1. Fikieme idibo Jihova a rẹ rọ jọ ọkọkora ẹsejọ?

OMA o rẹ jọ omai otujọ ọkọkora ẹsejọ. Orọ ahwo jọ u re kri hi, rekọ otujọ a rẹ jọ ọkọkora rifihọ. Oma o rẹ sae jọ ohwo ọkọkora nọ ọ tẹ make rrọ kugbe ahwo buobu. Oware jọ nọ o rẹ lẹliẹ ahwo jọ ọkọkora họ, nọ a gbẹ be sai mu usu kugbe inievo efa ha evaọ ukoko okpokpọ nọ a kwa kpohọ. O rrọ enẹ kẹ inievo jọ. Evaọ uviuwou nọ inievo jọ a no ze, ahwo kpobi a re ru eware kugbe yọ a kpekpe ohwohwo oma gaga. Fikiere nọ inievo itiena a tẹ kwa kpohọ oria ofa thethabọ siọ ahwo uviuwou rai ba, a vẹ be jọ ọkọkora. Inievo efa jọ a rẹ jọ ọkọkora fikinọ ohwo rai jọ nọ a you gaga o whu siọ ae ba. U te je wo inievo efa nọ i re ru ọkọkora fikinọ ahwo uviuwou rai gbe egbẹnyusu rai vẹre a be wọso ae inọ a kurẹriẹ ziọ ukoko na keleme. Inievo nọ i kurẹriẹ ziọ ukoko na obọ onana o rẹ mae via kẹ.

2. Enọ vẹ ma te ta kpahe na?

² Jihova ọ riẹ omai totọ. Fikiere nọ ma tẹ rrọ ọkọkora ọ rẹ riẹ oghẹrẹ nọ eware e rrọ kẹ omai, yọ ọ gwọlọ nọ o re fiobọhọ kẹ omai. Ẹvẹ Jihova o bi ro ru ere? Kọ eme ma re ru nọ u re fiobọhọ kẹ omai nọ ma tẹ rrọ ọkọkora? Ẹvẹ ma sae rọ sasa inievo mai oma nọ a te bi ru ọkọkora? Joma ta kpahe iyo enọ nana.

3. Ẹvẹ Jihova o ro fiobọhọ kẹ Elaejah?

³ Jihova ọ gwọlọ nọ eva e rẹ were idibo riẹ kpobi. Ọ kẹle omai omomọvo gaga, fikiere ọ rẹ riẹ nọ oware jọ o tẹ be kẹ omai uye hayo nọ ma tẹ rrọ ọkọkora. (Ol. 145:18, 19) Wọhọ oriruo, o kẹ Jihova uye gaga oke nọ Elaejah ọ jọ ọkọkora, yọ o fiobọhọ kẹe. Elaejah o wo ẹrọwọ gaga,  yọ evaọ oke nọ ọ jọ uzuazọ, ebẹbẹ buobu e jọ ẹkwotọ Izrẹl. A jẹ wọso idibo Ọghẹnẹ gaga. Ewegrẹ Ọghẹnẹ nọ a jẹ dhozọ rai gaga evaọ Izrẹl, a jẹ gwọlọ epanọ a re ro kpe Elaejah no. (1 Iv. 19:1, 2) Ẹsejọhọ, oware ofa nọ u ru nọ ọ rọ jọ ọkọkora họ, o je roro nọ ọye ọvo họ odibo Jihova nọ o kiọkọ. (1 Iv. 19:10) Jihova ọ dhogbo bru Elaejah ababọ oke oraha. O vi ukọ-odhiwu jọ nyae vuẹe nọ jọ ozọ u mu ei hi, inọ ahwo buobu a rrọ Izrẹl nọ a gbẹ be gọ Jihova, orọnikọ ọye ọvo o kiọkọ họ.​—1 Iv. 19:5, 18.

4. Eme ọ rrọ Mak 10:29, 30 nọ u dhesẹ nọ Jihova ọ be daezọ idibo riẹ nọ imoni gbe egbẹnyusu rai a se?

⁴ Jihova ọ riẹ nọ ma tẹ ta nọ ma rẹ gọe, eware jọ e riẹ nọ mai otujọ ma te gbẹ sai wo ho. Wọhọ oriruo, imoni ahwo jọ nọ e rrọ ukoko na ha gbe egbẹnyusu rai vẹre a rẹ gbẹ rọwo fiobọhọ kẹ ae he. Pita ọ nọ Jesu onọ jọ. Yọ ẹsejọhọ fikinọ ọ jẹ ruawa inọ ahwo riẹ a te nyasiọ iẹe ba ọ rọ nọ onọ na. Ọ nọ Jesu nọ: “Ma nyasiọ eware kpobi ba ma te lele owhẹ; kọ erere vẹ o ti te omai?” (Mat. 19:27) Jesu ọ tẹ ta kẹ Pita avọ ilele riẹ nọ i kiọkọ nọ a ti wo ahwo buobu nọ a te gbẹ gọ Ọghẹnẹ nọ a te jọ wọhọ ahwo uviuwou rai. (Se Mak 10:29, 30.) Jihova Ọsẹ obọ odhiwu mai na ọ tẹ jẹ ta nọ o ti fiobọhọ kẹ ahwo kpobi nọ a gwọlọ gọe. (Ol. 9:10) Joma ta kpahe eware jọ nọ whọ rẹ sai ru re Jihova o fiobọhọ kẹ owhẹ.

5. Eme o re noi ze nọ whọ tẹ be hai roro kpahe oghẹrẹ nọ Jihova ọ rọ rẹrote owhẹ no?

⁵ Hai roro kpahe oghẹrẹ nọ Jihova ọ be rọ rẹrote owhẹ. (Ol. 55:22) Who te bi ru ere, u ti fiobọhọ kẹ owhẹ ruẹ nọ Jihova ọ rrọ kugbe owhẹ. Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Carol * nọ o ri wo ọzae he, yọ imoni riẹ a rrọ ukoko na ha ọ ta nọ: “Me te roro kpahe oghẹrẹ nọ Jihova o ro fiobọhọ kẹ omẹ evaọ ebẹbẹ mẹ no, u re ru omẹ kareghẹhọ nọ ọ rrọ kugbe omẹ. U te je mu omẹ ẹro nọ Jihova ọ te jọ kugbe omẹ ẹsikpobi.”

6. Ẹvẹ eme nọ e rrọ 1 Pita 5:9, 10 e sai ro fiobọhọ kẹ ahwo nọ oma o rẹ jọ ọkọkora ẹsejọ?

 ⁶ Hai roro kpahe oghẹrẹ nọ Jihova o bi ro fiobọhọ kẹ inievo efa nọ oma o rẹ jọ ọkọkora ẹsejọ. (Se 1 Pita 5:9, 10.) Oniọvo-ọmọzae nọ a re se Hiroshi nọ ohwo uviuwou riẹ ọvuọvo ọ rrọ ukoko na ha anwọ ikpe buobu ze na ọ ta nọ: “Whọ rẹ ruẹ nọ ohwo ọvo nọ o wo ẹbẹbẹ hẹ ọ rrọ họ evaọ ukoko na. Ma tẹ kareghẹhọ nọ ma be dao utho ẹgba mai kpobi evaọ egagọ Jihova, o rẹ lẹliẹ oma sasa omai, maero kọ mai otu nọ ohwo uviuwou mai ọvuọvo ọ rrọ ukoko na ha.”

7. Ẹvẹ olẹ u ro fiobọhọ kẹ owhẹ omara no?

⁷ Hai ru eware nọ e rẹ lẹliẹ usu ra avọ Jihova kpekpe ẹsikpobi. Ojọ rai họ, eva nọ whọ rẹ ta kẹ Jihova ẹsikpobi. (1 Pita 5:7) Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Massiel nọ oma o jọ ọkọkora fikinọ ohwo uviuwou riẹ ọvuọvo o kurẹriẹ hẹ ọ ta nọ: “Olẹ nọ mẹ jẹ hae lẹ se Jihova u fiobọhọ nọ ọkora ọ gbẹ rọ da omẹ oma fia ha. Mẹ rehọ Jihova wọhọ Ọsẹ oyoyou mẹ, yọ mẹ jẹ hae lẹ sei unuẹse buobu kẹdẹ kẹdẹ. Mẹ jẹ hae ta eva mẹ kpobi kẹe.”

8. Ẹvẹ Ebaibol nọ who re se je roro kpahe u re ro fiobọhọ kẹ owhẹ?

⁸ Hai se Ebaibol na ẹsikpobi re whọ hai je roro didi kpahe iku kpobi nọ i dhesẹ nọ Jihova o you owhẹ. Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Bianca nọ ahwo uviuwou riẹ a jẹ hae ta udu riẹ raha ọ ta nọ: “Mẹ jẹ hai se iku Ebaibol gbe iku inievo mai nọ ahwo uviuwou rai a ru rai epọvo na yọ onana u gine fiobọhọ kẹ omẹ gaga.” Inievo jọ a re fi eria Ebaibol jọ họ uzou nọ o rẹ lẹliẹ oma sasa ae ẹsikpobi nọ a tẹ kareghẹhọ ae. Ejọ rai họ, Olezi 27:10 gbe Aizaya 41:10. Oware jọ nọ o rẹ lẹliẹ oma sasa inievo efa họ, nọ a tẹ be gaviezọ kẹ eme ewuhrẹ na nọ a rekọdo rọ ruẹrẹ oma kpahe kẹ ewuhrẹ, hayo nọ a tẹ be gaviezọ kẹ isase Ebaibol nọ a rekọdo.

9. Ẹvẹ ewuhrẹ nọ whọ rẹ nya u re ro fiobọhọ kẹ owhẹ?

⁹ Hae daoma kpohọ ewuhrẹ ẹsikpobi. Eware nọ a te jọ obei wuhrẹ i ti ru oma sasa owhẹ je ru nọ whọ te rọ riẹ inievo ukoko na ziezi. (Hib. 10:24, 25) Massiel nọ ma ta ẹme riẹ ẹsiẹ na ọ ta nọ: “Dede nọ mẹ jẹ hae dhomovuọ gaga, mẹ gba riẹ mu nọ ewuhrẹ ọvuọvo o re vo omẹ hẹ, yọ mẹ rẹ daoma kuyo. Onana u ru nọ me ro si kẹle inievo ukoko na ziezi.”

10. Fikieme u ro wuzou re ma mu usu kugbe inievo nọ i kruga evaọ ukoko na?

¹⁰ Mu usu kugbe inievo nọ i kruga evaọ ukoko na. Daoma mu usu kugbe inievo ukoko na nọ whọ rẹ sai wuhrẹ mi. A sae  tubẹ jọ inievo nọ who vi hayo enọ i vi owhẹ, hayo enọ i no ẹwho ọfa ze. Ebaibol ọ ta nọ “ahwo nọ a kpako no a re wo areghẹ.” (Job 12:12) Inievo nọ e kpako no a sai wuhrẹ eware buobu mi enọ e gbẹ maha re. Devidi ọ maha vi Jonatan thethabọ, rekọ onana o whaha e rai nọ a gbẹ rọ jọ egbẹnyusu hu hu. (1 Sam. 18:1) Devidi avọ Jonatan a fiobọhọ kẹ ohwohwo gọ Jihova ghelọ ebẹbẹ nọ e jariẹ. (1 Sam. 23:16-18) Oniọvo-ọmọtẹ mai nọ a re se Irina nọ ohwo uviuwou riẹ ọvuọvo ọ rrọ ukoko na ha ọ ta nọ: “Inievo ukoko na a sae ginẹ jọ ahwo uviuwou mai. Jihova ọ sae rehọ ae fiobọhọ kẹ omai nọ ma gbẹ rọ vioja ha inọ ahwo uviuwou mai a rrọ ukoko na ha.”

11. Re whọ sai mu usu kugbe inievo na, eme who re ru?

¹¹ Re whọ sai mu egbẹnyusu ekpokpọ o lọhọ tere he, maero nọ whọ tẹ rrọ ohwo nọ ọ rẹ dhomovuọ gaga. U wo oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ ọ rẹ dhomovuọ nọ a re se Ratna. O kurẹriẹ ziọ ukoko na dede nọ a je mukpahe iẹe. Ọ ta nọ: “Uzẹme riẹ họ, mẹ ginẹ gwọlọ nọ inievo na a re fiobọhọ kẹ omẹ evaọ oke yena.” O sae jọ bẹbẹ re whọ ta eva kẹ omọfa, rekọ ere whọ sai ro gine mu usu kugbe inievo ukoko na. Inievo na a gwọlọ tuduhọ owhẹ awọ je fiobọhọ kẹ owhẹ. Rekọ who gbe rovie eva kẹ ae he, a sae riẹ epanọ a re ro fiobọhọ kẹ owhẹ hẹ.

12. Ẹvẹ inievo na nọ who re lele kpohọ usi uwoma u re ro fiobọhọ kẹ owhẹ wo emamọ egbẹnyusu?

¹² Oware jọ nọ u re fiobọhọ kẹ owhẹ wo emamọ egbẹnyusu evaọ ukoko na họ, usi uwoma nọ who re lele inievo na nya. Carol nọ ma fodẹ ẹsejọ na ọ ta nọ: “Te omẹ te inievo efa ma jẹ hai kpohọ usi uwoma kugbe, jẹ jọ kugbe evaọ iruo ukoko na efa. Onana u ru nọ me ro wo emamọ egbẹnyusu buobu. Anwọ ikpe buobu ze na, Jihova ọ rọ egbẹnyusu mẹ nana fiobọhọ kẹ omẹ no.” U re gine fiobọhọ gaga nọ who te mu egbẹnyusu evaọ ukoko na. Jihova ọ rẹ rọ egbẹnyusu itienana fiobọhọ kẹ owhẹ nọ whọ gbẹ rọ jọ ọkọkora ha.​—Itẹ 17:17.

13. Eme mai kpobi na ma re ru kẹ ohwohwo?

¹³ Mai kpobi na ma rẹ daoma sasa ohwohwo oma je dhesẹ nọ ma you ohwohwo re ohwo ọvo o gbe ru ọkọkora ha. (Jọn 13:35) Ẹme nọ ma ta gbe oware nọ ma ru o sae sasa inievo ukoko na oma. Oniọvo-ọmọtẹ jọ ọ ta nọ: “Inievo ukoko na a jọ wọhọ ahwo uviuwou mẹ nọ me kurẹriẹ ziọ ukoko na obọ. Ogbẹrọnọ a fiobọhọ kẹ omẹ hẹ, mẹ hai ti kurẹriẹ ziọ ukoko na ha.” Eme whọ rẹ sai ru re oma o sasa inievo nọ ahwo uviuwou rai a rrọ ukoko na ha?

14. Ẹvẹ whọ sai ro mu usu kugbe ahwo nọ a be ziọ ukoko na obọ?

¹⁴ Daoma mu usu kugbe ahwo nọ a kurẹriẹ ziọ ukoko na obọ. Ma tẹ ruẹ ohwo okpokpọ nọ ọ ziọ ewuhrẹ, joma dede iei rehọ. (Rom 15:7) Orọnikọ ma te yere iei sasasa no yọ u re no ho. Ma rẹ daoma ru re ọ jọ ogbẹnyusu mai nọ oke o be nyaharo na. Jọ wowou je dhesẹ nọ who gine you rai. Daoma nọ ae re a vuẹ owhẹ ebẹbẹ nọ a bi wo. Dede na, orọnikọ whọ rẹ kiotọ rai hi. Ahwo jọ a rẹ kake ta eva ha, fikiere whọ gba ae họ re a ta eva kẹ owhẹ hẹ. Ukpoye, nọ ae oghẹrẹ enọ nọ i re fiobọhọ kẹ ae ta eva rai, whọ vẹ romatotọ gaviezọ. Wọhọ oriruo, whọ sae nọ ae epanọ a ro kurẹriẹ ziọ ukoko na.

15. Ẹvẹ inievo nọ i kruga ziezi evaọ ukoko na a sai ro fiobọhọ kẹ inievo efa?

 ¹⁵ Inievo nọ i kruga evaọ ukoko na, maero kọ ekpako ukoko na a te bi se ohwo kpobi gboma, ẹrọwọ inievo na ọ rẹ jọ gaga. Melissa nọ oni riẹ ọvo ọ rrọ ukoko na ọ ta nọ: “Inievo-emezae nọ ma gbẹ rrọ ukoko na a wọhọ ọsẹ kẹ omẹ, yọ onana o da omẹ ẹro fia. Nọ oware o tẹ be kẹ omẹ uye, mẹ rẹ ruẹ ohwo nọ mẹ rẹ vuẹ.” Mauricio nọ ọ jọ ọkọkora fikinọ oniọvo nọ o wuhrẹ Ebaibol kugbei ọ siọ ewuhrẹ gbe usi uwoma ba no ọ ta nọ: “Ekpako ukoko na a se omẹ gboma, yọ onana u fiobọhọ kẹ omẹ gaga. A jẹ hai lele omẹ ta ẹme ẹsikpobi, ma jẹ hai gbe kpohọ usi uwoma, yọ a rẹ vuẹ omẹ obọdẹ eware nọ a wuhrẹ no Ebaibol ze. Ẹsejọ dede, ma jẹ hae gbẹ zaharo kugbe.” Whaọ Melissa avọ Mauricio a rrọ iruo odibọgba oke-kpobi na enẹna.

16-17. Eware vẹ ma rẹ sai ru ro fiobọhọ kẹ inievo na?

¹⁶ Ru eware jọ dẹẹ ro fiobọhọ kẹ inievo na. (Gal. 6:10) Oniọvo-ọmọzae jọ nọ a re se Leo nọ ọ rrọ iruo imishọnare evaọ ẹkwotọ nọ o thabọ gaga no obonọ ahwo riẹ a rrọ ọ ta nọ: “Ẹsibuobu oware nọ u re ru oma sasa ohwo họ, who te ru oware jọ kẹe evaọ oke nọ ọ rọ gwọlọ iẹe, o gbẹ make rrọ okpoware ovo ho. Mẹ kareghẹhọ ẹdẹ jọ nọ mẹ rọ omoto mẹ wo asidẹnte. Oma o lọhọ omẹ nọ mẹ rọ udugaga te uwou no. Rekọ oniọvo jọ avọ aye riẹ a te zizie omẹ kpobọ uwou rai nyae re omoware. Mẹ gbẹ tubẹ kareghẹhọ oware nọ ma re na ha. Rekọ mẹ kareghẹhọ nọ a romatotọ gaviezọ kẹ omẹ. Oware nana nọ a ru na u ru oma sasa omẹ.”

¹⁷ Oware jọ nọ u re ru okokohọ were gaga họ, inievo na nọ ma re lele gbiku kpahe okokohọ na. Carol nọ ma fodẹ ẹsejọ na ọ ta nọ: “Oma o rẹ jọ omẹ ọkọkora gaga evaọ okokohọ.” Fikieme ọ rọ ta ere? Ọ ta nọ: “Dede nọ inievo buobu a wariẹ omẹ họ, ẹsibuobu mẹ rẹ ruẹ nọ ibuobu rai a rrọ kugbe ahwo uviuwou rai. Oye o rẹ mai ru nọ oma o rẹ rọ jọ omẹ ọkọkora na.” Whaọ inievo jọ, nọ ọzae hayo aye rai o te whu, okokohọ ọsosuọ nọ a te nya ababọ riẹ na o rẹ bẹ ae gaga. Kọ whọ riẹ oniọvo jọ nọ o wo  oghẹrẹ ebẹbẹ nana? U ti woma gaga nọ who te zizie iei re o kuomagbe owhẹ avọ uviuwou ra nọ wha ti kpohọ okokohọ notha.

18. Ẹvẹ ma sai ro ru oware nọ o rrọ 2 Ahwo Kọrint 6:11-13 nọ ma tẹ gwọlọ se ahwo gboma?

¹⁸ Hae jọ kugbe inievo nọ e rrọ ọkọkora. Hai se inievo sa-sa gboma nọ who te wo ẹkeriotọ evawere jọ, maero kọ inievo nọ e be hae jọ ọkọkora evaọ ukoko na. U fo nọ ma re “rovie udu mai fihọ gbaladha” kẹ inievo itieye na. (Se 2 Ahwo Kọrint 6:11-13.) Melissa nọ ma fodẹ ẹsejọ na ọ ta nọ: “Oma o jẹ hae were omai ẹsikpobi nọ inievo na a te zizie omai nọ ma kuomagbe ahwo uviuwou rai kpohọ ugheriwo jọ.” Kọ u wo oniọvo jọ evaọ ukoko ra nọ who rri nọ eva e te were gaga nọ who te zizie iei kẹ arozaha ẹkeriotọ jọ?

19. Oke vẹ o te mai ro woma re ma jọ kugbe inievo ukoko na jọ?

¹⁹ U re wo ẹsejọ nọ inievo ukoko na jọ a mae rọ gwọlọ ohwo nọ o re se ae gboma. O sae jọ bẹbẹ kẹ inievo itiena re a jọ kugbe ahwo uviuwou rai nọ a rrọ ukoko ho nọ a te bi ru ehaa jọ nọ e rọwokugbe izi Ebaibol ho. Inievo efa jọ e riẹ nọ o rẹ da gaga kukpe kukpe nọ u te te ẹdẹ nọ ohwo rai jọ nọ a you gaga o ro whu. Ma tẹ be hae daoma jọ kugbe inievo nọ i wo ebẹbẹ nana evaọ oke utiona, u re dhesẹ nọ ma be ‘rọ eva mai kpobi rẹrote’ ai.​—Fil. 2:20.

20. Ẹvẹ eme Jesu nọ e rrọ Matiu 12:48-50 e sae rọ sasa omai oma nọ ma tẹ rrọ ọkọkora?

²⁰ Eware buobu e riẹ nọ e rẹ sae lẹliẹ Oleleikristi jọ ọkọkora ẹsejọ. Ghele na, ajọ o thọrọ omai ẹro ho inọ Jihova ọ riẹ oware nọ o be kẹ omai uye. Ọ rẹ rọ inievo ukoko na sasa omai oma ẹsibuobu nọ ma tẹ rrọ ọkọkora. (Se Matiu 12:48-50.) Fikiere joma dhesẹ kẹ Jihova nọ obọ nọ o bi fihọ kẹ omai evaọ ukoko riẹ na o da omai ẹro fia. Edhere jọ nọ ma re ro ru ere họ, ma rẹ sasa inievo ukoko na nọ i bi ru ọkọkora oma. Oghẹrẹ kpobi nọ oma u bi ru omai hayo nọ eware e rrọ kẹ omai kẹhẹ, joma hae kareghẹhọ nọ Jihova ọ rrọ kugbe omai ẹsikpobi.