Murowe mpantta wa sirimuhina

Murowe mpantta wa myaha sirimuhina

Nyuwo Mwaanisuwela?

Nyuwo Mwaanisuwela?

Niireke okathi wa Biibiliya atthu yaanirumeela ipapiro wira apake ikalawa?

Miri sa epapiro

NTOKO ATTHU anceene anisuwela aya, wExiitu wa khalai yaanirumeeliwa epapiro wira atthu alepe. Nave atthu a oGresia ni a oRoma yaanirumeela epapiro okathi yaalepa aya. * Masi atthu anceene, khanisuwela wira epapiro yaanirumeeliwa wira sipakiwe ikalawa.

Ikalawa piili saapakiwe ni epapiro siphwanyiwe omahiye wExiitu wa khalai

Iyaakha 2.500 sivinre, profeta Yesaya aahilepa voohimya sa atthu yaakhala “elapo y’okherekhere wa miró sa wEthiyopia” yaawo yaalapuwa ephareya “epakhiriwene mmàsini munikulani mw’etthere”, eyo piiyo, epapiro. Muhoolo mwaya okathi profeta Yeremiya aahimmye awe wira epooma ya oBabilonia yampwetexiwa ni atthu a oMedia ni oPersia, awo ‘yampaha’ ikalawa sa epapiro wira aBabilonia ahitthyawe.—Yes. 18:1, 2; Yer. 51:32.

Biibiliya onikhuma wa Muluku, nto khanintikhina vaavo ale anithipa mapuro yaakhaliwa khalai anihimya aya wira okathi wa Biibiliya, yaanirumeeliwa epapiro wira atthu ateke ikalawa. (2 Tim. 3:16) Masi etthu xeeni yaaphwanyiwe? Ale anithipa mapuro yaakhaliwa khalai aaphwanya itthu sinooniherya wira wExiitu wa khalai yaanirumeeliwa epapiro wira atthu ateke ekalawa.

SAAPAKIWA SAI IKALAWA SA IPAPIRO?

WExiitu wa khalai, omahiye saanikhala idesenyo wala itthu saapintariwa sooniherya moota atthu yaarumeela aya ipapiro wira ateke ikalawa. Alopwana yaapaka ikalawa iyo yaanitthukwa irece saamukhaani sa ipapiro, nuumala-vo anathukumanya nipuro nimosa anatthukwa oratteene wira ahikele maasi. Otthukwa nipuro nimosa waanikhaliherya irece iye ovaraana oratteene ni olipa. Eliivuru emosa enilavula sowiiraneya sa wExiitu wa khalai enihimya wira ikalawa sa ipapiro orakama waya waaniphiya imeeturu 17 ni wunnuwa waya waakhala wa imeeturu 10 wala 12.

Muuru a wExiitu wa khalai onooniherya moota saapakiwa aya ikalawa erumeeliwaka epapiro

XEENI YAARUMEELIWA AYA EPAPIRO WIRA SITEKIWE IKALAWA?

Mukerekhere mwa muru Nilo khisaareere ipapiro. Ohiya-vo vaanikhweya opaka ikalawa sa ipapiro. Hata nuumala opacerya orumeeliwa miri wira sitekiwe ikalawa suulupale, vanikhala ntoko wira alipa-oototha ihopa ni alipa-ooxaya yaanirumeela ikalawa saapakiwa ni epapiro.

Waahivira okathi munceene sirumeeliwaka ikalawa saapakiwa ni ipapiro. Mulipa-oolepa muKereku oniihaniwa Plutarch, ohimye wira okhuma eseekulu yoopacerya ni eseekulu ya nenli, atthu yaanirumeela ikalawa saapakiwa ni epapiro.

^ etti. 3 Epapiro mwiri onikhala mapuro ootothowa wala mukerekhere mwa muro. Mwiri owo orakama waya onniphiya imeeturu 5 nave wunnuwa wawe onniphiya etiametru icentimetru 15.