bwa e kan taetae ma ngai n tii ngai. Ao I taku: “Ngaia.”

E titirakinai ni kangai: “Louis, ngkana e kawara te auti teuana te taokita, antai ae e na nako n noria?”

I kaeka ni kangai: “Te aomata ae aoraki.”

Ao e taku: “E eti anne. Ma I noria bwa ko kabanea riki am tai ma naake a marurung n te onimaki, n aron te mataniwi n te ekaretia. A rangi ni bati taari n te ekaretia aika bwara nanoia, a boou, ke a mamaamaa. A na rangi ni kakaitau ngkana ko karekea am tai ma ngaiia, ao ni kawariia naba n aia auti n amwarake ma ngaiia.”

I rangi ni kakaitau n te reirei ni kairiri mairoun te tari anne. E anaaki nanou n arona n tangiriia ana tiibu Iehova. Ngaia are e ngae ngke e kangaanga butimwaeani kaetakiu ma I waekoa ni maiuakina te baere e taekinna. I kaitaua Iehova ibukia taari mwaane n aron aikai.

N 1969 ao 1973, I a mwiokoaki bwa te mataniwi n te Aobiti ae Tabe ma te Amwarake ni bwabwaro aika uoua ibukin aaba, i Colombes i Paris. N te bwabwaro are n 1973, tao 60,000 mwaitiia aomata ake a riai ni kaamwarakeaki i nanon nimabong. I aki ataia bwa ti na kangaa ni karaoa aei. Ma ibukini kanakoraoan aei, ti a manga kamanena naba te taeka n reirei are n Taeka N Rabakau 15:22, are karekean aia ibuobuoki taari aika wanawana. I ukera aia taeka n reirei taari mwaane aika ikawai n te onimaki aika mwaatai ni katauraoan te amwarake. I buakoia naakai, bon taani katauraoa te irikomaiu, taan ununiki, taani kuuka, ao naake tabeia te boobwai. Man ara uaia n ibuobuoki, ti a kakororaoa mwiokoara ae kangaanga aei.

N 1973, I a kaoaki ma buu bwa ti na beku n te Betaera i Buranti. E rangi ni kangaanga naba mwiokoau are I moan anganaki. I riai ni karokoi booki irouia taari n aban Aberika ae Cameroon ike e katabuakaki iai ara mwakuri i marenan te ririki 1970 ao 1993. I a manga taonakinako naba ni mwiokoau aei. Tao e nora anne te mataniwi are tararuaa te mwakuri i Buranti n te tai anne, ao e kaungaai ni kangai: “A rangi ni kainnanoa te amwarake n taamnei tarira ake i Cameroon, ngaia are ti na boni kaamwarakeia.” Ao ti boni karaoa anne.

N tain te botaki ae okoro i Nigeria ma taani Kakoaua mai Cameroon n 1973

I mwamwananga nakon aaba ake i aon tian Cameroon ni kaitiboo iai ma unimwaane n te ekaretia man te aba anne. A buokai taari akana ninikoria ao ni wanawana akanne bwa N na karaoi babaire aika riai ibukini karokoan amwarake n taamnei i Cameroon ni katoatai. E kakabwaiaa ara kakorakora Iehova. Ni koauana, i nanon 20 tabun te ririki ao kaain te aba anne e a bon rereke naba aia Taua-n-Tantani ao aia boki n reirei n te wiki ae katoa namwakaina ae aranaki n te tai anne bwa Our Kingdom Service.

N te 1977, ti kukurei ngai ma Angèle ni kawara Nigeria ngaira ma mataniwi n te aono mai Cameroon ma buuia

A BATI REIREIAU AIKA REKE MAIROUNI BUU

Mangke ti moan iraorao ni karekenano, I noria bwa e rangi ni kaan ana reitaki Angèle ma Iehova. I a nora riki koauan anne ngke ti a tia ni mare. N tairikin te bong are ti mare iai, e tuangai bwa N na tataro ni kaota nanora ni kani beku ibukin Iehova n aron ara kabanea ni konaa. E boni kaekaa ara tataro anne Iehova.

E buokai naba Angèle bwa N na onimakina riki Iehova. N te katoto, n 1973 ngke ti kaoaki bwa ti na beku n te Betaera, I aki waekoa ni butimwaeia ibukina bwa I tangira te mwakuri ni mwamwananga. Ma e kauringai Angèle bwa ti a tia ni katabui maiura nakon Iehova. Ngaia are te baere ti tuangaki bwa ti na karaoia man ana botaki, ti bon riai ni karaoia. (Ebera 13:17) Ao e bon eti ana taeka! Ao akea bwa ti a nakon te Betaera. I nanoni maiura n taanga, e kakorakoraaki ara mare ao ti buokaki ni karaoi motinnano aika raraoi man aroni buu ni bwaina te wanawana, te iangoraoi, ao iangoani bwaai n aron iangoaia iroun Iehova.

Ngai ma Angèle n onnarokan te Betaera i Buranti

Ngkai e a roko te kara, e teimatoa Angèle n riki bwa te buu ae tamaroa ae rangi ni boutokaai. N te katoto, ibukin irakini kuura n reirei n ana botaki Iehova aika karaoaki n te taetae n Ingiriti, I riai ni kakorakoraai ma Angèle ni kanakoraoa ara taetae n Ingiriti. Ti kaaina naba te ekaretia ae kamanenaaki iai te taetae anne e ngae ngke ai 70 tabun ara ririki n te tai anne. Ibukin tabeu aika bati ngkai ngai temanna kaain te Komete n te Aobiti n Tararua i Buranti, e kangaanga irou reiakinan te taetae teuana. Ma ti uaia n ibuobuoki ngai ma buu. Ai 80 tabun ara ririki ngkai ao ti teimatoa ni katauraoi imwaini bobotaki n te taetae n Ingiriti ao ni Buranti. Ti kataia naba n anganga ara kaeka ni bobotaki ao ni katoatai n uataboa te uarongorongo n ara ekaretia. E boni kakabwaiaa ara korakora Iehova n reiakina te taetae n Ingiriti.

E reke kakabwaiaara ae rangi n tamaroa n 2017. Ti kakabwaiaaki ngai ma Angèle bwa ti kona ni kaea te Kuura Ibukia Kaain te Aobiti n Tararua ma Buuia are karaoaki n te Watchtower Educational Center i Patterson i New York.

Bon te tia Reirei ae Moan te Kakannato Iehova. (Ita. 30:20) Ngaia are a boni kona ana aomata aika kara ao aika ataei ni karekea te reirei ae te kabanea n tamaroa. (TuaKau. 4:​5-8) I a bon tia n noriia rooro n rikirake ake a ongo iroun Iehova ao irouia taari aika mwaatai, bwa a rikirake n te onimaki ao n riki bwa ana toro Iehova aika kakaonimaki. E kauringira ni kangai Taeka n Rabakau 9:9: “Ibuokanibwai ma te aomata ae wanawana ao e na wanawana riki. Reireina te aomata ae raoiroi ao e na raka riki ana atatai.”

N tabetai I iaiangoa te tairiki are I mena iai i aoni maunga i Algeria, 60 tabun te ririki n nako. I aki ataia n te tai anne ae e na boni kakukurei maiuu imwina riki. A boni bati reireiau aika reke mairouia tabemwaang. E a bon tia Iehova n anganai ma Angèle te maiu ae manena ao ni kakukurei. Ngaia are ti motinnanoia bwa ti na aki katoka karekean reireiara mairoun Tamara are i karawa, ao mairouia taari mwaane ma aine aika mwaatai aika tangira Iehova.

^ bar. 11 Te Baibara ae Tabu​—te Rairai ae te Aonnaba ae Boou.