1. Busana naki hakanayira abaghombe ba Yehova ibayowa nga bali omo mbwera?

ABANGYI omw’ithwe hakanayira ithwayowa ithuli omo mbwera. Oko bandi, eriyowa ng’eryo likanahwa lhuba. N’okwa bandi, iryaghunza buthuku. Thwangana yowa nga thuli omo mbwera nibya ithunathimbirweko n’abandu. Abandi kikabakalira eribana abanywani omwa kithunga ekyo bakahumiramo. Abandi balhuire omo maka awali bughuma kutsibu, neryo bakabya omo mbwera bamaghenda haali okw’ab’eka yabu. Kandi n’abandi, abanze babu bakabya babiriholha, bakasighalha omo mbwera nene kutsibu. N’abandi Bakristayo, kutsibu-tsibu ab’igha ekwenene ya lino-lino, bakayowa nga bali ibobene omughulhu abahughu n’ababya banywani babu bakabaghana kutse eribendererya.

2. Ni bibulyo byahi ebyo thukendi subiryako?

² Yehova anasi obuli kindu ekithuhambireko. Thwamayowa nga thuli omo mbwera, akaminya, kandi anzire erithuwathikya erisingura eriyowa eryo. Yehova akathuwathikaya athi? Thwanga kolhaki ithwe eriyiwathikya? Kandi thwanga wathikya thuthi abandi omwa kithunga kyethu abakayowa nga bali omo mbwera? Thulebaye eby’erisubirya okwa bibulyo ebi.

3. Yehova mwakangania athi kw’atsomene Eliya?

³ Yehova anzire abaramya biwe abosi ibabya omwa mibere eyuwene. Ane hakuhi n’obuli mughuma w’okw’ithwe, kandi akalhangira omughulhu thukayowa nabi busana n’ebikathughunza amani. (Esy. 145:18, 19) Thuthalebya ngoku Yehova atsomana omuminyereri wiwe Eliya. Omulhume muthaleghulha  oyo abyaho omwa buthuku obukalire e Israeli. Abaramya ba Yehova babya omw’endereribwa erikalire, kandi esyonzighu sya Nyamuhanga esy’amaaka, kutsibu-tsibu syabya sikanza er’itha Eliya. (1 Bam. 19:1, 2) N’ekindi ekyangabya ikyabya kikalyambya Eliya lyabya iry’eriyowa nga ya muminyereri musa oyukinakolera Yehova. (1 Bam. 19:10) Nyamuhanga mwalhuaho iniayira ekyo akakolha eriwathikya Eliya. Yehova mwathuma omumalaika wiwe erisyakakasya omuminyereri wiwe ngoku syali iyuwene​—ngoku hakine Abaisraeli bangyi abakubaha Nyamuhanga!​—1 Bam. 19:5, 18.

4. Ebiri omu Mariko 10:29, 30 bikakanganaya bithi ngoku Yehova atsomene abaghombe biwe abathakiwithe obuwathikya bw’abandi?

⁴ Yehova anasi ngoku thukabya thukathwamu erimukolera, abandi omw’ithwe bakabya ini b’eriyithalya okwa bindi. Ebyo mwanganabya imwamuli obuwathikya bw’abahughu n’abanywani abathe Bema. Obundi omwa mulenge w’eriyibulha-bulha, omukwenda Petero mwabulya Yesu athi: “Thwabirisigha ebyosi thwamakukwama, nikwa thwasyabanaki kwehi?” (Mt. 19:27) Omwa lhukeri, Yesu mwakakasya abigha biwe ngoku bakendi bana erihiika linene ery’obunyakirimu. (Soma Mariko 10:29, 30.) Na Yehova, Thatha wethu w’elhubulha, akalhaghanisaya athi akendi wathikya abanzire erimukolera. (Esy. 9:10) Thulebaye ebindu birebe ebyo wanga kolha erithoka eribana obuwathikya bwa Yehova obw’erirwanisya embwera.

5. Ni mighisa yahi eyikasa busana n’erihwerya obulengekania okwa mibere Yehova anemukuwathikiryamo?

⁵ Hweraya obulengekania okwa mibere Yehova anemukuwathikiryamo. (Esy. 55:22) Eki ikikendi kuwathikya eribya n’amalengekania awatholere okwa mibere eyawulimu. Carol, * mwali wethu omuhuru, oyuthawithe ow’okw’iyo omo kwenene, akabugha athi: “Ngabya ingasubya ameso w’enyuma n’erighanirya okwa mibere Yehova abirinyiwathikiryamo erilhaba omwa bitsibu byaghe kikaleka ingayowa isindi ingyuwene. Eki kikanyikakasaya ngoku n’omwa buthuku bw’embere Yehova akendi nyiwathikya.”

6. Ebiri omu 1 Petero 5:9, 10 byanga humulikania bithi abakayowa nga bali omo mbwera?

 ⁶ Lengekanaya okwa mibere Yehova anemuwathikiryamo balikyethu abakayowa nga bali omo mbwera. (Soma 1 Petero 5:9, 10.) Hiroshi, mughalha wethu oyuwamabirighunza myaka mingyi inina Mwema iyuwene omw’eka yabu, akabugha athi: “Omo kithunga, kyolhobire erilhangira ngoku obuli mundu anawithe ebitsibu. Eriminya ngoku ithwe bosi thunemulengaho kutsibu erikolera Yehova kyangana humulikania ithwe thuli omo kwenene mw’ithwibene.”

7. Omusabe akakuwathikaya athi?

⁷ Lholha embere eribya iwune n’endegheka eyuwene ey’obunyakirimu. Eki mwamuli eribwira Yehova Nyamuhanga eriyowa lyawu ahathe eribisirira. (1 Pet. 5:7) Massiel ni mwali wethu omulere oyuwayowa ng’abirisolholhwa okw’ab’eka yabu abathe Bema ba Yehova akathwamu erikwama ekwenene. Akabugha athi: “Ekighuma ky’okwa bindu bikulhu ebyanyiwathikaya erighumira embwera lyabya iry’erisaba Yehova erilhua okwa muthima. Iningamulhangira nga Thatha waghe wonyine-nyine, kandi iningamusaba ngendo nyingyi obuli kiro, erimubwira eriyowa lyaghe.”

8. Erisoma n’erighanirya okwa Kinywe kya Nyamuhanga likakuwathikaya lithi?

⁸ Soma Ekinywe kya Nyamuhanga mughulhu wosi, ghaniraya oko myatsi mirebe eyikakanganaya olhwanzo olho Yehova akuwithire. Bianca, mwali wethu oyuwabya w’erighumira ebinywe ebikaghunza amani erilhua okwa b’okw’iyo, akabugha athi: “Erisoma n’erighanirya okwa myatsi ye Biblia n’eriyikaniako ly’abaghombe ba Yehova ababiribana ebitsibu ebiri ng’ebyaghe kikanyiwathikaya kutsibu.” Abandi Bakristayo bakahambira omwa muthwe mw’amasako kutsibu-tsibu awakahumulikanaya, nga Esyonyimbo 27:10 na Isaya 41:10. Abandi bakayowa erihulikirira emyatsi eyirikodingire eyiri okwa muthahulha wethu ikyabiribawathikya erihwako embwera.

9. Erihindana okwa mihindano likakughasira lithi?

⁹ Lengaho erihindana okwa mihindano y’Ekikristayo mughulhu wosi. Iwukendi ghasirwa omwa ndegheka y’emihindano, kandi iwaminya balikyethu. (Ebr. 10:24, 25) Massiel, oyulyakanibawako, akabugha athi: “Nomwakine indi nabya w’esisoni, munathwamu erihindana okwa buli muhindano w’ekithunga n’erisubirya. Eki mukyaleka ingayowa ingali mughuma w’okwa kithunga.”

10. Busana naki ni kikulhu erinywana Abakristayo balikyethu?

¹⁰ Nywana Abakristayo balikyethu. Sondekanaya abanywani omwa kithunga abo wang’ighirako, nibya abathe b’emyaka yawu kutse abalhuire omwa mibere muthina-muthina. E  Biblia yikathwibukaya yithi abakulire “ba bawithe amenge.” (Yobu 12:12) N’abakulhu nabu bangan’igha bingyi okwa balere abathaleghulha. Dawudi abya mulere kutsibu oku Yonatana, aliwe ekyo mukithabakakirya okw’ibya banywani. (1 Sam. 18:1) Dawudi na Yonatana mubawathikania erikolera Yehova nomuhanabya ebitsibu ebikalire. (1 Sam. 23:16-18) Irina oyo lino ni Mwema iyuwene omw’eka yabu, akabugha athi: “Balikyethu banganabya babuthi bethu kutse baana bethu ab’obunyakirimu. Yehova angana bakolesya erithuwathikya omughulhu thuli omwa buyithawa.”

11. Wutholere iwakolhaki eribana abanywani?

¹¹ Si kyolho eribana abanywani bahyaka, kutsibu-tsibu wamabya iwuli w’esisoni. Ratna, mwali wethu w’esisoni oyuwigha ekwenene nomuhanabya erihakanisibwa, akabugha athi: “Munaminya ku ngayithagha obuwathikya obw’erihiika lyaghe ery’obunyakirimu.” Kyangana kalha eribwira owundi y’eriyowa lyawu, aliwe erikanirania erithe mw’eribisirira lyangana leka obunywani ibwakamatha. Banywani bawu banzire erikuhumulikania n’erikuwathikya, aliwe bakanza ibaminya erilhua eya wuli nga banga wathikya bathi.

12. Omubiiri w’erithulira anga kuwathikya athi eribana abanywani abuwene?

¹² Enguma y’okwa syonzira esyuwene esy’eribaniramo abanywani ly’erisangira omw’ithulira n’abaramya balikyethu. Carol, oyulyakanibawako, akabugha athi: “Nabiribana abanywani bangyi abuwene omw’isiba n’abali bethu omw’ithulira n’omwa yindi mibiiri y’ekiteokrasi. Ahabw’emyaka mingyi Yehova abirinyiwathikya erilhabira omwa banywani aba.” Ahathe erithika-thika, erinywana Abakristayo balikyethu kikathughasira. Yehova akakolesaya abanywani ng’aba erithuwathikya erirwanisya eriyowa erikathulyambaya, ng’erikwa embwera.​—Emi. 17:17.

13. Abosi omwa kithunga bawithe lhukwamirwaki?

¹³ Abosi omwa kithunga bawithe olhukwamirwa olhw’erilhangira bathi mukabya olhwanzo n’obuholho nuku sihabye oyukayowa ng’ali iyuwene. (Yn. 13:35) Ebya thukakolha n’eribugha byangana himba abandi! Mwali wethu mughuma akabugha athi: “Nabere ing’igha ekwenene, ekithunga mukyabya iy’eka yethu. Sinangabere mughuma w’okwa Bema ba Yehova ku hathabya obuwathikya bwabu.” Wanga kolhaki eriwathikya abali ibobene omo kwenene eriyowa nabu ini baghuma b’okwa kithunga?

14. Wanga kolhaki erinywana abahyaka?

¹⁴ Ibya w’erimbere eritsukisya obunywani. Thwangana tsuka omw’ithangirira ndeke abahyaka omo kithunga. (Abar. 15:7) Aliwe, isithwasubulira okw’ibaramukya ithunatsangire lisa. Thwanzire ithwalholha embere erikulha-kulhania obunywani obo. Neryo kanganaya ku wutsomene abahyaka erilhua okwa muthima. Ahathe eriyingirya omo syombitha syabu, lengaho eriminya ebya bakalhabamo. Abandi kyangana bakalira erikangania eriyowa lyabu, neryo ambi iwayitheya okw’ibakaka eribugha. Aliwe, omwa lhukeri n’omwa menge, minya amalengekania wabu omw’ibabulya kandi omw’ighumisirizya hulikirira bakasubirya. Ng’eky’erileberyako, iwangana babulya nga baminya bathi ekwenene.

15. Abakristayo abakulire bunyakirimu banga wathikya bathi abandi omo kithunga?

¹⁵ Abosi omwa kithunga ibakendi kulha-kulhana bunyakirimu, Abakristayo abakulire bunyakirimu, kwilhabirirya abasyakulhu bamabatsomana. Melissa, oyo mama wiwe akuliraya omo kwenene, akabugha athi: “Sinanga thoka erisoborera ngangasima bungahi baghalha bethu ababiriyihayo eribya ba thatha waghe  ab’obunyakirimu ahabw’emyaka mingyi. Namabya n’eky’eribugha, ngabya inganawithe oyukendi nyihulikirira.” Mauricio, mughalha wethu omulere oyuwayowa ng’abirisighanibwa omukangirirya wiwe akasighania ekwenene, akabugha athi: “Abasyakulhu erinyitsomana mukyanyiwathikya kutsibu. Ibakakanaya naghe mughulhu wosi. Ibakakolha naghe omw’ithulira, ibanyibwira okwa bya balyasekulhaya omw’iyeghesya lyabu, kandi nibya ibasatha naghe.” Melissa na Mauricio banemukolera Yehova omwa mubiiri w’omughulhu wosi.

16-17. Ni nzira syahi esyathwanga wathikiryamo abandi?

¹⁶ Bana esyonzira sy’eriwathikiryamo abandi. (Gal. 6:10) Leo oyukakolha ng’omumisyonare omwa kihugho ekiri haali okw’ewabu, akabugha athi: “Mughulhu mungyi ekyo wukayithagha kutsibu ly’erikolerwa ekindu ky’olhukeri okwa buthuku obutholere. Ng’ibuka kiro kighuma ingathunga e aksidenti. Nasalha nahika eka ingabirilhuha kutsibu omwa birengekanio. Aliwe mughalha wethu na mukali wiwe mubanyikokya okwa ky’erirya. Sind’ibuka ebyo thwalya, aliwe ng’ibuka ngoku mubanyihulikirira omo lhwanzo. N’erighunzerera, munayowa buholho!”

¹⁷ Ithwe bosi thukatsemera esyondegheka sy’ekiteokrasi, ng’emihindano eminene-minene, kundi thukanabanamo obuthuku bw’eribya haghuma n’abandi, n’erikanirania haghuma okwa ndegheka y’olhuhindano. Aliwe, Carol, oyulyakanibawako, akabugha athi, “Okwa mihindano eminene-minene ngayowa ingali ingyuwene.” Busana naki? Akabugha athi: “Nomwakine indi ngabya inganathimbirweko n’ebikumi kutse nibya esyongumi sy’abalikyethu, mughulhu mungyi ibo bakabya ibanikere haghuma n’ab’eka yabu. Okw’ingye, ekyo kikaleka ingayowa nga ngali ingyuwene.” Abandi kikabakalira erihindana okwa mihindano eminene-minene bamabya imubanamaholerwa oyo balhue nayu omwa butheke. Wunasi oyunemulhaba omo bitsibu ng’ebyo? Busana naki iwuthamukokya erikalha haghuma n’ab’eka yenyu okwa owundi mukonga w’ekiteokrasi?

18. Thwanga ghendera thuthi okwa biri omwa 2 Abanya Korinto 6:11-13 thukakokya?

¹⁸ Musibe haghuma. Lengaho erisiba n’abalikyethu muthina-muthina, kutsibu-tsibu abakayowa nga bali ibobene. Thwanzire ithwakangya, kutsibu-tsibu abali ng’abo “ebiri omo  mithima” yethu. (Soma 2 Abanya Korinto 6:11-13.) Melissa, oyulyakanibawako, akabugha athi: “Ikikanyitsemesaya kutsibu balikyethu bakathukokya ewabu kutse eribunga nabu.” Mbwino omwa kithunga kyenyu mune omundu oyo wanga kokya?

19. Ni mughulhu wahi kyanga yithaghisibwa erisiba n’abalikyethu Abakristayo?

¹⁹ Hanganayira ihabya obuthuku balikyethu Abakristayo ibanza erisiba nethu. Abandi kyangana bakalira eribya n’abahughu babu abathe Bema omwa buthuku bw’ebiro bikulhu. N’abandi banganabya omwa bulhumi bunene ebiro birebe omo mwaka bikahika, ng’ekiro omwanze wiwe aholha. Thwamahiraho obuthuku bw’erisiba n’abalikyethu abawithe ebitsibu ng’ebyo, ithukendi kangania ku ‘thubahirire okwa muthima.’​—Fil. 2:20.

20. Ebinywe bya Yesu ebiri omu Matayo 12:48-50 byanga thuwathikya bithi omughulhu thukayowa nga thuli ithwibene?

²⁰ Hali nzumwa nyingyi esyanga leka Omukristayo ihayira iniayowa ng’ali iyuwene. Aliwe, isithw’ibirirawa ngoku Yehova akabya inianasi ndeke eriyowa ng’eryo. Akathuha ebya thukayithagha, mughulhu mungyi erilhabira omwa baramya balikyethu. (Soma Matayo 12:48-50.) Nethu thukakanganaya ku thukasima endegheka ya Yehova ey’olhwanzo eyi omughulhu thukakolha ekyosi-kyosi ngoku thwanga thoka eriwathikya erihiika lyethu ery’obunyakirimu. Okwa bundi buthuku mbulha thwamayowa thuthi, sithuli ithwibene kundi Yehova ane haghuma nethu mughulhu wosi!