Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

MUTWE WA KUFUNDA 27

Funjilai Kuchinchika kwi Yehoba

Funjilai Kuchinchika kwi Yehoba

“Umvwe mwachinchika, mukapulusha bumi bwenu.”—LUKA 21:19.

LWIMBO 114 “Saka Mutekanya”

BIJI MU UNO MUTWE *

1-2. Byambo bya Yehoba byanembwa pa Isaya 65:16, 17 bitutundaika byepi kutwajijila kuchinchika?

KUSHONKENA kwa kijiiji kwa mu 2017 kwajinga na mutwe wawama bingi wa kuba’mba “Chinchikai!” Uno mutanchi witumwesheshe byo twakonsha kuchinchika makatazho o tupitamo. Papita myaka ina kufuma po twaikejile na kuno kushonkena, kabiji twatwajijila kuchinchika makatazho aji mu ino ntanda yatama.

2 Ñanyi lukatazho lo mwapitamo katataka? Abya mwafwishishe mulongo wenu nangwa mulunda nenu nyi? Mubena kukolwa kikola kikatampe nyi? Mubena kupita mu makatazho eya na mambo a kukoma nyi? Nanchi ko mwikala kwamwekele kinkunka nyi, kuji byubilo bya bukapondo nyi, inyi babena kwimumanyika? Nangwa mubena kupita mu makatazho aiyako na mambo a mwalo, nabiji mwalo wa COVID-19 nyi? Byo tubena kutongapo juba bino bintu byonse po bikapwa ne kwibilubako!—Tangai Isaya 65:16, 17.

3. Twafwainwa kuba byepi luno, kabiji mambo ka?

3 Bwikalo mu ino ntanda bwakatazha bingi, kabiji tukapitanga ne mu makatazho akatampe kulutwe. (Mat. 24:21) Onkao mambo, twafwainwa kufunda kuchinchika. Mambo ka? Mambo Yesu waambile’mba: “Umvwe mwachinchika, mukapulusha bumi bwenu.” (Luka 21:19) Kulanguluka pa bakwetu byo babena kuchinchika makatazho epasha na o tubena kupitamo kwitulengela ne atweba kutwajijila kuchinchika.

4. Mambo ka o twakonsha kwambila’mba Yehoba ye mwine ye twafwainwa kufunjilako kuchinchika?

4 Ñanyi mwine ye twafwainwa kufunjilako kuchinchika? Mukumbu ke wa kuba’mba, Yehoba Lesa. Nanchi uno mukumbu wimulengela kukumya nyi? Kampe mwakonsha kukumya. Bino inge mwalangulukapo, kechi mwakonsha kukumya ne. Ino ntanda iji mu bulume bwa kwa Diabola, kabiji mwayulatu makatazho. Yehoba uji na bulume bwa kupwisha ano makatazho mu kimye kichechetu, bino ubena kupembelela juba jo asala jiji kulutwe. (Loma 9:22) Pa kino kimye, Lesa wetu watwajijila kuchinchika kufika ne kimye kyo atongola byo kikafika. Twayai twisambe pa bintu bitanu na bina Yehoba byo atwajijila kuchinchika.

ÑANYI BINTU YEHOBA BYO ABENA KUCHINCHIKA?

5. Jizhina ja Lesa bejuba byepi mwenga, kabiji kino kimulengela kumvwa byepi?

5 Mwenga ye baleta pa jizhina janji. Yehoba watemwa jizhina janji, kabiji ukeba bantu bonse kwijinemeka. (Isa. 42:8) Pano bino, jizhina janji bejuba bingi mwenga pa myaka 6,000 yapitapo. (Sala. 74:10, 18, 23) Kino kyatendekejile mu bujimi bwa Edena kimye Diabola (kulumbulula’mba “wa Luntepentepe”) kyo apelemo Lesa mambo a kuba’mba kechi wapele Adama ne Evwa bintu byawama pa kuba’mba bekale na lusekelo ne. (Nte. 3:1-5) Kufumatu kyokya kimye, Yehoba bamupamo mambo a bubela a kuba’mba kechi upa bantu bintu byo bakeba ne. Yesu kyamwikele bingi ku muchima na mambo kuba’mba jizhina ja Shanji bejubilenga mwenga. Na mambo a kino, wafunjishe baana banji ba bwanga kulomba’mba: “Tata wetu wa mwiulu, jizhina jenu jizhile.”—Mat. 6:9.

6. Mambo ka Yehoba o aswishisha kuba’mba papite kimye kyabaya saka akyangye kupwisha mambo a kuzhinauka bukalama bwanji?

6 Kukana bukalama bwanji. Yehoba uji na luusa lwa kulama bilengwa bya mwiulu ne bya pano pa ntanda, kabiji bukalama bwanji bwawama bingi. (Lum. 4:11) Bino Diabola waesekele kujimbaika bamalaika ne bantu ne kwibalengela kulanguluka’mba Lesa kechi uji na luusa lwa kulama ne. Ano mambo a kuzhinauka bukalama bwa Yehoba kechi akonsheshe kupwa mu kimye kicheche ne. Lesa waswishishe kuba’mba papite kimye kyabaya pa kuba’mba bantu bene bemwene amba kechi bakonsha kwilama bene kwa kubula kukookela Mulenga wabo ne. (Yele. 10:23) Na mambo a kuba’mba Lesa watekanya, kafwako ukazhinauka kuba’mba ye uji na luusa lwa kulama bilengwa bya mwiulu ne pano pa ntanda ne. Bonse bakayuka’mba bukalama bwanji bo bukalama bwawama, kabiji Bufumu bwanji bo bonkatu bukaleta mutende wa kine ne luzhikijilo pano pa ntanda.

7. Bañanyi basatukijile Yehoba, kabiji ukeboba byepi?

7 Bunsatuki bwa baana banji bamo. Yehoba walengele bamalaika ne bantu balumbuluka. Bino malaika wasatukile aye Satana (kulumbulula’mba “wa milengulwila”) walengejile bantu balumbuluka, ko kuba’mba Adama ne Evwa kusatukila Yehoba. Bamalaika bakwabo ne bantu nabo basatukile. (Yuda 6) Mu kuya kwa kimye, ne ba mu kisaka kya Isalela, bantu Lesa bo asajile, nabo bamukaine ne kutendeka kupopwela balesa ba bubela. (Isa. 63:8, 10) Yehoba wamwene kuba’mba bano bantu bamufutukamo. Bino wachinchikile, kabiji watwajijila kuchinchika kufikatu ne kimye kyo akazhiya bano bansatuki bonse. Kepo Yehoba ne bantu banji ba kishinka bakasangalala bingi mambo kechi kukekalapo bintu byatama pano pa ntanda byo bakachinchikanga ne.

8-9. Ñanyi bubela Satana bo amba pe Yehoba, kabiji twafwainwa kuba byepi pa buno bubela?

8 Bubela bwa kwa Diabola. Satana wabepejile Yoba ne bapopweshi ba Yehoba bonse ba kishinka amba bengijila Lesa na mambo a kuba’mba wibapa bintu byawama. (Yoba 1:8-11; 2:3-5) Diabola watwajijila kubepela bantu kufikatu ne lelo jino. (Lum. 12:10) Twakonsha kushiina Satana kuba’mba wa bubela kupichila mu kutwajijila kuchinchika makatazho ne kutwajijila kwikala ba kishinka kwi Yehoba mambo twamutemwa. Lesa wapesheshe Yoba, ne atweba uketupesha umvwe twatwajijila kuchinchika.—Yako. 5:11.

9 Satana wingijisha bantangi ba bupopweshi bwa bubela kwamba’mba Yehoba washinta kabiji ye ulengela bantu kuyanda. Inge baana bafwa, bantangi ba bupopweshi bamo bamba’mba Lesa wibasenda mambo wakebelenga bamalaika bavula mwiulu. Kino kimweshatu patoka’mba kechi banemeka Lesa ne! Twayuka kuba’mba Yehoba ke Shetu wa butemwe. Inge twakolwa kikola kikatampe nangwa inge muntu ye twatemwa wafwa, kechi tupamo Lesa wetu mambo ne. Pakuba tuji na lwitabilo lwa kuba’mba juba jimo ukafumyapo bikola ne kusangula bafwa. Twakonsha kubuula bonse baji na michima ya kukeba kuyuka bukine kuba’mba Yehoba ke Lesa wa butemwe. Kino kikwasha Yehoba kukumbula yewa umwendeleka.—Maana 27:11.

10. Salamo 22:23, 24 witubuula ñanyi kishinka pe Yehoba?

10 Kumanama kwa bakalume banji. Yehoba ke Lesa wa kifyele. Kimukola bingi ku muchima umvwe wamona byo tubena kumanama na mambo a kwitumanyika, bikola, nangwa bumbulwa kulumbuluka bwetu. (Tangai Salamo 22:23, 24.) Yehoba wayukishatu bulongo makatazho o tupitamo; ukebesha kwiapwisha, ne kya kine ukeapwishatu onse. (Esakanyaiko Kulupuka 3:7, 8; Isaya 63:9.) Juba jikafika jo ‘akashimuna mipolo yonse ku meso etu, ne lufu, mabingo, kujila ne misongo kechi bikekalako jibiji ne.’—Lum. 21:4.

11. Yehoba umvwa byepi pa bakalume banji ba kishinka bafwa?

11 Lufu lwa balunda nanji. Yehoba umvwa byepi pa banabalume ne banabakazhi ba kishinka bafwa? Ukebesha bingi kwibamona jibiji. (Yoba 14:15) Fwanyikizhaitu Yehoba byo atonga mulunda nanji aye Abalahama. (Yako. 2:23) Nangwa fwanyikizhai Yehoba byo akebesha kwisamba ne Mosesa, muntu ye esambanga nanji “kilungi na kilungi.” (Lupu. 33:11) Kabiji ubena kutengela kimye kyo akomvwanga jibiji Davida ne banyimbi ba masalamo bakwabo byo bakembanga nyimbo ya kimenge ya kumutota. (Sala. 104:33) Nangwa kya kuba abo balunda na Lesa bafwa, Yehoba kechi wibalubako ne. (Isa. 49:15) Uvulukatu byonse pe abo. Baibolo waamba’mba, “kwesakana na byo amona bonse ke bomi.” (Luka 20:38, tubyambo twa munshi.) Juba jimo, ukebasangula, kabiji ukatendeka kumvwa jibiji milombelo yabo ya kufuma panshi ya muchima ne kuswa mpopwelo yabo. Umvwe mwafwisha muntu ye mwatemwa, bino byambo byakonsha kwimutekenesha.

12. Ñanyi kintu kiletela bingi Yehoba bulanda mu ano moba a kupelako akatazha?

12 Bantu baji na byubilo byatama bamanyika bakwabo. Kimye kyatendekele bunsatuki mu Edena, Yehoba wayukile kuba’mba bintu bikataminangakotu kufika ne kimye kyo akebiwamisha. Yehoba washikwa bubi, nshiji, ne bukapondo bubena kubiwa mu ntanda lelo jino. Ubila bingi lusa bantu babula wa kwibakwasha, nabiji baana ba kishale ne banabakazhi bafwilwa. (Zeka. 7:9, 10) Yehoba kimukola bingi ku muchima inge wamona bakalume banji ba kishinka byo babena kwibamanyika ne kwibakasa. Yukai kuba’mba Lesa wimutemwa bingi anweba bonse mubena kuchinchika byonka byo achinchika.

13. Ñanyi byubilo bya bunya Lesa byo abena kumona bibena kuba bantu, kabiji ukobapo byepi?

13 Bantu babena kuba byubilo bincha. Bantu balengelwe mu kipasha kya Lesa, bino Satana ukeba kwibalengela kuba bintu byatama bingi. Lesa byo amwene’mba “bubi bwa muntu bwavula” mu moba a Nowa, “Yehoba wilangulwishe na mambo a kulenga bantu pano pa ntanda kabiji kyamufichile bingi ku muchima.” (Nte. 6:5, 6, tubyambo twa munshi., 11) Nanchi bintu pa ntanda byawamako luno nyi? Kwalepeshatu! Diabola wafwainwa umvwa bingi bulongo pa kumona byubilo byapusana pusana bya bulalelale bibena kuba bantu, kubikapotu ne banabakazhi kulaala na banabakazhi bakwabo ne banabalume na banabalume bakwabo. (Efi. 4:18, 19) Satana utemwa bingi inge bantu baji mu bupopweshi bwa kine balenga mambo akatampe. Butekanye bwa Yehoba buji na po bupelela, onkao mambo, kimye kikafika kyo akafumyapo ba bulalelae bonse.

14. Bantu babena kuba byepi ku bilengwa na Lesa biji pano pa ntanda?

14 Konauna bilengwa byanji. Bantu kechi ‘balamatu bantu bakwabo na kwibayanjisha’ ne, bino babena konauna ne ntanda ne banyama Yehoba bo apele bantu kuba’mba bebalamenga. (Sapwi. 8:9; Nte. 1:28) Bashayuka bamo bashimuna kuba’mba katatakatu bantu bakazhiye mitundu imo ya banyama ne bichi. O ene mambo o babena kwambila’mba bilengwa na Lesa byatulwa bulemo. Kyawamakotu, Yehoba walaya “konauna boba babena konauna ntanda” ne kwalula ino ntanda yonse kwikala ke paladisa.—Lum. 11:18; Isa. 35:1.

KYO TUFUNJILAKO KU KUCHINCHIKA KWA YEHOBA

15-16. Ki ka kyafwainwa kwitutundaika kutwajijila kuchinchika byonka byachinchika Yehoba? Ambai kimwesho.

15 Akilangulukaitu pa makatazho akatampe onse Shetu wa mwiulu o achinchika pa myaka yavula bingi. (Monai kakitenguluzha ka kuba’mba “ Bintu Yehoba byo Abena Kuchinchika.”) Yehoba wakonsha kupwisha bubi bonse pa kimye kyonse kyo akeba. Bino twamwenamo bingi mu butekanye bwanji. Langulukai pa kino kimwesho. Fwanyikizhai kuba’mba mwanamulume ne mukazhanji bebabuula’mba mwanabo kechi ukasemwa na butuntulu bwa mubiji bwawama ne, ukapita mu makatazho avula, kabiji kechi ukekala myaka yavula ne. Pano bino, bano bansemi basangalala bingi mwanabo byo asemwa nangwa kya kuba kikakatazha bingi kumulama. Butemwe bo batemwa mwanabo bwibalengela kuchinchika makatazho avula bingi pa kubatu’mba bamulame bulongo.

16 Kyo kimotu ne baana ba kwa Adama ne Evwa, basemwatu saka baji bambulwa kulumbuluka. Nangwa byonkabyo, Yehoba wibatemwa kabiji wibalama bulongo. (1 Yoa. 4:19) Kabiji kupusanako na bansemi bambulwa kulumbuluka bo twaambapo mu kimwesho, Yehoba uji na bulume bwa kupwisha makatazho apitamo baana banji. Wasala juba jo akapwishishamo bya malwa byonse bibena kupitamo bantu. (Mat. 24:36) Butemwe bwanji bwafwainwa kwitutundaika kutwajijila kuchinchika makatazho o tubena kupitamo.

17. Jishinda jo bamulumbulwilamo Yesu pa Bahebelu 12:2, 3 jitutundaika byepi kutwajijila kuchinchika?

17 Yehoba ye ye twafwainwa kufunjilako kuchinchika. Yesu wachinchikiletu byonka byachinchika Shanji. Byo ajinga pano pa ntanda, Yesu wachinchikile myendeleko, bintu bilengesha bumvu ne pa kichi kya lumanamo na mambo a atweba. (Tangai Bahebelu 12:2, 3.) Yesu waikele na bulume bwa kuchinchika mambo wayukile byachinchika Yehoba. Ne atweba twakonsha kwikala na bulume bwa kuchinchika inge ke tulanguluke pe Yehoba byo achinchika.

18. Kinembelo kya 2 Petelo 3:9 kitukwasha byepi kuyuka bintu byawama byafuma mu butekanye bwa Yehoba?

18 Tangai 2 Petelo 3:9. Yehoba wayuka kimye kyawama kya kupwishishamo bubi bonse pano pa ntanda. Na mambo a butekanye bwanji, bantu bavula baiya mu bukine kabiji babena kumupopwela ne kumutakaika. Bano bonse basanchila Yehoba pa kuchinchika kwanji pa kimye kyabaya pa kuba’mba basemwe ne kwipana bene kwi aye. Bantu bakayuka’mba Yehoba waubile bulongo kufuukulapo kutekanya kimye kyo akafweta biumbi ne biumbi bya bantu bakachinchika kufika ne ku mpelo.

19. Twafwainwa kutwajijila na kuba byepi, kabiji ñanyi mfweto yo tukamwenamo?

19 Kwi Yehoba tufunjilako bya kuchinchika na lusekelo. Nangwa kya kuba Satana waleta bintu byavula bileta bulanda ne lumanamo, bino Yehoba watwajijila kwikala “Lesa wa lusekelo.” (1 Timo. 1:11) Ne atweba twakonsha kutwajijila kwikala na lusekelo byo tubena kupembelela saka twatekanya kimye Yehoba kyo akazhijika jizhina janji, kubingisha bumfumu wanji, kufumyapo bubi, ne kufumyapo makatazho onse o tubena kupitamo. Twayai tutwajijile kuchinchika ne kwikala na lusekelo byo twayuka’mba Shetu wa mwiulu naye ubena kuchinchika. Umvwe twauba bino, abino byambo bikekala bya kine kwi atweba bya kuba’mba: “Ye wa lusekelo awa muntu utwajijila na kuchinchika meseko, mambo pa kwitabilwa kwi Lesa ukatambula munchinya wa bumi, Yehoba ye alayile boba batwajijila kumutemwa.”—Yako. 1:12.

LWIMBO 139 Ifwanyikizhai Muji mu Ntanda Ipya

^ jifu. 5 Atweba bonse tuji na makatazho. Pa kino kimye kechi twakonsha kupwisha makatazho avula o tupitamo ne, kikebewatu ke kuchinchika. Bino kechi yetu bonkatu tubena kuchinchika ne. Yehoba naye ubena kuchinchika bintu byavula. Mu uno mutwe, tusa kufunda bintu bitanu na bina byachinchika Yehoba. Kabiji tusakumona ne bintu byawama byafumamo mu kuchinchika kwa Yehoba ne byo twakonsha kufunjilako ku kuchinchika kwanji.