1-2. Ne̱ni byala ba Yehova be maso̱be̱ o Yesaya 65:16, 17 be mongwane̱no̱ biso̱ ná di si bo̱bo̱ e?

TEM’A jako̱to̱ne̱ dinde̱ne̱ la 2017 e ta nde ná “Lo si bo̱bo̱!” Di jako̱to̱ne̱ di lee̱ biso̱ ne̱ni jeno̱ ná di lembe̱ mitakisan mi mako̱ye̱ biso̱. Mbu mine̱i min di jako̱to̱ne̱ di mátombano̱, di dia te̱ nde je o lembe̱ mitakisan o yen ebe̱yed’a mambo ya bobe.

² Njika mitakisan o kusino̱ min mińa e? Mo̱ o bo̱lo̱ne̱ elong’a mbia ewo̱ to̱ diko̱m o tano̱ o to̱ndo̱ e? Mo̱ diboa la ngińa nde o lembe̱no̱ e? Nga mitakisan mena bodun bo mawanano̱ e? Mo̱ o lembe̱ nde mbeu a ńolo, njo, to̱ mitakisan ońola jowe̱ lo̱ngo̱ e? Mo̱ diboa diwo̱ di takise̱ wa, k’eyembilan din la Corona e? Je o jenge̱le̱ ponda ńena min mitakisan me̱se̱ mi si me̱nde̱no̱ pe̱ be̱; ponda di si me̱nde̱no̱ pe̱ jo̱nge̱le̱ mo̱, to̱ ponda mi si me̱nde̱no̱ pe̱ to̱ timba!—Langa Yesaya 65:16, 17.

3. Nje jangame̱nno̱ bola tatan e, ońola nje pe̱ e?

³ Longe̱ o yen ebe̱yed’a mambo le ndutu jita, je pe̱ ná di be̱ne̱ mitakisan minde̱ne̱ buka mi o kie̱le̱ ni maye̱. (Mat. 24:21) Jangame̱n so̱ jokwa ne̱ni bata be̱ we̱lisane̱. Ońola nje e? Ońolana Yesu a kwali ná: “Ońola we̱lisane̱ lańu lo me̱nde̱ sunga midī mańu.” (Lukas 21:19) Di dutedi te̱ ne̱ni bape̱pe̱ ba lembe̱no̱ milemlem ma mitakisan jeno̱ lembe̱, nika ńe ná ńongwane̱ biso̱ o bata be̱ we̱lisane̱.

4. Ońola nje jeno̱ ná di kwala ná Yehova nde e eyembilan e peti ya we̱lisane̱ e?

⁴ Nja ńe eyembilan e peti ya we̱lisane̱ e? Yehova Loba. Mo̱ nik’e mańakisane̱ wa e? Yen ebe, nde o no̱ngi te̱ ponda o dutea, nik’e si me̱nde̱ ńakisane̱ wa. Satan nde a madie̱le̱ nin wase, e londi pe̱ na mitakisan jita. Yehova a be̱n ngińa o bo̱le̱ mi mitakisan tatan, nde e o jenge̱le̱ buńa a te̱se̱no̱ o bola nika. (Rom. 9:22) Loba lasu e so̱ we̱lisane̱ natē̱ bo buńa bo po̱. Jombweye mambo  dibua mena Yehova eno̱ we̱lisane̱.

5. Ne̱ni dina la Loba di loabe̱no̱ e, ne̱ni pe̱ o masengano̱ jombwea nika e?

⁵ Lou di we̱le̱be̱ omo̱ń a dina lao. Yehova a to̱ndi dina lao, a mapula pe̱ ná bato be̱se̱ ba bole di dina edube. (Yes. 42:8) Nde ye we̱nge̱ lambo ka lokoli la mbu mutoba dina lao la bosangi leno̱ o loabe̱. (Mye. 74:10, 18, 23) Nik’e botedi nde o mōnda ma Ede̱n ponda Diabolo, (nje e be̱n beteledi ná “Ńalobango”) a bake̱le̱no̱ Loba ná a bangane̱ Adam na Eva lambo di mawaneye̱ babo̱ bonam. (Bbot. 3:1-5) Botea niponda, Satan e o bake̱le̱ Yehova ná a mabangane̱ bato ba benama nje e mapule̱ babo̱ na mbale̱. Yesu a bo ndutu o je̱ne̱ ná dina la Sango ao le o loabe̱. Ońola nika nde a kwalane̱no̱ bokwedi bao ná ba kane̱ ná: “A Tete̱ ńasu ńe omo̱ń, dina lo̱ngo̱ di dubabe̱ [to̱ sangisabe̱, nwt-F].”—Mat. 6:9.

6. Ońola nje Yehova ese̱le̱no̱ ná eyek’a ponda e tombe obiana a madomse̱ ekwali jombwea doi lao la byanedi e?

⁶ Te̱nge̱ne̱ la doi lao la byanedi. Yehova mo̱me̱ne̱ mō̱ nde a be̱n bwam o die̱le̱ mo̱ń na wase, mbad’ao ńa die̱le̱ pe̱ nde ńe ni peti. (Bbī. 4:11) Nde Satan a keki o lo̱ndo̱ ange̱l na bato ba benama ná bo̱nge̱le̱ ná Loba a si be̱n bo bwam. Nde nik’e ta ńangame̱n no̱ngo̱ pond’a bwaba ná be̱se̱ bembe ná doi la byanedi la Yehova nde di te̱nge̱n. Na dibie̱, Loba ese̱le̱ ná eyek’a ponda e tombe ná ye̱ne̱ne̱ ná bato ba benama ba wasi te̱ o die̱le̱ babo̱me̱ne̱ nde ba we̱le̱ Muweked’abu o mbasan, ba titi ná ba tongwe̱le̱. (Yer. 10:23) We̱lisane̱ la Loba di me̱nde̱ domse̱ y’ekwali ngedi po̱ ońola ye̱se̱. Di we̱lisane̱ di me̱nde pe̱ bola ná bato be̱se̱ bembe ná Loba nde a be̱n bwam o die̱le̱, na ná Janea lao buka te̱ nde di me̱nde̱ wane̱ musango ma mbale̱ na mbo̱le̱ o wase.

7. Ba nja ba kwe̱m Yehova e, nje pe̱ a me̱nde̱no̱ bolane̱ babo̱ e?

⁷ Pamo a bana bao bō̱. Yehova a weki ange̱l na bato ba benama ke̱nge̱nge̱. Nde mun’a Loba mō̱ nu ta nde ange̱l ńena nu timbi Satan (nika ńe nde “mute̱nge̱ne̱ Loba”) a tute̱le̱ Adam na Eva, bena ba ta ke̱nge̱nge̱, o kwe̱me̱ Yehova. Ange̱l ipe̱pe̱ na bato ba benama bō̱ pe̱ ba kwe̱m Loba. (Yuda 6) Ombusa ponda, nate̱na tumba la Israel, lena Loba a tano̱ a po̱so̱ di caki mo̱, na mo̱ di botea bolea maloba ma lobango. (Yes. 63:8, 10) Yehova a bo ndutu jita. Nde a we̱lisane̱, a dia pe̱ nde e o we̱lisane̱ natē̱ ponda a me̱nde̱no̱ ńamse̱ bate̱nge̱ne̱ mo̱ be̱se̱ e po̱. Nik’e me̱nde̱ wanea baboledi bao ba jemea bena be o we̱lisane̱ mwemba na mo̱ lo̱ko̱mea dinde̱ne̱!

8-9. Njika mpoṅ mi mato̱po̱be̱ jombwea Yehova e, nje pe̱ nik’e matute̱le̱no̱ biso̱ o bola e?

⁸ Mpoṅ ma Diabolo. Satan a bake̱le̱ Hiob name̱ne̱ pe̱ na baboledi ba Yehova ba jemea be̱se̱, ná ba mabolea nde Loba buka te̱ ońolana ba mengane̱ mo̱ lambo. (Hiob 1:8-11; 2:3-5) Diabolo a dia te̱ nde a mabake̱le̱ bato ba benama nate̱na we̱nge̱. (Bbī. 12:10) Je ná di bola lasu dongo o lee̱ ná Satan e nde ńalobango yete̱na di we̱lisane̱ mitakisan masu, di benga pe̱ bolea Yehova na jemea ońolana di to̱ndi mo̱. Ka nje te̱ e tombino̱ na Hiob, biso̱ pe̱ di me̱nde̱ namsabe̱ ońola we̱lisane̱ lasu.—Yak. 5:11.

⁹ Satan a mabolane̱ badiedi ba ebasi e kwedi o kwala ná Yehova e njo na ná mo̱ pe̱ nde e njo̱m a mitakisan ma bato ba benama. Bō̱ ba makwala na ná muna a wedi te̱, ke̱ Loba nde a no̱ngi mo̱ ońolana a be̱n ńo̱ng’a ange̱l o mo̱ń. E se̱ mpoṅ munde̱ne̱ e!  Di bi ná Yehova e nde Sango ńe ndolo. Di be̱n te̱ diboa la ngińa to̱so̱ ńandolo ńasu mō̱ a wedi te̱, di si makwala ná Loba nde e njo̱m. O diwengisan, di dube̱ ná buńa bō̱ a me̱nde̱ po̱ngulane̱ nika ńe̱se̱. Je be̱be̱ o langwea bato be̱se̱ ná Yehova e nde Loba la ndolo. Nik’e mabola so̱ Yehova epolo o jalabe̱ muto̱po̱ne̱ mo̱ dibena.—Min. 27:11.

10. Nje kalat’a Myenge 22:24, 25 e makwalano̱ jombwea Yehova e?

¹⁰ Ndutu i mako̱ye̱ baboledi bao. Yehova e nde Loba la ndedi. A si to̱ndi a masenga misea di mate̱no̱ ońolana je o lembe̱ mitakisan o njo̱m a dube̱ lasu, maboa, to̱ mo̱me̱ne̱ mabo̱bo̱ masu. (Langa Myenge 22:24, 25.) Yehova a mabwa ndutu ke̱ di mataka; a mapula bo̱le̱ mi mitakisan, a me̱nde̱ pe̱ bola nika. (Kobisane̱ Bebusedi 3:7, 8; Yesaya 63:9.) Buńa bo me̱nde̱ po̱ bwena “a me̱nde̱no̱ tuta miso̱di me̱se̱ o miso̱ [masu], kwedi e si me̱nde̱ pe̱ be̱, male̱bo to̱ musea to̱ sese ba si me̱nde̱ pe̱ be̱.”—Bbī. 21:4.

11. Ne̱ni Yehova a masengano̱ jombwea baboledi bao ba jemea bena ba wedi e?

¹¹ Kwed’a mako̱m mao. Ne̱ni Yehova a masengano̱ ońola baboledi bao ba jemea bena ba wedi e? A be̱n ńo̱ngi ninde̱ne̱ o je̱ne̱ pe̱te̱ babo̱! (Hiob 14:15) Keka te̱ dutea ńo̱ngi ninde̱ne̱ Yehova a be̱nno̱ o je̱ne̱ pe̱te̱ diko̱m lao Abraham. (Yak. 2:23) To̱so̱ Mose, ńena a tano̱ a kwalisane̱ “boso na boso”. (Bbu. 33:11) E se̱ musunga eno̱ o senga pe̱te̱ myenge m’esese ma mpesa ma David na ma bane̱ balo̱nge̱ myenge e! (Mye 104:33) To̱ná man mako̱m ma Loba ma wedino̱, Yehova a si dimbedi babo̱. (Yes. 49:15) A dia a mo̱nge̱le̱ mambo me̱se̱ ma mombweye̱ babo̱. Bibe̱l e makwala ná: “Babo̱ be̱se̱ ba malangabe̱  nde na mo̱ ka be longe̱.” (Lukas 20:38) Buńa bō̱, a me̱nde̱ pumbwe̱le̱ babo̱, nde a bwa pe̱te̱ muńe̱nge̱ o senga mika mabu na kasa pe̱ jowe̱ labu. Yete̱na o bo̱lo̱ne̱ ńandolo, man mo̱nge̱le̱ ma lo̱ke wa, membe̱ pe̱ wa.

12. Nje e mabwese̱ Yehova ndutu tobotobo o min mińa misukan e?

¹² Bobe bwena bato bō̱ ba mabolane̱no̱ bane̱. Ponda pamo e botedino̱ o mōnda ma Ede̱n, Yehova a ta a bia ná bete̱medi be me̱nde̱ bata be̱ bobe obiana be mabe̱ bwam. Yehova a singe̱ bobe, si te̱me̱ la sim, na njo bena ba londi wase o nin we̱nge̱. Yehova a mabwea ba bena ba si be̱n mukaye̱ babo̱ ndedi tobotobo, k’eyembilan bana ba ńue na mikusa. (Sak. 7:9, 10) Yehova a mabwa pe̱ ndutu ninde̱ne̱ ke̱ a me̱ne̱ baboledi bao ba jemea ba mabandabe̱, na ke̱ ba mawe̱le̱be̱ o beboa. We ná o be̱ mbaki ná a to̱ndi be̱se̱ bena be o we̱lisane̱ mwemba na mo̱.

13. Njika bedangwedi ba mbamba ba bato ba benama Loba eno̱ je̱ne̱ e, nje pe̱ a me̱nde̱no̱ bola jombwea nika e?

¹³ Beboledi ba mbamba ba bato ba benama. Satan e muńe̱nge̱ ke̱ a matute̱le̱ bato ba benama bena ba wekabe̱ o bowan ba Loba o bola mambo ma bobe. Ponda Loba “e̱nno̱ ná bobe ba bato bo ta bo kola o wase” o mińa ma Noa, “Yehova ombwe̱ ná a weki moto o mundi ma wase, na nik’e bwese̱ mo̱ ndutu jita o mulema.” (Bbot. 6:5, 6, 11ftn., 11) Mo̱ mambo ma tuko botea niponda e? Tom tom! E se̱ muńe̱nge̱ Diabolo a mabwano̱ o je̱ne̱ pat’a musonje ye̱se̱ o nin we̱nge̱, ka mulatako ma mome na muto bena ba si bane̱, to̱so̱ mulatako ma bome baba to̱ bito baba! (Efe. 4:18, 19) Satan e muńenge̱ tobotobo ke̱ moto nu maboleye̱ Yehova a boli bobe bonde̱ne̱. Ponda we̱lisane̱ la Yehova di me̱nde̱no̱ po̱ o su, a me̱nde̱ lee̱ ná a singe̱ be beboledi ba mbamba be̱se̱.

14. Nje mot’a benama eno̱ bolane̱ bewekedi ba Loba e?

¹⁴ Ńamsabe̱ la bewekedi. Mot’a benama a titi janea nune̱ buka te̱ o sebea mo̱ mbeu a ńolo, nde e pe̱ ńamse̱ wase na bewekedi bena Yehova a bake̱no̱ mo̱. (Mul. 8:9; Bbot. 1:28) Bamabie̱ bō̱ ba makwala ná beboledi ba mot’a benama be ná be bwa buka idun iwo̱ ya bewekedi o mimbu mi maye̱. Je so̱ ná di so̱ṅtane̱ ońola nje bato ba mabwano̱ bo̱ngo̱! Je ná di bwa muńe̱nge̱ ná Yehova a kakane̱ “ńamse̱ la ba ba mańamse̱ wase” na ná a me̱nde̱ timbise̱ wase ńe̱se̱ paradisi.—Bbī. 11:18; Yes. 35:1.

15-16. Nje yangame̱n tute̱le̱ biso̱ o we̱lisane̱ mwemba na Yehova e? Bola eyembilan.

¹⁵ Keka te̱ je̱ne̱ mitakisan me̱se̱ Sango asu ńe o mo̱ń eno̱ we̱lisane̱ ye we̱nge̱ lokoli la mimbu. (Ombwa edinge̱le̱ “ Mambo mena Yehova eno̱ we̱lisane̱.”) Yehova e ná a bo̱le̱ yen ebe̱yed’a mambo ya bobe o to̱ njika ponda. Nde we̱lisane̱ lao le nde bonam bonde̱ne̱ ońol’asu! Di no̱nge eyembilan. Dutea te̱ ná ba langwedi mome mō̱ na munj’ao ńe deme̱ ná mun’abu ńe o dibum a maboa, ná longe̱ di me̱nde̱ be̱ mo̱ ndutu, na ná a me̱nde̱ pe̱ pomane̱ wo̱. To̱ e be̱ nde ná dibongo la mun’abu di me̱nde̱ be̱ babo̱ ndutu, be te̱ nde muńe̱nge̱ o kasa mo̱ ponda yabe̱ lao. Ndolo ba be̱nedino̱ mun’abu e matute̱le̱ babo̱ o we̱lisane̱ mitakisan me̱se̱ o bwam ná ba bongwe mun’abu o mbad’a bwam.

 ¹⁶ Nikame̱ne̱ pe̱ nde bana ba Adam na Eva be̱se̱ ba titino̱ ke̱nge̱nge̱. Nde, Yehova a to̱ndi te̱ nde babo̱, a mombwea pe̱ babo̱. (1 Yohane 4:19) Diwengisan pe̱ na bayedi bena di kwaledino̱ o eyembilan, Yehova mo̱ e ná a bo̱le̱ mitakisan ma bana bao. A te̱se̱ ponda ńena a me̱nde̱no̱ bo̱le̱ maboa me̱se̱ ma matakise̱ mbel’a moto. (Mat. 24:36) Ndol’ao e si matute̱le̱ so̱ biso̱ o we̱lisane̱ mwemba na mo̱ etum te̱ nik’e me̱nde̱no̱ pula e?

17. Ne̱ni byala be makwaleye̱ ońola Yesu be maso̱be̱ o Bonahebe̱r 12:2, 3 be mongwane̱no̱ biso̱ ná di benge we̱lisane̱ e?

¹⁷ Yehova nde e eyembilan e peti ya we̱lisane̱. Yesu a bupe̱ eyembilan a we̱lisane̱ ya Sango ao. Ke̱ e o wase, Yesu a we̱lisane̱ byala ba bobe, iso̱n, na kwedi o ebongo a konjo ońol’asu. (Langa Bonahebe̱r 12:2, 3.) Ye̱ke̱i te̱, eyembilan a we̱lisane̱ ya Yehova e boli Yesu ngińa o we̱lisane̱. Ye pe̱ ná yongwane̱ biso̱.

18. Ne̱ni 2 Petro 3:9 e mongwane̱no̱ biso̱ o so̱ṅtane̱ nje we̱lisane̱ la Yehova di wanno̱ e?

¹⁸ Langa 2 Petro 3:9. Yehova a bi pond’a bwam ńa wana su la yen ebe̱yed’a mambo. We̱lisane̱ lao di we̱li o ko̱te̱le̱ dimuti dinde̱ne̱ la lodun la bato lena lo mowe̱ mo̱, lo masese̱ pe̱ mo̱. Babo̱ be̱se̱ be muńe̱nge̱ ná Yehova a we̱lisane̱ pond’a bwaba ná ba yabe̱, bokwe to̱ndo̱ mo̱, ba bake̱ pe̱ mo̱ longe̱ labu. Ponda Yehova a me̱nde̱no̱ bola lodun la bato lena lo we̱lisane̱ nate̱na o su bowe̱n, nik’e me̱nde̱ bamse̱ ná bedomsedi bena a no̱ngino̱ o we̱lisane̱ be ta be te̱nge̱ne̱!

19. Njika bedomsedi jangame̱nno̱ no̱ngo̱ e, njika minam nik’e me̱nde̱no̱ pe̱ wanea biso̱ e?

¹⁹ Eyembilan a Yehova e malee̱ biso̱ ne̱ni we̱lisane̱ na muńe̱nge̱. To̱ na mambo ma bobe na mitakisan me̱se̱ Satan a wanno̱, Yehova e te̱ nde “Loba la bonam.” (1 Tim. 1:11) Biso̱ pe̱ je ná di benga be̱ muńe̱nge̱ niponda jeno̱ jenge̱le̱ ná Yehova a sangise̱ dina lao, a lingeye doi lao la byanedi, a bo̱le̱ pe̱ mambo ma bobe na mitakisan me̱se̱ jeno̱ o lembe̱. Di no̱nge so̱ bedomsedi o we̱lisane̱, nde di kuse pe̱ lo̱ko̱mea o bia ná Sango asu ńe o mo̱ń pe̱ e o we̱lisane̱. Di boli te̱ nika, ben byala be me̱nde̱ londea mō̱ ńasu te̱: “Bonam na moto ńena nu mawe̱lisane̱ kekise̱; ebanja yete̱na a busi oten, a me̱nde̱ kusa ekot’a longe̱, yena Sango a kakanno̱ ba bena ba to̱ndi mo̱.”—Yak. 1:12.