Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

¿Xkatsiyata?

¿Xkatsiyata?

Akxni xtsokgmaka Biblia, ¿xmaklakaskinkan papiro xlakata natlawakan barcos?

Xakiwi papiro.

LHUWA latamanin katsikgo pi makgasa, egipcios tlakg xmaklakaskinkgo papiro xlakata anta natsokgnankgo. Griegos chu romanos na xlimaklakaskinkgo uma xlakata natsokgnankgo. * Pero ni lhuwa latamanin katsikgo pi papiro ni kajwatiya xmaklakaskinkan xlakata natsokgnankan, wata na xlitlawakan barco.

Akgtiy barcos xla papiro nema katekgska kʼakgtum putaknun xalak Egipto.

Liwakaya 2,500 kata palakachuwina Isaías tsokgli pi latamanin tiku xwilakgo «lakatsu kkgalhtuchokgo nema xwilakgolh kʼEtiopía» kamalakgachakgolh «makatsininanin kbarcos xla papiro». Alistalh, palakachuwina Jeremías lichuwinalh pi akxni medos chu persas xʼamakgo akgchipakgo Babilonia, xʼamakgo lhkuyukgo «barcos xla papiro» nema xkatapakgsinikgo babilonios xlakata nila xtsalakgolh (Is. 18:1, 2; Jer. 51:32).

Xlakata Biblia matsokgninalh Dios, tiku likgalhtawakgakgo ni kaks lilakawankgo pi arqueólogos tekgskgonit tuku limasiya pi papiro xmaklakaskinkan xlakata natlawakan barcos akxni xtsokgmaka Biblia (2 Tim. 3:16). Kaʼakxilhwi makgapitsi tuku limasiya la xkatlawakan barcos xla papiro nema katekgskanit kʼEgipto.

¿LA XKATLAWAKAN BARCOS XLA PAPIRO?

Kmakgapitsi putaknun xalak Egipto tekgskanit pinturas chu patsaps nema masiya la xmakgalakan papiro chu la xmaklakaskinkan akxni xtlawakan barcos. Lakchixkuwin xkakgo papiro chu liwana makxtum xpachikgo. Xlakata xakiwi papiro kgalhikgo akgtutu xchastunin, akxni makxtum xkapachikan lu liwana xlachipakgo chu ni lakapala xlakxlakgo. Maktum libro nema lichuwinan Egipto xalamakgasa wan pi barcos nema xkalitlawakanit papiro tlan xkatlawakan 17 metros xlilhman (55 pies) chu tlan xkgalhikgo kxpaxtunin 10 o 12 tuku xkalimatsuwikan (A Companion to Ancient Egypt).

Akgtum patsaps xalak Egipto nema masiya la xkatlawakan barcos xla papiro.

¿TUKU XLAKATA XKATLAWAKAN BARCOS XLA PAPIRO?

Lhuwa papiro xʼanan kxpaxtunin kgalhtuchokgo Nilo. Nachuna, ni tuwa xwanit nakatlawakan barcos xla papiro. Asta akxni tlakg tsukuka maklakaskinkan pakglhat xlakata xkatlawaka laklanka barcos, tasiya pi skitinanin chu latamanin chuntiya xmaklakaskinkgo laktsu barcos xla papiro.

Akglhuwa kata chuntiya kamaklakaskinka barcos xla papiro. Chatum griego tiku xtsokgwili tuku xlanit, tiku latamalh kxkilhtamakujkan apóstoles, wa pi tiku xlamakgo kxkilhtamaku, chuntiya xmaklakaskinkgo barcos xla papiro.

^ párr. 3 Xakiwi papiro staka anta niku lakatum tawila chuchut. Papiro tlan staka 5 metros xlilhman (16 pies), chu tlan kgalhi 15 centímetros (6 pulgadas) xlichalanka.