1. Samu na yinki bisadi ya nkaka ya Yehova, bantangu ya nkaka, ke talá ti ba ke kaka bawu mosi?

MINGI na kati ya beto, bantangu ya nkaka, ke talá nete ba ke kaka bawu mosi. Makanisi yayi na ba ya nkaka ke dureke ve, kasi na bampangi ya nkaka, ya ke manisá ve na mbangu. Ata ntangu ba ke vukaná na bantu ya nkaka, ba lenda kontinye kutala ti ba ke izole. Ya ke na ba yina ke talá mpasi na kuzwa bakamarade ntangu ba ke kumá na kimvuka ya malu-malu. Ba ya nkaka vandá na kati ya bafamiye yina ba vandá salá bamambu mingi bawu na bawu. Na yawu, ba lendá kuma izole ntangu ba ke kwendá ntama na famiye ya bawu. Ba ya nkaka mpe, samu muntu yina ba vandá zolá kulutisa ntangu me kufwa, ba lendá banda kutala ti ba ke kaka bawu mosi. Mpe bampangi ya nkaka, surtout ba yina me zaba laverite ntama mingi ve, lenda tala ti ba ke izole ntangu bantu ya famiye ya bawu mpe bakamarade ya bawu yina ke sambilá ve Yehova, ke mangá bawu to ke kwamisá bawu.

2. Na wapi bakestion beto ke kuzwa bareponse?

² Yehova zaba bien beto mpe yandi ke komprendre beto. Ntangu beto ke talá ti beto ke kaka beto mosi, beto zimbana ve ti yandi zaba mpasi yina beto ke na talá, mpe yandi ke na nsatu ya kusadisa beto. Wa’ faso Yehova ke sadisá beto? Yinki beto lenda sala samu beto tala dyaka ve ti beto ke izole? Mpe wa’ faso beto lenda sadisa bampangi ya kimvuka yina ke na makanisi yayi? Beto ke pesa bareponse na bakestion yayi.

3. Yinki Yehova salá samu na kulakisa na Élie ti yandi vandá ve kaka yandi mosi?

³ Yehova zola ti bisadi ya yandi nyonso vanda na kilengi. Yehova ke pene-pene na mosi na mosi na kati ya beto, mpe yandi zaba ntangu beto ke vandá na basusi to ya kulemba. (Nku. 145:18, 19)  Beto tala faso Yehova bakilá profete Élie. Yandi zingá na ntangu mosi ya mpasi na istware ya Izrael. Bantu yina vandá na otorite na Izrael mpe vandá ve na kiminu na Yehova, vandá kwamisa ba yina vandá sadila Yehova, mpe surtout ba vandá sosa kufwa Élie. (1 Mf. 19:1, 2) Élie vandá kanisa ti, yandi bikaná kaka yandi mosi na kusadila Yehova faso profete, mpe ya vandá manisa yandi kuraje. (1 Mf. 19:10) Na mbangu nyonso, Nzambi salá kima samu na kusadisa Élie. Yehova filisá ange samu na kulakisa na Élie ti yandi vandá ve kaka yandi mosi. Ange zonzá na Élie ti ya vandá na Ba-izraelite mingi ya nkaka, yina vandá kontinye kusadila Yehova.—1 Mf. 19:5, 18.

4. Wa’ faso Marke 10:29, 30 ke na lakisá faso Yehova ke sadisá bisadi ya yandi yina ke zwá dyaka ve aide ya bantu ya famiye to bakamarade ya bawu?

⁴ Yehova zaba ti, na kubaka desizion ya kusadila ba ya nkaka ke salá basakrifise mingi. Mosi ya basakrifise ba ke salá ni kundima kuzwa dyaka ve aide yina lenda katuka na bantu ya famiye to bakamarade ya bawu. Ntangu ya nkaka na susi na ntima, apotre Piere yufulá na Yesu: ‘Beto me bika bima nyonso mpe beto me landa nge. Na yawu, beto ke kuzwa yinki?’ (Mat. 19:27) Yesu, na ntima ya mbote nyonso, zonzá na badisiple ya yandi ti bampangi ya bawu ya kimvuka ke kuma faso bantu ya famiye ya bawu. (Tanga Marke 10:29, 30.) Mpe Yehova, Papa ya beto ya zulu, pesá promese ti, yandi ke sadisa ba yina nyonso yina ke sadila yandi. (Nku. 9:10) Beto zonzila mwa bima nge lenda sala samu Yehova sadisa nge ntangu nge ke na nwaná na makanisi yina ke na natá nge na kutala ti nge ke kaka nge mosi.

5. Samu na yinki ya ke mbote na kukanisa na faso Yehova me sadisá deja beto?

⁵ Kanisa na faso yina Yehova me sadisá deja nge. (Nku. 55:22) Si nge sala yawu, nge ke kwiza tala ti nge ke ve kaka nge mosi. Carol, * mpangi mosi ya kento ya selibatere, yina ke ve na famiye na kati ya laverite me zonza: “Ntangu mu ke kanisá na faso Yehova sadisá munu na kati ya bampasi, ya ke natá munu na kutala ti mu ke ve kaka munu mosi. Ya ke pesá mpe munu konfianse ti Yehova ke vanda kaka na kote ya munu ntangu nyonso.”

6. Wa’ faso 1 Piere 5:9, 10 lenda pesa kuraje na ba yina ke talá ti ba ke kaka bawu mosi?

⁶ Kanisa na faso Yehova sadisá bampangi yina  vandá tala mpe ti ba vandá kaka bawu mosi. (Tanga 1 Piere 5:9, 10.) Hiroshi, mpangi mosi ya bakala yina na kati ya bamvula mingi vandá kaka yandi mosi Temwe ya Yehova na kati ya famiye ya yandi, me zonza: “Na kati ya kimvuka, ya ke ve mpasi na kutala ti bantu nyonso ke na mwa bamambu yina ke kwamisá bawu. Kuzaba ti beto nyonso ke salá bangolo samu na kusadila Yehova, lenda pesa kuraje na ba yina ke na ata muntu ya famiye na kati ya laverite.”

7. Wa’ faso priere sadisá nge?

⁷ Ntangu nyonso sambila, tanga Biblia mpe vanda na balukutakanu. Zonza na Yehova bamambu nyonso yina ke na nge na ntima. (1 Pi. 5:7) Ntangu Massiel, mpangi ya kento ya jeune baká desision ya kusadila Yehova, yandi vandá tala ti yandi vandá izole samu bantu ya famiye ya yandi vandá ve na kati laverite. Yandi me zonza: “Kusambila Yehova na ntima nyonso, vandá mosi ya bima ya kulutila important yina sadisá munu na kuvanda dyaka ve na dikanisi ti mu ke kaka munu mosi. Yehova vandá vrai Papa samu na munu. Mu vandá sambilá yandi bilumbu nyonso, bantangu nyonso, mpe mu vandá zonzila yandi makanisi ya munu.”

8. Wa’ faso kutanga Biblia mpe kubaka ntangu ya kukanisa na yawu sadisá nge?

⁸ Tanga Biblia ntangu nyonso mpe kanisa na faso disolo yina nge me tanga ke na lakisá ti Yehova ke zolá nge. Bianca, mpangi mosi ya kento yina kangá ntima na bamambu ya yimbi yina bantu ya famiye ya yandi vandá zonzila yandi, me zonza: “Kutanga mpe kubaka ntangu ya kukanisa na masolo ya Biblia mpe masolo ya luzingu ya bisadi ya Yehova yina kutaná na bamambu faso ya munu, sadisá munu mingi.” Bampangi ya nkaka ke bumbá na yintu baverse yina ke pesá ngolo, faso Nkunga 27:10 mpe Izaya 41:10. Ba ya nkaka ke talá ti kuwa ba-audio ya Biblia to ya mikanda yina ba ke na sadilá samu na kuprepare balukutakanu, ke sadisá bawu na kuvanda ve izole.

9. Wa’ faso balukutakanu sadisá nge?

⁹ Sala nyonso yina nge lenda sala samu na kuvanda ntangu nyonso na balukutakanu. Bamambu yina nge ke kuwa kuna ke pesa nge kuraje mpe nge ke kuzwa okazion ya kuzaba bien bampangi ya kento na ya bakala. (Ebr. 10:24, 25) Massiel, yina beto zonzilá deja me zonza: “Ata mu vandá muntu ya vrai nsoni, mu baká desizion ya kuvanda na balukutakanu nyonso ya kimvuka, mpe ya kupesa bakomentere. Ya sadisá munu na kuvanda pene-pene na bampangi ya kimvuka.”

10. Samu na yinki ya ke important na kusala kikamarade na bampangi yina ke zolá Yehova?

¹⁰ Sala kikamarade na bampangi yina ke na kiminu ya ngolo. Sala kikamarade na bampangi ya kimvuka yina ke ba-ekzample ya bien. Ya lenda vanda bantu ya kukula to ba-jeune to ba yina katuká na babwala ya nkaka. Biblia ke rapeleke beto ti mayela ke na ‘kote ya ba yina me nuná.’ (Yobi 12:12) Mpangi ya kukula mpe lendá longoka  bamambu mingi na mpangi ya jeune yina zola Yehova. Jonathan vandá ya kukula kulutila David, kasi ya empecheke ve bawu na kuvanda bakamarade ya ntima. (1 Sa. 18:1) David mpe Jonathan sadisá bampangi na kusadila Yehova ata na kati ya bampasi. (1 Sa. 23:16-18) Irina, mpangi mosi ya kento yina bubu yayi ke kaka yandi mosi Temwe ya Yehova na kati ya famiye ya yandi me zonza: “Bampangi ya beto ya kento na ya bakala lenda kuma faso baparent ya beto, baleki ya beto to bayaya ya beto. Yehova lendá sadila bawu samu ba kuma famiye yina beto ke na yawu nsatu.”

11. Yinki nge lenda sala samu na kuvanda na bakamarade ya ntima?

¹¹ Kuzwa bakamarade ya malu-malu lendá vanda mpasi surtout si nge ke muntu ya nsoni. Ratna, mpangi mosi ya kento yina ke muntu ya nsoni, zabá laverite ata ba vandá nimina yandi na kusala yawu. Yandi me zonza: “Mu kwizá ndima ti mu vandá na nsatu bampangi ya kimvuka sadisa munu.” Ya lendá vanda mpasi na kuzonzila mambu yina ke na nge na ntima na bantu ya nkaka. Kasi, si nge sala yawu, bantu yina lendá kuma vrai bakamarade ya nge. Bampangi zola kupesa nge kuraje mpe kusadisa nge. Na yawu, ba ke na nsatu ya kuzaba faso nge zola ba sala yawu.

12. Wa’ faso kisalu ya predikasion lenda sadisa nge na kuzwa bakamarade ya bien?

¹² Kupreche na bampangi ya nkaka ke faso ya bien ya kusala kikamarade na bawu. Carol, yina beto zonzilá deja me zonza: “Mu kuzwá bakamarade mingi ya mbote ntangu mu vandá lutisa ntangu na bampangi ya kento na predikasion mpe na bisalu ya nkaka ya organizasion. Na kati ya bamvula mingi, Yehova sadilá bakamarade ya munu yayi samu na kusadisa munu.” Kusala kikamarade na bampangi yina zola Yehova ke natina beto kaka bima ya mbote. Yehova lenda sadila bakamarade ya beto samu na kupesa beto kuraje ntangu beto ke vandá ya kulemba, nete ntangu beto ke talá ti beto ke kaka beto mosi.—Bin. 17:17.

13. Wapi responsabilite beto nyonso ke na yawu na kati kimvuka?

¹³ Beto nyonso na kati ya kimvuka, ke na responsabilite ya kusala ti lapaix vanda na kati ya beto mpe ya kulakisa luzolo na bampangi nyonso, samu ata muntu tala ti yandi ke izole. (Yoa. 13:35) Bamambu yina nge ke zonzá mpe ke salá lenda pesa kuraje ya mingi na bampangi! Mpangi mosi ya kento zonzá: “Ntangu mu zabá laverite, bampangi ya kimvuka kumá famiye ya munu. Mu zolá kuma ve Temwe ya Yehova si bampangi ya kimvuka sadisá ve munu.” Yinki nge lenda sala samu na kusadisa ba yina ke kaka bawu mosi na kati ya laverite na kutala ti bampangi ya bawu ya kimvuka ke zolá bawu?

14. Yinki nge lenda sala samu na kusala kikamarade na ba yina me kwiza ntama mingi ve na kimvuka?

¹⁴ Sala kikamarade na ba yina me kwiza ntama mingi ve na kimvuka. Na kusala yawu, banda na kuyamba ba yina me kwiza ntama mingi ve na kimvuka. (Rom. 15:7) Kasi, kusuka ve kaka na kupesa bawu mbote. Beto zolá vanda bakamarade ya mbote samu na bawu ntangu nyonso. Na yawu, vanda jenti na bawu mpe lakisa bawu ti nge ke pesa bawu valere. Ata nge zolá yufula ve bawu bakestion yina lenda pesa bawu nsoni, sosa kuzaba bamambu ya mpasi yina ba ke na kutaná na yawu. Ya lenda vanda mpasi na ba ya nkaka na kuzonzila nge bamambu yina ke na bawu na ntima. Na yawu, kuforse ve bawu na kuzonza. Kasi, na ntima ya mbote nyonso, yufula bawu bakestion yina ke tula bawu aleze samu ba basisa bamambu yina ke na bawu na ntima. Mpe, kuwa bawu na ntima ya yinda nyonso ntangu ba ke na pesá nge bareponse. Na kifwani, nge lenda yufula bawu faso ba salá na kuzaba laverite.

15. Wa’ faso bakristo yina ke na kiminu ya ngolo lenda sadisa bampangi na kati ya kimvuka?

¹⁵ Kiminu ya muntu nyonso na kati ya kimvuka ke kula si beto lakisa ti beto ke na luzolo na bampangi. Ya lenda salama surtout ntangu  bakuluntu mpe bampangi ya nkaka yina ke na kiminu ya ngolo ke lakisá luzolo. Melissa, yina mama kulisá na laverite me zonza: “Mu ke na pesá mersi ya mingi na bampangi ya bakala yina kumá faso bapapa samu na munu, yina na kati ya bamvula mingi vandá lutisá ntangu na munu mpe vandá kipeke munu. Ntangu nyonso yina mu vandá na nsatu ya kuzonza bamambu yina vandá na munu, ba vandá kuna samu na kuwá munu.” Mauricio, mpangi mosi ya bakala ya jeune yina vandá tala nete yandi kumá kaka yandi mosi ntangu proklamatere yina vandá longoká na yandi biká laverite, me zonza: “Bakuluntu lakisá munu luzolo mpe ya sadisá munu mingi. Ba vandá sololá na munu ntangu nyonso, ba vandá precheke na munu, ba vandá kabulá na munu makanisi ya kitoko yina ba vandá zwá na kulongoka ya bawu ya Biblia. Mpe ba vandá salá sport na munu.” Bubu yayi, Melissa na Mauricio ke bapionier.

16-17. Yinki dyaka beto lendá sala samu na kusadisa bampangi?

¹⁶ Aide ya nge zolá suka ve kaka na yinwa. (Gal. 6:10) Leo, mpangi mosi ya misionere yina ke ntama na kote yina ke vandá famiye ya yandi me zonza: “Beto nyonso, bantangu ya nkaka ke vandá na nsatu ba pesa beto mwa kima ya bien. Mu ke na zabá dyaka kilumbu mosi yina mu salá aksidan na kamion. Ntangu mu lendá kukuma na yinzo, mu kumá na vrai boma. Na manima, kuple mosi bokilá munu na kudya mwa kima na yinzo ya bawu. Mu na zabá dyaka ve madya yina beto kudyá, kasi mu ke na zaba ntete ti, na ntima ya mbote nyonso, ba kuwá munu. Ntangu beto manisá, ya salá munu vrai bien!”

¹⁷ Beto nyonso ke vandá na vrai kilengi ya kuvanda na balukutakanu ya sirkonskripsion mpe ya nene, samu na ba-okazion yina, beto ke vukaná na bampangi ya beto Batemwe ya Yehova, mpe beto ke sololá na bawu na badiskur yina beto me kuwa. Kasi, Carol yina beto me zonzila deja me zonza: “ Mu ke vandá izole ntangu mu ke vandá na balukutakanu ya sirkonskripsion mpe ya nene.” Samu na yinki? Yandi me bwela: “Ata mu ke vandá na kati ya bampangi mingi ya kento na ya bakala, souvent ba ke vandá plase mosi na bantu ya famiye ya bawu. Lere mu ke talá bawu, mu ke talá dyaka ti mu ke vrai izole.” Ya lenda vanda mpasi na mpangi mosi na kuvanda na balukutakanu ya nene na manima ya lufwa ya kento to bakala ya yandi. Nge zaba kwandi mpangi mosi yina ke na kutaná na bamambu ya mpasi yayi beto me zonzila? Nge lenda bokila kwandi ve  yandi na kuvanda na kote ya nge to ya famiye ya nge na lukutakanu ya nene yina ke na kwiza?

18. Wa’ faso beto lenda sadila 2 Bakorinto 6:11-13 ntangu beto ke sosá kulutisa ntangu na bampangi?

¹⁸ Lutisa ntangu na bawu. Sosa kulutisa ntangu na bampangi nyonso, surtout ba yina ke talá nete ba ke kaka bawu mosi. Beto zolá ‘fungula bantima ya beto,’ samu na kusadisa bampangi yayi. (Tanga 2 Bakorinto 6:11-13.) Melissa, yina beto zonzilá deja me zonza: “Beto ke vandá ntangu nyonso na kilengi ntangu bampangi ke bokilá beto na bayinzo ya bawu samu na kulutisa ntangu na bawu mpe bafamiye ya bawu to samu na kusala mwa voyaje na bawu.” Ya ke kwandi na muntu na kimvuka ya beno yina nge lenda bokila na yinzo ya beno?

19. Na wapi ntangu ya ke vandá surtout bien na kulutisa ntangu na bampangi ya beto?

¹⁹ Ya ke na bantangu yina, bakristo ya nkaka ke lutilá kuvanda na nsatu beto lutisa ntangu na bawu. Ya lenda vanda mpasi na bampangi ya nkaka na kuvanda na bantu ya famiye ya bawu yina ke ve Batemwe ya Yehova, ntangu ba ke na salá bafete yina Biblia ke niminá. Bampangi ya nkaka, na année, ntangu ba ke kuma kilumbu yina muntu yina ba vandá zolá kufwá, ba ke kumá na vrai basusi. Lere beto ke lutisá ntangu na bampangi yina ke kutaná na bamambu ya mpasi, beto ke vandá na ‘kyadi ya mingi’ samu na bawu.—Flp. 2:20.

20. Wa’ faso bamambu yina Yesu zonzá na Matayi 12:48-50 lenda sadisa beto ntangu beto ke talá ti beto ke kaka beto mosi?

²⁰ Ya ke na barezon mingi yina ke salá ti bantangu ya nkaka, bampangi ya beto ya nkaka kanisa ti ba ke kaka bawu mosi. Beto zimbana ata fioti ve ti Yehova zaba bamambu yina ke na kwamisá beto. Bambala mingi yandi ke sadilá bampangi ya beto samu na kupesa beto bima yina beto ke na yawu nsatu. (Tanga Matayi 12:48-50.) Beto mpe ke lakisá ti beto ke sepelá na bima yina Yehova pesá beto, ntangu beto ke salá nyonso samu na kusadisa bampangi. Makanisi ni makanisi yina lendá kwizila beto, beto zimbana ve ti beto ke ve beto mosi, samu Yehova ke ntangu nyonso na kote ya beto!