1. ¿Imachötan animalkunata tsareq nunawan Satanas igualan?

ANIMALKUNATA tsareq nunaqa, wanutsita o kawëkaqtam tsarita munan. Y tsëta logranampaqqa, imëka trampakunatam utilizan, Jobpa juk mana alli amïgun parlanqan trampakunatanöpis (Job 18:8-10). Animalkunata tsareqqa, ¿imatatan ruran trampanman juk animalta ishkitsinampaq? Tsëpaqqa, mëpa purinqanta, imata gustanqanta, y illaqpita ima tsarirkunampaq kaqmanmi pensan. Satanaspis tsënöllam ruran. Pëqa, imata ruranqantsikta, mëpa purinqantsikta y imata gustamanqantsiktam rikëkan. Tsënam, trampa cuentata ima tentaciontapis churamun, tsëman ishkinata shuyararnin. Tsënö kaptimpis, Bibliachöqa clärum nimantsik trampankunaman mana ishkinantsikpaq y ishkirqa imata ruranantsikpaq.

2. Satanasqa, ¿imakunawantan nunakunata jutsaman mas ishkitsin?

² Nunakunata mas ishkitseq Satanaspa trampankunaqa, allish tukoq kë y imëkatapis ërayëpa munëmi. * Mëtsika waranqa watakunapam tsëkunawanqa nunakunata ishkitsishqa. Pëqa, pishqukunata tsareq nunanömi, imallatapis churan trampanman ishkiyänampaq (Sal. 91:3). Peru Jehoväqa mana ishkinapaqmi, Satanaspa trampankuna ima kanqanta musyatsimantsik (2 Cor. 2:11).

3. ¿Imanirtan Jehoväqa allish tukoq nunakunapita y imatapis ërayëpa munaqkunapita Bibliaman qellqatsirqan?

³ Jehoväqa, ¿imanötan yanapamantsik allish tukoq këpita y imatapis ërayëpa munëpita cuidakunapaq? Unë nunakuna imapa  pasayanqampita yachakunapaq Bibliaman qellqatsinqanwanmi. Këchöqa, Jehoväta mëtsika watapana sirwikaqkunapis, Satanaspa trampanman ishkiyanqantam yachakushun. Tsënö kaptinqa, ¿llapantsiktsuraq Satanaspa trampankunaman ishkishun? Manam. Jehoväqa tsë nunakuna pasayanqanta Bibliaman qellqatsirqan, pëkunapita yachakunapaqmi (1 Cor. 10:11). Pasayanqankunapita yachakur, Diablupa trampankunaman mana ishkinantsikta o ishkishqa karqa tsëkunapita yarqukurinantsiktam munan.

4. Allish tukoq këqa, ¿imamantan chäratsimashwan?

⁴ Satanasqa, allish tukoq kanantsiktam munan. Tsënö tikrakurishqaqa, pënö kanapaq kaqta y imëyaqpis mana kawanapaq kaqtam musyan (Prov. 16:18). Tsëmi apostol Pabluqa nirqan, allish tukurqa “Diablu chaskinqan condënata” chaskinapaq kaqta (1 Tim. 3:6, 7). Jehoväta tsëllaraq o mëtsika watakunapana sirwikashqapis, tsëqa pasamashwanmi.

5. Eclesiastes 7:16 y 20 ninqannöpis, ¿imanötan allish tukoq nunaqa portakun?

⁵ Allish tukoq nunaqa kikinllamanmi yarparan. Satanasqa, ima problëmapa pasarnimpis, Jehoväman yarpänapa rantinmi kikintsikman yarpänata munan. Këllaman pensarishun: ¿pillapis mana kaqpita tumpamarquntsikku? ¿Mana allitaku ruramarquntsik? Tsëkuna pasamashqam, Satanasqa Jehoväta o wawqi panintsikkunata tumpanantsikta munan. Jina Palabranchö Jehovä consejamanqantsikta cuentaman mana churashpa, kikintsik pensanqantsiknö altsanantsiktam munan (leyi Eclesiastes 7:16, 20).

6. Païses Bäjus nacionchö täraq panintsikta pasanqanqa, ¿imatatan yachatsimantsik?

⁶ Païses Bäjuschö täraq juk panintsikmi, wawqi panintsikkuna imallachöpis pantariyanqampita alläpa cölerakoq. Tsëmi wawqi panikunawan juntu këtaqa mana munaqnatsu. Pëmi kënö willakun: “Pantayanqankunallaman yarparäkurnin, y pëkunawan juntu këta mana munarmi, japallä karnin llakikoq kä. Tsëmi nunäta nirqä, juk congregacionman ëwakuyänäpaq”. Tsënö këkarmi, 2016  wata marzu killapaq yarqamoq JW Broadcasting progrämata rikarqan. Tsëchömi, wakinkuna imallachöpis pantariyaptin imata ruranapaq kaqta yachatsikayämurqan. Panintsikmi kënö willakun: “Turi nanakuna pantayanqankunata mana rikaräkunäpaqqa, humildim kanä karqan y noqapis pantareq kanqätam yarpänä karqan. Tsë progrämachö yachatsikayämunqanqa, Jehoväman y pëlla llapanta gobernaq kanqanman mas yarparänäpaqmi yanapamarqan”. ¿Imatatan këpitaqa yachakuntsik? Ima problëma kaptimpis, ama Jehoväta qonqëkushuntsu; tsëpa rantinqa, wawqi panintsikkunata pë rikanqannö rikänapaq kallpachakushun. Teytantsik Jehoväqa pantayanqankunata rikanmi, tsënö kaptimpis, pëkunataqa perdonanmi y noqantsikpis tsënöllam ruranantsik (1 Juan 4:20).

7. ¿Imatan Uzïasta pasarqan?

⁷ Judä markachö mandakoq rey Uzïaspis, allish tukurmi consejayanqanta wiyakuyta munarqantsu y mana ruranampaq kaqta rurëkurqan. Pëqa yachaq nunam karqan. Guërrakunata ruranqanchömi ganaq, imëkatam ruratsirqan, y nunakuna mas murukuyänampaqpis yanapakurqanmi. Imata ruranqanchöpis alli yarqupukurqan, ‘Teyta Dios yanapaptinmi’ (2 Crön. 26:3-7, 10). Peru Bibliachömi kënö nin: “Poderyuq karmi rey Uzíasqa nuna tukuq tikrakurirqan”. Jehoväqa sacerdötikunalla templuchö inciensuta sawmatsita puëdiyanqantam nirqan. Peru rey Uzïasqa, nunatukurmi tsëta rurëta munarqan. Tsëmi Jehoväqa lepra qeshyawan castigarqan. Uzïasqa wanukunqanyaqmi tsë qeshyawan karqan (2 Crön. 26:16-21).

8. ¿Imanötan 1 Corintius 4:6 y 7 ninqan allish tukoq mana kanapaq yanapamäshun?

⁸ ¿Noqantsikpis allish tukurku rey Uzïasnö jutsata rurëkushwan? Wawqintsik Josëta ima pasanqanta rikärishun. Pëqa, creikoqkunata rikaqmi kaq y wawqi panikunaqa alläpam respetayaq y negociunchöpis allim yarqapukoq. Asamblëakunachöpis yachatsikoqmi y höraqa congregacionkunata watukaqkunam imallatapis tapupäriyaq. Peru kikinmi kënö nin: “Rurëta yachanqäkunallaman y tsëkunata unëpana rurashqa kanqäkunallamanmi confiakurqä. Manam Jehoväta cuentaman churarqänatsu. Alli tsarakunäpaq kaqta pensarmi, cuidakunapaq nimanqantsikta y Jehovä consejamanqantsikkunata wiyakurqätsu”. Josëqa alläpa jatun jutsatam rurëkurqan, tsëmi congregacionpita qarqushqa karqan. Kë qepa watakunallataran kutimushqa. Pëmi kënö willakun: “Jehoväqa ima carguyoq  kashqapis, pë ninqanta rurë mas alli kanqantam yachatsimashqa”. Ama imëpis qonqashuntsu, imatapis rurëta yachantsik o ima carguyoqpis kantsik, Dios yanapamashqallam (leyi 1 Corintius 4:6, 7). Allish tukoq kashqaqa, Jehoväqa manam cuentachö katsimäshuntsu.

9. ¿Imatatan Satanaswan Ëva rurayarqan kayäpunqankunawan kushishqa mana karnin?

⁹ Ërayëpa imëkatapis munëpaq parlarqa, itsa Satanasman yarpärintsik. Jehoväta sirwinqan witsanqa, imëka cargukunayoqraq karqan. Peru pëqa mastam munarqan. Jehoväta adorayänampa rantin pëta adorayänantam munarqan. Satanasqa, pënö kanapaqmi kapamanqantsikwan kushishqa mana kanapaq imëkata munatsimantsik. Tsëta rurarqa, Ëvawanmi qallarqan. Jehoväqa pëkunata kuyarmi, pachankuna juntanqanyaq huertachö llapan frütakunata mikuyänampaq nirqan, jukllëllapitam manaqa (Gen. 2:16). Peru Satanasqa, Jehovä michanqan plantapa frütanta mikur mas alli kanampaq kaqta nirmi Ëvata engañarqan. Pëqa, manam kapunqankunawan kushishqatsu karqan, mastam munarqan. Y tsëta rurarmi, jutsallakurqan y tiempuwanmi wanurqan (Gen. 3:6, 19).

10. ¿Imanötan rey Davidqa imatapis ërayëpa munë jutsaman ishkirqan?

¹⁰ Rey Davidta ima pasanqanta rikärishun. Jehoväqa, imëkayoq kanampaq, respetashqa kanampaq y chikeqninkunata vencinampaqmi yanapashqa karqan. Tsë llapampita agradecikurmi Davidqa nirqan, yupëta puëdinqampitapis mas, Jehovä bendicishqa kanqanta (Sal. 40:5). Peru tiempu pasariptinqa, Jehovä bendicinqanta qonqëkurninmi Davidqa masta munarqan. Warminkuna këkäpuptimpis, juk nunapa warmintam munaparqan y tsë rurëtaqa Jehovä chikinmi. Tsë warmipa jutinqa, Bat-Sebam karqan y nunampanam Urïas. Davidqa kikimpa munëninllaman yarparmi, Bat-Sebawan punukuykurqan y pënam qeshyaq tikrarirqan. Peru Davidqa manam tsëllatatsu rurarqan, sinöqa, tsë warmipa qowan Urïasta wanutsiyänampaqmi mandakurqan (2 Sam. 11:2-15). ¿Imamanraq pensëkarqan? ¿Manatsuraq Jehovä rikëkanqantaqa yarparqan? Jehoväta mëtsika watakunapa alli sirwikarnimpis, kikimpa munëninllaman yarpar y imatapis ërayëpa munarmi, jutsaman ishkirqan y alläpa llakikuykunapa pasarqan. Peru tiempu  pasariptinqa, Davidqa jutsallakunqanta willakurqanmi, y arrepentikurqanmi. Jehovä perdonanqampitaqa, ¡alläpam agradecikurqan! (2 Sam. 12:7-13).

11. Efesius 5:3 y 4 ninqannö, ¿imatan yanapamäshun imatapis ërayëpa munë jutsaman mana ishkinapaq?

¹¹ ¿Imatatan Davidta pasanqampita yachakuntsik? Imatapis ërayëpa mana munanapaqqa, Jehovä imëkachö bendicimanqantsikpita agradecikunqantsikmi yanapamäshun (leyi Efesius 5:3, 4). Kapamanqantsikkunawanmi kushishqa kanantsik. Bibliata estudiëkaqkunatapis, juk junaqchö Jehovä imanö yanapanqanta yarpäyänampaq, y pëta agradecikuyänampaqmi yachatsintsik. Tsëta rurarqa, cada junaqmi Jehoväta agradecikuyanqa imanö yanapanqampita (1 Tes. 5:18). Y noqantsikqa, ¿tsëta rurantsikku? Noqantsikpaq Jehovä imëkata ruramunqanman yarpashqaqa, kushishqam kapamanqantsikkunawan kashun. Tsëta rurashqaqa, manam imatapis ërayëpa munë jutsaman ishkishuntsu.

12. ¿Imamantan Jüdas Iscariötita ërayëpa munënin chätsirqan?

¹² Kananqa Jüdas Iscariötipaq parlarishun. Alli nuna karpis, tiempuwanqa, Jesustam traicionarqan (Lüc. 6:13, 16). Qallananchö alli nuna kaptinmi, Jesusqa juk apostolnin kanampaq akrarqan. Pëman confiakurmi, Diospita yachatsikur puriyänampaq katsiyanqan qellëta pëta encargarqan. Tsë qellëqa, Diospita kanan witsan yachatsikunapaq churakunqantsik qellënömi karqan. Jesusqa mëtsika kutim yachatsikushqa karqan, imatapis ërayëpa munëpita cuidakuyänampaq (Mar. 7:22, 23; Lüc. 11:39; 12:15). Peru Jüdasqa manam wiyakushqatsu karqan, tsëmi tiempuwanqa tsë qellëta suwakur qallëkurqan.

13. Imatapis ërayëpa Jüdas munanqanqa, ¿imëtaq rikakar qallëkurqan?

¹³ Jüdas imatapis ërayëpa munaq tikrakurinqanqa, Jesus manaraq wanuptimpis rikakarqannam. Lepra qeshyayoq kashqa Simonmi, Jesustawan qateqninkunata wayinman mikoq invitashqa karqan; tsëchömi Marïawan nanan Martapis këkäyarqan. Mikuykäyaptinmi, Marïaqa sharkur Jesuspa peqanman alläpa chaniyoq shumaq mushkoq aceitita jicharqan. Jüdaswan Jesuspa wakin qateqninkunaqa tsëta ruranqampitam alläpa cölerakuyarqan. Tsë aceitita rantikuyanqan Diospita yachatsikuychö yanapakunampaq kaqtam pensayarqan. Peru Jüdasqa, churakuyanqan qellëta suwakuyta munarmi cölerashqa këkarqan. Tsëpita wallka tiempullatanam, juk esclävuta rantikuyanqan chaninllachö Jesusta traicionar rantikurqan (Juan 12:2-6; Mat. 26:6-16; Lüc. 22:3-6).

14. ¿Imanötan juk wawqiwan warmin Lücas 16:13 ninqanchö consëjuta wiyakuyarqan?

¹⁴ Jesusqa, qateqninkunatam këta yarpätsirqan: “Manam Diospa y Kapoqyoq Këpa sirweqnin këta puëdiyankitsu” (leyi Lücas 16:13). Tsë consëjuqa, kanan witsampis yanapakunmi. Rumania nacionchö täraq juk wawqiwan warminmi, atskata ganar juk nacionchö trabajayänampaq niyaptin Jesus consejakunqanta yarpäyarqan. Pëkunam kënö niyan: “Bancutam atska qellëta debikuyarqä. Tsëmi qallananllachöqa, tsë trabäjuta Jehoväpa bendicionnintanö rikäyarqä”. Peru tsë trabäjuqa, Jehoväta sirwiyänantam michänan karqan. 2008 wata 15 de agostu killa La Atalaya revistachö, “Mantengámonos leales con un corazón unificado” neqta leyirirmi, imata rurayänampaqpis patsätsiyarqan. Pëkunam kënö willakuyan: “Tsë nacionman ëwarqa, manam Jehovätatsu puntaman churëkäyäman karqan, sinöqa qellëta ganëtam. Tsë trabäjuqa, manam Jehoväwan amïgu kënïkunachö yanapayämanmantsu karqan”. Tsëmi tsë trabäjutaqa chaskikuyarqantsu. Täräyanqan nacionchömi, wanayanqankunata rantiyänampaq  trabäjuta tariyarqan. Panintsikmi kënö nin: “Jehoväqa, imëpis yanapëkämantsikmi”. Ishkampis Jehoväta puntaman churayanqampitam kushishqa këkäyan.

15. ¿Imanirtan nintsik Satanaspa trampankunapita escapëta puëdinqantsikta?

¹⁵ Allish tukuyman o imatapis ërayëpa munëman ishkishqa kanqantsikta cuentata qokurirqa, ¿puëdishwanku alliyëta? Awmi. Diablupa tsë trampankuna “kawëkaqta tsarishqa” kaqkuna escapëta puëdiyänampaq kaqtam apostol Pabluqa nirqan (2 Tim. 2:26). Tsëtam David rurarqan: Natan consejanqantam chaskikurqan, mana allita ruranqampitam arrepentikurqan y Jehoväwanmi yapë amïgu kayarqan. Ama imëpis qonqashuntsu Jehoväqa Satanaspitapis mas puëdeq kanqanta. Yanapamänapaq permitishqaqa, manam Diablupa trampankunaman ishkishuntsu.

16. ¿Imatan yanapamäshun Satanaspa trampankunaman mana ishkinapaq?

¹⁶ Satanaspa trampankunaman ishkinqantsikpita yarqunantsikpa rantinqa, tsë trampakunapita cuidakunqantsikmi mas alliqa kanqa. Tsëtaqa, Jehovä yanapamashqallam lograshun. Ama kikintsikllamanqa confiakushuntsu. Jehoväta mëtsika watakunapana sirweqkunapis, allish tukoq y imatapis ërayëpa munaqmi tikrakuriyashqa. Tsëmi Jehoväman cada junaq mañakunantsik, pensanqantsikchö y ruranqantsikchö allish tukuykanqantsik o imatapis ërayëpa munanqantsikta rikätsimänapaq (Sal. 139:23, 24). Tsë trampankunamanqa ama imëpis ishkishuntsu.

17. ¿Imatan chikimaqnintsik Diabluta ichikllachöna pasanqa?

¹⁷ Satanasqa, mëtsika watakunapanam nunakunata jutsaman ishkikätsishqa. Peru ichikllachönam ima rurëtapis puëdinqatsu y tiempuwanqa ushakätsishqam kanqa (Rev. 20:1-3, 10). ¡Llapantsikmi tsë junaq chämunantaqa munantsik! Tsë junaq chämunqanyaqqa, Satanaspa trampankunaman mana ishkinapaq cuidakushun. Allish tukoq kë y imatapis ërayëpa munë dominamänata dejashuntsu. Tsëpa rantinqa, “Diablupa contran churakäyë, y pëqa escaparmi qamkunapita ëwakunqa” neq consëjuta wiyakushun (Santiägu 4:7).