Ir al contenido

Ir al índice

KJOAʼMIYA XI CHOTʼAYA 22

Kuisenkoaa je xi tiʼmiyalee Biblia nga katafisʼenngindá

Kuisenkoaa je xi tiʼmiyalee Biblia nga katafisʼenngindá

“Cha̱nisʼenngindáo yaono nga jngó jngó” (HECH. 2:38TNM).

KJOAJNDA 72 Kuinchjaña tʼatsʼe Chjotaxále Niná

XI TÍNCHJA̱NI *

1. Jmé xi tsakʼinle je chjota kʼianga kui kiskonangi jme xi tjínnele sʼin.

NʼIO nkjín chjota kicho ya Jerusalén xi xinxin naxinandá jaʼaini kʼoa xi kjaʼaí kjaʼaí én male. Nga kui nichxin, je chjota judío toʼikoan nga kui én kinchja̱ je én xi male chjota xi ya kicho. Tonga je xi ngisa tjínle kjoandosin kui jmeni xi kitso je chjota judío kʼoa jmeni xi kitso je pastro Pedro. Kʼoati kui kitsoyale je chjota xi ya kicho nga kuitjontjaile yaole kʼiatsa koa̱nkjainle xi tʼatsʼe Jesús. Nga kʼoatsakʼinle, kisikjaʼaitsjenjin chjota jebi kʼoa i kitso: “Jméni xi sʼiainjin”. Kʼoa je Pedro i kitsole: “Cha̱nisʼenngindáo yaono nga jngó jngó” (Hech. 2:37, 38TNM).

Jngo ndsʼee kao chjoónle xi Biblia tjíotsoyale jngo ti, kʼoa ti jebi kui tíkotʼaya je libro Koaan nda kuiyoaa ngantsjai nichxin (Chótsenlai je párrafo 2)

2. Jmé xi chótʼayajiaan i̱ kjoaʼmiya jebi (chótsenlai sén xi faʼaitʼa ya portada).

2 Nga kʼia, janla jmi chjota kisʼenngindá xi chjotale Cristo koan. Kʼiaa kinroatsʼiani nga chjotatjenngile Cristo kinikao je chjota, kʼoa tojo kʼoakjima saʼnda ndʼaibi. Tonga nichxin xi tiyoaa ndʼaibi, alikui tokjoan fisʼenngindá jngo chjota, nkjín sá bichómani, ñanó bichómani kʼoa tsa tsesa. Tsee kjoama̱ sʼengi kʼianga chjotatjenngile Cristo ma jngo chjota. I̱ kjoaʼmiya jebi kui chótʼayajiaan josʼin koa̱n kuinyakoaa je xi Biblia tiʼmiyalee nga koaisʼenngindá.

KUISENKOAA JE XI TIʼMIYALEE BIBLIA NGA KATASÍTJOSON JME XI KJIMAJINLE

3. Tojo tso Mateo 28:19, 20, jmé xi tjínnele sʼin je xi Biblia tíkotʼaya nga koa̱n koaisʼenngindá.

3 Je xi títjon sʼin je xi Biblia tíkotʼaya kuinga sitjoson jotso je Énle Niná (tʼexkiai Mateo 28:19, 20). * Kʼiatsa kʼoasʼin, yaa koa̱nngóson je chjota xi kinchja̱ni Jesús, je xi na̱xi̱ tsakʼéndason ndʼiale (Mat. 7:24, 25; Luc. 6:47, 48). Janla koya kataʼyaa jmeni xi koa̱n sʼiaan nga kuinyakoaa je xi Biblia tíkotʼaya nga katasítjoson jme xi kjimajinle.

4. Jósʼin koa̱n kuisenkoaa je xi Biblia tíkotʼaya nga koa̱nmele koaisʼenngindá (kʼoati chótsenlai je recuadro “ Tisenkoai je xi Biblia tiʼmiyalai nga katabichótjenngi jme xi tíbʼéndajin”).

4 Kuisenkoaa je xi Biblia tiʼmiyalee nga katabichótjenngi jme xi mele sʼin. Ánni nga nʼio tjínnile kjoandosin jebi. Si̱kjaʼaitsjenjinla choa̱ jebi: kʼiatsa kjin jñani timangián, tsakui nichxin kuinyakjáya ngotjoá nga tjenyaa ya yandiaa, ngisajin ngotjo kuicho̱ñá jñani timangián. Kʼoatisʼinni, kʼiatsa choa choa kʼoendajin jme xi mele kuichotjenngi je xi Biblia tíkotʼaya, ngisajin choa ñʼai koa̱nle nga koaisʼenngindá. Nga kuinyakoaa, si̱chjén je recuadro xi faʼaitʼa je libro Koaan nda kuiyoaa jñani i̱ tso: “Kʼoatʼiain jebi”. Kʼianga jekjoetʼaná nga jngó jngó kjoaʼmiya, kʼoakʼuínlee jósʼin koasenkao jme xi tíkotʼaya nga kuichotjenngi jme xi tjínndajinle. Kʼiatsa kʼoakʼuínlee jmesani xi koa̱n kʼoasʼin, koaan ya kʼoétʼaxoaan jñani tso “Jmesa xi koa̱n sʼiain” tso. Kʼoa kʼianga kʼuínyalee Biblia si̱kjaʼaitsjenjinlee tsa jetíbichótjenngi jmeni xi tsakʼéndajin nga sʼin.

5. Tojo tso Marcos 10:17-22, jmé xi kitsole Jesús jngo chjotanyiná, kʼoa ánni.

5 Kuisenkoaa je xi Biblia tiʼmiyalee nga katasíkʼantjaiya yaole (tʼexkiai Marcos 10:17-20; * 21, 22 *). Je Jesús kʼoakitsole jngo chjotanyiná nga katabaténa ngayeje je tsojmi xi tjínle, ningalani be Jesús nga tsín choa ñʼai koa̱nle nga kʼoasʼin (Mar. 10:23). Kuinga kʼoakitsonile Jesús chjota jebi nga tjao koanle. Tsakui nichxin tsín kuitso tokoán nga kʼoakʼuínlee je xi Biblia tiʼmiyalee nga ndi̱to̱n katasítjoson jmeni xi tso je Énle Niná, nga̱ ʼyañá nga nichxin tjenkao nga nindayaa yaoná josʼin mele Niná (Col. 3:9, 10). Tonga tsa kʼoakʼuínlee, ngisajin ndi̱to̱n koa̱nmele sitjoson. Kʼiatsa kʼoakʼuínlee kʼoasʼin koakonilee nga mandosinná xi tʼatsʼe (Sal. 141:5; Prov. 27:17).

6. Ánni nga nʼio tjínnile kjoandosin nga chjónangilee josʼin síkjaʼaitsjen je xi Biblia tiʼmiyalee.

6 Nʼio tjínle kjoandosin nga chjónangilee josʼin síkjaʼaitsjen je xi Biblia tiʼmiyalee. Nga̱ kui xi koasenkaoná nga jchaa jojekji majinle kʼoa jmeni xi makjainle. Kʼiatsa kʼoasʼiaan, ngisaa choa ñʼai koa̱nná nga koa̱nskanni kʼianga jekui kʼuínyalee jñanile xi ñʼai tjín. Je libro Koaan nda kuiyoaa nkjín kjoachjonangi faʼaitʼa. Tobʼelañá, ya kjoaʼmiya 4, itso xi kjonangi: “Jósingái ji jósʼe kon je Jeobá kʼianga nichjain je jaʼaínle”. Kʼoa ya kjoaʼmiya 9, itso xi kjonangi: “Jméni xi koa̱n sí nga kʼoétsʼoai”. Tsakui nichxin tsín tokjoán kʼoakuitsoná je xi tiʼmiyalee Biblia josʼin síkjaʼaitsjen xi tʼatsʼe jebi. Nga kuisenkoaa, koaan kʼoakʼuínlee nga katasíkjaʼaitsjenjin je texto kao sén xi faʼaitʼa je kjoaʼmiya xi tíkotʼaya.

7. Jósʼin koa̱n si̱chjén je choa̱le ndsʼee nga kuisenkoaa je xi Biblia tiʼmiyalee.

7 Kʼianga koa̱njinle je xi Biblia tiʼmiyalee, kʼoéyanajmílee jmeni xi tjíobinyakao kʼa je ndsʼee xi kʼoati kui kjoa tjíofaʼatojin joni je. Tobʼelañá, kʼiatsa ñʼai male nga fi kjoajtín, koaan koakolee je video Je Jeobá mandosinle xi tʼatsʼan, xi faʼaitʼa ya kjoaʼmiya 14, jñani “Xi koasenkaosali” tso. Je libro Koaan nda kuiyoaa nkjín choa̱le ndsʼee faʼaitʼa jñani “Kataʼyasai jme xi tínchja̱ni” tso, kʼoa tsa yaje̱ “Xi koasenkaosali” tso. * Alikui koa̱n nga kjaʼaí chjota si̱ngósonkoaa je xi Biblia tiʼmiyalee kʼoa tsa i̱ kʼuínlee: “Chjota jebi koanle kʼoakisʼin, kʼoati koa̱nli tsanda ji kʼoasʼiain”. Tongisa nda nga tosa jesoa katasíkjaʼaitsjenjin. Si̱kʼaxki̱lee jmeni xi tsakasenkao je chjota xi bakó ya video nga kisitjoson jmeni xi tso je Énle Niná, tsa jngo texto kʼoa tsa jmesani xi tsakasenkao. Kʼoakʼuínlee josʼin tsakasenkao Jeobá je chjota jebi.

8. Jósʼin kuinyakoaa je xi Biblia tiʼmiyalee nga tsjoake katama Jeobá.

8 Kuinyakoaa je xi Biblia tiʼmiyalee nga tsjoake katama Jeobá. Koaan chʼa̱sjeʼaa nichxin nga chja̱kaonajmíñá jokjoan je Jeobá. Kʼoakʼuínlee nga je Jeobá jngoo Niná xi tsjoa tjínle kʼoa tíjnanda ngantsjai nga basenkao je xi tsjoake (1 Tim. 1:11; Heb. 11:6). Kʼoakʼuínlee je xi Biblia tiʼmiyalee nga kjoanda tsʼeni tsa sitjoson jmeni xi kjimajinle nga tíkotʼaya je Biblia, kʼoa kʼuínyalee nga kʼoasʼin tíbakóni Jeobá nga tsjoake (Is. 48:17, 18). Kʼianga sa tsjoake sa tsjoake koa̱n Jeobá je chjota xi Biblia tiʼmiyalee ngisaa koa̱nmele sikʼantjaiya yaole (1 Juan 5:3).

KATABEXKON JE NDSʼEE

9. Tojo tso Marcos 10:29, 30, jmé xi koasenkao je xi Biblia tíkotʼaya nga koa̱n koaisʼenngindá.

9 Kʼianga koa̱n koaisʼenngindá je chjota xi tiʼmiyalee Biblia tjínnele nga nkjín koya jmeni xi sikatío. Tojonásʼin kaʼyaa je choa̱le chjotanyiná ya párrafo 5, tsakui nichxin je chjota xi Biblia ʼmiyalee kʼoati tjínnele sikatío tsa jmeni. Tobʼelañá, tjínnejinle sikʼéjna je xá xi sʼín kʼiatsa ya síxá jñani faʼatone kjoatéxomale Niná je chjota. Kʼoa tsínjin koa̱n nga tosi tonda je simiyo chjota xi tsín be xi tʼatsʼe Jeobá. Kʼoa tsakui nichxin je xi xínkjín mani tsín tikuenta sʼinni nga Énle Niná tíkotʼaya. Je Jesús kʼoakitso nga tsín tongatsʼi chjota nga tjíonda nga kʼoasʼin jebi. Tonga kʼoakitso nga je Jeobá sichikontʼain je xi chjotatjenngile Cristo koa̱n, kʼoa nga nʼio nkjín koa̱nni xi jo familiale sʼin skoe̱kon (tʼexkiai Marcos 10:29, 30). * Jósʼin kuisenkoaa je xi Biblia tiʼmiyalee nga kʼoati katasʼele kjoanda jebi.

10. Jmé xi bakóyaná je choa̱le Manuel.

10 Si̱miyoaa je xi Biblia tiʼmiyalee. Koakolee nga mandosin kjoaixiná xi tʼatsʼe. Kataʼyala jokoan jngo ndsʼee xi México tsʼe, xi Manuel ʼmi. Kʼoatso jokoan kʼianga tosʼa kiskotʼaya je Biblia. Itso: “Je ndsʼee xi kitsoyana Biblia kui títjon kjonangina tsa tokʼoanda tijnaña kʼianga kjesa chotʼayajinjin. Nga kʼoakisʼin nʼio tsakasenkaona, kʼoa tsakʼeyanajmíle jotjín tokoan. Ñaki koanndosin kjoaixile xi tʼatsʼan”.

11. Ánni nga ndatjínni nga si̱kʼayalee nichxin je xi Biblia tiʼmiyalee.

11 Je Jesús kisikʼayale nichxin je chjotatjenngile. Koaan kʼoatisʼian tsanda ñá, si̱kʼayalee nichxin je xi Biblia tiʼmiyalee (Juan 3:22). Kʼiatsa ʼyaa nga jetísíkʼantjaiya yaole, koaan kuinókjoalee ya ndʼianá nga katafaʼaikjenkaoná kʼoa tsa ñatjen chótsenleeje̱ je Broadcasting. Ndajin sa̱tío kon kʼiatsa kʼoasi̱koaa, kʼoa ngisaa nichxin kʼianga sʼuí batío je chjota. Je Kazibwe, xi Uganda tsʼe, itso: “Nga kisikʼayana nichxin je xi kitsoyana Biblia, nʼio tse jmeni xi tsakakóyana xi tʼatsʼe Jeobá. Koanjinna nga nʼio mandosinle Jeobá xi tʼatsʼe choʼndale, kʼoa je choʼndale nʼio tsjoa tjío kon. Kʼoati kui xi koanmena nga tsjoa sʼe̱ tokoan”.

Kʼiatsa kjaʼaí kjaʼaí ndsʼee kjuinkoaa nga ʼmiyalee Biblia chjota, ngisaa choa ñʼai koa̱nle nga koai kjoajtín (Chótsenlai párrafo 12) *

12. Ánni ndatjínni nga kjaʼaí kjaʼaí ndsʼee kjuinkoaa nga ʼmiyalee Biblia je chjota.

12 Kjaʼaí kjaʼaí ndsʼee kʼoakʼuínlee nga katafikaoná nga ʼmiyalee Biblia je chjota. Tsakui nichxin toñá mangián nga ʼmiyalee Biblia je chjota kʼoa tsa tojngo ndsʼee mangíkaontsjé. Ningalani tsín chʼaotjín nga kʼoanʼia, ngisaa koasenkao je xi Biblia tiʼmiyalee tsa kjaʼaí kjaʼaí ndsʼee kjuinkoaa. Je Dimitri, xi Moldavia tsʼe, itso: “Je xi kitsoyana Biblia, kjaʼaí kjaʼaí ndsʼee kichokao nga ñandia ñandia chotʼayaijin. Kʼoa ndsʼee jebi kjaʼaí kjaʼaísʼin tsoya nga jngó jngó. Kui xi tsakasenkaona nga ngisasa nda koanjinna jmeni xi tikotʼaya. Kʼoati tsín soa koanna nga tokʼia ki títjoan kjoajtín nga̱ jeʼbexkoan je ndsʼee”.

13. Ánni ndatjínsíni nga kʼoakʼuínlee je xi ʼmiyalee Biblia nga katafi je kjoajtín xi satíoná.

13 Kʼoakʼuínlee je xi tiʼmiyalee Biblia nga katafi kjoajtín. Je Jeobá kʼoatsoná nga kuiyojtián, kʼoa nga kʼoasʼin biyojtián kʼoasʼin ʼyaxkónñá (Heb. 10:24, 25). Ngatsʼi xi tjío ya jinjtín ndsʼee mañá, kʼoa kʼianga satíoná kjoajtín jngoyale bichijtínñá. Kʼianga kʼoaʼmilee je xi tiʼmiyalee Biblia nga katafi kjoajtín, kʼoasʼin bisenkaoñá nga koa̱n koaisʼenngindá. Tonga tjínjinkʼa xi ñʼai koa̱nle nga koai kjoajtín. Jósʼin si̱chjén je libro Koaan nda kuiyoaa nga kuinyakoaa nga katafi kjoajtín.

14. Jósʼin kuisenkoaa je xi tiʼmiyalee Biblia nga katafi kjoajtín.

14 Koaan si̱chjén ya kjoaʼmiya 10 xi tsʼe libro Koaan nda kuiyoaa nga kuisenkoaa je xi tiʼmiyalee Biblia nga katafi kjoajtín. Nga kjesa bitjojin libro jebi, kʼoatsakʼin kʼale je ndsʼee nga kui kjoaʼmiya 10 katasíchjén nga kʼoakatatsole je chjota xi Biblia bakóyale nga katafi kjoajtín, kʼoa ndasʼin kichomani. Tonga alikui tokʼia kʼoakʼuínlee je xi tiʼmiyalee Biblia nga katafi kjoajtín kʼianga jekuichokoaa ya kjoaʼmiya 10. Machjén nga tongini kʼoakʼuínlee kʼoa kjitʼa kʼoakʼuínlee. Je chjota xi ʼmiyalee Biblia kjaʼaí kjaʼaísʼín nga jngó jngó kʼoa kjaʼaí kjaʼaí kjoa faʼatojin, kuinga kuenta sʼianñá jmeni xi machjénle kʼoa kuisenkoaa. Machjén nga tsejta katamaa kʼoa tsín si̱kinroajeen tokoán kʼiatsa tsín ndi̱to̱n koai kjoajtín.

KUISENKOAA JE XI TIʼMIYALEE BIBLIA NGA TSÍN KATATSOKJÓN

15. Jméni xi sakʼoa tsokjónle je xi ʼmiyalee Biblia.

15 Kʼianga tosʼa kichotʼayá je Biblia, tsakui nichxin kinokjoaan nga testigole Jeobá koaan, nga̱ kʼoajinsʼin kinikjaʼaitsjeen nga tsín kuitso tokoán nga xki̱ ndʼia xki̱ ndʼia kʼuínyasoán. Kʼoa tsakui kinikjaʼaitsjeenje̱ nga koa̱njtikená je xíngiaa kʼoa tsa je xi miyoná mani. Kʼianga kui kjoa bitjatojiaan, majinná josatío kon je xi tosʼa tjíokotʼaya Biblia. Je Jesús kʼoakitso nga toxá kui koa̱nkjáojin kʼanile chjota. Tonga kʼoati kitsole je chjotatjenngile nga tosi tonda je Jeobá katasíxále ningalani kjoajkon kʼoetʼa sakʼoale (Mat. 10:16, 17, 27, 28). Jmé xi tsakinyakao je chjotatjenngile Jesús nga tsín tikitsokjonni, kʼoa jókoa̱n sʼiaan ñá.

16. Jósʼin kuisenkoaa je xi tiʼmiyalee Biblia nga katafákaonajmíni xi kjaʼaí jmeni xi kjimajinle.

16 Koaan choa choa kʼuínyalee nga katafákaoni chjota jmeni xi kjimajinle. Tsakui nichxin kʼoati kitsokjon je chjotatjenngile Jesús nga kʼoakitsole nga tjínnele kuitsoyason. Tonga je Jesús kʼoakitsole jme xi kuitso nga kuitsoyason kʼoa ʼyani xi kuitsoyasonle (Mat. 10:5-7). Koaan chjénngiaa je choa̱le Jesús nga kʼoakʼuínlee je xi tiʼmiyalee Biblia ʼyáni xi koa̱n kuitsoyasonle. Tobʼelañá, koaan chjónangilee tsa bexkon kʼa chjota xi koasenkao jmeni xi tso je Énle Niná. Xijekoa̱n, kuisenkoaa nga skoe̱ jmeni xi kuitso nga kjoakaonajmíni Énle Niná je chjota. Kʼiatsa bele tokoán koaan kʼuínyalee josʼin kuitsoya kʼoa kui si̱chjén je libro Koaan nda kuiyoaa jñani tso: “Tjínkʼa xi i̱ tso”, kʼoa tsa yaje̱ jñani “Tjínkʼa xi kjonangi” tso. Kʼianga kʼuínyalee josʼin kuitsoyason, kʼoakʼuínlee nga kui Biblia katasíchjén nga kuitsoya kʼoa nga ngasin nganda katafákaonajmí je chjota.

17. Tojo tso Mateo 10:19, 20, 29-31, jósʼin kuisenkoaa je xi tiʼmiyalee Biblia nga je Jeobá katasínʼiotʼa.

17 Kuisenkoaa je xi tiʼmiyalee Biblia nga je Jeobá katasínʼiotʼa. Je Jesús kʼoakitsole je chjotatjenngile nga tsjoake je Jeobá kʼoa nga koasenkao (tʼexkiai Mateo 10:19, 20, 29-31). * Kʼoakʼuínlee je xi ʼmiyalee Biblia nga kʼoati je Jeobá koasenkao. Kʼianga ñatjen kʼoétsʼoaa, si̱jélee je Jeobá nga katabasenkao nga katabichótjenngi jme xi tíbʼéndajin. Je Franciszek, xi Polonia tsʼe, itso: “Kʼianga tsakʼétsʼoa je xi kitsoyana Biblia, nkjín kʼa kisikʼaxki̱ jmeni xi mena kuichotjenngia. Nga tsaʼbe nga kinrʼoéle Jeobá, kʼoati kjoan tsakʼetsʼoa tsanda an. Tsaʼbeña josʼin tsakasenkaona Jeobá nga kisijékjoa jñani sixá kʼianga koan kia kjoajtín kao kjoajtíntse”.

18. Jósʼe kon Jeobá nga Biblia ʼmiyalee chjota.

18 Kʼiatsa tsín ʼya xi Biblia tiʼmiyalee, koaan kuisenkoaa je xi tjíokotʼaya nga koa̱n koaisʼenngindá. Koaan kjuinkoaa je ndsʼee kʼianga fitsoyale Biblia je chjota. Je Jeobá nʼio mandosinle xi tʼatsʼe chjota xi Biblia tjíokotʼaya. Je Jeobá nʼio tsjoakená kʼoa chjí be jmeni xi nʼia nga ʼmiyalee Biblia je chjota (Is. 52:7).

KJOAJNDA 60 Xkón tjío je chjota

^ párr. 5 I̱ kjoaʼmiya jebi kui chótʼayajiaan jméni xi kisʼin je Jesús nga chjotatjenngile kisikao je chjota, kʼoa jósʼin chjénngiaa je choa̱le. Kʼoati jcha kʼaa jme xi faʼaitʼa je libro chjotse Koaan nda kuiyoaa ngantsjai nichxin. Libro jebi koasenkao je chjota xi Biblia tiʼmiyalee nga koa̱n koaisʼenngindá.

^ párr. 3 Mateo 28:19, 20 (TNM): “Kuinga tangínsíño, kʼoa chjotana tikao je chjota xi tjín ngakjijnda naxinandá. Cha̱nisʼenngindáo kao jaʼaínle Nʼai kʼoa kao tsʼe ʼNdí kʼoa kao tsʼe nganʼiotsje. 20 Takoyalao nga katasítjoson ngayeje jme xi tsakʼeneno. Kʼoa tikjaʼaitsjaon, i tijnakaono ngantsjai nichxin saʼnda nga kuichokjetʼa xi chon sonʼnde”.

^ párr. 5 Marcos 10:17-20: “Kʼia nga Jesús jitjoni nga koai ya ndiaa, jinroa tokanrʼoe jngo xi tsakasenxkónyʼin ngixko̱n nga je, kiskonangile: Maestro ndai, jmé kjoanda xi sʼian jméni nga sʼe̱sínina kjoabijnachon ngantsjai. 18 Jesús kitsole: Ánni nga chjotandai ʼmisíninái, niʼyajin xi nda, tojngo je Niná. 19 Je kjoatéxoma ji ʼyai: Ali nikʼenjin, ali nichéjin, ali basenndisojinlai xikʼa, ali chʼanachajin, jchaxkuín nʼaili na̱li. 20 Chjotabe kitsole: Maestro, je ngayije xi ʼminái, ñaki kʼoasʼin kisitjosoan jo saʼnda nga xtia”.

^ párr. 5 Marcos 10:21, 22 (TNM): “Je Jesús kiskotsenʼa, koanmale kʼoa kitsole: Ijngosa koya xi chali nga sʼiain. Tʼinkatenai jmeni xi tjínli kʼoa je xi ma̱ tjío tʼailai tao̱n, kʼoa sʼeeli kjoanyiná ya ngʼajmi, kʼoa nroatjennginái. 22 Tonga nʼio ba koanle nga kʼoatsakʼinle kʼoa nʼio ba tjínle nga ki, nga̱ nʼio nkjín tsojmi tjínle”.

^ párr. 7 Kʼoati faʼaitʼasa choa̱le ndsʼee je Xo̱n xi síchjén je testigole Jeobá nga jme xi básjaiya, jñani “Je Biblia” tso, tjasjai jñani “Josʼin basenkaoná” tso, kʼoa xijekoa̱n ya jñani “Je Biblia síkʼantjaiyaa chjota (kjoaʼmiya xi faʼaitʼa Xo̱n xi Bájinkonná)”. Kʼoati koa̱n kjoásjai ya JW Library® jñani “Multimedia” tso, kʼoa xijekoa̱n ya jñani “Entrevistas y experiencias” tso.

^ párr. 9 Marcos 10:29, 30: “Jesús kitso: Xi kjoakixi xi xinno, nga niʼyajin xi tjín xi kisikʼéjna niʼyale, axo ndsʼe̱, axo ndichja, axo nʼaile, axo na̱le, axo chjoónle, axo xtile, axo nangile, xi totʼatsʼan, xi totʼatsʼe je énndana, 30 xi tsín ndʼaibi nga je nichxinbi ngisa nkjín ya kʼoatjín kʼoaile niʼyale, kao ndsʼe̱, kao ndichja, kao na̱le, kao xtile, kao nangile, kʼoa kao kjoañʼai, kʼoa kʼia nichxin xi kjoaʼaí sʼeele kjoabijnachon ngantsjai”.

^ párr. 17 Mateo 10:19, 20, 29-31: “Tonga kʼia nga tsjoátʼano, ali bʼexkónjinlao yaono, josʼin axo jme xi kuinókjoao, nga tikʼiani kʼoaino josʼin kuinókjoao, 20 nga̱ tsín tsa jon xi kuinókjoao, tojé Espíritule Nʼaino xi nchja̱jinno nga jon. 29 A tsí tsa saténa jao niseʼndí nga tojngo ʼndítao̱n. Nda tsa kʼoatjín nijngojin nga je katʼanangi, tsa tsín tsa jyole Nʼaino. 30 Nda tsa ntsja̱jko tjíoxki ngayije. 31 Kʼoasʼin ali bijkonjion, nga ngisa chjíno nga jon kaoni tsa nkjín niseʼndí”.

^ párr. 67 XI TÍNCHJA̱NI SÉN XI FAʼAITʼA: Je ndsʼee chjoónle fikao nga fikakóyale Biblia jngo ti. Kʼoa xi maskanni, kjaʼaí kjaʼaí ndsʼee fikao.