Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 24

Kiviva sa̱ñáyó ndaʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa

Kiviva sa̱ñáyó ndaʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa

“Sa̱ñána ndaʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa” (2 TIM. 2:26).

YAA 36 Ná kundaayó níma̱yó

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1. ¿Ndáa ki̱ʼva kítáʼan ña̱ kéʼé ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin ña̱ kéʼé iin na̱ tíin kití?

IIN na̱ tíin kití ña̱ kúni̱na kúú ña̱ tiinnarí á kaʼnínarí. Ta ña̱ va̱ʼa keʼéna ña̱yóʼo xíniñúʼuna ku̱a̱ʼání ña̱ʼa, tá kúú táʼan ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n iin ta̱a xíʼin ta̱ Job (Job 18:8-10). ¿Ndáaña kéʼéna ña̱ va̱ʼa sandáʼvina iin kití tasaá tiinnarí? Ku̱a̱ʼání tiempo xíto na̱nínarí. Xíto va̱ʼana ndáa míí xíkarí, ndáaña kútóorí, ta ndáaña kivi kuniñúʼuna ña̱ va̱ʼa sandáʼvinarí tasaá va̱ʼa tiinnarí. Ta ki̱ʼva saá íyo ña̱ kéʼé ta̱ Ndi̱va̱ʼa, kíʼin va̱ʼara kuenta xíʼinyó, ta xíto va̱ʼara ndáaña kéʼéyó, ta ndáaña kútóoyó. Tasaá iin kama kuití chíndúʼúra iin ña̱ʼa nu̱úyó ña̱ kivi sandákava miíyó. Soo ni saá, tu̱ʼun Ndióxi̱ káʼa̱nña xíʼinyó ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ása ko̱oyoyó ndaʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa. Ta ni xa̱a̱ ni̱ko̱oyoyó ndaʼa̱ra, káʼa̱nña xíʼinyó ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa sa̱ñáyó ndaʼa̱ra.

Ña̱ xíniñúʼuníka ta̱ Ndi̱va̱ʼa ña̱ va̱ʼa sandákavara miíyó kúú ña̱ ni̱nu kuniyó xíʼin ña̱ kuni̱yó kuumiíyó ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa. (Koto párrafo 2). *

2. ¿Ndáa u̱vi̱ ña̱ʼa kúú ña̱ xíniñúʼuníka ta̱ Ndi̱va̱ʼa ña̱ va̱ʼa sandáʼvira miíyó?

2 U̱vi̱ ña̱ʼa kúú ña̱ xíniñúʼu ta̱ Ndi̱va̱ʼa ña̱ va̱ʼa sandáʼvira miíyó, ña̱yóʼo kúú: ña̱ ni̱nu kuniyó á ña̱ kuni̱yó kuumiíyó ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa. * Xa̱a̱ ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ xíniñúʼuraña ta xa̱a̱ ku̱a̱ʼánína kúchiñura sándaʼvira. Nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé ta̱ tíin saa, sándaʼvirarí ña̱ va̱ʼa ki̱ʼvirí ini iin ñunú á inkaka ña̱ʼa tasaá tiinrarí, ki̱ʼva saátu íyo ña̱ kéʼé ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼinyó (Sal. 91:3). Soo va̱ása xíniñúʼu taxiyó sandáʼvira miíyó, saáchi xa̱a̱ káʼa̱nva Jehová xíʼinyó ndáaña xíniñúʼu ta̱ Ndi̱va̱ʼa ña̱ va̱ʼa sandáʼvira miíyó (2 Cor. 2:11).

Nu̱ú tu̱ʼun Ndióxi̱ va̱xi ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ inkana, ta ña̱yóʼo chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ása ko̱oyoyó ndaʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa ta saátu sa̱ñáyó ndaʼa̱ra. (Koto párrafo 3). *

3. ¿Nda̱chun ta̱xi Jehová ni̱ka̱ʼyi̱ nu̱ú tu̱ʼunra xa̱ʼa̱ na̱ yiví na̱ ni̱nu xi̱kuni á na̱ xi̱kuni̱ kuumií ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa?

3 ¿Ndáaña kéʼé Jehová ña̱ va̱ʼa ka̱ʼa̱nra xíʼinyó xa̱ʼa̱ ña̱ kivi kundoʼoyó tá ni̱nu kúniyó á tá kúni̱yó kuumiíyó ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa? Jehová ta̱xira ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ nu̱ú tu̱ʼunra xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo na̱ xi̱ndoo xi̱naʼá ña̱ va̱ʼa sákuaʼayó xíʼin ña̱yóʼo. Vitin sákuaʼayó ña̱ ku̱chiñu ta̱ Ndi̱va̱ʼa sa̱ndáʼvira nda̱a̱ na̱ va̱ʼaní xi̱kachíñu nu̱ú Jehová. ¿Á kúni̱ kachi ña̱yóʼo ña̱ saá kundoʼo ndiʼi miíyó na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱? Va̱ása, saáchi Jehová ta̱xira ni̱ka̱ʼyi̱ ña̱yóʼo nu̱ú tu̱ʼunra ña̱ va̱ása keʼéyó táʼan ña̱ ke̱ʼéna (1 Cor. 10:11). Kúnda̱a̱-inira ña̱ kivi sákuaʼayó xíʼin ña̱ ndo̱ʼona, tasaá va̱ása ko̱oyoyó ndaʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa ta saátu kuchiñuyó sa̱ñáyó ndaʼa̱ra.

ÑA̱ NI̱NU KUNIYÓ

Koto párrafo 4.

4. ¿Ndáaña kivi kundoʼoyó tá ni̱nu kúniyó?

4 Ta̱ Ndi̱va̱ʼa kúni̱ra ña̱ ni̱nu ná kuniyó saáchi kúnda̱a̱-inira ña̱ xa̱a̱yó kooyó táki̱ʼva íyo miíra, tasaá va̱ása ni̱ʼíyó ña̱ kutakuyó ndiʼi tiempo (Prov. 16:18). Ña̱kán ta̱ Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ “iin na̱ yiví na̱ ni̱nu kúni ndakiʼinna táʼan ña̱ ndakiʼin ta̱ Ndi̱va̱ʼa” (1 Tim. 3:6, 7). Ni loʼo á ku̱a̱ʼá tiempo káchíñuyó nu̱ú Jehová ndiʼivayó kivi kundoʼo ña̱yóʼo.

5. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Eclesiastés 7:16, 20, ¿ndáa ki̱ʼva kéʼé na̱ yiví na̱ ni̱nu kúni?

5 Na̱ yiví na̱ ni̱nu kúni iinlá xa̱ʼa̱ miína ndíʼi̱-inina. Ta ta̱ Ndi̱va̱ʼa kúni̱ra ña̱ ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ iinlá miíyó, ta va̱ása ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ Jehová tá ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo. Tá kúú, ¿á xa̱a̱ chíka̱a̱na ku̱a̱chi miíyó xa̱ʼa̱ iin ña̱ʼa ña̱ va̱ása níkeʼéyó? ¿Á xa̱a̱ kéʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinyó? Ta̱ Ndi̱va̱ʼa kusi̱íní-inira tá ná chika̱a̱yó ku̱a̱chi Jehová á ku̱a̱chi na̱ hermano xa̱ʼa̱ ña̱ ndóʼoyó. Ta saátu, kúni̱ra ña̱ ná ndakanixi̱níyó ña̱ va̱ʼaníka ndasaviíyó ña̱ ndóʼoyó tá ná keʼéyóña nda̱a̱ táki̱ʼva kúni̱ miíyó, nu̱úka ña̱ keʼéyóña nda̱a̱ táki̱ʼva káʼa̱n Jehová xíʼinyó nu̱ú tu̱ʼunra (kaʼvi Eclesiastés 7:16, * 20). *

6. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ndo̱ʼo iin ñá hermana ñá íyo chí Países Bajos?

6 Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo iin ñá hermana ñá íyo chí Países Bajos, ñáyóʼo xi̱sa̱a̱ñá xíʼin na̱ hermano tá xi̱keʼéna iin ña̱ va̱ása va̱ʼa. Ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo va̱ása níxikuni̱ñá kutáʼanñá xíʼinna. Ñáyóʼo káchiñá: “Xi̱kuni mitúʼunníi̱ ta xi̱ ixayo̱ʼvi̱níña xíʼi̱n ña̱ ixakáʼnu-inii̱ xa̱ʼa̱na. Ña̱kán ni̱ka̱ʼi̱n xíʼin yiíi̱ ña̱ ná ku̱ʼu̱nndi̱ inka congregación”. Tasaá xi̱toñá programa ña̱ JW Broadcasting® ña̱ ka̱na tá yo̱o̱ marzo ña̱ ku̱i̱ya̱ 2016, nu̱ú ña̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nna ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa kundeé-iniyó xíʼin ña̱ va̱ása va̱ʼa kéʼé inkana. Ñá hermana yóʼo káchiñá: “Ni̱xa̱i̱ na̱kunda̱a̱-inii̱ ña̱ xíniñúʼu vitá koo inii̱ ta ndakunii̱ ña̱ íyotu ña̱ va̱ása va̱ʼa kéʼé miíi̱, ta va̱ása kunii̱ nasamai̱ ña̱ kéʼé na̱ hermano na̱ íyo ti̱xin congregación. Programa yóʼo chi̱ndeétáʼanña xíʼi̱n ña̱ ndakanixi̱níi̱ xa̱ʼa̱ Jehová xíʼin ki̱ʼva ña̱ xáʼndachíñura nu̱úyó”. Xíʼin ña̱yóʼo sákuaʼayó ña̱ tá kúúmiíyó iin ku̱a̱chi ná va̱ása nandósó-iniyó xa̱ʼa̱ Jehová; ná ka̱ʼa̱nyó xíʼinra ña̱ chindeétáʼanra xíʼinyó ña̱ kotoyó na̱ hermanoyó nda̱a̱ táki̱ʼva xíto miírana. Saáchi Jehová xítovara ña̱ va̱ása va̱ʼa kéʼéna soo ni saá íxakáʼnuva-inira xa̱ʼa̱na, ta saátu kúni̱ra ná keʼé miíyó (1 Juan 4:20).

Koto párrafo 7.

7. ¿Ndáaña ndo̱ʼo ta̱ rey Uzías?

7 Ta̱ Uzías, ta̱ xi̱kuu rey nu̱ú na̱ ñuu Judá, ni̱nuní xi̱kunira ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo va̱ása níxiinra kuniso̱ʼora consejo ña̱ ta̱xina ndaʼa̱ra, ta nda̱a̱ ni̱xa̱a̱ra ke̱ʼéra iin ña̱ʼa ña̱ va̱ása níxiniñúʼu keʼéra. Va̱ʼaní xi̱kana ña̱ xi̱keʼéra ta ku̱chiñura ka̱nitáʼanra xíʼin ku̱a̱ʼání ñuu, i̱xava̱ʼara ku̱a̱ʼání veʼe ta saátu ni̱xi̱yoní kití sa̱na̱ra ta va̱ʼaní xi̱kana ña̱ xi̱chiʼira. Saáchi “Ndióxi̱ kúú ta̱ chi̱ndeétáʼan xíʼinra ña̱ va̱ʼaní xi̱kana ndiʼi ña̱ xi̱keʼéra” (2 Crón. 26:3-7, 10). Soo tu̱ʼun Ndióxi̱ káchiña: “Tá ni̱xa̱a̱ra nda̱kiʼinra ku̱a̱ʼáka chiñu ki̱xáʼara ni̱nu kúnira, ta ndu̱kú miíra tu̱ndóʼo ña̱ ki̱xi nu̱úra”. Jehová ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ na̱ su̱tu̱ kuití kúú na̱ kivi taxi incienso ti̱xin templo. Soo xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱nuní xi̱kuni ta̱ rey Uzías ke̱ʼéra ña̱yóʼo. Ña̱kán Jehová ta̱xira kue̱ʼe̱ lepra ndaʼa̱ra, ta ndiʼi tiempo ña̱ xi̱taku ta̱ Uzías xi̱kuumiíra kue̱ʼe̱ yóʼo (2 Crón. 26:16-21).

8. ¿Ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan 1 Corintios 4:6, 7 xíʼinyó ña̱ va̱ása ni̱nu kuniyó?

8 ¿Á kivi xa̱a̱yó ni̱nuní kuniyó ta keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Uzías? Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo ta̱ José. Ta̱yóʼo va̱ʼaní xi̱keera xíʼin chiñu ña̱ xi̱kuumiíra, xi̱kuura anciano ti̱xin congregación. Ta saátu xi̱taxira discurso ti̱xin asamblea, ta nda̱a̱ na̱ superintendente ña̱ circuito xi̱nda̱ka̱tu̱ʼunnara ndáa ki̱ʼva keʼéna sava ña̱ʼa. Ta̱yóʼo káchira: “Xi̱ndakanixi̱níi̱ ña̱ xa̱a̱ xínii̱ keʼíi̱ ndiʼi ña̱ʼa, ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo va̱ása níxindaaka-inii̱ Jehová. Xi̱ndakanixi̱níi̱ ña̱ va̱ása kuchiñuví ta̱ Ndi̱va̱ʼa sándaʼvira yi̱ʼi̱, ña̱kán va̱ása níxiniso̱ʼi̱ consejo ña̱ xi̱taxi Jehová ndaʼíi̱”. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo ta̱ José ni̱xa̱a̱ra ni̱ki̱ʼvira iin ku̱a̱chi ndeé ta ki̱tara ti̱xin ñuu Ndióxi̱, soo xa̱a̱ íyo loʼo ku̱i̱ya̱ nda̱ndikóra. Káchira: “Jehová sa̱náʼa̱ra yi̱ʼi̱ ña̱ va̱ása ndáyáʼviví ndáa chiñu kúúmiíyó ti̱xin ñuura, saáchi ña̱ ndáyáʼvika kúú ña̱ keʼéyó ña̱ káʼa̱nra xíʼinyó”. Ña̱kán ná ndakaʼányó, ndiʼi ña̱ xíniyó keʼéyó ta saátu chiñu ña̱ kúúmiíyó ti̱xin congregación, Jehová kúú ta̱ táxiña ndaʼa̱yó (kaʼvi 1 Corintios 4:6, 7). * Tá ni̱nu kúniyó Jehová va̱ása kuniñúʼura miíyó ña̱ kachíñuyó nu̱úra.

ÑA̱ KUNI̱YÓ KUUMIÍYÓ KU̱A̱ʼÁKA ÑA̱ʼA

Koto párrafo 9.

9. ¿Ndáaña ke̱ʼé ta̱ Ndi̱va̱ʼa ta saátu ñá Eva xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuni̱na kuumiína ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa?

9 Tá káʼa̱nyó xa̱ʼa̱ na̱ kúni̱ kuumií ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa, sana ndákanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa. Chi tá xi̱kuukara iin ángel va̱ʼa, ku̱a̱ʼání ña̱ʼa va̱ʼa xi̱kuumiíra, soo xi̱kuni̱ra kuumiíra ku̱a̱ʼákaña. Xi̱kuni̱ra ña̱ ná ndasakáʼnunara nda̱a̱ táki̱ʼva ndásakáʼnuna Jehová. Ta̱ Ndi̱va̱ʼa kúni̱ra ña̱ ná kooyó nda̱a̱ táki̱ʼva íyo miíra, xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo kúni̱ra ña̱ ná va̱ása kusi̱í-iniyó xíʼin ña̱ʼa ña̱ xa̱a̱ kúúmiíyó. Ta ñá Eva kúú ña̱ nu̱ú ku̱chiñura sa̱ndáʼvira. Jehová ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ñá Eva ta saátu xíʼin ta̱ Adán ña̱ kiviva kaxína ndiʼi ku̱i̱ʼi ña̱ ni̱xi̱yo nu̱ú jardín ña̱ Edén nda̱a̱ ná kutú ti̱xinna, soo iinlá kuití kúú tí va̱ása níkivi kaxína (Gén. 2:16). Soo ta̱ Ndi̱va̱ʼa sa̱ndáʼvira ñá Eva ta ni̱xa̱a̱ñá nda̱kanixi̱níñá ña̱ xíniñúʼu kaxíñá tíyóʼo. Ñáyóʼo va̱ása nítaxiñá tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ Jehová xa̱ʼa̱ ña̱ xa̱a̱ xi̱kuumiíñá, saáchi xi̱kuni̱ñá kuumiíñá ku̱a̱ʼákaña. Ta kúnda̱a̱va-iniyó ndáaña ku̱u: ñá Eva ni̱ki̱ʼviñá ku̱a̱chi ta ni̱xi̱ʼi̱vañá tá ni̱ya̱ʼa tiempo (Gén. 3:6, 19).

Koto párrafo 10.

10. ¿Nda̱chun káʼa̱nyó ña̱ va̱ása níxi̱kusi̱í-ini ta̱ rey David xíʼin ña̱ xi̱kuumiíra?

10 Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo ta̱ rey David. Jehová ta̱xira ku̱a̱ʼání ña̱ʼa ndaʼa̱ra, tá kúú ta̱xira ña̱ ku̱i̱ká ndaʼa̱ra, ku̱a̱ʼání na̱ yiví xi̱xininara ta ku̱chiñura ka̱nitáʼanra xíʼin ku̱a̱ʼání na̱ xi̱sa̱a̱-ini xi̱xiniñaʼá. Ta̱ David xi̱taxiníra tíxa̱ʼvi xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱yóʼo, ta ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ ku̱a̱ʼání ña̱ʼa ta̱xi Ndióxi̱ ndaʼa̱ra (Sal. 40:5). Soo ni̱xi̱yo iin tiempo ña̱ ki̱xáʼa ta̱ David kúni̱ra kuumiíra ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa, ta na̱ndósó-inira xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ xa̱a̱ ta̱xi Jehová ndaʼa̱ra. Ni ku̱a̱ʼá ni̱xi̱yo ná síʼi ta̱ David soo xi̱kuni̱ra ñá síʼi inka ta̱a. Ñáyóʼo xi̱naníñá Bat-Seba ta yiíñá xi̱naníra Urías. Ni xi̱kunda̱a̱-ini ta̱ David ña̱ va̱ása kútóo Jehová ña̱yóʼo, soo ni saá xi̱kuni̱ra sákusi̱íra-ini miíra, ña̱kán ni̱ki̱si̱ra xíʼin ñá Bat-Seba ta ni̱ke̱e se̱ʼeñá. Soo su̱ví ña̱yóʼo kúú ndiʼi ña̱ ke̱ʼéra, saáchi nda̱a̱ ndu̱kúra ki̱ʼva ña̱ ná kaʼnína ta̱ Urías (2 Sam. 11:2-15). ¿Nda̱chun ke̱ʼéra ña̱yóʼo? ¿Á va̱ása níndakanixi̱níra ña̱ xítova Jehová ña̱ kéʼéra? Ni ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ nda̱kú ni̱xi̱yo inira xíʼin Jehová, soo xi̱kuni̱ra sákusi̱íra-ini miíra ta xi̱kuni̱ra kuumiíra ñá síʼi inka ta̱a, ta ni̱xo̱ʼvi̱níra xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼéra. Soo tá ni̱ya̱ʼa tiempo ta̱ David na̱túʼunra xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼéra ta nda̱ndikó-inira. Tasaá i̱xakáʼnu-ini Jehová xa̱ʼa̱ra ta ni̱kusi̱íní-ini ta̱ David xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo (2 Sam. 12:7-13).

11. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Efesios 5:3, 4, ¿ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ása kuni̱yó kuumiíyó ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa?

11 ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ndo̱ʼo ta̱ David? Ña̱ xíniñúʼu taxiyó tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ Jehová xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ xa̱a̱ táxira ndaʼa̱yó, saáchi ña̱yóʼo chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ása kuni̱yó kuumiíyó ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa (kaʼvi Efesios 5:3, 4). * Xíniñúʼu kusi̱í-iniyó xíʼin ña̱ʼa ña̱ xa̱a̱ kúúmiíyó. Ná ndakaʼányó chi sánáʼa̱yó na̱ káʼviyó xíʼin ña̱ ná ndakanixi̱nína xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼa ña̱ ndóʼona, ta ná taxina tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ Jehová xa̱ʼa̱ña. Tá ná keʼéna ña̱yóʼo ti̱xin iin semana saá kúú ña̱ taxina tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ Jehová xa̱ʼa̱ u̱xa̱ nu̱ú ña̱ʼa ña̱ ta̱xira ndaʼa̱na (1 Tes. 5:18). ¿Á kéʼé miíyó ña̱yóʼo? Tá ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ xa̱a̱ kéʼé Jehová xa̱ʼa̱yó saá kúú ña̱ taxiníkayó tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ra, ta kusi̱í-iniyó xíʼin ña̱ʼa ña̱ xa̱a̱ kúúmiíyó. Tasaá va̱ása kuchiñu ta̱ Ndi̱va̱ʼa sándaʼvira miíyó ña̱ kuni̱yó kuumiíyó ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa.

Koto párrafo 12.

12. ¿Ndáaña ke̱ʼé ta̱ Judas Iscariote xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuni̱ra kuumiíra ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa?

12 Vitin ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ta̱ Judas Iscariote. Kúnda̱a̱-iniyó ña̱ ni̱xi̱kóra ta̱ Jesús, soo iin ta̱a va̱ʼava xi̱kuura tá xa̱ʼa̱ (Luc. 6:13, 16). Saáchi ta̱ Jesús nda̱kaxinra ta̱yóʼo ña̱ koora apóstolra. Xi̱ndaaní-inira ta̱yóʼo, ña̱kán ta̱xira ña̱ ná kiʼinra kuenta xíʼin xu̱ʼún ña̱ xi̱xiniñúʼuna tá ni̱xi̱kana na̱túʼunna xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Xu̱ʼún yóʼo íyoña nda̱a̱ táki̱ʼva íyo donación ña̱ táxiyó tiempo vitin. Ku̱a̱ʼání yichi̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xíʼin na̱ apóstolra ña̱ ná kiʼinna kuenta ña̱ va̱ása kuni̱na kuumiína ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa (Mar. 7:22, 23; Luc. 11:39; 12:15). Soo ta̱ Judas i̱xaso̱ʼora ta tá ni̱ya̱ʼa tiempo ki̱xáʼara íxakuíʼnara.

13. ¿Ama ni̱na̱ʼa̱ ta̱ Judas ña̱ ki̱xáʼara kúni̱ra kuumiíra ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa?

13 Tá kúma̱ní kuvi ta̱ Jesús, saá kúú ña̱ ni̱na̱ʼa̱ ta̱ Judas ña̱ ki̱xáʼara kúni̱ra kuumiíra ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa. Iin ta̱a ta̱ xi̱naní Simón ta̱ xi̱kuumií lepra, ka̱nara ta̱ Jesús xíʼin na̱ discípulora ña̱ ku̱ʼu̱nna veʼera, ta ni̱xa̱ʼa̱ntu ñá María xíʼin ku̱ʼvi̱ñá ñá Marta. Ta tá ndóona xíxina, ñá María nda̱kundichiñá ta sa̱káañá aceite tá yaʼviní xi̱ní ta̱ Jesús. Tá xi̱ni ta̱ Judas xíʼin inkaka na̱ discípulo ña̱yóʼo ni̱sa̱a̱nína. Sana nda̱kanixi̱nína ña̱ kivi kuniñúʼuna xu̱ʼún yóʼo ña̱ va̱ʼa kakana natúʼunna xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Soo íyo inka xa̱ʼa̱ kúú ña̱ ni̱sa̱a̱ ta̱ Judas: iin ta̱ kui̱ʼná xi̱kuura ta xi̱kuni̱ra ixakuíʼnára xu̱ʼún yóʼo tá ná chika̱a̱naña ini caja. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuni̱ra kuumiíra ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa, tá ni̱ya̱ʼa loʼo tiempo ni̱xa̱a̱ra ni̱xi̱kóra ta̱ Jesús xa̱ʼa̱ loʼo kuití xu̱ʼún (Juan 12:2-6; Mat. 26:6-16; Luc. 22:3-6).

14. ¿Ndáa ki̱ʼva xi̱ndiku̱n iin na̱ matrimonio ña̱ va̱xi nu̱ú Lucas 16:13?

14 Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo xíʼin na̱ xi̱ndiku̱n sa̱tára: “Kǒo kivi kachíñundó nu̱ú Ndióxi̱ ta kachíñundó nu̱ú ña̱ ku̱i̱ká” (kaʼvi Lucas 16:13). * Ta nda̱a̱ tiempo vitin kivi kundoʼoyó ña̱yóʼo. Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ iin na̱ matrimonio na̱ íyo chí Rumania, na̱yóʼo va̱ʼaní xi̱ndiku̱nna consejo ta̱ Jesús tá ta̱xina iin chiñu ndaʼa̱na ña̱ ku̱ʼu̱nna kachíñuna inka país ña̱ kúikáka. Na̱yóʼo káchina: “Xi̱xiniñúʼu ndachaʼvindi̱ ña̱ xi̱níkándi̱ nu̱ú na̱ banco. Ña̱kán nda̱kanixi̱níndi̱ ña̱ iin bendición Jehová kúú chiñu yóʼo”. Soo chiñu yóʼo kindaaña tiempona ña̱ kachíñuna nu̱ú Jehová. Tá sa̱ndíʼina ka̱ʼvina artículo ña̱ naní “Mantengámonos leales con un corazón unificado”, ña̱ ka̱na nu̱ú ña̱ La Atalaya 15 tí agosto ña̱ ku̱i̱ya̱ 2008, saá nda̱kaxinna ndáaña keʼéna. Káchina: “Tá ná ku̱ʼu̱nndi̱ inka país kachíñundi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱ndi̱ kiʼinndi̱ ku̱a̱ʼáka xu̱ʼún. Saá na̱ʼa̱ndi̱ ña̱ va̱ása chíndayáʼvindi̱ ña̱ kítáʼanndi̱ xíʼin Jehová. Ta xi̱kunda̱a̱-inindi̱ ña̱ kivi kuxíkándi̱ nu̱ú Jehová tá ná ku̱ʼu̱nndi̱ kachíñundi̱”. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo va̱ása níxiinna kiʼinna chiñu kán. Ta, ¿ndáaña ku̱u? Ta̱ hermano yóʼo nda̱ni̱ʼíra iin chiñu mií país nu̱ú ndóona ta xíʼin ña̱yóʼo va̱ʼa satána ña̱ xi̱xiniñúʼuna. Ta ñá hermana kán káchiñá: “Ndiʼi tiempo chi̱ndeétáʼan Jehová xíʼinndi̱”. U̱vi̱ saána kúsi̱íní-inina xa̱ʼa̱ ña̱ káchíñuna nu̱ú Jehová ta va̱ása káchíñuna nu̱ú ña̱ ku̱i̱ká.

NÁ VA̱ÁSA TAXIYÓ SANDÁKAVA TA̱ NDI̱VA̱ʼA MIÍYÓ

15. ¿Nda̱chun va̱ʼa kándíxayó ña̱ kuchiñuvayó sa̱ñáyó ndaʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa?

15 Tá ni̱xa̱a̱yó nda̱kavayó ndaʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa ta ki̱xáʼayó ni̱nu kúniyó á kúni̱yó kuumiíyó ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa, ¿á kuchiñuyó sa̱ñáyó nu̱ú ña̱yóʼo? Kuchiñuvayó, saáchi ta̱ Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ na̱ nda̱kava ndaʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa kiviva sa̱ñána (2 Tim. 2:26). Chi saá ke̱ʼé ta̱ David: ta̱yóʼo xi̱niso̱ʼora consejo ña̱ ta̱xi ta̱ Natán ndaʼa̱ra, nda̱ndikó-inira xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼéra tasaá ki̱xáʼara vií kítáʼan tukura xíʼin Jehová. Ná va̱ása nandósó-iniyó ña̱ íyoníkava ndee̱ Jehová nu̱ú ta̱ Ndi̱va̱ʼa. Ña̱kán kuchiñuvayó sa̱ñáyó ndaʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa tá ná taxiyó chindeétáʼan Jehová xíʼinyó.

16. ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ása ko̱oyoyó ndaʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa?

16 Nu̱úka ña̱ kundatuyó ko̱oyoyó ndaʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa ta saáví ndukúyó ki̱ʼva ña̱ sa̱ñáyó, va̱ʼaníka tá xa̱a̱ ya̱chi̱ka ná chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ va̱ása ko̱oyoyó ndaʼa̱ra. Ta iinlá Jehová kúú ta̱ kivi chindeétáʼan xíʼinyó. Soo ná va̱ása ndakanixi̱níyó ña̱ nda̱a̱ ni iin yichi̱ va̱ása ko̱oyoyó ndaʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa, saáchi nda̱a̱ na̱ xi̱kachíñu nu̱ú Jehová na̱ nda̱kúní ni̱xi̱yo ini, ki̱xáʼana ni̱nu kúnina á ki̱xáʼana kúni̱na kuumiína ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa. Ndiʼiyó kivi kixáʼayó ni̱nuní kuniyó ta kuni̱yó kuumiíyó ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa, ña̱kán ná ka̱ʼa̱nyó xíʼin Jehová ndiʼi ki̱vi̱ ña̱ chindeétáʼanra xíʼinyó kotoyó ndáa ki̱ʼva íyo ña̱ ndákanixi̱níyó xíʼin ña̱ kéʼéyó (Sal. 139:23, 24). Ná kiʼinníyó kuenta ña̱ va̱ása xa̱a̱yó ko̱oyoyó ndaʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa.

17. ¿Ndáaña xa̱a̱ ku̱nu̱mí kundoʼo ta̱ Ndi̱va̱ʼa?

17 Xa̱a̱ ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ kúú ña̱ sándaʼvi ta̱ Ndi̱va̱ʼa na̱ yiví nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé na̱ tíin kití. Soo ndáa si̱lóʼo tiempo kúma̱ní ta miívara kúú ta̱ kunuʼni ta ndiʼi-xa̱ʼa̱ra (Apoc. 20:1-3, 10). Xa̱a̱ kúni̱níyó ná kixaa̱ ki̱vi̱ yóʼo. Soo nani ndátuyóña, ná chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ va̱ása ko̱oyoyó ndaʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa. Ná chika̱a̱níyó ndee̱ ña̱ va̱ása ni̱nu kuniyó ta saátu ña̱ va̱ása kuni̱yó kuumiíyó ku̱a̱ʼání ña̱ʼa. Ta ná chika̱a̱-iniyó ña̱ kundiku̱nyó consejo yóʼo: “Kǒo keʼéndó ña̱ kúni̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa tasaá kuxíkara nu̱úndó” (Sant. 4:7).

YAA 127 ¿Nda̱saa xíniñúʼu kooyó?

^ párr. 5 Ta̱ Ndi̱va̱ʼa íyora nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin na̱ xíni̱ní tiin kití ta ku̱a̱ʼání ña̱ʼa kéʼéra ña̱ va̱ʼa sandákooyó kachíñuyó nu̱ú Jehová, ni xa̱a̱ ku̱a̱ʼání tiempo kéʼéyó ña̱yóʼo. Nu̱ú artículo yóʼo sákuaʼayó xa̱ʼa̱ u̱vi̱ ña̱ʼa ña̱ xíniñúʼu ta̱ Ndi̱va̱ʼa ña̱ va̱ʼa sandákooyó ña̱ kítáʼanyó xíʼin Ndióxi̱ tá kúú: ña̱ ni̱nu kuniyó xíʼin ña̱ kuni̱yó kuumiíyó ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa. Ta saátu sákuaʼayó xa̱ʼa̱ sava na̱ yiví na̱ ku̱chiñu ta̱ Ndi̱va̱ʼa sa̱ndáʼvira, ta kotoyó ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ása kundoʼoyó táʼan ña̱yóʼo.

^ párr. 2 ÑA̱ KÚNI̱ KACHIÑA: Tá káʼa̱n artículo yóʼo xa̱ʼa̱ na̱ ni̱nu kúni káʼa̱nña xa̱ʼa̱ na̱ ndákanixi̱ní ña̱ va̱ʼaníka miína nu̱ú inka na̱ yiví, ta tá káʼa̱nña xa̱ʼa̱ na̱ kúni̱ kuumií ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa, káʼa̱nña xa̱ʼa̱ na̱ kúni̱ kuumií ku̱a̱ʼáka xu̱ʼún, na̱ kúni̱ kuumií iin chiñu ña̱ ndáyáʼvi, na̱ kúni̱ ku̱su̱n xíʼin ku̱a̱ʼáka na̱ yiví á inkaka ña̱ʼa ña̱ kítáʼan xíʼin ña̱yóʼo.

^ párr. 5 Eclesiastés 7:16: “Va̱ása ndakanixi̱níún ña̱ va̱ʼaní íyo ña̱ kéʼún, ta saátu va̱ása ndakanixi̱níún ña̱ xíni̱níún nu̱ú inkana. ¿Nda̱chun ndúkú miíún ña̱ kundoʼún?”.

^ párr. 5 Eclesiastés 7:20: “Saáchi nu̱ú ñuʼú yóʼo kǒo na̱ va̱ʼaní íyo ña̱ kéʼé á na̱ nda̱kúní-ini, saáchi ndiʼivana kíʼvi ku̱a̱chi”.

^ párr. 8 1 Corintios 4:6, 7: “Ñaniyó, ni̱ka̱ʼi̱n ña̱yóʼo xíʼinndó, ta miíi̱ xíʼin ta̱ Apolos chínúu yichi̱ nu̱úndó ta xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼa miíndó kúúña, ña̱ va̱ʼa sákuaʼandó ña̱yóʼo: ‘Keʼé kuitíndó ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ nu̱ú tu̱ʼun Ndióxi̱ʼ. Tasaá kúú ña̱ va̱ása ni̱nu kunindó ta va̱ása ndakutáʼanndó xíʼin iinna ta kundasíndó kunindó inkana. Saáchi, ¿ndáaña kúúmiíún ña̱ ndákanixi̱níún ña̱ ndáyáʼvikaún nu̱ú inkana? ¿Á su̱ví Ndióxi̱ kúú ta̱ nítaxi ndiʼi ña̱ʼa ndaʼún? Tá ta̱kán kúú ta̱ ta̱xi ndiʼiña ndaʼún, ¿nda̱chun kúú ña̱ ni̱nuní kúniún ta ndákanixi̱níún ña̱ xíʼin ndee̱ miíún nda̱kiʼúnña?”.

^ párr. 11 Efesios 5:3, 4: “Ni loʼo va̱ása kutóondó ka̱ʼa̱nndó xa̱ʼa̱ ku̱a̱chi kini á nda̱a̱ ndáaka ña̱ yaku̱a̱ á ña̱ ka̱ʼa̱nndó xa̱ʼa̱ ña̱ kuumiíndó ku̱a̱ʼání ña̱ʼa, chi na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ va̱ása xíniñúʼu keʼéna ña̱yóʼo. Ta ni kǒo keʼéndó ña̱ kaʼan nu̱ú ta ni va̱ása ka̱ʼa̱nndó tu̱ʼun kíʼvi, ni kǒo keʼéndó si̱ki ña̱ kini, chi ña̱yóʼo su̱ví ña̱ va̱ʼa kúúña. Va̱ʼaka taxindó tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ Ndióxi̱”.

^ párr. 14 Lucas 16:13: “Kǒo ni iinna kivi kachíñu nu̱ú u̱vi̱na, saáchi sa̱a̱-inina kunina iinna ta kuʼvi̱-inina kunina inkana, á nda̱kú koo inina xíʼin iinna ta inkana kundasína kunina. Kǒo kivi kachíñundó nu̱ú Ndióxi̱ ta kachíñundó nu̱ú ña̱ ku̱i̱ká”.

^ párr. 58 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Iin ta̱ hermano ni̱nuní kúnira ta va̱ása xíínra ndakiʼinra consejo ña̱ táxina ndaʼa̱ra. Iin ñá hermana xa̱a̱ sa̱táñá sava ña̱ʼa soo kúni̱ñá satáñá ku̱a̱ʼákaña.

^ párr. 60 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Iin ta̱ xi̱kuu ángel Ndióxi̱ ta saátu ta̱ rey Uzías ki̱xáʼana ni̱nuní kúnina. Ñá Eva xa̱xíñá ku̱i̱ʼi ndaʼa̱ tú yitu̱n, ta̱ David ni̱ki̱si̱ra xíʼin ñá Bat-Seba ta ta̱ Judas ki̱xáʼara íxakuíʼnara xu̱ʼún, u̱ni̱ saá na̱yóʼo va̱ása níkusi̱í-inina xíʼin ña̱ʼa ña̱ xi̱kuumiína chi xi̱kuni̱na ku̱a̱ʼákaña.