Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

XNAQʼTZBʼIL 23

Nya qjunalx atoʼ tuʼnju at Jehová qukʼil

Nya qjunalx atoʼ tuʼnju at Jehová qukʼil

«Niqayin taʼ Qman kyiʼj qeju in che kubʼsan twitz» (SAL. 145:18).

BʼITZ 28 Tzeʼn jaku qo ok te tamiw Jehová

AJU KʼELEL QNIKʼ TIʼJ *

1. ¿Tiquʼn ateʼ junjun erman in kubʼ kynaʼn qa kyjunalx ateʼ?

CHʼIXMI qkyaqilx o kubʼ qnaʼn jun maj qa qjunalx atoʼ. Ateʼ junjun noq jun rat in kubʼ kynaʼn qa kyjunalx ateʼ, atzun junjuntl, in kubʼ kynaʼn jlu toj nim ambʼil maske ateʼ kyukʼil txqantl. Ateʼ junjun kwest tuʼn kynaqʼet toj juntl kʼloj okslal. Junjuntl, naqʼli qe kyiʼj toj kyja ex in che bʼisun aj tel kypan kyibʼ kyiʼj. Atzun junjuntl in che bʼisun tuʼnju o kyim jun toj kyja. Ex ateʼ junjun erman in kubʼ kynaʼn qa kyjunalx ateʼ tuʼnju in che el ikʼun kyuʼn toj kyja ex kyuʼn xjal mintiʼ in che ajbʼen te Jehová.

2. ¿Alkyeqe xjel kxel qqʼoʼn tzaqʼwebʼil kyiʼj toj xnaqʼtzbʼil lu?

2 Ojtzqiʼnxix qoʼ tuʼn Jehová ex in nel tnikʼ qiʼj. Tuʼntzunju, ojtzqiʼn tuʼn toj alkye ambʼil in kubʼ qnaʼn qa qjunalx atoʼ ex taj tuʼn tonin qiʼj. Toj xnaqʼtzbʼil lu, kxel qqʼoʼn tzaqʼwebʼil kyiʼj xjel lu: ¿Tzeʼn in nonin Jehová qiʼj tuʼn miʼn tkubʼ qnaʼn qa qjunalx atoʼ? ¿Tiʼ jaku bʼant quʼn qa qjunalx atoʼ? Ex ¿tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn qonin kyiʼj erman in kubʼ kynaʼn qa kyjunalx ateʼ?

IN XIMEN JEHOVÁ TIʼJJU IN KUBʼ QNAʼN

Tzaj tsamaʼn Jehová jun anjel tuʼn t-xi tqʼamaʼn te Elías qa nya tjunalxtoq at. (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 3).

3. ¿Tzeʼn kubʼ tyekʼin Jehová qa ximen tiʼj Elías?

3 In ximen Jehová qiʼj ex nya taj tuʼn qbʼisun. Nqayin taʼ Jehová qtxlaj ex ojtzqiʼn tuʼn toj alkye ambʼil in tzaj bʼaj qkʼuʼj (Sal. 145:18, 19). Qo xnaqʼtzan tiʼj tzeʼn onin tiʼj profeta Elías. Anqʼin profeta Elías tej tten nim nya bʼaʼn toj tnam Israel. Ok kybʼinchaʼn aj qʼoj nim nya bʼaʼn kyiʼj tmajen Jehová ex ok tilil kyuʼn tuʼn tkubʼ kybʼyoʼn Elías (1 Rey. 19:1, 2). Kubʼ t-ximen Elías qa tjunalx otoq kyaj ten te profeta ex tuʼn jlu tzaj nim tbʼis (1 Rey. 19:10). Pero jun rat bʼant jun tiʼ tuʼn Jehová tuʼn tonin tiʼj Elías. Xi tsamaʼn jun anjel tuʼn t-xi tqʼamaʼn te qa nya tjunalxtoq at ex qa ateʼtoq txqantl aj Israel in che ajbʼen te Jehová (1 Rey. 19:5, 18).

4. ¿Tzeʼn in tzaj tyekʼin Marcos 10:29 ex 30 qa in ximen Jehová kyiʼj tmajen o che kyaj kolin kyuʼn toj kyja ex qe ojtxe kyamiw?

4 Ojtzqiʼn tuʼn Jehová qa o bʼant junjun tiʼchaq quʼn tuʼn qajbʼen te. Bʼalo ya mintiʼ in che onin toj qja qiʼj ex qe ojtxe qamiw tuʼnju mintiʼ in che ajbʼen te Jehová. Jun maj, bʼalo in bʼisun apóstol Pedro tej t-xi tqʼamaʼn jlu te Jesús: «Tat, kina qoʼye, ma kyaj qqʼoʼne tkyaqilju at qeye ex ma qo ok lpeʼye tiʼja. ¿Alkyetzun ktzajel qʼoʼn qeye?» (Mat. 19:27). Tukʼil kʼujlabʼil xi tqʼamaʼn Jesús kye t-xnaqʼtzbʼen qa ktel nim kyamiw ex qe toj kyja toj ttnam Jehová (kjawil uʼjit Marcos 10:29, 30). Ex in tzaj ttziyen Jehová qa kʼonil kyiʼj qeju kukx in che ajbʼen te (Sal. 9:10). Qo xnaqʼtzan tiʼj tzeʼn jaku tzʼonin Jehová qiʼj tuʼn miʼn tkubʼ qnaʼn qa qjunalx atoʼ.

¿TIʼ JAKU BʼANT QUʼN QA IN KUBʼ QNAʼN QA QJUNALX ATOʼ?

5. ¿Tiquʼn bʼaʼn tuʼn qximen tiʼj tzeʼn in nonin Jehová qiʼj?

5 Bʼaʼn tuʼn qximen tiʼj tzeʼn in nonin Jehová qiʼj (Sal. 55:22). Kʼonil jlu qiʼj tuʼn miʼn tkubʼ qnaʼn qa qjunalx atoʼ. In tzaj tqʼamaʼn Carol jlu, * jun ermana tjunalx in najbʼen te Jehová ex naʼmx tkubʼ mojeʼ: «Aj nximane tiʼj tzeʼn o tzʼonin Jehová wiʼje tuʼn wexe twitz jun nya bʼaʼn, atzun jlu mas in nonin wiʼje tuʼn miʼn tkubʼ nnaʼne qa njunalxe atine. Ex tuʼn jlu in nok qeʼ nkʼuʼje tiʼj qa kukx ktel Jehová wukʼile».

6. ¿Tzeʼn jaku tzʼonin 1 Pedro 5:9 ex 10 kyiʼj qeju in kubʼ kynaʼn qa kyjunalx ateʼ?

6 Bʼaʼn tuʼn qximen tiʼj tzeʼn in nonin Jehová kyiʼj junjuntl erman in kubʼ kynaʼn qa kyjunalx ateʼ (kjawil uʼjit 1 Pedro 5:9, 10). In tzaj tqʼamaʼn Hiroshi jlu, jun ermano tjunalx in najbʼen te Jehová: «Nya kwest tuʼn tel qnikʼ tiʼj qa kykyaqilx erman in che ikʼ twitz nya bʼaʼn. Aj tel qnikʼ tiʼj qa qkyaqilx in nok tilil quʼn tuʼn qajbʼen te Jehová, in nonin kyiʼj qeju kyjunalx ateʼ toj axix tok ik tzeʼn weye».

7. ¿Tzeʼn in nonin naʼj Dios tiʼja?

7 Bʼaʼn tuʼn tok tilil quʼn tuʼn tten jun tbʼanel qamiwbʼil tukʼil Jehová. Nim toklen tuʼn t-xi qqʼamaʼn te Jehová tiʼxix in kubʼ qnaʼn (1 Ped. 5:7). Qbʼinx aju bʼaj tiʼj jun ermana Massiel tbʼi. Tej tkubʼ t-ximen tuʼn tajbʼen te Jehová, el kypan kyibʼ toj tja tiʼj. Tqʼama jlu: «Tej nnaʼne Dios tuʼn tkyaqil wanmiye, atzun jlu mas onin wiʼje tuʼn miʼn tkubʼ nnaʼne qa njunalxe atine. Ok Jehová ik tzeʼn jun nmane. Tkyaqil qʼij in chin naʼntoqe Dios te ex xi nqʼamaʼne te aju in kubʼ nnaʼne».

Qa ma qo bʼin kyiʼj audio tiʼj Tyol Dios ex kyiʼj quʼj, jaku tzʼonin qiʼj tuʼn miʼn tkubʼ qnaʼn qa qjunalx atoʼ. (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 8). *

8. ¿Tzeʼn o tzʼonin tiʼja aj tuʼjina tiʼj Tyol Dios ex aj t-ximana tiʼj?

8 Nim toklen tuʼn quʼjin tiʼj Tyol Dios tkyaqil qʼij ex tuʼn qximen kyiʼj txʼolbʼabʼil in tzaj kyyekʼin qa kʼujlaʼn qoʼ tuʼn Jehová. In tzaj tqʼamaʼn Bianca jlu, jun ermana in nel ikʼun kyuʼn toj tja: «Nim in nonin wiʼje aj wuʼjine ex aj nximane kyiʼj txʼolbʼabʼil in yolin Tyol Dios tiʼj ex tiʼjju o tzikʼ kyiʼj erman o che ok weʼ twitz nya bʼaʼn ik tzeʼn weye». Ateʼ junjun erman in nok tilil kyuʼn tuʼn kykyaj junjun texto toj kywiʼ ik tzeʼn Salmo 27:10 ex Isaías 41:10. Atzun junjuntl, in bʼaj kybʼinchaʼn kyten kyiʼj chmabʼil moqa in nok kybʼiʼn qe audio tiʼj Tyol Dios. O tzʼel kynikʼ tiʼj qa in nonin kyiʼj tuʼn miʼn tkubʼ kynaʼn qa kyjunalx ateʼ.

9. ¿Tzeʼn in nonin tiʼja aj t-xiʼya kyoj chmabʼil?

9 Ax ikx, nim toklen tuʼn tok tilil quʼn tuʼn qxiʼ kyoj chmabʼil tuʼnju in tzaj kyqʼuqbʼaʼn qkʼuʼj ex in che onin qiʼj tuʼn kyok qojtzqiʼn qe erman (Heb. 10:24, 25). In tzaj tqʼamaʼn ermana Massiel jlu, aju ma qo yolin tiʼj toj taqikʼ wuq: «Maske nyaxix ngane tuʼn nyoline, ok tilil wuʼne tuʼn nxiʼye kyoj kykyaqil chmabʼil ex tuʼn t-xi nqʼoʼne jun nyole kyoj. Onin jlu wiʼje tuʼn tok wamiwen wibʼe kyukʼil erman».

10. ¿Tiquʼn nim toklen tuʼn tok qamiwen qibʼ kyukʼil erman kukx in che ajbʼen te Jehová?

10 Bʼaʼn tuʼn tok qamiwen qibʼ kyukʼil erman kukx in che ajbʼen te Jehová. Qamiwenk qibʼ kyukʼil erman in kubʼ kyqʼoʼn jun tbʼanel techel qwitz maske junxitl kyabʼqʼi moqa junxitl kykostumbr. In tzaj tnaʼn Tyol Dios jlu qe: «Qe tij xjal at kynabʼl» (Job 12:12). Ax ikx jaku tzʼel kyiʼn erman ma che tijen nim xnaqʼtzbʼil kyiʼj kuʼxun kukx in che ajbʼen te Jehová. Mas kʼwalxtoq David twitz Jonatán, pero ten jun tbʼanel tamiwbʼil tukʼil (1 Sam. 18:1). Bʼaj kyonin kyibʼ tuʼn kukx kyajbʼen te Jehová tej kyok weʼ twitz nim nya bʼaʼn (1 Sam. 23:16-18). In tzaj tqʼamaʼn Irina jlu, jun ermana tjunalx in najbʼen te Jehová toj ambʼil jaʼlo: «Jaku che ok erman te qman, te qtxuʼ, te qitzʼin moqa te qtzik. Jaku che ajbʼen tuʼn Jehová tuʼn kyok te toj qja».

11. ¿Tiʼ kbʼantel quʼn tuʼn kyten tbʼanel qamiw?

11 Bʼalo kwest tuʼn tok kyamiwen kyibʼ junjun erman kyukʼil txqantl, mas qa nyaxix kygan tuʼn kyyolin. Qbʼinx aju tqʼama Ratna, jun ermana nyaxix tgan tuʼn tyolin ex ok weʼ twitz nya bʼaʼn tej tel tnikʼ tiʼj axix tok. Tqʼama jlu: «El nnikʼe tiʼj qa nimtoq toklen tuʼn ttzaj kyqʼuqbʼaʼn erman nkʼuʼje ex tuʼn kyonin wiʼje». Bʼalo kwest jaku tzʼela toj qwitz tuʼn t-xi qqʼamaʼn te juntl xjal tiʼ in kubʼ qnaʼn, pero atzun jlu jaku tzʼonin qiʼj tuʼn tok qamiwen qibʼ tukʼil. Kyaj qamiw tuʼn kyonin qiʼj ex tuʼn ttzaj kyqʼuqbʼaʼn qkʼuʼj, pero nim toklen tuʼn t-xi qqʼamaʼn kye tzeʼn jaku bʼant kyuʼn.

12. ¿Tzeʼn in nonin pakbʼabʼil qiʼj tuʼn kykanet tbʼanel qamiw?

12 Aj qex pakbʼal kyukʼil erman, ax ikx in nonin qiʼj tuʼn tok qamiwen qibʼ kyukʼil. In tzaj tqʼamaʼn Carol jlu, aju ma qo yolin tiʼj toj taqikʼ jweʼ: «O che ok nim ermana te wamiwe tuʼnju in chin exe pakbʼal kyukʼil ex tuʼnju in chin onine kyiʼj junjuntl aqʼuntl toj ttnam Jehová. In che ajbʼen wamiwe lu tuʼn Jehová tuʼn tonin wiʼje». In tzaj tyekʼin jlu qe qa nim toklen tuʼn tok qamiwen qibʼ kyukʼil erman kukx in che ajbʼen te Jehová. Jaku che ajbʼen erman lu tuʼn Jehová tuʼn kyonin qiʼj aj qok weʼ kywitz nya bʼaʼn ik tzeʼn aj tkubʼ qnaʼn qa qjunalx atoʼ (Prov. 17:17).

QO ONIN KYIʼJ TXQANTL TUʼN MIʼN TKUBʼ KYNAʼN QA KYJUNALX ATEʼ

13. ¿Tiʼ il tiʼj tuʼn tbʼant quʼn qkyaqilx?

13 Il tiʼj tuʼn tok tilil quʼn qkyaqilx tuʼn tten kʼujlabʼil ex mujbʼabʼil toj kʼloj okslal. Iktzun tten mlay kubʼ tnaʼn jun erman qa tjunalx at (Juan 13:35). Qa ma tzʼok tilil quʼn tuʼn t-xi qqʼamaʼn jun tbʼanel qyol kye txqantl, nim jaku tzʼonin kyiʼj. Naʼnx jlu tuʼn jun ermana: «Tej tel nnikʼe tiʼj axix tok, e ok erman toj kʼloj okslal ik tzeʼn qe toj njaye. Noqwit mintiʼ e onin wiʼje, mintiʼwtlo in noke te testigo de Jehová». ¿Tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn qonin kyiʼj erman kyjunalx in che ajbʼen te Jehová?

14. ¿Tzeʼn jaku qo ok te tbʼanel kyamiw qeju tzma in che pon kyoj chmabʼil?

14 Qo jyon tumel tzeʼn tuʼn tok qamiwen qibʼ kyukʼil txqantl. ¿Tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn tbʼant jlu quʼn? Jaku kubʼ qyekʼin qkʼujlabʼil kyiʼj qeju tzma in che pon tnejel maj toj chmabʼil (Rom. 15:7). Pero nya oʼkx kxel qqʼolbʼen xjal, sino kʼokel tilil quʼn tuʼn qok te tamiw. Tuʼn tbʼant jlu quʼn, qo ximen kyiʼj ex bʼaʼn tuʼn tkubʼ qyekʼin tbʼanel qmod kyukʼil. Tzʼok tilil quʼn tuʼn tel qnikʼ tiʼjju in bʼaj kyiʼj, pero miʼn tzʼokx qqʼon qibʼ toj kyanqʼibʼil. Ateʼ junjun kwest in nela kye tuʼn ttzaj kyqʼamaʼn aju in kubʼ kynaʼn, tuʼntzunju, tenx qnabʼil aj qyolin kyukʼil. Bʼaʼn tuʼn t-xi qqanin junjun tiʼchaq kye tukʼil kʼujlabʼil ex qqʼonk qwiʼ tiʼjju in tzaj kyqʼamaʼn. Jun techel, jaku txi qqanin kye tzeʼn ok kyojtzqiʼn Jehová.

15. ¿Tzeʼn jaku che onin erman o che chʼiy toj kyokslabʼil kyiʼj txqantl erman?

15 In chʼiy qʼuqbʼil kykʼuʼj erman toj kʼloj okslal qa in bʼaj kyonin kyibʼ, mas qa in nok tilil kyuʼn ansyan tuʼn kyonin kyiʼj txqantl. In tzaj tqʼamaʼn Melissa jlu, jun ermana chʼiy toj axix tok tuʼn tonbʼil ttxuʼ: «Mlayx kanet tumel wuʼne tzeʼn tuʼn t-xi nqʼoʼne chjonte kye erman tuʼnju el kypaʼn ambʼil tuʼn kyok ik tzeʼn nmane. Qa waje tuʼn nyoline tukʼil jun erman, in nel tpaʼn ambʼil tuʼn tyolin wukʼile». Ax ikx, qo ximen tiʼjju bʼaj tiʼj jun kuʼxun Mauricio tbʼi. Tej tzmatoq in xnaqʼtzan tiʼj Tyol Dios, chewix erman in qʼontoq xnaqʼtzbʼil te toj tokslabʼil ex tuʼn jlu kubʼ tnaʼn qa otoq kyaj kolin. Tqʼama Mauricio jlu: «Tej kyximen ansyan wiʼje, nimxix onin jlu wiʼje. El kypaʼn ambʼil tuʼn kyyolin wukʼile, i ex pakbʼal wukʼile, tzaj kyqʼamaʼn jun tbʼanel qʼinumabʼil weye aju otoq kanet kyuʼn toj Tyol Dios ex el kypaʼn ambʼil tuʼn kytzalaj jun rat wukʼile». In najbʼen Melissa toj tkyaqil ambʼil te Jehová, ex ax jlu in bʼant tuʼn Mauricio.

¿Atpe jun erman jaku tzalaj qa ma tzʼel qpaʼn ambʼil tuʼn qten jun rat tukʼil ex qa ma kubʼ qyekʼin qkʼujlabʼil tiʼj? (Qʼonka twitza kyiʼj taqikʼ 16 a 19). *

16, 17. ¿Tzeʼn jaku qo onin kyiʼj junjun erman?

16 Qjyonx tumel tuʼn qonin kyiʼj txqantl (Gál. 6:10). In tzaj tqʼamaʼn Leo jlu, jun misionero in najbʼen najchaq kyiʼj toj tja: «Chʼixmi tkyaqil maj, in qeʼ qkʼuʼj aj ttzaj tbʼinchaʼn jun erman jun xtalbʼil qe. In tzaj nnaʼne aju bʼaj wiʼje tej ttzaj jun aksident tuʼn nkarre. Nimtoq in bʼaj nkʼuʼje tej npone ja. Tzajtzun tqʼoʼn jun mejebʼleʼn txokbʼil wiʼje tuʼn nxiʼye wal kyukʼil. Mintiʼ naʼn wuʼne tiʼ wabʼj tzaj kyqʼoʼn weye, pero kukx in tzaj nnaʼne qa in nok bʼiʼne kyuʼn. Tej qbʼaj yoline, kubʼ nnaʼne bʼaʼn».

17 Qkyaqilx in qo tzalaj aj qten kyoj nimaq chmabʼil tuʼnju in qo ten kyukʼil erman ex in qo yolin tiʼj xnaqʼtzbʼil kyukʼil. Qbʼinx tiʼ tqʼama Carol, aju ma qo yolin tiʼj: «Chʼixmi tkyaqil maj in kubʼ nnaʼne qa njunalxe atine kyoj nimaq chmabʼil maske ateʼ nim erman ntxlaje. In kubʼ nnaʼne jlu tuʼnju kykyaqilx erman ateʼ kyukʼil toj kyja». Qa otoq kyim tchmil moqa t-xuʼjil jun erman, kwest in nela toj twitz tuʼn t-xiʼ tjunalx toj jun nimaq chmabʼil. ¿Atpe jun erman ojtzqiʼn quʼn ex in nikʼ toj nya bʼaʼn ik tzeʼn qe jlu? ¿Jakupe txi qqʼoʼn txokbʼil tiʼj tuʼn tten qukʼil aj tok juntl nimaq chmabʼil?

18. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn 2 Corintios 6:11 a 13, ¿tzeʼn jaku kubʼ qyekʼin tbʼanel qmod kyukʼil erman?

18 Qpaʼmil ambʼil tuʼn qten junx. Bʼaʼn tuʼn t-xi qqʼoʼn txokbʼil kyiʼj junxichaq erman aj tkubʼ qximen tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn jun tiʼ, mas qeju in kubʼ kynaʼn qa kyjunalx ateʼ. Qaj tuʼn qok te kyamiw erman lu (kjawil uʼjit 2 Corintios 6:11-13). Naʼnx jlu tuʼn Melissa aju ma qo yolin tiʼj toj taqikʼ 15: «Kubʼ qnaʼne nim tzalajbʼil tej ttzaj kyqʼoʼn junjun erman txokbʼil qiʼje tuʼn qxiʼye kyja moqa tuʼn qexe pasialil kyukʼil». ¿Atpe jun erman toj kʼloj okslal jaku txi qqʼoʼn txokbʼil tiʼj tuʼn tten jun rat qukʼil?

19. ¿Toj alkye ambʼil mas jaku che tzalaj erman aj qten kyukʼil?

19 At junjun qʼij toj abʼqʼi mas jaku che tzalaj erman qa ma qo ten kyukʼil. Jun techel, aj tkubʼ kyikʼsaʼn xjal jun ninqʼij, tbʼanel qa ma txi qqʼoʼn txokbʼil tiʼj jun erman tjunalx in najbʼen te Jehová. Atzun junjuntl in tzaj kybʼis kyoj junjun qʼij, ik tzeʼn aj ttzaj kynaʼn aju qʼij tej tkyim jun xjal kʼujlaʼn kyuʼn. Aj tel qpaʼn ambʼil tuʼn qten kyukʼil erman lu, in xi qyekʼin kye qa in qo ximen kyiʼj (Filip. 2:20).

20. Aj tkubʼ qnaʼn qa qjunalx atoʼ, ¿tzeʼn jaku che onin tyol Jesús qiʼj aju tkuʼx toj Mateo 12:48 a 50?

20 At nim tiquʼn jaku kubʼ tnaʼn jun erman qa tjunalx at. Pero miʼn tzikʼ tnaʼl quʼn qa ojtzqiʼn tuʼn Jehová tiʼ in kubʼ qnaʼn. Chʼixmi tkyaqil maj in che ajbʼen erman tuʼn tuʼn tonin qiʼj (kjawil uʼjit Mateo 12:48-50). Jaku kubʼ qyekʼin qa in xi qqʼoʼn chjonte te Jehová aj tok tilil quʼn tuʼn qonin kyiʼj erman. Noq tiʼxku in kubʼ qnaʼn kyoj junjun ambʼil, miʼn kubʼ qximen qa qjunalx atoʼ tuʼnju at Jehová qukʼil.

BʼITZ 46 Chjonte teya Jehová

^ taqik' 5 ¿Atpe maj in kubʼ tnaʼna qa tjunalxa ata? Qa ikju, ojtzqiʼn tuʼn Jehová tiʼ in bʼaj tiʼja ex taj tuʼn tonin tiʼja. Toj xnaqʼtzbʼil lu, kʼelel qnikʼ tiʼj tiʼ jaku bʼant tuʼna tuʼntzun miʼn tkubʼ tnaʼna qa tjunalxa ata. Ax ikx, kʼelel qnikʼ tiʼj tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn qonin kyiʼj erman in kubʼ kynaʼn qa kyjunalx ateʼ.

^ taqik' 5 Ma che kubʼ chʼixpet junjun bʼibʼaj.

^ taqik' 60 TQANIL KYIʼJ TILBʼILAL: In bʼin jun ermano o kyim t-xuʼjil kyiʼj audio tiʼj Tyol Dios ex kyiʼj uʼj.

^ taqik' 62 TQANIL KYIʼJ TILBʼILAL: In pon jun ermano tukʼil tmeʼjel visitaril jun ermano ma tijen ex in kubʼ kyyekʼin kykʼujlabʼil tiʼj.