Dayta a nakabutbuteng a pasamak ti nangbalbaliw iti biagko gapu ta dayta ti damo a nakatignayak a mangammo maipapan iti Namarsua. Ngem sakbay nga iyestoriak ti simmaruno a napasamak iti dayta a nakasipsipnget a rabii, iyestoriak biit dagiti kapadasak idi ubingak a nangimpluensia iti panagpampanunotko ken nangisagana iti pusok a mangbirok iti Dios.

Nayanakak idi 1937 idiay Guesnain a pagminasan nga ili idiay makin-amianan a France. Ni Tatang ket minero iti karbon. Nasursurok kenkuana ti kinapateg ti kinagaget. Nasursurok pay kenkuana nga ilaban ti kinahustisia, a dayta ti nakatignayanna a nangidepensa kadagiti minero a mangib-ibtur idi iti narigat ken delikado a kasasaad. Kayatna a matulongan ida isu a nakiraman kadagiti union dagiti trabahador ken panagwelga. Nakasuron met iti panaginsisingpet a nakitana kadagiti papadi iti lugarmi. Adu kadakuada ti nanam-ay ti panagbiagda, ngem dawatanda pay la iti makan ken kuarta dagiti minero nga agpakpakarigat a mangisakad iti panagbiagda. Kagura unay ni Tatang ti ar-aramiden dagiti papadi, isu nga awan  ti insurona kaniak maipapan iti relihion. Kinapudnona, dimi pulos nagsaritaan ti maipapan iti Dios.

Bayat a dumakdakkelak, kagurak metten ti kinaawan hustisia. Karaman iti dayta ti saan a patas a panangtrato ti dadduma kadagiti ganggannaet nga agnanaed iti France. Makiay-ayamak idi iti soccer iti annak dagiti ganggannaet, ket nagustuak ti makikadua kadakuada. Polish met ngamin ni Nanang, saan a French. Arapaapko nga adda koma talna iti nagduduma a puli ken patas a pannakatrato ti amin.

Imbilin ti gobierno nga agsoldadoak idi 1957. Dayta ti rason a nakadanonak iti kabambantayan ti Algeria iti dayta a nakasipsipnget a rabii kas naestoriak itay. Kalpasan a naibagak, “Diosko! Diosko!” nakitak a maysa gayam nga atap nga asno ti nagkarasakas, saan a kalaban a soldado! Anian a bang-arko! Ngem dayta a pasamak—agraman ti gubat—ti makagapu a pinanunotkon a naimbag ti kaipapanan ti biag. Apay nga addatayo ditoy? Maseknan kadi ti Dios kadatayo? Addanto pay kadi manayon a talna?

Idi agangay, bayat nga agbakbakasionak iti balay dagiti nagannakko, naam-ammok ti maysa a Saksi ni Jehova. Inikkannak iti kopia ti La Sainte Bible, a maysa a French a Biblia dagiti Katoliko. Nangrugi a binasak dayta idi nakasubliak idiay Algeria. Ti maysa a paset ti Biblia a namagpanunot kaniak ket ti Apocalipsis 21:3, 4. Kunana: “Adda iti sangatauan ti tolda ti Dios . . . Ket punasennanto ti amin a lua kadagiti matada, ken awanton ni patay. Awanto metten ti panagladingit wenno panagsangit wenno ut-ot.” * Nasdaawak kadagita a sasao. ‘Agpayso kadi dagitoy?’ insaludsodko. Gistay awan ngamin ti ammok maipapan iti Dios ken iti Biblia.

Idi nalpasen ti panagserbik iti militar idi 1959, naam-ammok ti maysa a Saksi nga agnagan François, a nangisuro kaniak iti adu a kinapudno iti Biblia. Kas pagarigan, impakitana iti Biblia a Jehova ti personal a nagan ti Dios. (Sal. 83:18) Inlawlawag met ni François nga iyegto ni Jehova ditoy ti kinahustisia, pagbalinenna a paraiso ti daga, ken tungpalenna ti Apocalipsis 21:3, 4.

Lohikal dagidiay a pannursuro ket nagustuak dagita. Ngem kapungtotko met unay dagiti papadi ket kayatko a kondenaren ida gapu iti panangisuroda iti bambanag nga awan iti Biblia! Kasla naimpluensiaanak pay laeng idi kadagiti panangmatmat ni Tatang, ket saanak a makaan-anus. Kayatko ti agtignay a dagus!

Ni François ken dagiti baro a gagayyemko a Saksi tinulongandak nga agbalin a kalmado. Inlawlawagda a ti trabahotayo kas Kristiano ket saan a mangukom no di ket mangipakaammo iti naimbag a damag maipapan iti Pagarian ti Dios tapno maaddaan dagiti tattao iti namnama. Dayta idi ti trabaho ni Jesus ket dayta met ti ipapaaramidna kadagiti pasurotna. (Mat. 24:14; Luc. 4:43) Masapul met idi a sursuruek ti nasingpet ken nataktika a pannakisarita kadagiti tattao aniaman ti patpatienda. Kuna ti Biblia: “Saan a kasapulan a makiapa ti adipen ti Apo, no di ket masapul a naalumamay iti amin.”—2 Tim. 2:24.

Inaramidko dagiti kasapulan a panagbalbaliw ket nabautisaranak kas Saksi ni Jehova idi 1959 iti  maysa nga asamblea sirkito. Naam-ammok sadiay ti maysa a balasang nga agnagan Angèle, a nakursonadaak. Nangrugiak a makigimong iti kongregasionna, ket nagkasarkami idi 1960. Talaga a nagsayaat a babai ken asawa, ket regalo isuna kaniak ni Jehova.—Prov. 19:14.

Iti panaglabas dagiti tawen, adu ti importante a nasursurok kadagiti masirib ken eksperiensiado a kakabsat. Kangrunaan kadagita ket: Tapno agballigitayo iti aniaman a narigat nga asaynment, masapul a napakumbabatayo ken iyaplikartayo ti sirib a masarakan iti Proverbio 15:22, nga agkuna: “Adda maitungpal no adu ti mamalbalakad.”

Idi 1964, nangrugi a makitak a pudno dagita a sasao iti Biblia. Iti dayta a tawen, nangrugiak nga agserbi kas manangaywan iti sirkito, ket bimmisitaak kadagiti kongregasion tapno paregtaek dagiti kakabsat ken pabilgek ti espiritualidadda. Nupay kasta, 27 pay laeng ti tawenko idi ket kurang pay ti kapadasak, isu nga adda dagiti nagkamaliak. Ngem inkagumaak ti makasursuro kadagita. Kangrunaanna, adu a napapateg a banag ti nasursurok kadagiti responsable ken eksperiensiado a “mamalbalakad.”

Malagipko ti maysa kadagiti nagkamaliak. Kalpasan ti bisitak iti maysa a kongregasion idiay Paris, adda nataengan iti naespirituan a kabsat a nagsaludsod no mabalinnak a kasarita. “Sige,” insungbatko.

Dinamagna, “Louis, no umay ti doktor, siasino ti rantana?”

“Dagiti masakit,” insungbatko.

Imbagana: “Husto. Ngem naobserbarak a kaaduanna a dagiti nasalun-at iti naespirituan ti kakaduam, kas iti manangaywan ti kongregasion. Adu a kakabsat a lallaki ken babbai iti kongregasionmi ti maup-upay, nabiit pay iti kinapudno, wenno managbabain. Sigurado nga apresiarenda no iwayaam ti makisarita kadakuada wenno mapanka pay ketdi iti balayda para iti pannangan.”

Husto ken nakapatpateg ti balakad dayta a dungdungnguen a kabsat. Natukay ti pusok gapu iti panagayatna kadagiti karnero ni Jehova. Isu nga inakseptarko a nagkamaliak ket dagus nga inyaplikarko ti imbagana. Agyamyamanak ken Jehova gapu kadagiti kakabsat a kas kenkuana.

Idi 1969 ken 1973, naapointaranak a mangaywan iti Food Service Department iti dua nga internasional  a kombension idiay Colombes, Paris. Iti kombension idi 1973, agarup 60,000 a tattao ti masapul a mapakan iti lima nga aldaw! Medio nadanaganak. Ngem manen, ti tulbek ti panagballigi ket ti Proverbio 15:22—agkonsultaak kadagiti masirib. Nagpabalakadak kadagiti nataengan iti naespirituan a kakabsat nga eksperiensiado iti panangasikaso iti taraon. Karaman kadakuada dagiti partidor, agmulmula iti nateng, kosinero, ken paragatang. Nagtitinnulongkami a nangaramid iti dayta a nagrigat a trabaho.

Idi 1973, naawiskami ken baketko nga agserbi iti Bethel iti France. Narigat manen ti damo nga asaynmentko. Masapul a mangitulodak kadagiti publikasion kadagiti kakabsattayo idiay Cameroon, Africa. Maiparparit idi sadiay ti trabahotayo manipud 1970 agingga iti 1993. Nariknak manen a diak kabaelan dayta. Nalabit nadlaw dayta ti maysa a kabsat a mangidadaulo iti trabaho idiay France isu a pinaregtanak, ket kinunana: “Agkasapulan unay dagiti kakabsattayo idiay Cameroon iti naespirituan a taraon. Pakanentayo ida!” Ket kasta ti inaramidmi.

Namin-adu a nagbiaheak kadagiti beddeng ti pagilian ti Cameroon tapno makisaritaak kadagiti panglakayen iti dayta a pagilian. Natured ken naannad dagidiay a kakabsat. Tinulongandak tapno maipamuspusan ti regular a pannakaitulod ti naespirituan a taraon idiay Cameroon. Binendisionan ni Jehova dagiti panagreggetmi. Kinapudnona, iti agarup 20 a tawen, awan ti uray maysa a ruar Ti Pagwanawanan ken ti binulan a publikasiontayo a maawagan idi Ti Serbisiotayo iti Pagarian ti saan a nakadanon sadiay.

Idi ar-armek pay laeng ni Angèle, napaliiwkon dagiti naespirituan a kualidadna. Lalo a nakitak dagita idi agassawakamin. Kinapudnona, iti umuna a rabii kalpasan ti panagkasarmi, kiniddawna nga ikararagko ti tarigagaymi nga agserbi ken Jehova  iti amin-tiempo kas agassawa. Sinungbatan dayta ni Jehova.

Tinulongannak met ni Angèle a naan-anay nga agtalek ken Jehova. Kas pagarigan, idi naawiskami nga agserbi iti Bethel idi 1973, agpangaduaak ta magusgustuak idin ti trabaho iti sirkito. Ngem impalagip kaniak ni Angèle nga indedikarmi ti biagmi ken Jehova, isu a saan kadi a masapul nga aramidenmi ti aniaman nga ipaaramid ti organisasion? (Heb. 13:17) Husto ti imbagana! Isu a napankami idiay Bethel. Iti nabayagen a tiempo a panagdennami, ti kinasirib, kinabalanse, ken naespirituan a panangmatmat ni baketko ti nangpatibker iti panagasawami ken nakatulong kadakami a mangaramid kadagiti nasayaat a desision.

Nupay nataengankamin, agtultuloy latta ni Angèle kas nagsayaat ken manangsuporta nga asawa. Kas pagarigan, adu kadagiti eskuelaan ti organisasion ti maang-angay iti English. Tapno makaatenderkami kadagita, ikagkagumaanmi a pasayaaten ti panagsaomi iti English. Isu nga immakarkami iti English a kongregasion, uray no nasurok idin a 70 ti tawenmi. Gapu kadagiti responsabilidadko kas miembro ti Branch Committee iti France, saan a kaskarina ti agadal iti sabali a lengguahe. Ngem nagtinnulongkami ken Angèle. Ita, uray nasuroken nga 80 ti tawenmi, agsagsaganakami latta para kadagiti gimong ti kongregasion iti English ken French. Agingga a kabaelanmi, masansan nga agkomentokami kadagiti gimong ken makiramankami iti panangasaba ti kongregasionmi. Binendisionan ni Jehova ti panagreggetmi nga agsursuro iti English.

Dimteng kadakami ti maysa a nagsayaat a bendision idi 2017. Naaddaankami ken Angèle iti pribilehio nga umatender iti School for Branch Committee Members and Their Wives, a naangay iti Watchtower Educational Center iti Patterson, New York.

Talaga a ni Jehova ti Naindaklan nga Instruktor. (Isa. 30:20) Di ngarud pakasdaawan a dagiti adipenna—ubbing man wenno nataengan—ket makaaw-awat iti kasayaatan nga edukasion! (Deut. 4:5-8) Naobserbarak a no dumngeg dagiti agtutubo ken Jehova ken kadagiti eksperiensiado a kakabsat a lallaki ken babbai, nasayaat ti naespirituan nga irarang-ayda ken agbalinda a naballigi nga adulto. Ipalagip kadatayo ti Proverbio 9:9: “Ikkam iti pannakaammo ti masirib a tao, ket nasirsiribto pay. Suruam ti nalinteg a tao, ket manayonanto ti ammona.”

Adda dagiti tiempo a malagipko dayta a nakasipsipnget ken nakabutbuteng a rabii iti kabambantayan ti Algeria agarup 60 a tawenen ti napalabas. Diak impagarup a kastoy gayam karagsak ti pagbalinan ti biagko. Nagadu ti nasursurok iti sabsabali! Dakami ken Angèle ket inikkan ni Jehova iti naragsak ken makagunggona a biag. Isu a determinadokami nga agtultuloy nga agpaisuro iti nailangitan nga Amatayo ken kadagiti masirib ken eksperiensiado a kakabsat a lallaki ken babbai a mangay-ayat kenkuana.