Gue na tënë ti yâ ni

Gue na li ti atënë ni

GIGI TI MBENI ZO

“Mbi manda ye mingi na mbage ti aita”

“Mbi manda ye mingi na mbage ti aita”

MBI de lani maseka mingi, na mbi yeke turugu ti France. Groupe ti e asara camp na yâ ti ahoto ti Algérie. Bira akporo mingi na ando ni so. Na mbeni bï so ndo avuko ngangu, mbi gbu ngombe, na mbi mû garde na peko ti asac so a zia mbutu na yâ ni. Mo ye ti bâ, mbi mä toto ti gere ti zo, na mbeto ahon ndö ti mbi. Mbi ye lani ti fâ zo ape wala mbi ye ti kui ape, tongaso mbi toto na Nzapa ti aidé mbi.

Ye so asara mbi mbeto so achangé lani gigi ti mbi, ndali ti so a yeke na ngoi ni so la mbi komanse ti gi ti hinga Nzapa. Me kozo si mbi fa ye so asi na pekoni na bï ni so, zia mbi fa na ala aye so asi na mbi na kete ti mbi so asara ngangu na ndö ti apensé ti mbi nga asara si mbi ye ti hinga ye na ndö ti Nzapa.

AYE SO MBI MANDA NA MBAGE TI BABÂ TI MBI

A dü mbi na 1937 na Guesnain, mbeni kete gbata so a yeke gi amosoro ti gbe ti sese dä na nord ti France. Babâ ti mbi, so ayeke zo ti gingo acharbon na gbe ti sese, afa na mbi lani so a yeke kota ye ti sara kua ngangu. Babâ ti mbi afa nga lani na mbi ti ke sarango ye na zo na lege ni ape. Lo bâ lani so a sara ye na lege ni ape na azo mingi so ayeke gi acharbon na gbe ti sese. Lo bâ nga so ala yeke sara kua na ando so ayeke sioni mingi, na lo ye ti mû maboko na ala. Tongaso, lo lï na yâ ti abungbi so ayeke tiri ndali ti adroit ti azo ni. Bê ti lo ason nga ndali ti so lo bâ so aprêtre ti ndo ni ayeke sara ye gï ti handa lê ti azo. Ala mingi ayeke vivre nzoni, me ala yeke hunda kobe nga na nginza na maboko ti azo so ayeke gi acharbon na gbe ti sese so ayeke pika li ti wara aye so ala bezoin ni. Sarango ye ti aprêtre ni ason bê ti Babâ mingi asara si lo fa na mbi tënë ti Nzapa ape. Ti vrai ni, e sara même tënë na ndö ti Nzapa lâ oko ape.

Na ngoi so mbi yeke kono, mbi nga kue mbi komanse ti ke sarango ye na zo na lege ni ape. Mbeni ye so mbi bâ so ayeke na lege ni ape ayeke so, azo mingi na terê ti mbi ake na bê oko awande so ayeke na France. Mbi na amolenge ti azo so aga gango e yeke joué ballon, na a nzere na mbi ti tene mbi na ala e sara ngia. Na ndö ni, mama ti mbi ayeke Polonais, me Français ape. Mbi ye mingi ti tene azo ti amara nde nde avivre ndo oko na yâ ti siriri nga a sara ye na ala legeoko.

MBI KOMANSE TI GBU LI MINGI NA NDÖ TI NDANI SO E YEKE NA FINI

Na ngoi so mbi yeke lani turugu

Na 1957, gouvernement ahunda na mbi ti lï turugu. A yeke tongaso la mbi si na yâ ti ahoto ti Algérie na bï so mbi sara tënë ni fade. Na peko ti so mbi toto na Nzapa ti mû maboko na mbi, mbi tingbi lê na lê na mbeni turugu-wato ape, me na mbeni kororo ti ngonda. Bê ti mbi adë kue. Me ye ni so nga na bira ni wani asara si mbi gbu li mingi na ndö ti ndani so e yeke na fini. Ngbanga ti nyen la e yeke na fini na ndö ti sese? Eskê Nzapa ayeke pensé na e la? Eskê mbeni lâ e peut ti duti na siriri so angbâ lakue lakue?

Mbeni ngoi na pekoni, na ngoi so mbi gue ti bâ babâ na mama ti mbi, mbi wara terê na mbeni Témoin ti Jéhovah. Lo mû na mbi La Sainte Bible, mbeni Bible ti aCatholique so a traduire ni na Français, na ngoi so mbi kiri na Algérie, mbi komanse ti diko ni. Mbeni versê so asara si mbi gbu li mingi ayeke Apocalypse 21:3, 4. A tene: “Tente ti Nzapa ayeke na azo . . . Lo yeke mbô ande ngu ti lê kue na lê ti ala, kuâ ayeke duti ande dä mbeni pëpe; mua, wala toto, wala pasi ayeke duti dä mbeni pëpe.” * Atënë so ahon gbungo li ti mbi. ‘Eskê a lingbi ti duti tâ tënë?’ Na ngoi ni so, mbi hinga ye oko na ndö ti Nzapa nga na Bible ape.

Na peko ti so mbi zia kua ti turugu na 1959, mbi wara terê na François, mbeni Témoin so afa na mbi gbâ ti atâ tënë ti Bible. Na tapande, lo fa na mbi na yâ ti Bible iri ti Nzapa, Jéhovah (Ps. 83:18). Lo fa nga na mbi so Jéhovah ayeke ga ande na fango ngbanga ti mbilimbili na ndö ti sese, lo yeke sara ande si sese aga Paradis nga lo yeke sara si atënë so ayeke na Apocalypse 21:3, 4 aga tâ tënë.

Aye so lo fa na mbi so ayeke na lege ni nga andu bê ti mbi. Me bê ti mbi akomanse nga lani ti son ngangu na terê ti aprêtre na mbi ye lani ti fa na gigi so aye so ala yeke fa ayeke na yâ ti Bible ape. Na bango ni, abango ndo ti babâ ti mbi la angbâ lani ti sara ngangu na ndö ti mbi, na mbi ye lani ti ku ape. Mbi ye lani ti sara mbeni ye hio.

François nga na ambeni fini kamarade ti mbi so ayeke aTémoin amû maboko na mbi ti sara ngonzo ape. Ala fa na mbi so, e so e yeke aChrétien, kua ti e ayeke ti fâ ngbanga ape me ti mû na azo beku na lege ti nzoni tënë ti Royaume ti Nzapa. A yeke kua so Jésus asara lani la nga a yeke kua so lo mû na adisciple ti lo ti sara (Mat. 24:14; Luc 4:43). Mbi doit nga lani ti manda ti sara tënë na azo na nzoni bê, atâa aye so ala mä na bê na ni ayeke so wa. Bible atene: “Ngbâa ti Seigneur ayeke tiri pëpe, me lo duti zo so asara ye na ngangu pëpe na azo kue.”—2 Tim. 2:24.

Mbi sara lani achangement so mbi doit ti sara na mbi wara batême mbi ga Témoin ti Jéhovah na 1959 na mbeni kota bungbi ti circonscription. Kâ, mbi wara terê na Angèle, mbeni ita-wali so ade maseka, na mbi tï lo. Mbi komanse ti sara bungbi na congrégation ti lo, na e sara mariage na ngu 1960. Wali ti mbi ayeke nzoni wali mingi nga pendere cadeau so Jéhovah amû na mbi.—aProv. 19:14.

Na lango ti mariage ti e

MBI MANDA YE MINGI NA MBAGE TI AITA-KOLI SO AYEKE NA NDARA NGA SO AHINGA YE

Teti angu mingi, mbi manda gbâ ti akpengba ye na mbage ti aita-koli so ayeke na ndara nga so ahinga ye. Kozo ye so mbi manda ayeke so: Ti sara mbeni kua so ayeke ngangu, a lingbi e sara terê ti e kete nga e sara ye alingbi na wango ti ndara so ayeke na aProverbe 15:22, so atene: “Grâce na gbâ ti awamungo wango, ye aga nzoni.”

Na yâ ti kua ti circonscription na France, na ngu 1965

Na 1964, mbi yeke lani tâ na bezoin ti sara ye alingbi na wango so. Mbi komanse lani ti sara kua ti surveillant ti circonscription, na kua ti mbi ayeke ti sara vizite na acongrégation ti kpengba aita nga ti mû maboko na ala ti ga nduru mingi na Jéhovah. Ye oko, na ngoi ni so, mbi yeke lani na ngu 27 na mbi hinga ye mingi ape. Tongaso, mbi sara lani afaute, me mbi gi ti manda ye dä. Me mingi ni, mbi manda gbâ ti aye na mbage ti “awamungo wango” so alingbi nga so ahinga ye.

Mbi dabe ti mbi na mbeni ye so asi na ngoi so mbi komanse kua ti surveillant ti circonscription fini fini. Na peko ti so mbi sara vizite na mbeni congrégation na Paris, mbeni ita-koli so ayeke biazo ahunda ti sara lisoro na mbi mbi na lo use. Mbi yeda.

Lo hunda mbi, lo tene: “Louis, zo wa la mbeni docteur ayeke gue ti bâ lo na yanga-da ti lo?”

Mbi tene: “Zo ti kobela.”

Lo tene: “Ni la. Me mbi bâ so mo mû ngoi ti mo mingi ndali ti azo so ayeke na nzoni songo na Jéhovah, na tapande serviteur ti congrégation. Gbâ ti aita ti congrégation ti e adécouragé, ayeke afini zo wala azo ti kamene. Tongana mo mû ngoi ti duti na terê ti ala wala même ti gue na ndo ti ala ti te ye, a yeke kpengba ala mingi.”

Mbi kiri lani singila mingi ndali ti nzoni wango ti ita-koli so, so mbi ye lo mingi. So lo ye ataba ti Jéhovah andu bê ti mbi. Atâa so a yeke lani ngangu na mbi ti yeda so mbi sara faute, hio mbi komanse ti sara ye alingbi na wango ti lo. Mbi kiri singila na Jéhovah ndali ti aita tongaso.

Na 1969 nga na 1973, a zia mbi ti bâ ndo na ndö ti kobe na a-assemblée internationale use na Colombes, na Paris. Na kota bungbi ti 1973, e doit ti mû kobe na azo 60 000 tongaso na yâ ti lango oku. Mbeto asara mbi lani. Ge encore, ye so asara si e sara kua ni ayeke aProverbe 15:22, so ayeke ti hunda wango na ambeni zo. Mbi hunda na aita-koli so ahinga ye mingi ti mû maboko na mbi na yâ ti kua ni. Ambeni ayeke aboucher, azo ti sarango jardin, azo ti tongo ye nga na azo ti vongo ye. E kue e wara lege ti sara ngangu kua so.

Na 1973, a tisa mbi na wali ti mbi ti sara kua na Béthel ti France. Kozo kua so a mû na mbi ayeke kete kua ape. Mbi doit lani ti wara lege ti tokua ambeti ti e na aita ti Cameroun, so a kanga lege na kua ti e kâ na popo ti 1970 na 1993. Mbi bâ lani so mbi peut ti sara kua ni ape. Peut-être surveillant ti filiale ti France abâ so mbeto asara mbi, na lo wa mbi, lo tene: “Aita ti e na Cameroun ayeke na kota bezoin ti akobe ti yingo. Zia e mû ni na ala.” Na a yeke ye so e sara la.

Mbi na aita ti Cameroun e yeke sara mbeni bungbi so ayeke nde na Nigéria, na ngu 1973

Mbi sara lani gbâ ti avoyage na akodro so ayeke na terê ti Cameroun ti wara terê na a-ancien ti Cameroun. Aita-koli so asara ye na mbeto ape nga na ndara. Ala mû maboko na mbi ti wara lege ti tokua ambeti lakue na aita ti Cameroun. Jéhovah asara tufa na ndö ti a-effort ti e. Ti vrai ni, na yâ ti ngu 20 tongaso, azo ti lo so ayeke na Cameroun amanke mbeni article ti Tour ti Ba Ndo wala Kusala ti Royaume oko ape.

Na ngu 1977, a nzere na mbi na Angèle ti sara vizite na asurveillant ti circonscription ti Cameroun na awali ti ala na Nigéria

MBI MANDA YE MINGI NA MBAGE TI WALI TI MBI SO MBI YE LO MINGI

Gï na ngoi so mbi na Angèle e komanse ti gi ti hinga mba, mbi bâ so lo yeke na kpengba songo na Jéhovah. Na ngoi so e sara mariage, mbi bâ ni polele. Na tapande, tâ na lakui ti lango so e sara mariage, lo hunda na mbi ti fa na Jéhovah na yâ ti sambela nzara so e yeke na ni ti sara na lo na bê ti e kue. Jéhovah akiri lani tënë na sambela so.

Angèle amû nga maboko na mbi ti zia bê ti mbi kue na Jéhovah. Na tapande, na ngoi so na 1973 a tisa e ti gue na Béthel, mbi ye lani ti gue ape ndali ti so mbi ye kua ti circonscription mingi. Me Angèle adabe ti mbi so e mû fini ti e na Jéhovah awe. A lingbi e sara ye kue so bungbi ti lo ahunda na e ti sara (aHéb. 13:17). Mbi yeda na tënë ti lo ni na bê ti mbi kue, tongaso e gue na Béthel. Wali ti mbi ayeke zo so asara ye na ndara, lo sara ye ahon ndö ni ape nga lo ye Jéhovah mingi. Asarango ye so akpengba songo ti e nga amû maboko na e ti mû anzoni desizion na yâ ti gbâ ti angu so e sara ndo oko.

Mbi na Angèle na yâ ti gbagba ti Béthel, na France

So fadeso e ga mbakoro awe, Angèle angbâ ti duti mbeni nzoni wali nga lo ngbâ ti mû maboko na mbi. Na tapande, ti gue na a-ekole ti bungbi ti Jéhovah, so mingi ni a sara na Anglais, mbi na Angèle e komanse ti sara ngangu ti tene Anglais nzoni. Tongaso, e gue na mbeni congrégation ti Anglais, atâa so na ngoi ni so ngu ti e ahon 70 awe. Ndali ti akua ti mbi ti membre ti Komite ti filiale ti France, a yeke lani ngangu na mbi ti wara ngoi ti manda mbeni yanga ti kodro nde. Me mbi na Angèle e mû maboko na mba. Ngu ti e ahon fadeso 80 awe, e ngbâ ti leke abungbi ti e na Anglais nga na Français. E gi nga ti sara kue ti mû mbage na abungbi nga na fango tënë legeoko na aita ti congrégation ti e. Jéhovah asara tufa na ndö ti angangu so e sara ti manda Anglais.

Na ngu 2017, a tisa mbi na Angèle ti gue na Ekole ti amembre ti Komite ti filiale na awali ti ala so a sara na kota ndo ti mandango ye ti Société Watchtower na Patterson, na New York.

Jéhovah ayeke biani Kota maître (És. 30:20). Tongaso, lo yeke fa ye na e kue nzoni mingi, atâa e yeke mbakoro wala maseka (Deut. 4:5-8). Mbi bâ so amaseka so amä Jéhovah nga na aita so ahinga ye mingi alingbi ti mû anzoni desizion na yâ ti gigi ti ala nga ti ga awakua ti Jéhovah so ayeke be-ta-zo. A-Proverbe 9:9 adabe ti e, atene: “Fa ye so mo hinga na zo ti ndara, na lo yeke wara ndara ahon ti kozo. Fa ye na zo ti mbilimbili, na lo yeke hinga ye ahon ti kozo.”

Ngoi na ngoi, mbi yeke gbu li na ndö ti bï so lani mbeto ahon ndö ti mbi na yâ ti ahoto ti Algérie a sara ngu 60 tongaso awe. Na bï ni so, mbi hinga lani ape so gigi ayeke nzere na mbi mingi tongaso. Mbi manda aye mingi na mbage ti aita. Jéhovah asara biani si mbi na Angèle e wara aye ti nzoni mingi na yâ ti gigi ti e. Tongaso, e leke na bê ti e ti ngbâ ti manda ye na mbage ti Babâ ti e ti yayu nga na aita so ahinga ye mingi so aye lo.

^ par. 11 Mbeti ti Nzapa ti fini dunia.