1. Ɔdiya nɛ alɔ lɔfu lɛ Ebilii gbla ofitɛ a?

OFITƐ bi ɔdā ekponu ipu ɔtu foofunu, anu kē wɛ ō kwu ɛ́bɛ́ amāŋ ō jɛ ɔ ŋmo a. Ɛgɛ nɛ ɔcɛ éyi ŋma ipu ācɛ nōo nyɔ i ta Ujobu ɔtu kwu ɔwɛ ku ɛkɛmgbɛ ka a, ofitɛ lɔfu yuklɔ mla ukpa ɛyɛɛyɛyi. (Ujób. 18:8-10) Ɛgɛnyá nɛ ofitɛ lɔfu pla ɛ́bɛ́ cɛɛ kóō gwo tu ipu ukpa ku nu a? Ó géē jé odee lɛyikwu ɛ́bɛ́ a. Imi nōó gē nyɔ a? Ɔdi gē hɛ ɔ ɔtu a? Ukpa nyá lɔhi fiyɛ duu ō bi yuklɔ a? Ebilii lɛbɛɛka ofitɛ ɔɔma. Ó gē jé odee lɛyikwu alɔ lɔɔlɔhi. Ó gē jé ɛga nɛ alɔ gē nyɔ mla ɔdā nōo hɛ alɔ ɔtu fiyɛ duu a. Cɛɛ ó géē bi ukpa nɛ ó leyice kōó géē kwu alɔ eko nɛ alɔ i leyice ŋ ma le yuklɔ. Amáŋ, Ubáyíbu ta alɔ ɔtu kwu ɔtu ka ɔdaŋ nɛ ó kóō lɛ alɔ kwu naana, ó tɔɔtɛ ku alɔ kwu gla kpɔ. Ó klla nwu alɔ ɛgɛ nɛ alɔ géē leyi kwɛɛcɛ o ya ɛɛ kóō kwu alɔ ŋ.

2. Ukpa ɛpa nyá nɛ Ebilii gē bi le yuklɔ lɔɔlɔhi a?

² Ukpa ɛpa nōo gē yuklɔ lɔɔlɔhi nɛ Ebilii gē bi le yuklɔ a wɛ ɔbɔɔcɛ ō ya mla eyī ō kwu ɔdā. * Ŋmiifi ihayi alɛwa, Ebilii bi uce obɔbi ō ya nyā le yuklɔ lɔɔlɔhi ɛ. Ó lɛbɛɛka ɔcɛ nōo i lɛ ukpa taajɛ kóō kwu igbanɔ amāŋ gē pla ɔ gā ipu ukpa a. (Aíjē 91:3) Amáŋ Ebilii i cika ō kwu alɔ gla gɛ ŋ. Ɔdiya a? Ohigbu ka Ujehofa lɛ aɔdā nɛ Ebilii gē bi le kwu ācɛ a mafu lɛ alɔ ɛ.​—2 Ukɔ́r. 2:11.

3. Ɔdiya nɛ Ujehofa ya ɔ tɔɔtɛ kéē lɛ aocabɔ mafu ku ācɛ nōo gbɔɔ ō ya obɔɔcɛ mla eyī ō kwu ɔdā ta taajɛ ipu Ubáyíbu a?

³ Ujehofa gē nwu alɔ ɛgɛ nɛ ɔbɔɔcɛ ō ya mla eyī ō kwu ɔdā  bɔbi nɛhi lɛ a, ŋma lɛ ō da alɔ ɔdā nōo ya da ācɛ ōhī nōo ya lɛ a, o ya ɛɛ ku alɔ ya ɛdɔ inyileyi ɔɔma néē ya a ŋ. Alɔ géē má ɛgɛ nōó tɔɔtɛ lɛ Ebilii kóō kwu ācɛ nōo gba Ujehofa ɛ̄gbā ihayi alɛwa ipu ukpa ku nu a. Ɛnyā wɛ ka ó gáā tɔɔtɛ ku alɔ lɛ abɔ ci ɔbɔɔcɛ ō ya amāŋ eyī ō kwu ɔdā gla ŋ? Ehee. Ujehofa lɛ ɔ ya tɔɔtɛ kéē lɛ aocabɔ mafu nyā ta taajɛ ipu Ubáyíbu kóō “wɛ ɔdā ō pi alɔ ahɔ̄.” (1 Ukɔ́r. 10:11) Ó jé ku alɔ lɔfu nwu ɛlā ŋma anu, lɛyikwu ɛgɛ nɛ alɔ géē kwu ŋma ukpa ku Ebilii a.

4. Ɔdi gáā ya da alɔ ɔdaŋ ku alɔ gbɔɔ ō yɔbɔɔcɛ a?

⁴ Ebilii dɔka ku alɔ gbɔɔ ō yɔbɔɔcɛ. Ó jé ku ɔdaŋ ku alɔ gbɔɔ ō yɔbɔɔɔɛ, alɔ géē lɛbɛɛka anu, klla i gáā lā oyeeyi opiyoo ŋ. (Aíit. 16:18) Ohigbu ɛnyā, Upɔlu tu ukɔ́ ku ɔcɛ lɔfu gbɔɔ ō “nū pitīī ipú ɔbɔ́cɛ nɛ Ɔwɔicō géē ŋmó ɔ ɛpɔ̄bí bɛ̄ɛka ebilíi a.” (1 Utím. 3:6, 7) Ɔɔma lɔfu ya da oduuma ku alɔ gla, ɔdaŋ ku alɔ kóō wɛ ɔcɛ ɛyipɛ ipu ɔkwɛyi a o, amāŋ ku alɔ humayi gba Ujehofa ɛ̄gbā ŋmiifi ihayi alɛwa ɛ.

5. Oŋma ɛlā nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ɔ̄cokóītá 7:16, 20 a, ɛgɛnyá nɛ ɔcɛ lɔfu gbɔɔ ō mafu ka ó wɛ ɔcɛ ō yɔbɔɔcɛ a?

⁵ Ācɛ ō yɔbɔɔcɛ wɛ ācɛ ō gbɛla iyi uwa foofunu. Ebilii gē ceyitikwu ku alɔ gbɛla iyi alɔ foofunu fiyɛ ɛgɛ nɛ alɔ gē gbɛla lɛyikwu Ujehofa, ofiyɛ duu eko duuma nɛ alɔ yɔ ipu unwalu. Ocabɔ mafu, ó lɛ ɔcɛ duuma nōo ka ka ya odee nōó wɛ awɔ ya ɔdā ɔɔma a ŋ? Amāŋ é ya ɛlā mla uwɔ bɔbi bɔbi jeeje ɛ? Ebilii géē gweeye nɛhi ō má ku a yɔ i cɔnu mla Ujehofa amāŋ ayinɛ uwɔ. Ebilii kéē i dɔka ku a gbɛla ka ɔwɛ foofunu nɛ a gáā bu unwalu a gla a, wɛ ō ya odee ɔwɛ ku abɔyi uwɔ ikɔkɔ ō yɛce ɔwɛ nɛ Ujehofa gē mafu gā uwɔ ipu Ɛlā ku nu a.​—Jé Ɔ̄cokóītá 7:16, 20.

6. Ɔdi nɛ a lɔfu nwu ŋma ocabɔ ku ɔyinɛ alɔ nɔnya éyi nōo lā ipu Netherland a?

⁶ Leyi yɛ ocabɔ mafu ku ɔyinɛ alɔ nɔnya nōo lā ipu Netherland, nōo gbɔɔ ō cɔnu mla ācɛ ɔhá nɛ inyileyi ku uwa gē lɛ abɔ kwu ɔ iyē a. Ó le miya ku anuɔ i gáā lɛ ɔdā duuma ō ya mla ācɛ ɔɔma gɛ ŋ. Ó kahinii: “Ɔtu ya um bɛɛka um yɔ foofu um, nɛ um klla gáā je  ya uwa ɛhi gla ŋ. N le da ɔba um ku alɔ le yɛ gā ujɔ ɔhá.” Anu ó gáā lɛ ōmiya ku JW Broadcasting^® ku Ɔya Ɔmɛta ku ihayi ku 2016 má a. Ōmiya ɔɔma kɛla lɛyikwu ɔdā ōhī nɛ ɔcɛ lɔfu ya, eko duuma nɛ ācɛ lɛ ɔdā nōó he alɔ ɔtu ŋ ma ya. Ɔyinɛ alɔ nɔnya a kahinii: “N má ku um cika ō ta iyi um waajɛ mla ō gbɛla lɛyikwu inyileyi ku um, ikɔkɔ ō ceyitikwu ya ku um pi ayinɛ alɔ nɔnyilɔ mla ayinɛ alɔ nɔnya ipu ujɔ abɔ a. Ōmiya ɔɔma ta um abɔ ku um lɛ ɔtu ku um kwu Ujehofa, mla ō jé ku Ujehofa lɛ íkwu ō da alɔ ɔdā nɛ alɔ cika ō ya a.” Ɛyi ɛlā a ta uwɔ eyī peee? Eko duuma nɛ a lɛ unwalu, bēē gbɛla lɛyikwu Ujehofa. Ba ɔ ɛbɔ kóō ta uwɔ abɔ ku a leyi má ācɛ ɔhá ɔwɛ nɛ ó gē leyi má uwa a. Adā uwɔ nōo yɔ ɔkpanco a gē má inyileyi néē gē ya a, amáŋ ō kē le tutu ō je ya uwa ɛhi. Ó dɔka ku a ya ɛgɔɔma duu.​—1 Ujɔ́n. 4:20.

7. Ɔdi ya da Usiya nōo wɛ ɔcɛ́ a?

⁷ Ohigbu ku Usiya nōo wɛ ɔcɛ́ a gbɔɔ ō yɔbɔɔcɛ a, ó jahɔ tu ukɔ́ ŋma ɛgiyi ācɛ ɔhá ŋ, ɛnyā kē cɛ lɛ ɔ nyɔ i lɛ ɔdā nɛ ó cika ō ya ŋ ma ya. Usiya wɛ ɔcɛ nōo jé ō ya odee lɔɔlɔhi. Ó yale ipu ɔgbɛfu alɛwa, gwo aigeli alɛwa, klla lɛ ajɛ ku ɛhɔ alɛwa. ‘Ɔwɔico ɔkwɛyi a cɛ̄ lɛ ɔ́ jɛ̄ gɔbū ipú ɔdā dóódu nɛ̄ ó gē yá ā.’ (2 Úklɔ́ 26:3-7, 10) Ubáyíbu kahinii: “Amáŋ, eko nɛ̄ Usíya le ɔfú lɛ nɛ̄hi ā, ó gbɔɔ́ ō yɔ́bɔ́ɔcɛ, nōo wɛ ɔkwu kú ífi kú nū ā.” Ujehofa lɛ íne kwaajɛ ku acogwɛɛya foofunu cika ō nyɔ i yi ɔtulali ɔla ipu agbliihɔ a. Amáŋ Usiya nōo wɛ ɔcɛ́ a lɛ ɔdā nɛ ó cika ō ya ŋ ma ya, anu ó le ta ipu agbliihɔ a nyɔ i lɛ ɔtulali yi ɛyi ede a. Ɔdā nɛ ó ya ɔɔma i he Ujehofa ɔtu ŋ, anu ó ya ku ɔcɛ ō yɔbɔɔcɛ ɔɔma kóō lɛ agwu lɛ a. Usiya wɛ ɔcɛ ō lɛ agwu jaa gbo ɛ̄cī nɛ ó kwū a.​—2 Úklɔ́ 26:16-21.

8. Ɛgɛnyá nōo yɛce ukɔ́ nōo yɔ ipu ɔkpá ku 1 Ācɛ Ukɔ́rīnti 4:6, 7, gáā ta alɔ abɔ ku alɔ lɛ abɔ ci ɔbɔɔcɛ ō ya a?

⁸ Alɔ lɔfu gbɔɔ ō yɔbɔɔcɛ klla biya íne bɛɛka Usiya gla a? Leyi yɛ ocabɔ mafu ku José ɛ. Ó wɛ ɔcɛ nōo yɔ i ya lɔɔlɔhi ipu ɔhi ō ta, klla wɛ ɔnyakwɔcɛ ku ujɔ néē gē lɛ ojilima ce ɔ nɛhi. Ó gē ya ɛlā ō ka tɛɛcɛ ipu ojileyi nɛŋcɛ mɛmla ojileyi nɛhi, ācɛ ō leyi kwu usɛkut kē i nyɔ i ta ɔ kóō ta uwa ukɔ́. José kahinii: “Amáŋ, n kpɔtuce ɔdā ō jé ku um mla ɔdā nɛ um má ipu oyeeyi ɛ. Ń kpɔtuce Ujehofa ŋ. N gbɛla ku um lɔfu iyē, ohigbu ɛnyā, ń jahɔ tu ahɔ̄ ō pi ku Ujehofa mla ukɔ́ ku nu ŋ.” José lɛ ɔdobɔbi nɛhi éyi ya, anu é kwu u taajɛ ŋma ipu ujɔ a. Ihayi ōhī gáā le yɛ, é lɛ ɔ higwu wa ipu ujɔ cigbihi. Babanya ó kahinii: “Ujehofa le nwu  um ka ó wɛ ō lɛ ɛnɛɛnɛ ɛga foofunu wɛ ɔdā nōo cɛgbá a ŋ, amáŋ ɔdā nōo cɛgbá fiyɛ duu a wɛ ō ya ɔdā nɛ Ujehofa da alɔ ku alɔ ya a.” Alɔ bla ku ɛhi duuma nɛ alɔ lɛ, amāŋ uklɔ duuma néē je lɛ alɔ ku alɔ ya ipu ujɔ a ŋma ɛgiyi Ujehofa. (Jé 1 Ācɛ Ukɔ́rīnti 4:6, 7.) Ɔdaŋ ku alɔ wɛ ācɛ ō yɔbɔɔcɛ, Ujehofa i gáā bi alɔ yuklɔ ŋ.

9. Ɔdi nɛ eyī ō kwu ɔdā ya ku Ebilii mla Iifu kéē ya a?

⁹ Ɔdaŋ ku alɔ gbɛla lɛyikwu eyī ō kwu ɔdā, Ebilii gē wa ipu ɔtu ku alɔ a. Abɔ ó wɛ éyi ku alelekwu otɛhɔ ku Ujehofa a, ó teyi peee ka ó lɛ ɛnɛɛnɛ ɛga alɛwa. Amáŋ ɔɔma i jɛ ɔ ŋ. Ó dɔka kéē je ɛ̄gbā nōo wɛ aku Ujehofa foofunu a lɛ ɔ. Ebilii dɔka ku alɔ lɛɛbɛka anu a, ohigbu ɔɔma, ó gē ceyitikwu ya ku aɔdā nɛ alɔ lɛ a kóō jɛ alɔ ŋ. Eko aflɛyi nɛ ó ceyitikwu ya ɛnyā a wɛ eko nɛ ó kɛla lɛ Iifu a. O bu ipu ihɔtu, Ujehofa lɛ ɔ ya tɔɔtɛ ku Iifu mla ɔba nu kéē lɛ ɔdole alɛwa néē géē lé nipu ŋma “ikpō ɔcí dóódu kú ipú ɛhɔ̄ ā,” amáŋ ikpo ɔcí éyi foofunu néē gáā lé ŋma anu ŋ ma. (Ohút. 2:16) Naana a, Ebilii lɛ Iifu pla kóō gbɛla ka ó cika ō lé ŋma ikpo ɔcí nɛ Ɔwɔico da uwa kéē hii lé ŋ ma. Ɔdā nɛ Iifu lɛ a i jɛ ɔ eyī ŋ, ó dɔka ɔdā nōo fiyɛ ɔɔma. Alɔ jé ɔdā nōo wɛ oŋmɛyi ku ɔdā nɛ ó ya a. Iifu lɛ íne biya, anu ó gáā gekwū igbihaajɛ a.​—Ohút. 3:6, 19.

10. Ɔdi ya eko nɛ Udefidi kwu piya ɔcɛ ō leyi kwu ɔdā a?

¹⁰ Ujehofa je aɔdā alɛwa lɛ Udefidi, é kē lɛ ō ya mla aɔdā agbenu, ɔcɛ́ ō lé, mla ō yale ɔgbɛfu. Ɛhi nɛ Ujehofa ya Udefidi a jɛ ɔ eyī nɛhi, ó kóō ka abɔyi ka ó “gáā ka uwá tɛ́ɛcɛ dúúdú glá ŋ́.” (Aíjē 40:5) Amáŋ, Udefidi gbɔɔ ō ya eyī ō kwu ɔdā, ó gbɔɔ ō dɔka ɔda alɛwa fiyɛ ɛ̄nɛ̄ Ujehofa je lɛ ɔ a. Naana nɛ Udefidi lɛ anya alɛwa a, ó gbɔɔ ō lɛ unwu ō yɔ mla ɔnyā ɔcɛ ɔhá, naana nɛ Ujehofa ka ku ɔdā ɛgɔɔma i lɔhi ŋ ma. Ɔcɛnya a wɛ Ubatssɛba, ɔba nu kē wɛ Uriya ɔcɛ ku Uhɛti. Udefidi lɛ ikpo ku Ubatssɛba ce, anu ó lɛ ipu yɔ a. Ɔdā nɛ Udefidi ya nyā bɔbi nɛhi, amáŋ ó klla lɛ ɔdā nōo bɔbi fiyɛ ɔɔma ya kpɔ. Udefidi lɛ ōmiya ya kéē kwu Uriya u ŋmo! (2 Usám. 11:2-15) Ɔdi nɛ Udefidi yɔ i gbɛla a? Ó gbɛla ka Ujehofa i má ɔdā nɛ ó ya ŋ nɛɛ? Naana nɛ Udefidi gba Ujehofa ɛ̄gbā kpaakpa ŋmiifi ihayi alɛwa ɛ ma, ó kwu piya ɔcɛ ō leyi kwu ɔdā, ɛnyā kē cɛ lɛ ɔ má owe nɛɛnɛhi. Igbihaajɛ, Udefidi lɛ íne obiya ku nu ka tɛɛcɛ, klla kwu piyabɔ. Ɛgɛ nɛ Ujehofa je aɔdobɔbi nɛ ó ya a ya ɔ ɛhi lɛ a, wɛ ɔdā nōo jɛ ɔ eyī nɛhi!​—2 Usám. 12:7-13.

11. Oŋma ɛlā nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ācɛ Ɛ́fēsɔsi 5:3, 4 a, ɔdi gáā ta alɔ abɔ ku alɔ hii wɛ ācɛ ō leyi ō kwu ɔdā ŋ ma?

 ¹¹ Ɔdi nɛ alɔ nwu ŋma ocabɔ mafu ku Udefidi a? Alɔ nwu ku ɔdaŋ ku ɔdā nɛ Ujehofa je lɛ alɔ a jɛ alɔ eyī, alɔ i gáā wɛ ācɛ ō leyi ō kwu ɔdā ŋ. (Jé Ācɛ Ɛ́fēsɔsi 5:3, 4.) Ɔdā nɛ alɔ lɛ a cika ō jɛ alɔ. Eko duuma nɛ alɔ gbɔɔ ō klɔcɛ ku Ubáyíbu mɛmla ācɛ, alɔ lɔfu nwu uwa kéē gbɛla lɛyikwu ɔdā olɔhi éyi nɛ Ujehofa je lɛ uwa a, cɛɛ kéē ta Ujehofa ahinya ku nu. Ɔdaŋ ku ɔcɛ gē ya ɔɔma ɛ̄cī doodu ipu alaadi éyi, ɔɔma wɛ ka ó lɛ ɔkɔ gba lɛyikwu ɔdā ahaapa ɛyɛɛyɛyi ɛ. (1 Utes. 5:18) A gē ya ɔdā ekponu ɔɔma? Ɔdaŋ ku a gbɛla lɛyikwu ɛjɛɛji ɔdā nɛ Ujehofa ya gā uwɔ a, ɔɔma géē ta uwɔ abɔ ku ɔdā nɛ ó ya gā uwɔ a kóō jɛ uwɔ eyī. Eko duuma nɛ a kē mafu ku odee gē jɛ uwɔ eyī, ɔdā nɛ a lɛ a géē jɛ uwɔ. Eko duuma nɛ a kē mafu ku ɔdā nɛ a lɛ a jɛ uwɔ, a gáā dɔka ō leyi kwu ɔdā nɛ á lɛ ŋ.

12. Ɔdi nɛ Ujudasi Iskariyɔti ya ohigbu ka ó kwu piya ɔcɛ ō leyi ō kwu ɔdā a?

¹² Ohigbu ku Ujudasi Iskariyɔti kwu piya ɔcɛ ō leyi kwu ɔdā a, ó lɛ ɔdobɔbi nɛhi éyi ya klla lɛ ibiyajɛ ya tu Ujisɔsi. Amáŋ, Ujudasi i tɛɛtɛ wɛ ɔcɛ obɔbi nóó. (Ulúk. 6:13, 16) Ujisɔsi fu ɔ kóō wɛ ɔyikpo ku nu. Ujisɔsi lɛ ɔtu ce ɔ nɛhi, ohigbu ku anu gē leyi kwu ikpati néē gē kpo ije tu ɔ a. Ujisɔsi mla ayikpo ku nu gē bi ije nyā le ya ɔdā nōo wɛ ɛgbá ku uwa ipu uklɔ ku ɔna ō ta a. Ó lɛbɛɛka ɛhi nɛ ācɛ gē je, ō bi le je otabɔ lɛyikwu uklɔ ku ɔna ō ta ipu oduudu ɛcɛ icɛ a. Amáŋ igbihi nɛ eko le gla ligii a, Ujudasi gbɔɔ ō wuwi, naana nɛ ó po Ujisɔsi pi ācɛ ahɔ̄ igbalɛwa kéē leyi ō kwu ɔdā ŋ ma. (Umák. 7:22, 23; Ulúk. 11:39; 12:15) Ujudasi leyi gwu ahɔ̄ ō pi nyā bonu.

13. Eko nyá nɛ Ujudasi gáā mafu ka ó wɛ ɔcɛ ō leyi ō kwu ɔdā a?

¹³ Eko kpii gbɔbu ɛɛ kéē ŋmo Ujisɔsi a, Ujudasi le mafu ka ó wɛ ɔcɛ ō leyi ō kwu ɔdā. Ujisɔsi mla ayikpo ku nu mɛmla Umeri mla ɔyinɛ nu nɔnya Umata le yɛ kē nyɔ i má Usayimɔni nōo wɛ ō lɛ agwu a. Ɛpleeko néē yɔ i lé ɔdole a, Umeri le canjɛ lɛ ɔtulali nōo gbɔɔla nɛhi tu Ujisɔsi ɛyi. Ujudasi mla ayikpo ɔhá a le cɔnu nɛhi. Ɔtu lɔfu ya ayikpo ɔhá a kē lɔfu bi ije ɔɔma le yuklɔ lɔɔlɔhi ipu uklɔ ku ɔna ō ta. Amáŋ ɔdā nōo yɔ ipu ɔtu ku Ujudasi a wɛ ɛyɛɛyi. Ó “wɛ uwī,” ó kē dɔka ō je ije uwi ŋma ipu ikpati néē gē kpo ije tu ɔ a. Ohigbu ku Ujudasi kwu piya ɔcɛ ō leyi ō kwu ɔdā a, ó lɛ ibiyajɛ ya tu Ujisɔsi ohigbu ije.​—Ujɔ́n. 12:2-6; Umát. 26:6-16; Ulúk. 22:3-6.

14. Ɔdi nɛ ɔba mla ɔnyā éyi ya ohigbu kē lɛyitaajɛ lɛ ukɔ́ nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ulúku 16:13 a?

¹⁴ Ujisɔsi ta ayikpo ku nu ɛlá kwu ɔkwɛyi okpɔcii nyā: “Aá gáā lɔfú cɛ̄ Ɔwɔicō mɛ́mla ije ɛhɔ̄ glá ŋ́.” (Jé Ulúku 16:13.) Ɛlā ɔɔma wɛ ɔkwɛyi. Ocabɔ mafu, má ɛgɛ nɛ ɔba mla ɔnyā éyi nōo lā ipu Romania a yuklɔ mla ɛlā nɛ Ujisɔsi ka a. Ó lɛ uklɔ éyi néē je lɛ uwa ō ya eko kpii ipu éwo nōo gbagbenu nɛhi. É kahinii: “Alɔ bi ubank ije nɛhi éyi, ohigbu ɛnyā eko aflɛyi a, alɔ gbɛla ku uklɔ a wɛ ɛhi ŋma ɛgiyi Ujehofa.” Amáŋ, ó lɛ unwalu éyi nōo yɔ. Ɔdaŋ kē cɛ ō yuklɔ a, é gáā lɛ eko nwune ō gba Ujehofa ɛ̄gbā ŋ. Igbihi néē lɛ ikpɛyi ɛlā nōo kahinii: “Maintain Loyalty With a Unified Heart” nōo yɔ ipu Ɔda Ō Gbaajɛ aku oyibo ku Ɔya Ɔmahaata 15, ku ihayi ku 2008 a jé a, é lɛ ōmiya ku uwa ya. É kahinii: “Ɔdaŋ ku alɔ le calɛ gā éwo ɔhá o ya ɛɛ ku alɔ ya ije nwune fiyɛ, nɛ ɛma ku alɔ mla Ujehofa gbɔɔ ō má owe, ɔɔma géē mafu ka ó wɛ ɛma ku alɔ mla Ujehofa wɛ ɔdā ocɛgbá fiyɛ duu ipu oyeeyi ku alɔ a ŋ. Alɔ kē jé kpɔcii ku ɛma ku alɔ mla Ujehofa géē má owe.” Ohigbu ɛnyā, é ta uklɔ a. Ɔdiya a? Ɔba a lɛ uklɔ má ipu éwo ku nu nōo jɛ ō ya ɛgbá ku uwa lɛ uwa. Ɔnyā a kahinii: “Ujehofa géē ta ācɛ nōo gē gba ɔ ɛ̄gbā a abɔ eko doodu.” Ɔba  mla ɔnyā nyā gweeye nɛhi kē kwu Ujehofa u piya Ɔkpani ku uwa, ikɔkɔ ije.

15. Ɔdiya nɛ alɔ lɔfu jé kpɔcii ka ó tɔɔtɛ ō kwu ŋma ukpa ku Ebilii a?

¹⁵ Ɔdi nɛ alɔ cika ō ya ɔdaŋ ku alɔ gáā le má, ku alɔ kwu piya ācɛ ō yɔbɔɔcɛ amāŋ ācɛ ō leyi ō kwu ɔdā a? Alɔ ya opiyabɔ gla! Upɔlu ka ka ācɛ néē Ebilii “kwú uwā gbɔbū” a lɔfu kwu ŋma ipu ukpa a. (2 Utím. 2:26) Ɔɔma wɛ ɔdā nōo ya da Udefidi a. Ó jahɔ tu ukɔ́ olɔfu nɛ Unatan tu ɔ a, ó le piyabɔ ŋma uce obɔbi ku eyī ō kwu ɔdā nɛ ó lɛ a, klla lɛ ɛma ku nu mla Ujehofa tuya. A hii je ɛlā nyā mlanyi ŋ, Ujehofa lɔfu fiyɛ Ebilii nɛɛnɛhi. Ó lɛ a, ɔdaŋ ku alɔ miyɛ otabɔ ku Ujehofa, alɔ lɔfu kwu ŋma ukpa ku Ebilii nɛ ó le taajɛ lɛ alɔ a.

16. Ɔdi gáā ta alɔ abɔ ō kwu ŋma ukpa ku Ebilii a?

¹⁶ Ku ɛlā ɔkwɛyi a ba, ó géē lɔhi fiyɛ ɔdaŋ ku alɔ i kóō je piya ācɛ ō yɔbɔɔcɛ amāŋ ācɛ ō leyi ō kwu ɔdā ŋ duudu. Alɔ lɔfu ya ɔɔma mla otabɔ ku Ujehofa foofunu. Amáŋ alɔ kóō hii kpɔtuce iyi alɔ fiyɛ ɔfu ŋ! Ācɛ nōo kóō gba Ujehofa ɛ̄gbā ihayi alɛwa ɛ ma kwu piya ācɛ ō yɔbɔɔcɛ amāŋ ācɛ ō leyi ō kwu ɔdā ɛ. Ohigbu ɛnyā, bēē gbɔɔkɔ lɛ Ujehofa ɛ̄cī doodu kóō ta uwɔ abɔ ō jila ɛlá ō gbo ku uwɔ mla uce ō ya ku uwɔ ma. (Aíjē 139:23, 24) Ceyitikwu ku a hii je piya ɔcɛ ō yɔbɔɔcɛ amāŋ ɔcɛ ō leyi ō kwu ɔdā ŋ!

17. Ɔdi gáā ya da Ebilii nōo wɛ olɛla ku alɔ nōo gáā gboji gɛ ŋ ma a?

¹⁷ Ebilii humayi wɛ ofitɛ gboji gboji ɛ. Amáŋ ó gáā gboji gɛ ŋ, é géē kwu ɔ klla géē je ɔ cataajɛ. (Mafú 20:1-3, 10) Alɔ yɔ i gbeyi eko ɔɔma. Jaa gbeeko ɔɔma, leyi kwɛɛcɛ ku ukpa ku Ebilii lɔɔlɔhi. Yuklɔ lɔfu lɔfu ku a hii je piya ɔcɛ ō yɔbɔɔɔɛ amāŋ ɔcɛ ō leyi ō kwu ɔdā ŋ. Lɛ ɔtu ku uwɔ ya ekponu ō ‘tá ɛlā ku Ebilii, cɛ́ɛ́ ó kē le kwu ŋmá ɛgiyí uwɔ.’​—Ujɛ́m. 4:7.