وقىرمان ساۋالدارى
ەلشى پاۋىلدىڭ «زاڭ ارقىلى سول زاڭ ٷشىن ٶلى بولدىم» دەگەنى نەنى بىلدىرەدى؟
عالاتتىقتارعا 2:19 دا پاۋىل: «مەن قۇداي ٷشىن ٴتىرى بولايىن دەپ، زاڭ ارقىلى سول زاڭ ٷشىن ٶلى بولدىم»،— دەگەن.
پاۋىل ريمنىڭ عالاتيا پروۆينسياسىنداعى قاۋىمدارعا ٴبىر ماقساتتى كوزدەپ حات جازدى. ول جاقتاعى ماسىحشىلەردىڭ كەيبىرى جالعان ۇستازداردىڭ ىقپالىمەن جۇرگەن ەدى. ولار ادام قۇتقارىلۋ ٷشىن مۇسا زاڭىن ۇستانۋ كەرەك، ناقتىراق ايتساق، سۇندەتتەلۋ كەرەك دەپ ۇيرەتەتىن. ٴبىراق قۇداي سۇندەتتەلۋ ٴراسىمىن بۇدان ٵرى تالاپ ەتپەدى. سوندىقتان پاۋىل قيسىندى دالەلدەر كەلتىرىپ، ولاردىڭ جالعان ىلىمدەرىن جوققا شىعاردى جانە باۋىرلاستاردىڭ يسا ٴماسىحتىڭ تولەم قۇرباندىعىنا دەگەن سەنىمدەرىن قاتايتتى (عال. 2:4؛ 5:2). ونىڭ عالاتتىقتارعا 2:19 دا ايتقان سوزدەرى وسى تاقىرىپپەن تىكەلەي بايلانىستى ەدى.
كيەلى كىتاپتا ادام ولگەندە ەشتەڭە سەزبەيتىنى، وعان ەشتەڭە اسەر ەتپەيتىنى ايتىلعان (ۋاع. 9:5). پاۋىل «زاڭ ٷشىن ٶلى بولدىم» دەۋىمەن مۇسا زاڭى بۇدان ٵرى وعان اسەر ەتپەيتىنىن ايتقىسى كەلگەن ەدى. ٴبىراق تولەم قۇرباندىعىنا سەنگەندىكتەن، ول ەندى «قۇداي ٷشىن ٴتىرى» ەدى.
پاۋىل نەنىڭ ارقاسىندا «زاڭ ٷشىن ٶلى بولىپ،» «قۇداي ٷشىن ٴتىرى» بولدى؟ تارماقتا «زاڭ ارقىلى» دەلىنگەن. بۇل سوزدەردى ايتپاس بۇرىن پاۋىل: «ادام زاڭدى ۇستانۋ ارقىلى ەمەس، ٴماسىح يساعا سەنۋ ارقىلى عانا ٵدىل دەپ جاريالانادى»،— دەگەن (عال. 2:16). ارينە، مۇسا زاڭى ماڭىزدى ٴرول اتقاردى. پاۋىل ايتقانداي، زاڭ «ۋادە ەتىلگەن ۇرپاق كەلگەنشە، كۇنالاردى ايقىن ەتۋ ٷشىن قوسىپ بەرىلگەن» (عال. 3:19). كۇناكار، كەمەلسىز ادامداردىڭ ەشبىرى مۇسا زاڭىن ٴمىنسىز ۇستانا الماعاندىقتان، ولارعا ٴبىرجولا شالىناتىن كەمەلدى قۇرباندىق قاجەت ەدى. وسىلاي زاڭ ادامداردى «ۇرپاققا»، ياعني ماسىحكە الىپ كەلدى. ەگەر ولار يسا ماسىحكە سەنسە، قۇدايدىڭ الدىندا ٵدىل دەپ جاريالاناتىن (عال. 3:24). پاۋىل مۇسا زاڭى ارقىلى يسانى قابىلداپ، وعان سەندى. وسىلايشا ول ٵدىل دەپ جاريالاندى. دەمەك، ول «زاڭ ٷشىن ٶلى بولدى»، ال «قۇداي ٷشىن ٴتىرى بولدى». بۇدان بىلاي وعان زاڭنىڭ ەمەس، تەك قۇدايدىڭ بيلىگى جۇرەتىن بولدى.
پاۋىل ريمدىكتەرگە جازعان حاتىندا دا بىلاي دەگەن: «باۋىرلاستارىم، سەندەر دە ٴماسىحتىڭ ٴتانى ارقىلى زاڭ ٷشىن ولدىڭدەر... ال ەندى كەزىندە ٴبىزدى قۇرساۋىندا ۇستاعان زاڭ ٷشىن ٶلىپ، ودان بوسادىق» (ريم. 7:4، 6). بۇل تارماقتا دا، عالاتتىقتارعا 2:19 دا دا پاۋىل ادامنىڭ زاڭدى بۇزعانى ٷشىن ولىمگە كەسىلۋى جايىندا ايتپادى. قايتا، سول زاڭنان ازات بولۋ جايلى ايتتى. بۇدان بىلاي زاڭ پاۋىلعا، وزگە ماسىحشىلەرگە بيلىك جۇرگىزبەيتىن. ويتكەنى ٴماسىحتىڭ تولەمىنە سەنگەندىكتەن ولار ازات بولدى.
