Skip to content

Al lor tablo konteni

Eski To Ti Kone?

Eski To Ti Kone?

Eski bann dimounn dan lepok Biblik ti pe servi papiris pou aranz bann bato?

Bann plant papiris

BOUKOU dimounn kone ki, bien lontan, bann dimounn dan Lezip ti pe ekrir lor bann papie ki ti fer ar enn plant ki apel papiris. Bann Grek ek bann Romin osi ti ekrir lor papiris. * Me boukou dimounn pa kone ki ti osi aranz bann bato avek papiris.

De model bato an papiris ki ti dekouver dan enn tom Ezipsien

Ena plis ki 2,500 an, profet Izai ti ekrir ki bann dimounn, ki ti res “dan rezion kot bann larivier dan Letiopi,” ti avoy “bann mesaze par lamer, dan bann bato an papiris ki travers delo.” Plitar, profet Zeremi ti predir ki, kan bann Med ek bann Pers ti pou anvayir lavil Babilonn, zot ti pou bril “bann bato papiris” bann Babilonien pou ki zot pa sove.​—Iza. 18:1, 2; Zer. 51:32.

Labib li inspire par Bondie, alor bann etidian Labib pa’nn etone ki bann arkeolog inn gagn bann prev ki montre ki ti servi papiris pou aranz bann bato dan lepok Biblik. (2 Tim. 3:16) Ki bann arkeolog ti dekouver? Zot ti gagn bann prev ki ti pe fer bann bato an papiris dan Lezip.

KOUMA TI ARANZ BANN BATO AN PAPIRIS?

Dan bann tom Ezipsien, finn dekouver bann desin ki’nn penn ek bann desin ki’nn grave lor miray ki ti montre kouma bann dimounn ti pe ramas papiris ek kouma zot ti pe fer bann bato ar sa. Bann zom ti koup bann papiris, zot ti atas zot ansam pou fer bann ti pake, ek apre zot ti atas sa bann pake-la ansam. Bann tiz papiris, zot dan form enn triyang. Alor, kan ti atas bann tiz ansam, zot ti form bann pake bien sere ek bien solid. Dapre liv A Companion to Ancient Egypt, enn bato an papiris ti kapav fer plis ki 17 met longer, avek 10 a 12 ram sak kote.

Bann desin ki’nn grave lor miray ki montre kouma ti pe fer bann bato an papiris

KIFER BANN DIMOUNN TI SERVI PAPIRIS POU ARANZ BANN BATO?

Dan Lezip, ti ena boukou plant papiris dan vale kot larivier Nil ete. Anplis, bann bato papiris ti ase fasil pou fer. Mem kan bann dimounn ti koumans servi dibwa pou fer bann gro bato, bann peser ek bann saser ti kontign servi bann rado ek bann bato an papiris.

Bann dimounn ti kontign servi bann bato an papiris pandan lontan. Dapre ekrivin Grek Plutarque, ki ti viv mem lepok ki bann zapot Zezi, bann dimounn ti ankor pe servi bann bato an papiris dan so lepok.

^ par. 3 Bann plant papiris pous dan bann lamar ek bann larivier kot pena boukou kouran. Enn plant kapav vinn ziska apepre 5 met oter, ek so tiz ouswa so baton kapav vinn ziska apepre 15 santimet diamet kot so rasinn.