1. Pingo watwero poro Catan ki ladwar?

LADWAR bedo ki yub acel keken​—me mako nyo neko lee ma en tye ka dwaro. En twero tic ki owic mapatpat, kit macalo kinyuto kwede i Baibul. (Yubu 18:8-10) Ladwar twero bito lee nining wek omok i owicce? En kong ngiyo lee man maber. Lee meno maro wot kwene? Gin ango ma lee-ni maro? Owic mene ma twero makone atura? Catan tye calo ladwar meno. En ngiyowa ki diro. En neno ka ma wawoto iye ki gin ma wamaro. I nge meno en yero owic ma tamo ni twero makowa atura ma pe wayubbe. Kadi bed kit meno, Baibul cuko cwinywa ni ka Catan omakowa, pud watwero bwot. Baibul bene pwonyowa kit me gwokke wek pe wamok i owic magi.

2. Owic aryo mene ma Catan tiyo kwede maber adada?

² Owic aryo ma Catan tiyo kwede maber adada aye awaka ki woro. * Pi mwaki alip mapol, Catan dong otiyo ki kit magi maraco-ni me mako dano mapol. En tye calo ladwar winyo ma bito winyo me moko i owic nyo obwo. (Jab. 91:3) Ento pe mitte ni Catan omakwa i owicce. Pingo? Pien Jehovah otyeko nyutiwa owic ma Catan tiyo kwede.​—2 Kor. 2:11.

3. Pingo Jehovah oweko kicoyo i Baibul labol pa jo mogo?

³ Yo acel ma Jehovah pwonyowa kit ma awaka ki woro rac kwede aye ki tittiwa jami mutimme i kom luticce mogo. Wabineno kit ma Catan omako kwede kadi wa jo ma onongo gutiyo pi Jehovah pi mwaki mapol. Tika man tyen lokke ni pe watwero  gwokke ki i owic me woro ki awaka? Pe tye kit meno. Jehovah oweko kicoyo labol magi i Baibul “me cikowa.” (1 Kor. 10:11) En ngeyo ni waromo nongo pwony ki i labol me cikowa magi wek okonywa me gwokke ki i owic pa Catan.

4. Ngo ma twero timme i komwa ka wadoko jo ma wakke?

⁴ Catan mito ni wadong cwiny me awaka ma pe opore. En ngeyo ni ka waweko awaka ma pe opore odongo i cwinywa, wabidoko calo en dok wabikeng kwo ma pe tum woko. (Car. 16:18) Pi meno, lakwena Paulo ociko ni ngat moni twero “kette malo ki wakke, ci cut poto woko, lok loye macalo yam oloyo Catan.” (1 Tem. 3:6, 7) Man twero timme i kom ngat mo keken i kinwa, kadi bed pud wanongo batija nyen nyo dong watiyo pi Jehovah pi mwaki mapol.

5. Kit ma kinyuto kwede i Latitlok 7:16, 20, ngat mo twero nyuto cwiny me awaka nining?

⁵ Jo ma luwakke gubedo bene luworo. Catan temo bwolowa wek watam pi mitiwa ma loyo gin ma Jehovah mito, tutwalle ka watye ka kato ki i peko. Me labolle, tika nino mo kikok i komi gobagoba? Nyo mono ngat mo oteri marac? Catan cwinye bibedo yom adada ka kiniga omaki i kom Jehovah nyo dulle. Dok Larac-ci mito ni itam ni yo acel keken me cobo peko meno aye me timo jami i yo ma ineno ni ber piri me ka lubo tira ma Jehovah omiyo i Lokke.​—Kwan Latitlok 7:16, 20.

6. Gin ango ma ipwonyo ki i labol pa laminwa mo ma i lobo Netherlands?

⁶ Nen kong labol pa laminwa mo ma bedo i lobo Netherlands ma okeco adada pi goro pa utmege mukene. En omoko tamme pe me ribbe ki utmege magi. En owaco ni: “Onongo awinyo calo atye kena dok pe atwero loko nenona i kom utmege magi. Awaco ki cwara ni omyero wakob i kacokke mukene.” Ci en oneno purogram me JW Broadcasting^® me Marci 2016. Purogram meno omiyo tam mogo ma twero konyowa me kanyo roc pa jo mukene. Laminwa otito ni:  “Aneno ni onongo mitte ni abed mwol dok anen goro ma an bene atye kwede me ka tamo ni omyero alok kit pa omege ki lumege me kacokke. Purogram man okonya me keto cwinya i kom Jehovah kacel ki twerone me loc.” Tika ineno lok ma pire tek kany? Ka itye ki peko, medde ki keto tammi i kom Jehovah. Lege wek okonyi me neno jo mukene kit ma en bene nenogi kwede. Woru ma i polo neno gorogi; ento en tye atera me timmigi kica. En mito ni in bene itim kit meno.​—1 Jon 4:20.

7. Gin ango ma otimme i kom Kabaka Ujia?

⁷ Awaka oweko Kabaka Ujia me Juda okwero winyo tira ci oette me timo gin mo ma onongo pe myero otim. Ujia otimo jami mabeco mapol. En oloyo lweny mapol, onongo tye lapur ma ladiro adada, dok bene ogero boma mapol ki odi ma wigi ocudo malo. ‘Lubanga me ada ogoyo laane i kome.’ (2 Tekwaro 26:3-7, 10) Baibul waco ni, “Ento kadi bed en obedo tek, obedo ki cwiny me wakke i iye, ma okelo can i kome kene.” Jehovah onongo con owaco ni lulamdog keken aye myero guwang odok eceta i ot pa Lubanga. Ento Kabaka Ujia otimo gin ma onongo en pe ki twero me timone ci odonyo i ot pa Lubanga ka wango odok eceta. Jehovah cwinye pe obedo yom i kom laco ma lawakke-ni ci opwode ki weko dobo poto i kome. Ujia obedo ladobo nio wa i nino me tone.​—2 Tekwaro 26:16-21.

8. Ma lubbe ki 1 Jo Korint 4:6, 7, watwero gwokke nining wek pe wadok luwakke?

⁸ Tika awaka twero weko wapoto i owic kit ma Ujia opoto kwede-ni? Nen kong labol pa omego ma nyinge José. En onongo tye latim biacara ma ladiro dok bene tiyo macalo laelda i kacokke. En onongo miyo pwony i gure me adwol ki gure madito, dok luneno me adwol onongo gipenyo tam ki bote. Ento en oye ni, “Onongo ageno ngec ma atye kwede kacel ki kerona. Onongo dong pe ajenge i kom Jehovah. Onongo atamo ni atek, pi meno akwero winyo tira ma Jehovah omiyo me cikka.” José otimo bal madit ci kiryeme woko ki i kacokke. Mwaki mogo mukato angec, kidwokke cen i kacokke. I kare-ni en waco ni: “Jehovah opwonya ni gin ma pire tek pe obedo rwom nyo mot me tic i kacokke, ento timo gin ma Jehovah mito.” Wiwa myero opo ni diro me tic mo keken ma watye  kwede nyo mot me tic mo keken ma wanongo i kacokke a ki bot Jehovah. (Kwan 1 Jo Korint 4:6, 7.) Ka wan luwakke, Jehovah pe bitic kwedwa.

9. Woro oweko Catan kacel ki Kawa gutimo gin ango?

⁹ Ka watamo i kom woro, ci pol kare watamo i kom Catan Larac-ci. Macalo lamalaika pa Jehovah, en nen calo onongo tye ki mot me tic mapol. Ento en pe oyeng ki mot magi. En onongo mito woro ma Jehovah keken aye opore me nongone. Catan mito ni wabed calo en, pi meno en weko wawinyo calo jami ma watye kwede pe romowa. Acakkine me timo meno obedo i kare ma en oloko ki Kawa. Ki mar, Jehovah onongo omiyo bot Kawa ki cware jami mabeco mapol me acama​—“yadi ducu ma tye i poto,” mapat ki acel keken. (Acak. 2:16) Kadi bed kit meno, Catan obwolo Kawa me tamo ni en myero ocam nyig yat acel ma kigengo-ni. Kawa onongo pe oyeng ki jami ma en tye kwede; en onongo mito makato. Wangeyo gin mutimme i nge meno. Kawa otimo bal ci lacen oto woko.​—Acak. 3:6, 19.

10. Woro odoko owic nining bot Kabaka Daudi?

¹⁰ Jehovah omiyo ki Kabaka Daudi jami mapol ma i kine onongo tye iye lonyo, loc macalo kabaka ki loyo lweny. Daudi obedo ki pwoc madit adada oweko en owaco ni mot pa Jehovah onongo “pol makato ma pe gitwero kwano welgi!” (Jab. 40:5) Ento lacen Daudi odongo cwiny me woro ci onongo mito makato ma Jehovah omiye-ni. Kadi bed Daudi onongo tye ki mon mapol, en oweko miti ma pe opore pi dako pa laco mukene odongo i cwinye. Dako man obedo Bat-ceba, dok cware onongo kilwongo ni Uria ma jo Kit. Ki cwiny me woro, Daudi orwatte i buto ki Bat-ceba, ci dako-ni oyac woko. Gin ma Daudi otimo-ni onongo rac adada, ento dok omedo ki timo marac loyo meno. Daudi oketo yub ni omyero kinek Uria woko! (2 Cam. 11:2-15) Ngo ma onongo Daudi tye ka tamone? Tika en otamo ni Jehovah onongo pe twero neno? Kadi bed Daudi onongo otiyo pi Jehovah pi mwaki mapol, en odongo cwiny me woro dok meno okele pekki mapol. Lacen, Daudi oye balle dok ongut. Pud dong oyomo cwinye adada ni Jehovah otimme kica!​—2 Cam. 12:7-13.

11. Ma lubbe ki Jo Epeco 5:3, 4, ngo ma twero konyowa me lweny ki cwiny me woro?

 ¹¹ Gin ango ma wapwonyo ki i labol pa Daudi? Wapwonyo ni waromo gwokke ki cwiny me woro ka wamedde ki nyuto pwoc pi jami ducu ma Jehovah omiyo botwa. (Kwan Jo Epeco 5:3, 4.) Omyero wayeng ki jami ma watye kwede. Ka wacako kwano Baibul ki ngat mo, watwero pwonye me tam i kom gin mo acel maber ma Jehovah omine ci wacuko cwinye me pwoyo Jehovah pire. Ka ngat mo otimo meno nino ducu pi cabit acel, ci nongo en opwoyo Jehovah pi jami abiro mapatpat. (1 Tec. 5:18) Tika in bene itimo gin mo marom? Ka ilwodo jami ducu ma Jehovah otimo piri, man bikonyi me bedo ki pwoc. Dok ka ibedo ngat ma miyo pwoc, ibiyeng bene ki jami ma itye kwede. Ka iyeng ki jami ma itye kwede, ci pe ibidoko laworo.

12. Gin ango ma Juda Lakeriot otimo i kare ma doko laworo?

¹² Pien Juda Lakeriot odoko laworo, en otimo gin mo marac adada ci odobo Yecu. Juda onongo pe obedo dano marac i acakkine. (Luka 6:13, 16) Yecu oyere macalo lakwenane. Yecu onongo genne, pien Juda aye onongo gwoko canduk me lim. Yecu kacel ki lukwena mukene onongo gitiyo ki cente meno me culo pi jami ma mitte i ticgi me tito kwena. Cente meno onongo tye calo mot ma wamiyo i kare-ni me cwako ticwa ma kwako wi lobo ducu. Ento i nge kare mo, Juda ocako kwalo cente, kadi bed en onongo owinyo Yecu ciko dano tyen mapol i kom doko luworo. (Mar. 7:22, 23; Luka 11:39; 12:15) Juda ocayo tira pa Yecu magi woko.

13. I kare mene ma woro pa Juda onen woko ka maleng?

¹³ Juda onyuto ka maleng ni en odoko laworo i yub mo ma otimme ma onongo dong to pa Yecu cok. Yecu ki lupwonnyene, ma i kine onongo tye iye Maliam ki laminne Marita, onongo gitye wele pa Cimon ladobo. I kare ma gitye ka cam, Maliam oa malo ci oonyo i wi Yecu moo mo ma ngwece kur dok welle tek adada. Juda ki lupwonnye mukene-ni cwinygi ocwer matek. Lupwonnye mukene-ni nen calo gutamo ni cente me moo meno omyero kiti kwede me konyo lucan. Ento Juda cwinye ocwer pi tyen lok mapat. “En yam lakwo,” dok onongo mito kwalo cente meno ki i canduk lim. Lacen, kit ma Juda onongo dong odoko laworo-ni, en odobo Yecu pi cente mo manok.​—Jon 12:2-6; Mat. 26:6-16; Luka 22:3-6.

14. Luot mo guketo i tic pwony ma nonge i Luka 16:13 nining?

¹⁴ Yecu opoyo wi lulub kore i kom lok ada man ni: “Pe itwero tic pi Lubanga ka dok pi lim bene.” (Kwan Luka 16:13.) Lok man pud tye ada wa i kare-ni. Me labolle, nen kong kit ma luot mo i lobo Romania guketo lok pa Yecu meno i tic. Kimiyogi tic mo pi tutunu i lobo mo mulony. Gin guye ni: “Onongo watye ki lon madit adada me acula i beng, dong i acakkine watamo ni tic man obedo mot ma oa ki bot Jehovah.” Ento onongo tye peko mo acel. Ka onongo guye dog tic man, ci onongo pe gibibedo ki cawa muromo me tic pi Jehovah. I nge kwano pwony ma wiye tye ni “Bed Lagen ki Cwiny Acel” ma okatti i Wi Lubele me Agucito 15, 2008, gin gumoko tamgi. Gutito ni: “Ka onongo ni wacit i lobo mukene wek wati cente madwong kun nongo weko bedo tek adada me tic pi Jehovah, ci meno nyuto ni watwa ki Jehovah pe obedo gin ma pire tek loyo i kwowa. Onongo wangeyo maber ni watwa ki Jehovah pe bibedo maber.” Pi meno gukwero dog tic man woko. Ngo mutimme? Omego-ni onongo tic i lobogi ma onongo twero culo pi jami ducu ma mitte  pigi. Dakone owaco ni: “Jehovah kare ducu konyo luticce.” Luot man cwinygi yom ni guweko Jehovah aye obedo Laditgi ento pe cente.

15. Pingo watwero bedo ki gen matek ni waromo bwot ki i owic pa Catan?

¹⁵ Ngo ma myero watim ka waniang ni wadongo cwiny me awaka nyo woro? Watwero bwot ki i owic magi! Paulo owaco ni jo ma Catan “onongo yam omakogi” pud gitwero bwot ki i owic pa Larac-ci. (2 Tem. 2:26) Man aye gin ma otimme i kom Daudi. En owinyo tira magwar ma oa ki bot Natan, ongut i kom cwiny me woro ma onongo tye kwede, dok oyubo watte ki Jehovah. Wi pe owil ni, Jehovah tek loyo Catan. Pi meno, ka wajolo kony pa Jehovah, watwero bwot ki i owic mo keken ma Catan ociko.

16. Ngo ma bikonyowa me gwokke ki i owic pa Catan?

¹⁶ Ngene kene ni, me ka bwot ki i owic pa Catan, omyero wagwokke ki iye. Watwero timo man ki kony pa Lubanga keken. Ento pe omyero watam ni watek tutwal ma pe wabidongo cwiny me woro nyo awaka! Kadi wa jo ma dong gutiyo pi Jehovah pi mwaki mapol gudongo cwiny me awaka nyo woro. Pi meno, leg Jehovah nino ducu wek okonyi me niang ka kit maraco magi ocako gudo tammi ki jami ma itimo. (Jab. 139:23, 24) Tute matek pe me doko laworo nyo lawakke!

17. Gin ango ma bitimme i kom lamonewa Catan Larac-ci cokcok-ki?

¹⁷ Catan obedo ladwar dong pi mwaki alip mapol. Ento macok cok-ki, kibitweye ci i agikkine kibineke woko. (Yabo 20:1-3, 10) Watye ka kuro kare meno. Nio wa i kare meno, omyero wabed ma wangwa bit me neno owic pa Catan. Ti matek wek awaka nyo woro pe odong i cwinyi. Mok tammi me ‘lweny matek ki Catan, ci en biringi woko.’​—Yak. 4:7.