Tlen nechpanok kipatlak nonemilis uan kichijki ma nikixmati toTeotsij. Maske nijnekiskia niinmechpouilis tlen panok ipan nopa youali, achtoui niinmechiljuis kenijkatsa nimoskaltik uan tlake kichijki ma nikixmati toTeotsij.

Nitlakatki ipan 1937 ipan Guesnain, se pilaltepetsi tlen mokaua ipan ajko tlen Francia. Notata tekitiyaya kampa kikixtiyayaj carbón uan nechmachtik tlauel ipati se tekitis. Nojkia, nechmachtik nochipa ma nijchiua tlen xitlauak. Ya kichiuayaya kampeka kinpaleuis katli nopaya tekitiyayaj kampa tlauel mauilili, yeka monechikouayaya ininuaya maseualmej katli ojtsakuayayaj. Nojkia, notata kinkualankaitayaya sacerdotes pampa kipixtoyaj ome ininxayak. Maske inijuantij kipixtoyaj tlen moneki, nojua kintlajtlaniyayaj maseualmej katli amo tleno kipixtoyaj ma kinmakakaj tomij uan ma kintlamakakaj. Yeka, notata amo kema nechuikak ipan se religión yon nechkamanaljuik tlen toTeotsij pampa amo kipaktiyaya kej monejnemiltiyayaj.

Kema nimoskaltijtiajki tlauel nechkualankamakayaya kema sekinok kichiuayayaj tlen amo xitlauak.  Nechkualankamakayaya kema kinchikoitayayaj katli amo euayayaj Francia. Nechpaktiyaya nimauiltis fútbol ininuaya ininkoneuaj katli amo euayayaj nopaya. Nonana euayaya Polonia, uan amo nijnekiyaya maseualmej ma mochikoitakaj uan kuali ma itstokaj maske kampa ueli euaj.

Ipan 1957, nechiljuijkej ma nia ipan se tlauilankayotl. Yeka niitstoya ipan nopa youali kampa eltoya miak tepetl ipan Argelia, tlen achtouia nikijtok. Uan kema nikijtok “¡toTeotsij xinechpaleui!”, nimoixnamijki ika se burro uan amo ika se soldado. Yeka, ayokmo tlauel nimomajmatik. Tlen nechpanok uan nopa tlauilankayotl tlen onkayaya ipan nopa altepetl, kichijki ma nimotlatsintoki: “¿Kenke tiitstokej? ¿Kitekipachoua toTeotsij tlen techpano? ¿Asis se tonali kema tiitstosej ika tlaseuilistli?”.

Se tonali, nikinpaxaloto notatauaj uan nopaya nikixmatki se Jehová itlajtoltemajka. Ya nechmakak nopa Biblia católica ipan tlajtoli Francés, La Sainte Bible. Pejki nijpoua kema nitlakuepilik Argelia. Se texto tlen kichijki ma nimoyoliljui, elki Apocalipsis 21:3, 4 kampa kiijtoua: “Nama toTeko Dios mochantik ininuaya itlakauaj [...]. Uan toTeko kinuachilis nochi ininixayo. Uan ayok kema aki mikis, niyon mokuesos, niyon chokas, niyon mokokos”. Amo kema nijkaktoya tlen nijpojki. Uan nopa kichijki ma nimotlatsintoki tlaj nelia moaxitiskia. Ipan nopa tonali amo tleno nijmatiyaya tlen toTeotsij yon tlen Biblia kiijtoua.

Ipan 1959 tlanki nitekiti kej soldado, uan teipa nikixmatki François, se Jehová itlajtoltemajka. Ya nechmachtik tlen nelnelia tlamachtia Biblia, uan nijyekok toTeotsij itoka Jehová (Sal. 83:18, TNM). Nojkia, nechixtomilik Jehová kitsontlamiltis tlen amo kuali uan kichiuas Tlaltipaktli se xochimili, uan moaxitis tlen kiijtoua Apocalipsis 21:3, 4.

Tlen nimomachtiyaya eliyaya melauak uan asik ipan noyolo. Tlauel nikualanki ininuaya sacerdotes uan nijnejki nikintlateljuis pampa tlamachtiyayaj tlen amo melauak. Nikitak nojua nimoiljuiyaya kej notata, sanima nijnekiyaya nijchiuas se tlamantli.

François uan sekinok toikniuaj nechpaleuijkej ayokmo ma nimosisini. Inijuantij nechiljuijkej amo kinamikiyaya nikinkualankaitas maseualmej, uan monekiyaya nikinmachtis tlen toTeotsij iTlanauatijkayo kichiuas teipa. Kiampa kichijki Jesús, uan kiijtok ma tikinpaleuikaj sekinok nojkia ma elikaj itokilijkauaj (Mat. 24:14; Luc. 4:43). Uan nojkia nijyekok kenijkatsa nikinkamanaljuis maseualmej uan nijchiuas ika tlatlepanitakayotl, maske inijuantij kipixtoyaj ininreligión. Biblia kiijtoua: “Se tlen itlatekipanojka toueyiTeko ma axkitemos para mokamaijixnamikis ika sekinok” (2 Tim. 2:24).

Nima nijpatlak kej nimonejnemiltiyaya yeka ipan 1959, nimoatsonpoliuiltik ipan se ueyi tlanechikolistli tlen se tonali. Nopaya nikixmatki se tosiuaikni katli itoka Angèle, uan nechpaktik kej eliyaya. Yeka, pejki nia ipan itlanechikol, uan timosenkajkej ipan 1960. Ya eli se kuali siuatl, uan nikita kej se nemaktli tlen Jehová nechmakatok pampa tlauel nechpaleuia (Prov. 19:14).

Kej panotiajtok xiuitl, nijyekojtok tlen tlauel ipati ika toikniuaj katli miak xiuitl tlatekipanojtokej. Uan nikitstok tlaj amo nimoueyimati, uelis nijchiuas se tekitl ipan toTeotsij itlanechikol maske ouij, uan nojkia tlaj nijchiuas tlen kiijtoua Proverbios 15:22: “Kema se motlajtlania miak consejos tlen tlalnamikinij, nochi tlen kichiua kisa kuali”.

Ipan 1964, nikitak nelia tlen kiijtoua nopa texto. Ipan nopa xiuitl pejki nitlatekipanoua kej katli tepaxaloua chijchikuasej metstli. Yeka, nikinpaxalouayaya toikniuaj uan nikinpaleuiyaya nojua kuali ma tlaneltokakaj. San nijpixtoya 27 xiuitl uan amo nijmatiyaya miak tlamantli, yeka nochipa nimokuapolouayaya. Maske kiampa nechpanoyaya nijyekok miak tlamantli, uan nojkia tlauel nechpaleuik kema nechtlajtolmakayayaj toikniuaj katli miak xiuitl tlatekipanojtoyaj.

Nikilnamiki tlen nechpanok se tonali. Kema achtoui nijpaxalok se tlanechikoli ipan París, se toikni katli kuali tlaneltoka nechiljuik tlaj ueliskia kamanaltis nouaya uan na nikiljuik, “kena”.

Toikni nechiljuik: “Louis, kema se tepajtijketl yaui ichaj se akajya, ¿ajkia kipaxaloua?”.

Na nikiljuik: “Katli mokokoua”.

Yeka nechiljuik: “Nikitstok nochipa tiitstok ininuaya toikniuaj katli kuali tlaneltokaj, kej katli kiyakana tlanechikoli. Uan ipan tlanechikoli itstokej miakej toikniuaj katli amo tlauel kamanaltij o moyolkokouaj. Yeka, nimoiljuia tlauel kinyolchikauas tlaj tiitstos ininuaya, tias ininchaj uan sansejko intlakuasej”.

Tlauel kuali tlen nechtlajtolmakak toikni pampa nikitak tlauel kiniknelia toikniuaj. Yeka, nijchijki kampeka amo nimoueyimatis uan nijchiuas tlen nechtlajtolmakak. Nijtlaskamatilia Jehová pampa kitekiuik toikni.

Ipan 1969 uan 1973, nechtekimakakej kej Katli kiitaj kenijkatsa tetlamakasej ipan nopa ome uejueyi tlanechikolistli kampa yauij miakej altepemej tlen mochijki ipan Colombes (París). Ipan nopa ueyi tlanechikolistli tlen mochijki ipan 1973, monejki tikintlamakasej se 60,000 toikniuaj ipan makuili tonali. Nama kena tlauel nimomajmatik. Maske kiampa nijyolmatki, sampa nechpaleuik tlen kiijtoua Proverbios 15:22. Monejki nikintlatsintokis katli ipa kichijtoyaj nopa tekitl. Yeka, nikintlatsintoki toikniuaj katli kuali tlaneltokaj  uan katli kimatiyayaj kenijkatsa mochiua nopa tekitl. Nikintemok toikniuaj katli kinamakaj nakatl, katli tlaeliltiaj o tlajtojtokaj, katli tlakualchiuaj uan katli kimatij kenijkatsa tlakouasej. Nochi tlapaleuijkej, yeka uelki tijchiuaj nopa tlauel ueyi tekitl.

Ipan 1973, nosiua uan na techtlanejkej ma titlatekipanotij ipan kali Betel tlen Francia. Nijmatki ouij nijchiuas nopa tekitl pampa monekiyaya nikitas kenijkatsa nikintitlanilis pilamochtsitsij toikniuaj tlen Camerún, pampa ipan 1970 uan 1993 ipan nopa altepetl tlen África amo kinkauayayaj ma tlajtolmoyauakaj. Yeka, sampa pejki tlauel nimotekipachoua kej achtouia nechpanok. Toikni katli kiitayaya nopa tekitl tlen mochiuayaya ipan Francia kiitak tlen nechpanoyaya, uan pampa kinekiyaya nechyolchikauas nechiljuik: “Toikniuaj tlen Camerún amo kipiaj pilamochtsitsij. ¡Ma tikintitlanilikaj!”. Uan kiampa tijchijkej.

Miakpa niajki ipan altepemej kampa monepanoua ika Camerún, uan kiampa nimosentilik ininuaya ueuejtlakamej tlen nopa altepetl. Inijuantij nechpaleuijkej tikitasej kenijkatsa tikintitlaniliskiaj amatlajkuiloli. Jehová kiteochijki nopa tekitl pampa ipan 20 xiuitl, toikniuaj nochipa kiselijkej La Atalaya uan pilamochtsi Nuestro Servicio del Reino, kej achtouia kitokaxtiyayaj.

Kema pejki nikixmati nosiua, nimosentlalik ipan nopa kuajkuali tlamantli tlen kipia, uan nojua nijpatiitak kema nimosenkajki iuaya. Nikilnamiki kema timosenkajkej, ika tlayoua nechiljuik ma timomaijtokaj uan ma nikiljui Jehová nojua tijnekij tlauel tijtekipanosej. Uan ya kikajki tlen tikiljuijkej.

Angèle, nojkia nechpaleuijtok nojua tlauel ma nimotemachi ipan Jehová. Nikilnamiki ipan 1973 kema techtlanejkej titlatekipanotij Betel, na amo nijmatiyaya tlaj kena tiaskiaj pampa nechpaktiyaya nikinpaxalos tlanechikolmej. Nosiua nechilnamikilik tonemilis tijmaktilijtoyaj Jehová uan yeka tijchiuaskiaj tlen itlanechikol  techiljuia (Heb. 13:17). Ayokmo tleno nikijtok. Teipa tiajkej titlatekipanotoj Betel. Kej panotiajtok xiuitl, tlauel kuali nimouikatok iuaya nosiua pampa kuali tlaneltoka uan tlalnamiki. Nopa techpaleuijtok kuali ma timoiljuikaj tlen tijtlapejpeniaj tijchiuasej.

Nama maske ya tiueuejtixtokej, Angèle nojua kipia kuali iyolo uan nochipa nechpaleuia. Ipan escuelas kampa momachtiaj Jehová itlajtoltemakauaj mochiua ika inglés. Uan pampa tijnejkej tiasej ipan nopa escuela, pejki tijchiuaj kampeka tijyekosej nopa tlajtoli uan tiajkej ipan se tlanechikoli tlen mochiua ika inglés maske nechka tijpiaskiaj 75 xiuitl. Nijmatki ouij nijkixtis tonali uan kiampa nimomachtis nopa tlajtoli pampa nitlatekipanoua kej se tlen Katli kiyakanaj Betel ipan Francia. Maske kiampa panok, sansejko timopaleuiyayaj. Nama maske ya tijpiaj kipano 80 xiuitl, nojua timokualchijchiuaj tlen timomachtiaj ipan tlanechikoli inglés uan francés. Tijchiuaj kampeka titlajtolmoyauasej uan titlapaleuisej ipan tlanechikoli. Jehová tlauel techteochijtok pampa tijnejkej tijyekosej seyok tlajtoli, kej inglés.

Ipan 2017, tijselijkej se ueyi tlateochiualistli pampa techtlanejkej tiasej Kampa kinmachtiaj Katli kiyakanaj Betel uan ininsiuajuaj, tlen mochiua Kampa tlamachtiaj ipan Watchtower ipan Patterson (Nueva York).

San Jehová tlauel kuali tlamachtia (Is. 30:20). Yeka nochi itekipanojkauaj, maske ya uejueyi o nojua telpokamej, kiseliaj se kuali tlamachtili (Deut. 4:5-8). Nikitstok telpokamej katli kichiuaj tlen Jehová kintlajtolmaka uan tlen kintlajtolmakaj toikniuaj katli miak xiuitl tlatekipanojtokej, kinpaleuia kuali ma kitlapejpenikaj tlen kichiuasej uan kuali ma tlatekipanokaj. Nikita kenijkatsa moaxitia Proverbios 9:9: “Xijmachti se tlakatl tlen tlalnamiki, uan achi más mochiuas tlalnamiki. Uan intla tijmachtis se tlen xitlauak monejnemiltia, achi más kimatis tlen kuali para kichiuas”.

Ya panotok se 60 xiuitl tlen nechpanok ipan nopa youali ipan Argelia. Amo kema nimoiljuijtoya tlaj nelnelia niyolpakiskia. ¡Nijyekojtok miak tlamantli tlen sekinok! Jehová kichijtok Angèle uan na tlauel ma tiyolpakikaj. Yeka, timosentlalijtokej nojua tijyekosej sekinok tlamantli tlen Jehová uan nojkia tlen kichiuaj toikniuaj katli kipiaj miak xiuitl tlatekipanojtokej uan tlauel kiikneliaj Jehová.