Yu Mi Noa?
Yoo mi noa dat peepl eena Baibl taimz yoostu mek boat owta papairos?
Di papairos plaant
LATA peepl noa dat eena Baibl taimz peepl da Eejip yoostu rait pahn wahn kaina paypa weh dehn mek owta wahn plaant weh naym papairos. Di Greek ahn Roaman peepl yoostu rait pahn papairos tu. * Bot noh moch peepl noa dat dehn aalso yoostu yooz it fi mek boat.
Dis da how di boat dehn weh mek owta papairos yoostu luk
Oava 2,500 yaaz agoa, di prafit Aizaiya mi rait dat peepl weh mi liv “lang di riva dehn da Ethiopia” mi sen “sohn mesinja bai see, ahn dehn mi kraas di waata eena sohn boat weh mi mek owta papairos.” Laytaraan, di prafit Jerimaiya mi seh dat di Meed ahn Perzhan aami dehn mi wahn invayd Babilan ahn bon dehn “boat weh mek owta papairos” fi mek dehn kyaahn eskayp.—Isa. 18:1, 2; Jer. 51:32.
Di Baibl kohn fahn Gaad, soh Baibl styoodents noh sopraiz dat peepl weh stodi oal-taim kolcha fain evidens weh shoa dat dehn yoostu yooz papairos fi mek boat eena Baibl taimz. (2 Tim. 3:16) Weh kaina evidens dehn fain? Dehn fain deetayl evidens dat dehn yoostu mek boat owta papairos da Eejip.
HOW DEHN YOOSTU MEK BOAT OWTA PAPAIROS?
Eensaida sohn Eejipshan toom, dehn mi ga sohn payntin ahn kaavin pahn di waal weh shoa how peepl yoostu kalek di papairos plaant ahn mek boat owta it. Dehn wuda kot dong di papairos plaant ahn tai som a di stem dehn intu wahn bonch, ahn den dehn wuda tek som a dehndeh bonch ahn schrap dehn tugeda tait fi mek wahn biga bonch. Di stem a di papairos plaant shayp laik wahn chraiyangl. Soh wen dehn tai dehndeh stem tugeda tait, dehn wuda bee veri salid ahn schrang. Akaadn tu di buk A Companion to Ancient Egypt, dehn yoostu mek dehndeh boat owta papairos op tu bowt 55 fut (17 m) lang, an ih mi big inof fi mek 10 er 12 man padl pahn eech said a di boat.
Eejipshan waal kaavin weh shoa how dehn yoostu mek wahn boat owta papairos
WAI DEHN YOOSTU YOOZ PAPAIROS FI MEK BOAT?
Da Eejip, wahn lata papairos plaant groa eena di vali wehpaat di Nail Riva ron. Soh ih mi eezi fi fain, an ih mi eezi fi mek boat owta papairos. Eevn wen peepl mi staat yooz wud fi mek boat, ih luk laik di fishaman dehn ahn di honta dehn yoostu stil mek smaal boat owta papairos.
Fi wahn lang taim peepl mi kantinyu fi yooz boat weh mek owta papairos. Wahn Greek raita weh naym Plutarch, hoo mi liv rong di taim a di apasl dehn, seh dat som peepl stil yoostu yooz boat weh mek owta papairos eena fi hihn taim.
^ párr. 3 Di papairos plaant groa gud eena swamp an eena riva weh di korant noh schrang. Wahn papairos plaant ku groa op tu bowt 16 fut (5 m) taal, ahn di stem ku groa op tu bowt 6 inch (15 cm) waid da di batam.
