1. Nso ke Jehovah anam ọnọ fi?

AKANAM didie edidi Ntiense Jehovah? Akpa n̄kpọ ekedi afo ndikop “eti mbụk.” Ekeme ndidi okokop ke inua ete ye eka fo, ke inua owo itieutom mbufo, m̀mê eyen ufọkn̄wed mbufo. Mîdịghe edi ke Mme Ntiense Jehovah ẹkedi ufọk mbufo ẹdikwọrọ ikọ ẹnọ fi. (Mark 13:10) Ekem owo ama esidi ediwak ini edikpep fi Bible. Nte ẹkesụk ẹkpepde Bible ẹka, afo ama ọtọn̄ọ ndima Jehovah onyụn̄ edikụt ke enye ama fi n̄ko. Jehovah akanam yak afo ama akpanikọ, ndien idahaemi afo edidi mbet Jesus Christ, omonyụn̄ odori enyịn ndidu uwem ke nsinsi. (John 6:44) Imenịm ke emesinen̄ede ọkọm Jehovah nte enye akadade owo an̄wam fi ekpep akpanikọ, ye nte enye enyịmede afo edidi asan̄autom imọ.

2. Nso ke idineme ke ibuotikọ emi?

² Sia ima ikọdiọn̄ọ akpanikọ, edi utom nnyịn ndin̄wam mbon en̄wen ẹtiene nnyịn ẹsan̄a ke usụn̄ emi adade esịm uwem. Ekeme ndimem nnyịn utom ndisikwọrọ ikọ, edi ndisio mbụp owo m̀mê enye akpama ndikpep Bible, ndinyụn̄ n̄kpep owo Bible, ọsọn̄ nnyịn. Ekpedi edi ntre ye afo, imekere ke ndusụk n̄kpọ emi idinemede ke ibuotikọ emi ayan̄wam fi. Iyeneme se isinamde ọdọn̄ nnyịn ndin̄wam mme owo ẹdi mbet Christ. Iyeneme n̄ko se ikpanamde ekpedi enyene mme n̄kpọ emi ẹsinamde ọsọn̄ nnyịn ndikpep owo Bible. Ẹyak ibem iso ineme ntak anade isikwọrọ ikọ ifiak ikpep mme owo Bible.

3. Nso isinam ikwọrọ ikọ?

³ Enyene utom emi Jesus ọkọdọn̄de mme mbet esie ini enye okodude ke isọn̄. Utom oro ekesịne n̄kpọ iba. Akpa ekedi yak mmọ ẹkwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi. Enye ama onyụn̄ owụt mmọ nte mmọ ẹdikwọrọde. (Matt. 10:7; Luke 8:1)  Ke uwụtn̄kpọ, enye ama eteme mmọ se ẹkpenamde ke ini mme owo ẹmade ndikop ukwọrọikọ mmọ, ye ke ini mme owo ẹsịnde. (Luke 9:2-5) Enye ama etịn̄ n̄ko ebiet emi mmọ ẹdikwọrọde ikọ iketre, ete ke mmọ ẹdikwọrọ inọ “kpukpru mme idụt.” (Matt. 24:14; Utom 1:8) Jesus ama ọdọhọ mme mbet esie ẹkwọrọ Obio Ubọn̄ Abasi ẹnọ mme owo ẹnyụn̄ ẹtịn̄ se Obio Ubọn̄ oro edinamde, edide mme owo ẹma ndikop m̀mê imaha.

4. Matthew 28:18-20 owụt ke nso efen ke ana inam idian ye ndikwọrọ Obio Ubọn̄ Abasi?

⁴ Nso idi ọyọhọ n̄kpọ iba emi ekesịnede ke utom emi Jesus ọkọdọn̄de mme mbet esie? Enye ọkọdọhọ mme mbet esie ẹkpep mbon emi mmọ ẹdin̄wamde ẹdi mbet imọ ndinam kpukpru se imọ ikọdọhọde ẹnam. Edi ndusụk owo ẹkeme ndidọhọ ke ndikwọrọ ikọ nnyụn̄ n̄kpep mme owo n̄kpọ ẹkedi utom mme mbet Jesus, idịghe utom nnyịn. Ndi edi akpanikọ? Idịghe. Utom oro edi ata akpan utom. Jesus ama owụt ke ẹyenam tutu esịm eyo nnyịn, ẹnam “tutu esịm akpatre ini editịm n̄kpọ emi.” (Kot Matthew 28:18-20.) Etie nte ini emi Jesus okowụtde se ibede mme mbet 500 idem ke enye ọkọdọn̄ mmọ utom oro. (1 Cor. 15:6) Mme n̄kpọ emi Jesus ekediyararede owụt John anam inen̄ede ikụt ke enye okoyom kpukpru mme mbet esie ẹn̄wam mme owo ẹdiọn̄ọ Jehovah.—Edi. 22:17.

5. Nso uwụtn̄kpọ ke Paul ọkọnọ ke 1 Corinth 3:6-9, emi owụtde ke ukwọrọikọ ye ndikpep owo n̄kpọ ẹsan̄a kiet?

⁵ Apostle Paul ekemen ndinam mme owo ẹdi mbet Christ odomo ye nditọ n̄kpọ. Oro okowụt ke ima ikwọrọ ikọ inọ owo, ke ikụreke ke oro. Enye ama eti mbon Corinth ete: “Ami n̄kọtọ, Apollos ọduọk mmọn̄ . . . Mbufo ẹdi in̄wan̄ emi Abasi ọtọde.” (Kot 1 Corinth 3:6-9.) Idi mbonutom ke “in̄wan̄” Abasi. Ima ikwọrọ ikọ inọ owo, enye oro etie nte nditọ n̄kpọ. Ima ikpep owo n̄kpọ, enye oro etie nte ndiduọk mmọn̄ ke se ikọtọde. (John 4:35) Edi imọdiọn̄ọ ke Abasi esinam se itọde ọkọri, oro edi, ke enye esinam mme owo ẹdikpono enye.

6. Nso ke ana in̄wam mbon emi ikpepde Bible ẹnam?

⁶ Nnyịn iyom mbon oro “ẹnyenede eti esịt oro edinamde mmọ ẹnyene nsinsi uwem.” (Utom 13:48) Man mmọ ẹkabade ẹdi mbet, ana (1) inam se ikpepde mmọ ke Bible an̄wan̄a mmọ, (2) in̄wam mmọ ẹnịm se mmọ ẹkpepde, (3) inyụn̄ in̄wam mmọ ẹnanam se mmọ ẹkpepde. (John 17:3; Col. 2:6, 7; 1 Thess. 2:13) Mmọ ẹma ẹtọn̄ọ ndidụk mbono esop, se kpukpru nnyịn ke esop ikemede ndinam n̄n̄wam mmọ edi nnyịn ndinam mmọ ẹkụt ke ẹma mmọ, nnyụn̄ nnam enem mmọ ke idem. (John 13:35) Ndusụk n̄kpọ ẹkeme ndidu emi owo emi ikpepde Bible do enịmde m̀mê esinamde emi ‘ẹdọn̄de enye n̄kam’ ke idem. Eyedi se eyenete emi esikpepde enye Bible enen̄erede ada ini an̄wam enye man enye etre mme n̄kpọ oro. (2 Cor. 10:4, 5) Ediwak ọfiọn̄ ekeme ndibe mbemiso ẹn̄wamde owo etre mme n̄kpọ oro, onyụn̄ odot ndina baptism. Edi ofụri ini emi idade in̄wam enye do itakke-tak.

7. Nso isinam ikwọrọ ikọ inọ mme owo inyụn̄ ikpep mmọ Bible?

⁷ Nso isinam ikwọrọ ikọ inọ mme owo inyụn̄ ikpep mmọ n̄kpọ yak ẹkabade ẹdi mbet Christ? Akpa ntak edi ke imama Jehovah. Ama esịn ofụri ukeme fo ọkwọrọ ikọ onyụn̄ an̄wam mme owo ẹdi mbet Christ, oro owụt ke amama Abasi. (1 John 5:3) Fiak kere ise: Ima emi afo amade Jehovah anam fi esisan̄a ke ufọk ke ufọk ọkwọrọ ikọ. Edi etie nte ikememke utom inọ fi nsonso oro. Akpa ini emi akakade ukwọrọikọ, ndi ndịk ama anam fi? Imekere ke ama anam! Edi ama ọfiọk  ke se Jesus oyomde fi anam edi oro, ama onyụn̄ anam. Ndien anaedi nte ini akakade, ikọsọn̄ke fi utom aba. Ọfọn, yak itịn̄ iban̄a ndikpep owo Bible. Ama okokop nte ẹtịn̄de ẹban̄a ndikpep owo Bible, ndi idem esinyek fi? Ekeme ndidi ntre. Edi ama ọbọn̄ akam ọdọhọ Jehovah an̄wam fi yak enyene uko obụp owo m̀mê enye akpama ndikpep Bible, enye ayan̄wam fi.

8. Mark 6:34 owụt ke nso en̄wen ikeme ndinam ọdọn̄ nnyịn ndikpep mme owo Bible?

⁸ Ọyọhọ n̄kpọ iba emi esinamde ikpep mme owo akpanikọ emi esịnede ke Bible edi ke imama mme mbọhọidụn̄ nnyịn. Enyene ini kiet emi Jesus ye mme mbet esie ẹkenyọn̄de ukwọrọikọ ẹdi, enye enen̄ede akak mmọ ke idem sia mmọ ẹma ẹkwọrọ ikọ etieti. Edi ke ini mmọ ẹkekade ndiduọk odudu, mme owo ẹma ẹyịre udịm ẹbịne mmọ do. Mbọm mme owo oro ama anam Jesus, enye ama onyụn̄ ọtọn̄ọ ndikpep mmọ “ediwak n̄kpọ.” (Kot Mark 6:34.) Jesus ama an̄wam mme owo kpa ye emi akakakde enye. Nso ikanam enye anam ntre? Jesus ama ekere m̀mê ekpedi imọ ikedi mme owo oro, m̀mê ekpetie imọ ke idem didie. Enye ama okụt nte mmọ ẹbọde ufen, onyụn̄ okụt ke mmọ inyeneke idotenyịn. Oro akanam enye oyom ndin̄wam mmọ. Nte n̄kpọ etiede ye mme owo mfịn edi oro. Kûyak nte mmọ ẹsinamde yak etie nte ke esịt enem mmimọ, m̀mê ke mmimọ inyeneke mfịna ke uwem anam fi ekere ke mmọ inyeneke mfịna-o. Mmọ ẹtie nte mme erọn̄ emi ẹdide ẹyo ẹka mi, ẹyo ẹka ko, inyeneke andikpeme emi etemede mmọ ebiet ẹkpekade. Apostle Paul ọkọdọhọ ke utọ mme owo emi inyeneke Abasi inyụn̄ inyeneke idotenyịn. (Eph. 2:12) Mmọ ẹsan̄a ke “usụn̄ emi adade esịm nsobo!” (Matt. 7:13) Ima ikụt nte n̄kpọ etiede ye mme owo ke efakutom nnyịn ke ntak emi mmọ mîfiọkke Abasi, esidọn̄ nnyịn ndin̄wam mmọ sia imama mmọ, mbọm mmọ onyụn̄ anam nnyịn. Mfọnn̄kan n̄kpọ emi ikemede ndinam n̄n̄wam mmọ edi ndidọhọ mmọ ke ikpama ndikpep mmọ Bible.

9. Philippi 2:13 ọdọhọ ke didie ke Jehovah ekeme ndin̄wam fi?

⁹ Ekpenyene owo emi afo ekpepde Bible, oyoyom esida ini etịm idem mbemiso akade ekekpep enye n̄kpọ, eyesinyụn̄ aka ndien ndien. Ndi enye oro anam fi okûma nditọn̄ọ ukpepn̄kpọ Bible ye owo? Ekpedi ntre, tịn̄ nte etiede fi ke idem nọ Jehovah. Dọhọ enye anam ọdọn̄ fi ndiyom owo n̄kpep Bible. (Kot Philippi 2:13.) Apostle John ama ọdọhọ ke se ededi emi iben̄ede Abasi yak ekem ye uduak Esie, ke Enye ayanam. (1 John 5:14, 15) Ntre nịm ke Jehovah ayanam ọdọn̄ fi nditiene n̄kpep mme owo Bible.

10-11. Nso ikeme ndinam okûdọn̄ nnyịn ndikpep owo Bible?

¹⁰ Kpa ye emi edide enyene mme n̄kpọ emi ẹkemede ndinam nnyịn ikûsịn idem ukpep owo Bible nte ikpekpepde, nnyịn idaha utom oro ibre mbre. Ẹyak ise ndusụk n̄kpọ emi ẹkemede ndinam nnyịn ikûsịn idem unam utom oro nte ikpanamde, ye nte ikpakande mme n̄kpọ oro.

¹¹ Udọn̄ọ ye usọn̄. Ndusụk nditọete nnyịn ẹsọn̄, ndusụk edi ke idem itịmke inem. Ndi ekededi ke otu oro edi mfịna fo? Ekpedi ntre, kere se ikụtde ke ini udọn̄ọ COVID-19 emi. Imedikụt ke imekeme ndikama fon nnyịn m̀mê n̄kpọ ntre n̄kpep owo Bible! Ntre emekeme nditie ke ufọk fo eyen eyen obụp owo m̀mê enye akpama ndikpep Bible, onyụn̄ ekpep owo Bible. Ikụreke ke oro-o. Enyene ndusụk owo emi ẹkpemade ndikpep Bible edi mmọ isinyeneke ini ke ini emi nditọete nnyịn ẹsiwakde ndisio nnịm nda n̄kwọrọ ikọ. Edi mmọ ẹkeme ndinyene ini tụhitụhi usenubọk m̀mê okoneyo. Ndi emekeme ndikpep owo Bible utọ ini oro? Jesus ekekpep Nicodemus n̄kpọ okoneyo sia ini emi  Nicodemus okonyụn̄ amade ndikpep ekedi oro.—John 3:1, 2.

12. Nso ye nso inam inịm ke imekeme ndikpep owo n̄kpọ ọfọn?

¹² Nnyịn ndikere ke nnyịn idikemeke ndikpep owo Bible. Imekeme ndikere ke ana inen̄ede idiọn̄ọ Bible, mîdịghe inen̄ede idiọn̄ọ ndikpep owo n̄kpọ mbemiso itọn̄ọde ndikpep owo Bible. Edieke ekerede ntre, enyene n̄kpọ ita emi ẹkemede ndin̄wam fi enịm ke emekeme ndikpep owo Bible. Akpa edi ke Jehovah ada ke omodot ndikpep mme owo n̄kpọ. (2 Cor. 3:5) Ọyọhọ iba edi ke Jesus emi enyenede “ofụri odudu ke heaven ye ke isọn̄” ọdọhọ yak afo ekpep mme owo n̄kpọ. (Matt. 28:18) Ọyọhọ ita edi ke emenyene mme owo emi ẹkemede ndin̄wam fi. Jehovah eketeme Jesus se enye ekpetịn̄de, Jesus ama onyụn̄ etịn̄ se Ete esie ọkọdọhọde enye etịn̄. Afo n̄ko emekeme ndiyak Jehovah an̄wam fi. (John 8:28; 12:49) N̄kpọ efen emi afo ekemede ndinam edi ndidọhọ esenyịn otu an̄wautom mbufo, asiakusụn̄ emi ọdiọn̄ọde ndikpep owo Bible, m̀mê eyenete efen emi ọdiọn̄ọde ndikpep, an̄wam fi ọtọn̄ọ ukpepn̄kpọ Bible onyụn̄ an̄wam fi ọdiọn̄ọ nte ekpekpepde owo Bible. Owo ekededi ke otu mmọ ama oyom ndikpep owo Bible, tiene tie se nte enye ekpepde man afo n̄ko ọdiọn̄ọ ndikpep.

13. Ntak emi ọfọnde ikpụhọde nte isikpepde owo n̄kpọ?

¹³ Mbufa usụn̄ emi ikpepde mme owo Bible ye mbufa n̄kpọ emi ikamade ikpep ẹkeme ndisọn̄ nnyịn. Nte ikpepde mme owo Bible idahaemi okpụhọde. Akpan n̄wed emi idade ikpep mme owo Bible idahaemi edi n̄wed Du Ata Uwem ke Nsinsi! Nte itịmde idem mbemiso ikpepde mme owo n̄wed emi ye nte ikpepde mme owo okpụhọde ye nte ikesinamde ye mme n̄wed eken. Ikpehe emi ikotde inen̄ekede iwak aba, ukpepn̄kpọ oro onyụn̄ enen̄ede etie nneme nneme. Mme vidio emi anade ise ye owo emi ikpepde n̄kpọ ẹwak ke n̄wed emi ẹkan ke mme n̄wed eken. Ana inyụn̄ ika jw.org^® ye JW Library^® ikosio n̄kpọ ineme. Mûdiọn̄ọke nte akpadade mme n̄kpọ emi ekpep owo Bible, dọhọ owo emi ọdiọn̄ọde an̄wam fi. Imọdiọn̄ọ ke n̄kpọ ama emehe nnyịn, esisọn̄ ndikpụhọ n̄kanam n̄kpọ en̄wen. Kpa ye oro, edieke ayakde Jehovah ye nditọete ẹn̄wam fi, ayafiak emem fi utom ndinam se ẹdọhọde emi, oyonyụn̄ enen̄ede enem fi ndikpep owo Bible. Edinyụn̄ etie nte asiakusụn̄ kiet eketịn̄de ete ke obufa usụn̄ ukpep Bible emi “enem andikpep onyụn̄ enem owo emi ẹkpepde.”

14. Edieke ikwọrọde ikọ ke efakutom emi ediwak owo mîsikopke ukwọrọikọ nnyịn, nso ke nnyịn mîkpefreke? Didie ke 1 Corinth 3:6, 7 ọsọn̄ọ nnyịn idem?

¹⁴ Ekeme ndisọn̄ ndikụt mme owo n̄kpep Bible ke efakutom nnyịn. Ndusụk owo emi ikwọrọde ikọ inọ idọn̄ke enyịn ke se ikwọrọde, ndusụk ẹsasua se ikwọrọde. Nso ikeme ndin̄wam nnyịn ikûkere ke tutu amama utọ mme owo oro idimaha Ikọ Abasi? Ana iti ke nte n̄kpọ etiede ntịme ntịme ke ererimbot emi ekeme ndinam n̄kpọ okpụhọde ke uwem mme owo inikiet inikiet, ndien owo emi mîkamaha ukwọrọikọ nnyịn akpa ọtọn̄ọ ndiyom Abasi. (Matt. 5:3) Ndusụk mme owo emi ẹkesidide ima inọ mmọ n̄wed nnyịn mmọ ẹsịn, ẹma ẹdinyịme owo ekpep mmọ Bible. N̄kpọ efen edi ke Jehovah edi Enyene-idọk. (Matt. 9:38) Enye oyom nnyịn ika iso itọ n̄kpọ inyụn̄ iduọk mmọn̄ ke se itọde, edi enye edinam se itọde ọkọri. (1 Cor. 3:6, 7) Se inemde nnyịn edi ke Jehovah esidiọn̄ nnyịn ke ntak emi isịnde idem idomo ndin̄wam mme owo, idịghe m̀mê imọnọ mme owo mme n̄wed Ikọ Abasi nnyịn, m̀mê imenyene mbon emi ikpepde Bible! *

15. Esitie Jehovah didie owo ama enyịme ẹkpep imọ Bible onyụn̄ anam se ẹkpepde enye?

¹⁵ Esinem Jehovah enye ama okụt owo enyịmede yak ẹkpep imọ Bible, ndien owo oro emen se ẹkpepde enye ekekpep mbon en̄wen. (N̄ke 23:15, 16) Imenịm ke esịt esinem Jehovah etieti n̄ko enye ama okụt nte ikọt esie ẹsịnde idem ẹkwọrọ ikọ ẹnyụn̄ ẹkpep mme owo Bible! Ke uwụtn̄kpọ, kpa ye emi idiọk udọn̄ọ ọkọtọde n̄kpọ etịmede ke ofụri ererimbot ke isua utom 2020, ẹma ẹkpep owo 7,705,765 Bible, oro ama anam owo 241,994 ẹyak idemmọ ẹnọ Jehovah ẹnyụn̄ ẹna baptism. Mbufa mbet Christ emi ẹyekpep mbon en̄wen Bible, ẹnyụn̄ ẹn̄wam ediwak owo ẹkabade ẹdi mbet Christ. (Luke 6:40) Imenen̄ede inịm ke imesinam esịt enem Jehovah ima ikpep mme owo n̄kpọ yak ẹkabade ẹdi mbet Christ.

16. Nso eti n̄kpọ ke ikpebiere ndinam?

¹⁶ Ndin̄wam owo edi mbet Christ idịghe ekpri utom-o, edi edieke iyakde Jehovah an̄wam nnyịn, imekeme ndin̄wam mbufa owo ẹma Ete nnyịn eke heaven. Ndi imekeme ndibiere ke iyọtọn̄ọ ndikpep mme owo Bible, ọkpọkọm edi owo kiet? Edieke ibụpde owo ekededi emi ikụtde m̀mê enye akpama ndikpep Bible, ekeme ndikpa nnyịn idem ndikụt ke ediwak owo ẹyenyịme. Imenịm ke ima inam ntre, Jehovah ọyọdiọn̄ se inamde.

17. Editie nnyịn didie ke idem edieke ikemede ndikpep owo Bible?

¹⁷ Nnyịn ndikwọrọ ikọ nnọ mme owo nnyụn̄ n̄kpep mmọ Bible edi ata n̄kpọ ukpono! Utom emi esinam esịt enen̄ede enem nnyịn. Apostle Paul emi akan̄wamde ediwak owo ke Thessalonica ẹkabade ẹdi mbet Christ ama etịn̄ nte oro eketiede imọ ke idem. Enye ọkọdọhọ ete: “Nso idi idotenyịn m̀mê idatesịt m̀mê anyanya idatesịt nnyịn—kamse, nte idịghe mbufo?—ke iso Ọbọn̄ nnyịn Jesus ke ini edidu esie? Mbufo ke akpanikọ ẹdi ubọn̄ ye idatesịt nnyịn.” (1 Thess. 2:19, 20; Utom 17:1-4) Nte onyụn̄ etiede ediwak owo mfịn edi oro. Sista Stéphanie ye ebe esie ẹkpep ediwak owo Bible tutu mmọ ẹna baptism. Enye ọdọhọ ete: “Idụhe se inemde owo nte ndin̄wam mbon en̄wen ẹyak idemmọ ẹnọ Jehovah.”