1. Kūöyòh yip tarik Yāvē nö ngölōn töre nö hěngtak?

 HĒṘU in ṙung ayī-ö öi ngö lōn töre öi höng hěngtak. Ōt yip prötör sistör hī tö heuveū-en nö la-al në kanihngen re, ōt pöri yip tö ngö lōn töre nö röngmöng hěngtak pòrô nö el höi yip tömaròngö. Öt ilööṙen nö hanòl hol re pòrô nö chu el minë tufömngöre Maṅ. Tö hangenlōn yip muh tö höö nö el minë mikūönö. Yēḵ cha pöri nö marò-òvat tö më mikūönöre ngaich ngölōn acha-a töre nöng hěng tak. Rikre prötör sistör tö kapahlöng tö yip holmaneukre. Ōt yip tö fömtöre nö im kanô-en töp lökten cha nö kò-òren nö ra-iyö tö yip holre hēk aṅ patī re inrē.

2. Asuh nup min intönö tö chöhö sanap ṙô tö hī i ngih ātiköl?

² Keūheutlöre mikahkūö ön Yāvē tö nup inlahen hī. Lökten yēḵ hī ngö lōn töre öi hěngtak, ngaich akahakūö anga-aṅ tö ngam kanihngen hī hēk lōnu inrē anga-aṅ nö hòṅ hayööken hī. Sitih inlahen ang Yāvē nö hayööken hī? Ngaich asuh öp tö hòṅ inlahen hī yēḵ hī ngö lōn töre öi höng hěngtak? Yip tö ngö lōn töre el ngam Maṅ höng hěngtak chin chū-ö, ngaich sitih inlahen ayī-ö hayööken cha? Ta-a chěi töi ngëichkö sanap ṙô në intönö min tö kētu.

3. Sitih inlahen Yāvē nö hameuktöre nö chumkūöṙen tö Ĕlaicha?

³ Lōnu ön Yāvē tö yip tarik ò nö ṙamlōn. Röhta anga-aṅ nö in cha yēḵ cha nö haṙivlōn, ngaich chumkūöṙen anga-aṅ tö cha. (Sal. 145:18, 19) Ngëichkö ngam inchōḵ elmat Ĕlaicha. Yip tökirööng Mā aṅ Israël ṙòkhöre acha-a nö hakihten  yip tarik Yāvē ngaich hòṅ fëlngen Ĕlaicha inrē acha-a. (1 Rā. 19:1, 2) Ngö ṙô lōn lohten ang Ĕlaicha töre nöng hěngtak nö pròfēt ngam Tēv nö ing panam Israel. (1 Rā. 19:10) Meuk ngam kanihngen ò ang Yāvē ngaich ilööṙen nö hayööken ò. Tīnten ök ma-aṅhāngare anga-aṅ öp kamëtö ṙinatö ellōn Ĕlaicha tö ò nö öt hěngtak—Pōyen yip aṅ Israel tö ṙònghaichṙen nö löklōn Yāvē—1 Rā. 19:5, 18.

4. In ngam Mākös 10:29, 30 sitih inlahen öi akahakūö tö Yāvē nö chumkūöṙen tö yip tarikre tö rā-iyö tö yip hol maneukre?

⁴ Akahakūö ön Yāvē tö yip lamöklōn ò min nö hòṅ haṙöḵngö nup kūilōn re. Lohten min yip aṅ patī hēk yip hol cha nö ṙāngen cha. Akahalōn ök Pītör inrē, lökten anga-aṅ nö hěng heuh nö hatön nö Yēsū: “Ṙòkhöre ṙahāngö in ihö, ngaich tömrit meh. Asuh öp min taneūngen ih?” (Mët. 19:27) Kilēḵngôre ök Yēsū nö in yip haköoptöre tö cha min nö teūngen tö öp tökirööng mikūönöre. Yip aṅ el ngam Maṅ yip min mikūönö cha. (Vë-evkūö Mākös 10:29, 30.) Kilēḵngôre ön Yāvē nö in yip lamöklōn ò nö öt ṙāngen cha min anga-aṅ. (Sal. 9:10) Ta-a chěi töi ngëichkö ngam inlahen re öi la-al ngam mufēḵ re öi hěngtak.

5. Asup öp tö hòṅ afēkö meh hēk kūöyòh?

⁵ Fēköm Inlahen Yāvē Nö Chumkūöṙen Töm. (Sal. 55:22) In e min më-eṅ öm ṙatö-ellōn re öm öt hěngtak. Töi chumkūöṙen ngëichkö ngòh kananö re tö öl nö pīhivö Keröl, * minë-eny tö hěngtak nö im kanô-en. Ngö ṙô ön: “Yēḵ chu öich fēkö nup urěhngöre inlahenre, ngaich akahaiṙen chū-ö töre öich öt hěngtak öich in nup kanihngenre. Pòn in chu ang Yāvē. Chumkūöṙen anga-aṅ tö chu ngatī inrē min i nup yamih ṙētak.”

6. Yip töng hěngtak tö lōnre sitih inlahen cha-a nö teūngen tö inreuskö alahare nö löktö im 1 Pītör 5:9, 10?

⁶ Fēken Yāvē nö sitih inlahen nö hayööken yip prötör sistör tö hěngtak tö lōn re. (Vë-evkūö 1 Pītör 5:9, 10.) Hěngtak ön ngòh prötör Hirōsī minë-eny tö samyeūheuvö nö in ngam kanô-en nöng hěngtak. Ngö ṙô anga-aṅ: “Ōt nun minë kanihngen më prötör sistör aṅ el ngam Maṅ, sön pöri acha-a nö  hama-öinyre nö löklōn Yāvē. Teūngen yip tö sā mufēḵ chu tö inreuskö alahare yip tö ngölōn töre nö hěngtak.”

7. Asup min inyööken meh yēḵ meh öm vë-ekūötēv?

⁷ Um ṙāngenre öm haköpmat Paipöl hēk chu el mīting. Keuheūtnyö ṙô ellōnre man öm vë-ekūö Yāvē. (1 Pīt. 5:7) Hěngtak ön ngòh kananö hī tö Misēl minë-eny ik sā ò nö haköp ngam kanô-en ngaich kunyah elmat yip aṅ patī ò tö ò. Ngöṙô lōn anga-aṅ töre nöng hěng tak. Ngöṙô anga-aṅ: “Teūngen chin tö inyöökenre löktö in ngam vinë-ekūötēv. Sā ṙēngen yöng chu ang Yāvē. Peūnyhö kūö ò inrē chū-ö öich vënyö nup ṙô elkūilōn re. Rolheuh i tö hěng sumkam öich vë-ekūötēv.”

8. Asup taneungen meh inyööken yēḵ meh örheūheu haköp mat ngam paipöl hēk fēkö nup haköp re inrē?

⁸ Örheūheu man haköp mat ngam Paipöl ngaich fēkö nup haköpre inrē in e min më-eṅ akahakūö tö Yāvē nö hangenlōn tö meh. Kūö ngam kanô-en ön ngòh kanānö hī ang Pīyānka nö hang minë öt linekö elnang re tö tī më aṅ patī re ngö ṙô anga-aṅ: “Yē chu haköp inlahen yip aṅ mat ngam paipöl hēk nup inlahen tinriken yip prötör sistör inrē ngaich yēḵ chu afēken u ngaich heuveū-en chu-ö öich la-al nup kanihngen re.” Ōt yip prötör sistör tö teungen tö ingekö alaha re nö löktö in minë miröökö aṅ mat ngam paipöl, lökten cha-a nö kapölōn nö heuveū-en ṙô nö ṙô-övö, tö sā ngam Salmai 27:10 hēk Isayā 41:10. Ōt yip rīkre prötör sistör yěn halenlö minë mīting ngaich hang minë òtiō rikòting cha-a tö haköpö. Ngatī inlahen nö ṙuhngöre ngam mufē cha töre nöng hěngtak.

9. Asup min yanöölen meh yēm chu el mīting?

⁹ Örheūheu man yihtökūö el mīting. Teungen man min tö inreuskö alaha re hēk akahakūö inrē min më-eṅ tö yip prötör sistör. (Hep. 10:24, 25) Misēl ngam tö urěh vinenyenyih ngö ṙô anga-an: “Tö aṙě-ěvö chin chu-ö. Ngaich pöri öich ngö lōn tö chu yēḵ chu örheūheu chu el mīting ngaich kētö ansör min chu-ö. In e chu-ö ngö lōn tö më prötör sistör aṅ el ngam Maṅ nöng hol chu.”

10. Kūöyòh nö töt ṙanāngen ngam inlahen hī öi hanôl yip prötör sistör aṅ el ngam Maṅ?

¹⁰ Hanôl yip prötör sistör man. Hanôl yip aṅ el ngam Maṅ man chuk meh öm teungen tö haköplö re pòrô cha-a nö harikngöre ngam ṙēti cha hēk minë tinrīken cha. Vë-nyu nang in tö ngam paipöl: ‘I tö köiny an ngam mikah.’ (Yōp 12:12) Pōyen haköplö yip inrē tö köiny nö in yip ṙālö. Yēḵ hī öi ngëichkö ngam ṙēti na Tāvit nā Yònatān nö harikngöre angū-ö, sön pöri ngam inòlö cha nö köp nö in höö. (1 Sa. 18:1) Pōyen nup kanihngen cha sön pöri cha-a nö hayööken höö nö i linökö lōn Yāvē. (1 Sa. 23:16-18) Airīnā, ngòh tö hěng tak nö el ngam  kanô-en, ngö ṙô anga-aṅ: “Sā ṙēngen yöng hī hēk kanônyö hī yin më prötör sistör aṅ el ngam Maṅ. Löktö in cha tī öng Yāvē nö hateungngen nup hanākten hī.”

11. Hòṅ asup inlahen hī yēḵ hī öi hòn hanôl?

¹¹ Öt lööṙen ön ngam inlahen hī öi vī tufömngöre hol re, möthē yēḵ hī öi tö aṙē-ěvö. Ngatī ön ngòh kanānö hī öng Rötna nö tö aṙē-ěvö. Haköp ngam kanô-en anga-aṅ pòrô nö kunyahövö ngö ṙô anga-aṅ: “Akahairen ngaich chu-ö töre öich hòṅ hayöökaren tö yip prötör sistör el ngam Maṅ.” Kò-en nö öt lööṙen ngam inlahen hī öi vë-eny nup ṙô elkui lōn re öi in yip prötör sistör. Yēḵ meh min vë-eny ṙô elkuilōn re, ngaich akaha min anga-aṅ nö hol meh. Lōnu yip prötör sistör aṅ el ngam Maṅ nö hòṅ hayööken meh, hēk hareuskö alaha meh, yēḵ meh pöri öm vë-eny kanihngen re ngaich he e min cha-a nö hayööken meh.

12. Asup i tö vai tinrīken hī öi hanôl hēk kūöyòh?

¹² Hěng ön ngam tö vai tinriken hī öi hanôl, holṙen yip prötör sistör in ngam inhangö. Keröl, ngam urěh ngöre kahakkö hī, ngö ṙô anga-aṅ: “Haṙiḵ holre chin ṙung tö yip sistör yech ahāngö hēk in nup tahëng la-en ngam Tēv Yāvē. In e nö ṙòkhöre më sistör nö hol chu. Ngaich löktö in cha tī inrē öng Yāvē nö chumkūöken chu.” Tö vai ön ngam inlahen hī öi hanôl yip prötör sistör. Pòn yēḵ meh min öm haṙivlōn hēk yēḵ meh öm ngö lōn töre öm höng hěng tak, ngaich löktö in cha tī öng Yāvē nö hareuskö alaha hī.—Inch. 17:17.

13. Asup la-en hī ròkhöre el ngam Maṅ?

¹³ La-en hī ön angū-ö öi ròkhöre el ngam Maṅ öi vī ngam lanāmö hēk hanangenlōn, hòṅ yip tahëng nö öt ngö lōn töre nöng hěng tak. (Yôh. 13:35) Īnup ṙô hī hēk inlahen hī acha-a nö teungen tö inreuskö alaha re. Ngö ṙô ön ngòh sistör: “Ik sā chu öich haköp ngam kanô-en ngaich ròkhöre yip prötör sistör nö vī töre nö mikūönö chu. Yēḵ chu öre öt hayökaren tö cha ngaich öt vamënyen Yāvē öre chu-ö.” Yěn ōt tö hěng tak el ngam kanô-en, ngaich asup inlahen meh kò-òren hòṅ ò nö ngö lōn tö më prötör sistör nö hangenlōn tö ò?

14. Asup inlahen meh kò-òren öm hanôl yip tö tufömngöre?

¹⁴ Hanôl yip tö tufömngöre man. Hòṅ holtö hanangenlōn re in ha-ööny tö yanihi yip tahëng yamihta kūö el ngam Maṅ. Tö sa yip mahaköp mat Paipöl, yip prötör sistör lamöktö i nup tahëng Maṅ hēk yip töfömngöre nö vôkö. (Rōm. 15:7) Rö-ö pöri öm höng vë-ekūö ò pòn hòṅ hameuktö ngam hangenlōnre öm in ò, ngaich hòṅ hanôlö ò inrē. Chumkūöṙen pöri më-eṅ töre öm öt kô ṙô tö nup tö arě-ēvö tī ò. Ōt lohten yip töt uròh nö vë-eny elkūilōn re, lökten ayī-ö öt kô öi pōi hatön. Pò hī öi hòṅ holtö ngam mikahelmatre hatön. Tösā ngam hatön meh mihôiṅ, sitih inlahen öm haköp ngam kanô-en, yěn vë-eny anga-aṅ ngaich chumkūöṙen më-eṅ hangihtö ṙô ò.

15. Sitih inlahen yip tö ekspīriön prötör sistör nö hayööken yip tahëng aṅ el ngam Maṅ?

¹⁵ Yēḵ yip minṙöinylen hēk yip prötör sistör tö ekspirīönu nö chumkūöṙen tö yip taṙòkhöre, ngaich ngönlöre ṙinatö ellōn yip tahëng prötör sistör. Töi chumkūöṙen ngëichkö ngih inchōelmat Môlisa höng hěngtak ngam yöng ò nö haruklen ò im kanô-en. Ngöṙô öng Môlisa, “Yip prötör aṅ el ngam Maṅ sā ṙēngen yöng chu cha-a. Ik sā chu öich hòṅ lōnu tö cha, ngaich kě-ēny ṙētak re acha-a hēk hangihtö ṙô chu öich ṙò-ôvö. Kô-en chin öich ṙamlōn tö tī cha nö hayööken chu. Ngëichkö  ngih inchōelmat ngòh ṙāl tarik hēk ang Mòrisiō haṙivlōn anga-aṅ tö inlahen ngam prötör ngam kamëḵ istöti ò sin nö kūönngöre ngam nganötö ò nö löklōn ngam Tēv. Ngaich anga-aṅ nöng hěngtak tö lōnre. Ngö ṙô anga-aṅ, “Ik ṙētak e yip minṙöinylen nö chunkūöṙen tö chu örheūheu ngaich cha-a nö vë-ekūö chu, holṙöön chu öich ahanga ngaich vë-eny nang chu cha-a tö nup haköplöre i nup pörsönöl istöti. Holṙen re ihö öi haṙamngölōn re.” Ngaich na Môlisa na Mòrisiō nö kētöre nö in ngam linökö ngam Tēv.

16-17. Asup mihôiṅ inlahen hī hēk öi hayööken yip tahëng?

¹⁶ Hariktö tī re man hayööken cha. (Kal. 6:10) Hěng tak ön ngòh prötör hī tö Liō minë-eny tö marò-òvat tö patī re nö iyöng i tahëng panam nö la-evṙen tö ngam Missönöri. Ngöṙô ön, “Öt uròh in kirööngö la-en yēḵ hī öi hayööken yip tahëng holre, yēḵ hī pöri öi hayööken cha i nup tö rachaiyen ngaich nöng tö kirööng angu-ö nö la-en hī in cha. Kööpölōn chin tö inlahen re ik sā chu öich palaiṙen tö tī ök lôri. Ngaich ik sa chu öich havan chu patī ngaich öt kalēḵ-en chū-ö. Ik hē e ngaich nap pamihöre nö havëten chu öich nya chu patī cha ngö ṙô acha-a, ‘Nup vahī ai i patī re holkūöre min ayī-ö öi nyā u.’ Öt kööpölōn chin tö nup nya-akūö ik hē e, pöich höng köplōn tö ngam inlahen cha nö chumkūöṙen nö hang ṙô chu. Höhlö chū-ö öich vë-ekūö cha.”

¹⁷ Ṙētak ṙanamlōn hī ön ngam sörkit asemly hēk tö ngam könvensön. Im hē e ṙung ayī-ö öi hanôl yip prötör sistör re hēk ṙô tö minë prōkrām inrē. Ngöṙô pöri öng Kēröl ngam urěhngöre taheui kahakkö hī, “Öt tö lööṙen ön ngam inlahen chu yihtökūö el asemly hēk könvensön, pòrô nö pōyen vë prötör sistör ik hē e ṙòkhöre pöri acha-a nö holtö më mikūönö re. Yēḵ chu öich meukö cha nö mulhenhö, ngaich ngöṙô lōn chū-ö töre öich höng hěngtak.” Ōt yip muh prötör sistör unôich rit kinpaha yip pihöre nö möl nö hěngtak nö yihtökūö el könvensön. Öt tö lööṙen ngam inlahen cha nö hěngtak nö yihtökūö. Akahakūö öm më-eṅ tö kanihngen öp tö ngatī prötör sistör? Yěn hòṅ, ngaich kò-òren min më-eṅ ip i asemly hēk könvensön öm holtö më mikūönöre.

18. Asuh nup tö hòṅ chumkūökaṙen tö meh yēḵ meh öm kē-eny ṙētak re in yip prötör sistör? 2 Kòrin 6:11-13.

 ¹⁸ Kē-eny ṙētakre man. Kē-eny ṙētak re man in yip tahëng prötör sistör, möthe in yip tö ngö lōn töre nöng hěngtak. Vë-eny nang hī ön ngam Paipöl, “Ṙūöhnyö ṙòkö ellōn re yin.” (Vë-evkūö 2 Kòrin 6:11-13.) Môlisa ngam urěhngöre taheui kahakkö hī. Ngöṙô anga-aṅ, “Yěn havëken hī yip hol hī aṅ el ngam Maṅ öi chu patī cha hēk yěi haṙamngö lōnre in cha ngaich kuchiken chū-ö.” Ōt hòng aṅ el ngam Maṅ meh chuök meh öm kē-eny ṙētak re in ò?

19. Ihē öi mihôiṅ kē-eny ṙētakre in yip prötör sistör?

¹⁹ Yēḵ yip aṅ patī më nö haṙamlōn re in minë la-en ngih panam hē e acha-a yip prötör sistör nö ngölōn töre nöng hěngtak. Ngaich ōt yip rīkre prötör sistör tö kihngen tö kapahlöng tö pihöre. Yēḵ hī min öi kē-eny ṙētak re in cha ngaich ṙamlōn min cha-a. Ngöṙô lōn min cha-a “Kô-en yin nö holtö ellōn re nö chumkūöṙen tö hī.”—Filip. 2:20.

20. Sitih inlahen min ayī-ö teūngen tö inreuskö alaha re in ngam Mëtiv 12:48-50 yēḵ hi öi ngöṙô lōn höng hěngtak chin?

²⁰ Ṙòkhöre nun nö harikngöre minë chö-öny hī öi ngö lōn töre öi hòṅ hěngtak. Hòṅ köpöölōn pöri ayī-ö tö Yāvē nö akahakūö tö mufēḵ elkūilōn hī. Löktö in yip prötör sistör hī anga-aṅ nö hayööken hī. (Vë-evkūö Mëtiv 12:48-50.) Yēḵ hī öi hayöökaṙen tö cha, ngaich mihôiṅ ayī-ö hayööken yip tahëng yip tö lōnu tö hī. Öt kô öi ngöṙô lōn töre höng hěngtak chin tön hī öng Yāvē.