ပှၤ​အါဂၤ​သ့ၣ်ညါ​​ဝဲ​လၢ ပှၤ​အဲၤကူပတူး​ဖိ​လၢပျၢၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​ သူ​ဝဲ​စးခိ​လၢ ပှၤ​တ့​အီၤ​လၢ​ဆှဲ​တပိၢ်ဘိ လၢ​အ​မ့ၢ်ဝဲ papyrus လီၤ. ပှၤ​ကြံးဖိ​ဒီး ပှၤ​ရိမ့ၤ​ဖိ​စ့ၢ်ကီး​ကွဲးတၢ်​လၢ papyrus အလိၤ​လီၤ. * ဘၣ်ဆၣ်​ ပှၤ​အါဂၤ​တ​သ့ၣ်ညါ​​ဝဲ​လၢ​ပှၤ​သူ papyrus လၢ​က​တ့ထီၣ်​ချံ​အဂီၢ်​ဘၣ်.

လၢ​အ​ပူၤကွံာ် အ​နံၣ်​ ၂,၅၀၀ ဘျဲၣ်​န့ၣ်​ ဝံ​ယၡါယၤ​ကွဲး​ဝဲ​လၢ ပှၤလၢ​အ​အိၣ်​လၢ “ကီၢ်​လၢ​အ​အိၣ်​လၢ​ကူၤၡး အ​ထံမိၢ်ပှၢ်​တဖၣ်​ဝၢ်ဘးခီ” န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​က “မၢ​လီၤ​အ​ကလူး​တဖၣ်​လၢ​ပီၣ်လဲၣ်, ဒီး​လၢ​ထံဖံးခိၣ်​လၢ ချံ​ဆှဲ​ကိမ့ၤ​အ​ပူၤ​လီၤ.” လၢခံ ဝံ​ယံးရမံယၤ​တဲ​စိ​ပာ်စၢၤ​​ဝဲ​လၢ ဖဲ​ပှၤ​မၤဒဲ ဒီး​ပၤရၣ်​ဖိ​ဟဲ​မၤ​ဟးဂီၤ ဝ့ၢ်​ဘၤဘူၤလိၣ်​အခါ အဝဲသ့ၣ်​ က​ဒွဲၣ်အူ​အီၣ်​​ဝဲ​ချံ “တပိၢ်​တဖၣ်” ဒ်သိး ပှၤ​ဘၤဘူၤလိၣ်​ဖိ​တဖၣ်​ ဃ့ၢ်​ပူၤဖျဲး​အသး တန့ၢ်​တဂ့ၤ​အဂီၢ်​လီၤ.—ယၡါယၤ ၁၈:၁, ၂; ယံးရမံယၤ ၅၁:၃၂.

လံာ်စီဆှံ​န့ၣ်​ ​ဘၣ်​တၢ်ကွဲး​အီၤ​လၢ ယွၤ​အသး​စီဆှံ​လီၤ. အဃိ လံာ်စီဆှံ​ကၠိဖိ​တဖၣ်​ သ့ၣ်ညါ​​ဝဲ​လၢ ပှၤ​ဃု​သ့ၣ်ညါ ခူၣ်​ထုးထီၣ်​က့ၤ​တၢ်ဖိ​တၢ်လံၤ​လၢပျၢၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​ ဃုထံၣ်​န့ၢ်​ဝဲ​လၢ ပှၤလၢ​လံာ်စီဆှံ​အ​စိၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​ သူဝဲ papyrus လၢ​က​တ့ထီၣ်​ချံ​အဂီၢ်​လီၤ. (၂ တံၤမသ့း ၃:၁၆) အဝဲသ့ၣ်​ဃုထံၣ်​န့ၢ်ဝဲ တၢ်မနုၤ​လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်​ဃုထံၣ်​န့ၢ်ဝဲ တၢ်အုၣ်​အသး​တဖၣ်​လၢ ကီၢ်​အဲၤကူပတူး​အ​ပူၤ​န့ၣ်​ ပှၤ​တ့ဝဲ papyrus​ ချံတဖၣ်​လီၤ.

လၢ​ကီၢ်​အဲၤကူပတူး​အ​တၢ်သွၣ်ခိၣ်​အ​ပူၤ, လၢ​တၢ်ဒူၣ်​အလိၤ​န့ၣ်​ အိၣ်​ဝဲ​ဒီး​တၢ်ဂီၤ​လၢ အ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ ပှၤ​လဲၤ​ဟံးန့ၢ်​ဝဲ papyrus ဒီး​ပှၤ​တ့ထီၣ်​က့ၤ​လၢ ချံ​ဒ်လဲၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ပှၤ​လဲၤ​ကျီ​န့ၢ်ဝဲ papyrus အ​ဘိ​ဒီး ဘံ​ထီၣ်​ဝဲ​တ​ကဒိၣ်​​ဘၣ်​တ​ကဒိၣ်​လီၤ. ဝံၤဒီး အဝဲသ့ၣ်​ပာ်ဖှိၣ်​ထီၣ်​ဝဲ​အ​ကဒိၣ်​တဖၣ်​ တပူၤဃီ​လီၤ. Papyrus အ​ဘိ​န့ၣ်​ အနၢၣ်​အိၣ်​ဝဲ​သၢ​နၢၣ်​လီၤ. အဃိ ဖဲ​ပှၤ​ဘံ​ဃာ်ဝဲ အ​ကဒိၣ်​တဖၣ်​ဃံးဃံး​အခါ papyrus အ​ဘိ​ တဖၣ်​န့ၣ်​ အၡိၣ်​ဒီး​ကျၢၤ​ဝဲ​ဒိၣ်မး​လီၤ. လံာ် A Companion to Ancient Egypt တ​ဘ့ၣ်​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​ဝဲ​လၢ papyrus ချံ​န့ၣ်​ အထီ​က​အိၣ်ဝဲ ၅၅ ခီၣ်ယီၢ်​ဘျဲၣ်​ (၁၇ မံ​ထၢၣ်) ဒီး​တ​ကပၤ​န့ၣ်​ ပှၤ​ဝၢ်ချံ​န့ၢ်​ဝဲ​အဂၤ ၁၀ မ့တမ့ၢ် ၁၂ ဂၤ​လီၤ.

လၢ​ကီၢ်​အဲၤကူပတူး​န့ၣ်​ papyrus ဆှဲ​တပိၢ်ဘိ​တဖၣ်​ ထီၣ်​ဝဲ​လၢ ထံကျိ​နံၤလါ​အ​ပူၤ​အါမး​လီၤ. တကး​ဒံးဘၣ်​ papyrus ချံ​န့ၣ်​ ပှၤ​တ့​​ဘၣ်​အီၤ​ညီ​ဒိၣ်မး​လီၤ. ဖဲ​ပှၤ​စးထီၣ်​သူ​သ့ၣ်​လၢ က​တ့ထီၣ်​ချံ​ဖးဒိၣ်​လံ သနာ်က့ ပှၤ​မၤ​ညၣ်ဖိ​ဒီး ပှၤ​ဃုအီၣ်​တၢ်​တဖၣ်​န့ၣ်​ ဆဲး​သူဝဲ papyrus လၢ​က​တ့ထီၣ်​ချံ​ဆံး​ဆံး​ဖိ​အဂီၢ်​ဒံး​လီၤ.

ပှၤ​ဆဲး​သူ​ဒံးဝဲ papyrus ချံ​တဖၣ်​ ဖးယံာ်​ညါ​လီၤ. ကြံး​အပှၤ​ကွဲး​လံာ်ဖိ Plutarch လၢ​အ​အိၣ်မူ​ဘၣ်​ ဖဲ​တၢ်မၢဖိ​တဖၣ်​အ​စိၤ​န့ၣ်​ အ​တဲ​ဝဲ​လၢ ဖဲ​အ​စိၤ​န့ၣ်​ ပှၤ​သူ​ဒံးဝဲ papyrus ချံ​တဖၣ်​လီၤ.