1. ¿Tiko Satanás yaˈijxkijpxyë mëdë jäˈäy diˈib myajtsypyë jëyujk animal?

¿TI TYUUMPY tuˈugë jäˈäy diˈib myajtsypyë jëyujk animal? Pyëjtakypy kanäägë trampë parë tmatsy o dyaˈooky ja jëyujk animal. Duˈumbë trampë diˈib ojts tnigajpxyë Bildad ko myaytyaky mëdë Job (Job 18:8-10). ¿Wiˈix tuˈugë jäˈäy dyajkäˈäy ja jëyujk animal mä ja trampë diˈib të tpëjtaˈaky? Jawyiin tˈixy ttuny wiˈix tˈokmatsët, mätsoo nyijkxy, ti diˈib jyëˈkxaampy ets wiˈixë net mbäät ajotkumonë tmatsy. Satanás nenduˈunën ttuny, jawyiin xyˈijx xytyuˈunëm ti ntsojkënyëˈäjtëm ets ti ndunäˈänëm. Ets ko net duˈun ttuny, ta net tpëjtaˈaky ja trampë parë xyajkäˈäjäˈänëm ajotkumonë. Perë Biiblyë xyˈanmäˈäyëm ti mbäät nduˈunëm parë kyaj xyajkäˈäjëm mä ja trampë diˈib pyëjtakypy. Ets pën xyajkäˈäjëm, nan xypyudëjkëmë Biiblyë parë nnijäˈäwëm ti nduˈunëm.

2. Oknigäjpx majtskë trampë diˈibë Satanás nëgoo tˈoktukˈoybyëtsëëmnë.

² Nuˈun kujkë tiempë nyaxy kanäk mil jëmëjt, taaˈäjtp majtskë trampë diˈibë Satanás nëgooyë ttukˈoybyëtsëëmnë, ko jäˈäy nyayjyawëty mëj këjxm ets ko tijaty tˈatsoky. * Satanás duˈun extëm tuˈugë jäˈäy diˈib myajtsypyë joon, pyëjtakypyë trampë parë net dyajkäˈäy (Sal. 91:3). Per ëtsäjtëm kyaj tiko Satanás xyajkäˈäjëm mä ja trampë diˈibë pyëjtakypy, pesë Jyobaa të xytyukˈawäˈänëm tijaty yëˈë yajtuumpy (2 Kor. 2:11).

3. ¿Tiko Jyobaa dyajkujäˈäyë mä Biiblyë pënaty yˈatsojktë tijaty ets diˈib tuktëjkëdë mëjˈat këjxmˈat?

³ ¿Jyobaa xytyukˈawäˈänëm ko kujotmay ko jäˈäy tyuktëkëtyë mëjˈat këjxmˈat ets ko tijaty tˈatsoky. ¿Wiˈix xytyukˈawäˈänëm?  Ko ojts dyajwëˈëmy jääybyety mä Biiblyë wiˈix nääk jyäjttë pënaty mëduunëp ets ti ëtsäjtëm mbäät nduˈunëm parë kyaj duˈun njäjt ngëbajtëm. Nenduˈun nˈixäˈänëm wiˈix näägë Dios mëduumbëty ojts yajkäˈäjëdë Satanás diˈibë nety kujk jeky tmëduunëdë Jyobaa. Per ¿yëˈëdaa tyäˈädë yˈandijpy ko Satanás nan seguurë xyajkäˈäjäˈänëm? Kyaj. Jyobaa yajkujäˈäyë mä Biiblyë parë “nnaytyukˈëwij nnaytyukäjxwijëm” (1 Kor. 10:11). Jyobaa nyijäˈäwëp ko tëgokyë tijaty ojts yajkujayë mä Biiblyë mbäät xypyudëjkëm ets duˈun kyaj xyajkäˈäjëmë Satanás.

4. ¿Wiˈix njatäˈänëm pën xytyuktëjkëmë mëjˈat këjxmˈat?

⁴ Satanás jyatsojkypy ets xytyuktëjkëmë mëjˈat këjxmˈat, yëˈko nyijäˈäwëp ko pën xymyëmadakëm, ta njäˈäyˈatäˈänëm extëm yëˈë ets nyajtëgoyäˈänëmë jukyˈäjtënë winë xëëw winë tiempë (Prov. 16:18). Päätyë Pablo jyënany ko ja diˈib të myëmadaˈagyëtyë mëjˈat këjxmˈat, nenduˈun nëjkx jyaty “extëm ja mëjkuˈugopk oj yajkäjxpeky” (1 Tim. 3:6, 7). Tyäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko oytyim pënaty mbäät myëmadaˈagyëtyë mëjˈat këjxmˈat, oy jeky kujk Dios mëduunë o kyaj.

5. Extëm jyënaˈanyë Eclesiastés 7:16, 20, ¿wiˈix jyaˈayˈaty tuˈugë jäˈäy diˈib mëj këjxm?

⁵ Tuˈugë jäˈäy diˈib jäˈäyˈäjtp mëj këjxm, jeˈeyë këˈëm nyaymyëmay nyaymyëdäjˈyëty. Satanás jyatsojkypy parë këˈëm nnaymyëmäˈäy nnaymyëdäjëm ets kyaj nekymyëjpëjtakëmë Jyobaa ko nbatëmë amay jotmay. Extëm nˈokpëjtakëm, ¿të näˈä ti nyajtukniwäämbajtëm diˈib kyaj të nduundëgoˈoyëm? ¿Kyaj të yajtunyë ndëyˈäjtënˈäjtëm? Satanás jyatsojkypy ets nbokyˈijxëmë nmëguˈukˈäjtëm ko duˈun njäjt ngëbajtëm. Ets nan tsyojkypy parë nwinmäˈäyëm ko mbäät ak ëtsäjtëm nyaˈoˈoyëm ja amay jotmay diˈib nbatëm ets kyaj nmëjpëjtakëm wiˈixë Jyobaa xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëm mä yˈAyuk (käjpxë Eclesiastés 7:16, 20). *

6. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëm jyajty tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm?

⁶ Min nˈokˈijxëm wiˈixë nety jyaˈayˈaty tuˈugë  nmëguˈukˈäjtëm diˈib yajjotˈambëjkëp wiˈix tijaty ttundë ja myëguˈuktëjk. Axtë ojts wyinmääynyë ko kyaj mëët nyekyyajpäädäˈändë. Yëˈë jyënaˈany: “Naytyuˈugëts nnayjyäˈäwë ets nan xytsyiptakxëbëtsë nety njäˈäytyëgoyët wiˈixëts xytyundë. Tats nˈanmääy ja nmëmëjjäˈäy ko nek oy kots nëjkxtët mä wiinkpë kongregasionk”. Tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm ta tˈijxyë Broadcasting^® diˈib pëtsëëm marsë 2016, jap yajnimaytyaky ti mbäät xypyudëjkëm parë kyaj yëˈëyë nˈijxëm mäjaty tyëgoytyë nmëguˈukˈäjtëm. Yëˈë jyënaˈany: “Njaygyujkëts ko tsojkëbëtsë nety nˈitët yujy tudaˈaky etsëts nˈëxkapët mäjatyëts ndëgoy en lugäärëts yëˈë nyajtëgatsët ja nmëguˈuktëjk. Kots nˈijxyë Broadcasting, xypyudëjkëts parë jamyë njot nwinmäˈäny nbëjtäˈägët mä Jyobaa ets ko yëˈëyë diˈib patëp tnigäjpxët ti mbäät nduˈunëm”. Tyäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko kyaj mbäät njäˈäytyëgoˈoyëmë Jyobaa ko nbatëmë amay jotmay. Nˈokˈamdoˈow nˈokpëjktsoˈowëmë nyaybyudëkë parë nmëguˈukˈäjtëm nˈijxëm extëm yëˈë tˈixy. Jyobaa kyaj tˈixy mäjaty ndëgoˈoyëm, yëˈë xypyokymyäˈkxäˈänëm ets tsyojkypy parë nenduˈun nduˈunëm (1 Fwank 4:20).

7. ¿Wiˈix jyajtyë rey Uzías?

⁷ ¿Ti tyuunë Uzías, diˈibë nety reyˈäjtp Judá ko tyuktëjkë mëjˈat këjxmˈat? Kyaj tkupëjky ko jyayajjëjwijtsëmbijty ets yëˈë tyuun diˈibë nety kyaj pyaatyëty ttunët. Uzías tyuun tijaty mëjwiin kajaa, madak mä kanäägë tsip, jantsy jëngoj jantsy tëjkoj ets myëdäjt kanäägë nyax. “Ja Diosë tëyˈäjtënbë yëˈë pudëjkë parë tijaty ttukˈoybyëtsëëmy” (2 Crón. 26:3-7, 10). Perë Biiblyë jyënaˈany ko “jantsy jeˈeyë kyumëjääwdaky, ta ja kyorasoon jyëmbijty mëj këjxm parë këˈëm nyayˈayoˈonmoˈoyaˈanyëty”. Jyobaa të nety jyënaˈany ko yëˈëyë ja saserdotëty mbäät tnoˈoktë ja päˈäkxuˈkpë mä ja templë. Perë Uzías kom të nety tyuktëkëty ja mëjˈat këjxmˈat, ta ojts tnoˈoky. Päätyë Jyobaa tyukumëdoowë ko pyatë leprë. Uzías duˈun ojts yˈok tyëgooynyë kyaj nyekynyiwatsë tyäˈädë päˈäm (2 Crón. 26:16-21).

8. ¿Wiˈix xypyudëjkëmë 1 Korintʉ 4:6, 7 parë kyaj njäˈäyˈäjtëm mëj këjxm?

⁸ ¿Mbäädëdaa ëtsäjtëm nenduˈun xymyëmadakëmë mëjˈat këjxmˈat etsë net xyajpokytyuˈunëm extëm jyajtyë Uzías? Min nˈokˈijxëm wiˈix jyajtyë José. Yëˈë nëgooyë nety tpatnë myeeny syentääbë mä nyegosyë ets jantsy oyë nety tyuny mëjjäˈäy mä tuˈukmujkën, diskursaräjtp mä asamblee ets xëmë nenduˈun ja sirkuitë tijaty yajtëyëty. Perë José jyënaˈany: “Këˈëmëts nnaytyukˈijxpajtë ets yëˈëyëts ndukjotkujkˈäjt diˈibëtsë nety njäjty nnijäˈäwëp. Kyajtsë Jyobaa nekytyukˈijxpejty. Nwinmääyëts ko kyajts wiˈix njatäˈäny ets päätyëts kyaj nekyˈijxkujk nekyjyaygyujkë Jyobaa  yˈëwij kyäjpxwijën”. ¿Wiˈixë net jyajtyë José? Pokytyuun mëjwiin kajaa ets ta yaˈëxkejxy mä Diosë kyäjpn. Ko tiempë nyajxy, ta jatëgok jyëmbijty. Yëˈë jyënaˈany: “Jyobaa tëts xytyukniˈˈixë ko jëjpˈam nduˈunëm tijaty extëm yëˈë tniˈanaˈamë oyë nety ti tuunk njanikëjxmˈäjtëm”. Nˈokjamyajtsëm xëmë ko Jyobaa yëˈë xymyoˈoyëmë wijyˈäjtën parë tijaty njäj nnijäˈäwëm ets ko nyajtuunkmoˈoyëm mä nduˈukmujkëm (käjpxë 1 Korintʉ 4:6, 7). Pën jäˈäyˈäjtëm mëj këjxm Jyobaa kyaj xyajtunäˈänëm.

9. ¿Ti tyuunë Satanás mëdë Eva mët ko tijaty tˈatsojktë?

⁹ Ko yajmaytyaˈaky tijaty nˈatsojkëm, waˈan yëˈë myiny mä jot winmäˈänyë Satanás. Kom yëˈë nety niduˈugë Jyobaa yˈanklës, seguurë ko nyikëjxmˈäjt kanäk pëky tuunk, per yëˈë niˈigyë tijaty tˈaktsojky. Tsyojk parë yaˈˈawdatët diˈibë nety yëˈëyë nitëjkëbë Jyobaa. Satanás tsyojkypy parë njäˈäyˈäjtëm extëm yëˈë, pääty niˈigyë tijaty xytyukˈatsojkëm. Eva yëˈë diˈib tim jawyiin yajmëmadak. Jyobaa të nety tsuj yajxon tˈanëëmë Eva mëdë Adán ko mbäät tjëˈxtë tëgokyë ja ääytsyäˈäm ujtstsäˈäm axtë ko jyotkëdäˈäktët. Per tamë nety tuˈuk diˈib kyaj mbäät ttondë (Gén. 2:16). Satanás wyinˈëˈënë Eva, yajwinmääy ko tsojkëp tjëˈxët ja ääytsyäˈäm ujtstsäˈäm diˈibë netyë Jyobaa të yˈanëˈëmxëty ets kyaj ttonët. Eva kyaj tmëjjäˈäwë tijatyë netyë Jyobaa të myoˈoyëty yˈaktimtsojk tijaty. ¿Wiˈixë net wyimbëtsëëmy ko kyamëdooy? Pokytyuun, ets ok, ta ojts yˈoˈknë (Gén. 3:6, 19).

10. ¿Wiˈixë David yajtëgooyë ko tijaty tˈatsojky?

¹⁰ Min nˈokˈijxëm wiˈix jyajtyë rey David. Jyobaa të nety myoˈoyëty tijaty, extëmë jukyˈäjt madakën, meeny sentääbë ets kanäkˈokë nety të tmëmadaˈagyë myëtsip. David kyuˈëˈëw kyukäjpxë Jyobaa ko tijaty myooyë ets jyënany ko kyaj mbäät tnimaytyaktäˈäy tijatyë nety të myoˈoyëty mët ko jantsy may (Sal. 40:5). Per ko tiempë nyajxy, ta tjäˈäytyëgooytyaay ets niˈigyë tijaty tˈatsojky. David myëdäjtypyë nety kanäägë kyudëjk, per yˈatsojk ja myëguˈugë kyudëjk diˈibë netyë Jyobaa yajkubojkypy. Tyäˈädë toxytyëjkjäˈäy txëwˈäjty Bat-Seba etsë myëmëjjäˈäy Urías. David këˈëm nyaymyëmääy nyaymyëdäjë, pääty pyokytyuuny mëdë Bat-Seba ets ojts dyajwëˈëmy uˈunkmëët. Per kyaj yëˈëyë ttuundëgooy, nan nyiˈanaˈamë parë Urías yˈaˈoogëdët ja jäˈäy (2 Sam. 11:2-15). ¿Mä netyë David dyaˈityë jyot wyinmäˈäny? ¿Waˈandaa wyinmääy ko Jyobaa kyaj tpëkyë kuentë ti nety tyuumpy? David jantsy jekyë nety të tmëmëdoyë Jyobaa, per tuundëgooy mët ko këˈëm nyaymyëmääy nyaymyëdäjë ets yˈatsojk tijaty, pääty mëjwiin  kajaa tkumëdooy. Ko tiempë nyajxy, ta David tmaytyakyë pyoky kyaytyey ets jyodëmbijty. ¡Mëjwiin kajaa tmëjjäˈäwë ko Jyobaa pyokymyaˈkxë! (2 Sam. 12:7-13).

11. Extëm jyënaˈanyë Efesios 5:3, 4, ¿ti diˈib mbäät xypyudëjkëm parë kyaj tijaty nˈatsojkëm?

¹¹ ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëm jyajtyë David? Ko parë kyaj tijaty nˈatsojkëm, jëjpˈam nguˈëˈëw ngäjpxëm xëmë tijatyë Jyobaa xymyoˈoyëm (käjpxë Efesios 5:3, 4, TNM). * Tsojkëp yëˈëyë mëët njotkujkˈäjtëm tijaty nmëdäjt njaygyajpëm. Ko jäˈäy nyaˈëxpëjktsondakëm, mbäät ndukniˈˈijxëm tijaty oyˈäjtënë Jyobaa tukmëduunëdëp etsë net tmoˈoytyëdë dyoskujuyëm. Pën ja jäˈäy tyuumbyë duˈun bom bom naa tuk sëmäänën, ja nety jëxtujkˈok të tkuˈëw të tkukäjpxë wiˈix të yajkunuˈkxy (1 Tes. 5:18). ¿Mbäät nenduˈun ëtsäjtëm nduˈunëm? Pën winmäˈäyëm tijatyë Jyobaa të xytyukmëduˈunëm, ta net mas niˈigyë nguˈëwëyäˈän ngukäjpxëyäˈänëm ets agujk jotkujk nyajpatëm mä tijaty nmëdäjt njaygyajpëm. Duˈun kyaj nëjkx tijaty nˈatsojkëm.

12. ¿Ti tyuunë Judas Iscariote mët ko tijaty tˈatsojky?

¹² Minë net nˈokˈijxëm wiˈix yajnimaytyaˈagyë Judas Iscariote. Yëˈë yˈatsojk tijaty, pääty tkëyajkyë Jesus (Luk. 6:13, 16). Per kyaj nety duˈun jyaˈayˈaty, päätyë Jesus wyinˈijxë extëmë yˈapostëlë. Yajtukjotkujkˈäjt ko yajtuknipëjky parë tpëjkëˈëgët ja meeny diˈib tuump mä yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtë. Duˈunxyëp extëm yëˈë tnikëjxmˈaty ja meeny sentääbë diˈib tyam yajˈyäjkp abëtsemy nyaxwinyëdë. Jesus të nety yˈanëˈëmxëty ko oy ko nyaygyuentëˈatëdët parë kyaj tijaty tˈatsokët (Mar. 7:22, 23; Luk. 11:39; 12:15). Perë Judas kyaj tjaygyujkë extëmë Jesus yˈanmääyë. Ko tiempë nyajxy, ta ojts tnixäjënë ja meeny sentääbë.

13. ¿Näˈä Judas dyajnigëxëˈky ko nëgooyë nety tijaty tˈatsojknë?

¹³ Mä nety kyaˈookynyëmë Jesus, ¿wiˈix tëgokë Judas dyajnigëxëˈky ko yˈatsojkypyë nety tijaty? Tëgok, jamë netyë Jesus mët ja yˈëxpëjkpëty të yajwowdë mä tyëjkë Simón diˈib ja leprë päˈäm myëdäjtypy. Nan tamë nety yajpäätyë María mëdë Marta. Mientrësë nety jam kyaytyë, María ta wyaˈtsëˈky ets ttukutaamëˈkyë Jesus tuˈugë aseytë diˈib jantsy päˈäkxuˈkp ets tsooxë. Judas mët ja myëguˈuktëjk kyaj tˈoyˈijxtë. Waˈan wyinmääytyë ko ja meeny sentääbë, mbäätxyëp jam tyuny mä yaˈëwaˈkxy yajkäjpxwaˈkxy ja Diosë yˈayuk. Per tamë nety ja tuk pëky tiko Judas jyotˈambëjky: “Yëˈë ko myaˈtspëty” ets yëˈë nety tyonaampy ja meeny diˈib yajpëjtakp mä ja käjë. Ko tiempë nyajxy, ta Judas yajxon dyajnigëxëˈky ko nëgooyë nety tijaty tˈatsojknë ko ttoˈkyë Jesus extëm tuˈugë tuumbë mosë (Fwank 12:2-6; Mat. 26:6-16; Luk. 22:3-6).

14. Extëm jyënaˈanyë Lukʉs 16:13, ¿wiˈix tuˈugë kasäädë jäˈäy tkuytyuundë tyäˈädë käjpxwijën?

¹⁴ Jesus duˈun tˈanmääy ja yˈëxpëjkpëty: “Kyaj mbäät xymyëduny yëˈë Dios pën mbëjtakypy ja mwinmäˈäny mä ja meeny” (käjpxë Lukʉs 16:13). Axtë tyambäät xypyudëjkëm extëmë Jesus jyënany. Min nˈokˈijxëm wiˈix pyudëjkëdë tyäˈädë käjpxwijën tuˈugë kasäädë jäˈäy diˈib Rumania ko yaˈˈawäˈänëdë tuˈugë tuunk wiink paˈis mä mbäät niˈigyë gyanarattë. Tyäˈädë kasäädë jäˈäy jyënäˈändë: “Tëtsë nety kajaa naynyinuˈkxëdë mä tuˈugë bankë ets tsojkëbëtsë nety ngëbattët ja nuˈkxy. Tats nwinmääytyë ko Jyobaa yëˈëtsën xykyunuˈkxtëp kots nyaˈˈawäˈänëdë ja tuunk”. Per tamˈäjtpë nety tuˈugë jotmay, jamë nety niˈigyë ja tiempë dyajtunanëdë mä tyuunk yˈayoˈon ets kyaj mä Dios mëdundë. Ko ojts tkäjpxtë rebistë Diˈib Xytyukˈawäˈänëm 15 äämbë agostë 2008, mä jyënaˈany “Mantengámonos leales con un corazón unificado”, yëˈë diˈib pudëjkëdë  parë tˈijxtë ti diˈib mas oy mbäät ttundë. Yëˈë jyënäˈändë: “Pën nëjkxtëbëts wiink paˈis parëts nganaratäˈändë meeny sentääbë, kyajtsë nety jëjpˈam nekypyëjtäˈägäˈändë Diosë tyuunk. Ets ijttëbëtsë nety seguurë ko xytyukmëjagamgaˈagandëbëtsë Jyobaa”. Pääty kyaj tkupëjktë ja tuunk diˈib jayaˈˈawäˈänëdë. ¿Wiˈixë net wyimbëtsëëmy? Ja nmëguˈukˈäjtëm pyatë tyuunk mä dyajpëtsëëmyë myeeny syentääbë. Ja kyudëjk jyënaˈany: “Jyobaa xëmë tpudëkë pënaty mëduunëp”. Tyäˈädë kasäädë jäˈäy jantsy agujk jotkujk yajpäättë ko tmëdundë Jyobaa ets kyaj tyuumbëˈatëdë ja meeny sentääbë.

15. ¿Tiko mbäät nˈijtëm seguurë ko mbäät ngugakëmë Satanás mäjaty xyjyayajkäˈäjäˈänëm?

¹⁵ ¿Ets pën të nbëjkëmë kuentë ko Satanás të xyajkäˈäjëm mä tijaty xytyukˈatsojkëm o të xytyuktëjkëm ja mëjˈat këjxmˈat? ¿Mbäädëdaa nˈawäˈätspëtsëˈëmëm? Mbäät. Pablo jyënany ko pënaty të yajmatstë juuky, mbäät tkëkaktuˈuttë Satanás mä të yajkäˈäjëdë (2 Tim. 2:26). Duˈunën ttuunyë David, yˈijxkujk jyaygyujkë wiˈixë Natán ojts kyäjpxwijˈyëty, jodëmbijt, ets oy jatëgok yˈijty mëdë Jyobaa. Nˈokjamyajtsëm ko pën mas niˈigyë mëkˈäjtënë myëdäjtypy, yëˈë Jyobaa kyaj yëˈëjëtyë Satanás. Pën ngupëjkëm parë Jyobaa xypyudëjkëm, mbäät ngugakëmë Satanás mäjaty ja trampë tjapëjtaˈaky parë xyajkäˈäjäˈänëm.

16. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë njëjpkudijëm ko Satanás xyjyayajkäˈäjäˈänëm?

¹⁶ Mas oyxyëp ko kyaj xyajkäˈäjëmë Satanás mä ja trampë tjapëjtaˈaky, per mbäät ngugakëm mët yëˈëgyëjxmë Jyobaa nyaybyudëkë. Oy ko kyaj këˈëm nnaytyukˈijxpajtëm, pes ta nmëguˈukˈäjtëm diˈib të tyuktëkëdë mëjˈat këjxmˈat o tijaty të tˈatsoktë, oy jeky kujk Dios mëduunëdë. Pääty, nˈokmënuˈkxtakëmë Jyobaa bom bom parë kyaj xynyinäjxëmë duˈumbë jäˈäyˈäjtën (Sal. 139:23, 24). Ninäˈä nganasˈijxëm parë Satanás xyajkäˈäjëm mä ja trampë diˈib pyëjtakypy.

17. ¿Wiˈix tim tsojk jyatäˈänyë Satanás ja nmëtsipˈäjtëm?

¹⁷ Satanás kanäk mil jëmëjt kujk jyukyˈäjnë ets të tˈatsuxnijäˈäwënë wiˈixë jäˈäy dyajkäˈäy. Per tim tsojk yajmatsanë, ets ko tiempë tpäädët, ta kyutëgoyaˈany (Diˈibʉ Jat. 20:1-3, 10). ¡Njantsy yˈawijx njantsy jyëjpˈijxëm parë jyäˈtëdë tyäˈädë tiempë! Per mientrës, tsojkëp nnaygyuentëˈäjtëm parë Satanás kyaj xyajkäˈäjëm. Nˈoktuˈunëmë mëjääw parë kyaj xymyëmadakëmë mëjˈat këjxmˈat o ko tijaty nˈatsojkëm. Nˈokpëjtakëmë winmäˈäny parë nbanëjkxëmë tyäˈädë käjpxwijën: “[Këdii] xykyupëktë ja mëjkuˈugopk, net miits mgugaˈagëdët” (Sant. 4:7).