Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

XNAQʼTZBʼIL 27

Bʼaʼn tuʼn tikʼx quʼn ik tzeʼn te Jehová

Bʼaʼn tuʼn tikʼx quʼn ik tzeʼn te Jehová

«Qa ma tzikʼx kyuʼne, ok kykambʼaʼye kychwinqlale axix tok» (LUC. 21:19).

BʼITZ 114 Qyekʼinx qpasens

AJU KʼELEL QNIKʼ TIʼJ *

1, 2. ¿Tzeʼn in che onin yol tkuʼx toj Isaías 65:16 ex 17 qiʼj tuʼn kukx tikʼx quʼn?

«¡MIʼN SIKTA!». Atzun tbʼi nimaq chmabʼil te oxe qʼij ok qʼoʼn toj 2017. Toj nimaq chmabʼil lu, el qnikʼ tiʼj tzeʼn jaku che ikʼx nya bʼaʼn quʼn. Ya ma tzikʼ kyaje abʼqʼi toklen nimaq chmabʼil ex lu qoʼ kukx atoʼ, ex kukx in che ikʼx nya bʼaʼn quʼn.

2 ¿Alkyeqe nya bʼaʼn o qo ok weʼ kywitz kyoj qe abʼqʼi o che ikʼ? Bʼalo in qo bʼisun tuʼnju o kyim jun toj qja, jun qamiw, tuʼn jun yabʼil, tuʼnju ma qo tijen, tuʼn jun xitbʼil tuʼnx twitz txʼotxʼ, tuʼn bʼiybʼil, tuʼn ikʼbʼil moqa tuʼn COVID-19. Qkyaqilx qaj tuʼn tpon ambʼil tuʼn kyel qʼiʼn tkyaqil nya bʼaʼn lu. Ya mlay qo ximen kyiʼj ex ya mlay che tzaj juntl maj (kjawil uʼjit Isaías 65:16, 17).

3. ¿Tiʼ il tiʼj tuʼn tbʼant quʼn toj ambʼil jaʼlo ex tiquʼn?

3 Kwest qanqʼibʼil toj ambʼil jaʼlo ex maslo kwest kʼokel toj ambʼil tzul akux in nul laqʼeʼ xitbʼil (Mat. 24:21). Tuʼntzunju, bʼaʼn tuʼn tbʼaj qbʼinchaʼn qten tuʼn kukx tikʼx quʼn. Tqʼama Jesús tiquʼn nim toklen tuʼn tbʼant jlu quʼn tej tqʼama jlu: «Qa ma tzikʼx kyuʼne, ok kykambʼaʼye kychwinqlale axix tok» (Luc. 21:19). Jun tiʼ jaku tzʼonin qiʼj, aju qa ma qo ximen tiʼj tzeʼn in nikʼx nya bʼaʼn kyuʼn txqantl.

4. ¿Tiquʼn in xi qqʼamaʼn qa in kubʼ tqʼoʼn Jehová tbʼanel techel qwitz tuʼn kukx tikʼx quʼn?

4 ¿Alkye in kubʼ qʼonte tbʼanel techel qwitz tuʼn kukx tikʼx quʼn? A Jehová. Qa kwest tuʼn t-xi qnimen jlu, bʼaʼn tuʼn qximen tiʼj jlu. At nim nya bʼaʼn twitz txʼotxʼ tuʼnju a Satanás in kawin kyibʼaj xjal. Jaku kubʼ t-xiten Jehová tkyaqil nya bʼaʼn toj ambʼil jaʼlo, pero in nayon tiʼj qʼij o kubʼ t-ximen tuʼn tbʼant jlu tuʼn (Rom. 9:22). Akux in pon qʼij lu, kukx in nikʼx tuʼn. Qo xnaqʼtzan tiʼj bʼeljaj tiʼchaq in nikʼx tuʼn Jehová.

¿ALKYEQE TIʼCHAQ O KUBʼ T-XIMEN JEHOVÁ TUʼN TIKʼX TUʼN?

5. ¿Alkye tten o bʼaj tzʼilsaʼn tbʼi Jehová ex tiʼ in kubʼ tnaʼna tuʼn jlu?

5 In bʼaj tzʼilsaʼn tbʼi. Kʼujlaʼn tbʼi Jehová tuʼn ex taj tuʼn tok kyqʼoʼn txqantl toklen tbʼi (Is. 42:8). Pero ya ma tzikʼ junlo 6,000 abʼqʼi in bʼaj tzʼilsaʼn tbʼi kyuʼn txqantl (Sal. 74:10, 18, 23). Tzaj tzyet tkyaqil tej tok ten Tajaw il, aju «siʼmil yol», qʼamalte te Adán ex Eva qa otoq tzʼel tiʼn Dios jun tiʼ tbʼanel kye tuʼn miʼn kytzalaj (Gén. 3:1-5). Atxix toj ambʼil aju, in kubʼ kyximen xjal qa o tzʼel tiʼn Dios ambʼil kye tuʼn kytzalaj. Tzaj tbʼis Jesús tuʼnju kukx bʼaj kytzʼilsaʼn xjal tbʼi Tman tej tten tzalu twitz Txʼotxʼ. Tuʼntzunju, xi tqʼamaʼn kye t-xnaqʼtzbʼen tuʼn t-xi kyqanin jlu toj kynaʼj Dios: «Qman Dios ata toj kyaʼj, tzʼokwit tbʼiya te xjan» (Mat. 6:9TNM).

6. ¿Tiquʼn o txi tqʼoʼn Jehová nim ambʼil tuʼn tel toj qʼanchaʼl alkye at toklen tuʼn tkawin?

6 In che qʼojin txqantl tiʼj toklen tuʼn tkawin. Oʼkx Jehová at toklen tuʼn tkawin toj kyaʼj ex twitz Txʼotxʼ, ex oʼkx te in nok te tbʼanel aj Kawil (Apoc. 4:11). Pero o tzʼok tilil tuʼn Satanás tuʼn sbʼun kyiʼj anjel ex kyiʼj xjal tuʼn tkubʼ kyximen qa mintiʼ toklen Dios tuʼn tkawin qibʼaj. Tuʼn tel nikʼbʼaj tiʼj qa oʼkx te Jehová at toklen tuʼn tkawin, o txi tiʼn nim ambʼil. Tuʼnju at nim tnabʼil Jehová, o txi tqʼoʼn nim ambʼil kye xjal tuʼn kykawin tuʼntzun tel toj qʼanchaʼl qa mlayx bʼant kykawin toj tumel qa mintiʼ ma tzʼonin kyiʼj (Jer. 10:23). Kjel jlu toj ttxolil noq tuʼnju at tpasens Jehová. Kʼelel toj qʼanchaʼl qa oʼkx te Jehová jaku bʼant tkawin toj tumel ex qa oʼkx tkawbʼil jaku tzʼaj qʼinte mujbʼabʼil ex tzalajbʼil twitz Txʼotxʼ.

7. ¿Alkyeqe o tzʼel kypan kyibʼ tiʼj Jehová ex tiʼ kbʼantel tuʼn kyiʼj?

7 O tzʼel kypan kyibʼ junjun tkʼwal tiʼj. Tzʼaqli qe anjel ex qe xjal tej tkubʼ tbʼinchaʼn Jehová. Noqtzun tuʼnj, el tpan tibʼ jun anjel tiʼj ex ok qʼoʼn tbʼi te Satanás, aju t-xilen tbʼi, atzun «aj qʼoj». Ok tilil tuʼn Satanás tuʼn tel kypan kyibʼ Adán ex Eva tiʼj Jehová maske tzʼaqli qetoq. Ex ateʼ txqantl anjel ex xjal el kypan kyibʼ tiʼj Jehová (Jud. 6). Tej tbʼet ambʼil, jaw tskʼoʼn Jehová qe aj Israel tuʼn kyok te tmajen. Pero ateʼ junjun el kypan kyibʼ tiʼj ex e ok ten kʼulil kywitz dios nya ax tok (Is. 63:8, 10). Tuʼn jlu, kubʼ tnaʼn Jehová qa otoq kyaj kolin. Pero kukx in nikʼx tuʼn Jehová ex kukx kʼikʼex tuʼn tzmaxi aj tpon ambʼil tuʼn tkubʼ t-xiten qeju mintiʼ in che nimen te. Tbʼanel kʼokel ambʼil lu kye tmajen Jehová kukx in nikʼx kyuʼn ik tzeʼn te.

8, 9. ¿Alkyeqe nya ax tok yol in xi qʼamaʼn tiʼj Jehová ex tiʼ qximbʼetz at kyiʼj?

8 In yolin Tajaw il kyiʼj nya ax tok yol. Tej tyolin Satanás nya ax tok yol tiʼj Job, tuʼn jlu tqʼama qa in che ajbʼen xjal te Dios noq tuʼnju in che tzaj kʼiwlaʼn (Job 1:8-11; 2:3-5). Kukx in tzaj tqʼamaʼn Satanás qe yol lu toj ambʼil jaʼlo (Apoc. 12:10). Jaku kubʼ qyekʼin qa nya ax tok qe tyol Satanás qa kukx ma che ikʼx nya bʼaʼn quʼn ex qa kukx ma qo ajbʼen te Jehová tukʼil kʼujlabʼil. Qa ma bʼant jlu quʼn, qo tzajel tkʼiwlaʼn Jehová ik tzeʼn bʼaj tiʼj Job (Sant. 5:11).

9 In che ajbʼen qe nejenel kye okslabʼil tuʼn Satanás tuʼn ttzaj tqʼamaʼn qa nya bʼaʼn tmod Jehová ex qa tuʼn in che tzaj nya bʼaʼn qiʼj. Ex aj in kyim jun tal kʼwal, in tzaj kyqʼamaʼn qa a Dios otoq txi qʼinte toj kyaʼj tuʼntzun tok te jun anjel. In tzaj qbʼis tuʼnju in che yolin xjal nya bʼaʼn tiʼj Jehová. Pero ojtzqiʼn axix tok quʼn, tuʼntzunju, mintiʼ in kubʼ qximen qa tuʼn Jehová in tzaj yabʼil qiʼj ex mintiʼ in kubʼ qximen qa tuʼn in kyim jun toj qja. Ax ikx, in nok qeʼ qkʼuʼj tiʼj qa kpol qʼij tuʼn tel tiʼn Jehová tkyaqil nya bʼaʼn in che tzaj qiʼj. Bʼaʼn tuʼn t-xi qqʼamaʼn kye kykyaqil xjal qa at tkʼujlabʼil Jehová. Iktzun tten jaku txi ttzaqʼweʼn Jehová aju aj qʼoj tiʼj (Prov. 27:11TNM).

10. ¿Tiʼ in tzaj tyekʼin Salmo 22:23 ex 24 qe tiʼj Jehová?

10 In che ikʼ tmajen toj yajbʼil. In tzaj qʼaqʼin tkʼuʼj Jehová kyiʼj xjal. Tuʼntzunju, in tzaj tbʼis aj qel ikʼun, aj ttzaj yabʼil qiʼj moqa aj qel txalpaj (kjawil uʼjit Salmo 22:23, 24). In nel tnikʼ tiʼj bʼis in kubʼ qnaʼn. Taj tuʼn tel tiʼn ex kbʼantel tuʼn (mojbʼankuya tukʼil Éxodo 3:7, 8; Isaías 63:9). Kpol qʼij tuʼn tjapun twi yol lu: «Kʼelel t-suʼn Dios taʼl kywitz kykyaqil; ex mintiʼtl kamik, ex mintiʼtl bʼis, ex mintiʼtl oqʼel, ex mintiʼtl kʼixkʼoj» (Apoc. 21:4).

11. ¿Tiʼ in kubʼ tnaʼn Jehová aj t-ximen kyiʼj tmajen o che kyim?

11 In che kyim qe tamiw. ¿Tiʼ in kubʼ tnaʼn Jehová aj in che tzaj tnaʼn qe tmajen o che kyim? Taj tuʼn kyok tkeʼyin juntl maj (Job 14:15). ¿Jakupe qo ximen tiʼj jniʼ bʼis in kubʼ tnaʼn tiʼj Abrahán aju tamiw? (Sant. 2:23). Ax ikx, ¿in nelpe qnikʼ tiʼj bʼis in kubʼ tnaʼn tiʼj Moisés, aju yolin tukʼil «ik tzaʼn in yolin jun xjal tukʼil tamiw»? (Éx. 33:11). Ex taj Jehová tuʼn tpon ambʼil tuʼn tok tbʼiʼn tqʼajqʼajel twiʼ David ex junjuntl tmajen tuʼn kybʼitzen te ik tzeʼn bʼant kyuʼn ojtxe (Sal. 104:33). Ax tok, in che ojlan tmajen toj kamik, pero kukx in che tzaj tnaʼn (Is. 49:15). Mintiʼ in nikʼ tnaʼl tuʼn Jehová tzeʼn kymod tuʼnju «kykyaqil itzʼ qe [toj] twitz» (Luc. 20:38). Kpol qʼij tuʼn kyjaw anqʼin juntl maj ex ktzalajel aj kynaʼn Dios te, ex aj kykʼulin te. Aj tok qbʼiʼn jlu, in qeʼ qkʼuʼj tuʼn, mas qa o kyim jun toj qja.

12. ¿Alqiʼj mas in tzaj bʼaj tkʼuʼj Jehová toj ambʼil jaʼlo?

12 In nok bʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj txqantl. Tej ttzaj nya bʼaʼn toj jardín te Edén, ojtzqiʼntoq tuʼn Jehová qa mas kxel toj il aj tikʼ ambʼil. In nel tikʼun Jehová tkyaqil nya bʼaʼn in nok qkeʼyin toj ambʼil jaʼlo. Mas in tzaj bʼaj tkʼuʼj kyiʼj qeju mintiʼ jun kolil kyiʼj ik tzeʼn qeju mebʼa ex qeju viud (Zac. 7:9, 10). Ax ikx, in tzaj tbʼis kyiʼj tmajen aj tok bʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj ex aj in che okx qʼoʼn toj cárcel. Aqeju tmajen Jehová kukx in nikʼx nya bʼaʼn kyuʼn ik tzeʼn te, jaku tzʼok qeʼ kykʼuʼj tiʼj qa kʼujlaʼn qe tuʼn.

13. ¿Tiʼ nya bʼaʼn in nok tkeʼyin Jehová in bʼant kyuʼn xjal ex tiʼ kbʼantel tuʼn?

13 In che bʼinchan xjal nya bʼaʼn. Kubʼ tbʼinchaʼn Jehová qe xjal tuʼn tten kymod ik tzeʼn te, pero nya tgan Satanás jlu. Toj ambʼil tej tten Noé, ok tkeʼyin «Qman Dios mya bʼaʼntoq kybʼinchbʼen xjal twitz txʼotxʼ» ex «tzaj t-ximbʼetz tiʼj kybʼantlen xjal tuʼn, ex tzaj taʼw tuj tanmi» (Gén. 6:5, 6, 11). ¿Ope kyaj kytzaqpiʼn xjal tuʼn kybʼinchante nya bʼaʼn? Mintiʼ. In tzalaj Satanás aj tok tkeʼyin qa kukx in che yaẍin xjal, qa jun xinaq tukʼil jun xuʼj moqa jun xinaq tukʼil juntl xinaq (Efes. 4:18, 19). Ex mas in tzalaj Satanás aj tkubʼ tzʼaq jun tmajen Jehová toj il. Aj tbʼaj tpasens Jehová, kbʼel tyekʼin qa in nel tikʼun yaẍbʼil.

14. ¿Tiʼ o bʼant kyuʼn xjal tiʼj Txʼotxʼ ex kyiʼj txkup?

14 In bʼaj kyyajin xjal Txʼotxʼ. Nya oʼkx at tipumal jun xjal «tuʼn tbʼinchante mya bʼaʼn tiʼj juntl». Ax ikx in bʼaj tyajin Txʼotxʼ ex qe txkup, ex nya bʼaʼn in nela jlu toj twitz Jehová (Ecl. 8:9; Gén. 1:28). In kubʼ kyximen científico qa aj tikʼ junjuntl abʼqʼi, che kbʼel naj jun millón kyyajil txkup. * In tzaj bʼaj kykʼuʼj científico tuʼn jlu. Tuʼntzunju, in xi qqʼoʼn chjonte tuʼnju in tzaj ttziyen Jehová qa kpol «tqʼijlalil tuʼn kynaj qeju ma naj twitz txʼotxʼ kyuʼn» ex qa kʼokel Txʼotxʼ tuʼn te jun tbʼanel najbʼil (Apoc. 11:18; Is. 35:1).

JAKU TZʼEL QKANOʼN TIʼJ JEHOVÁ TUʼNJU KUKX IN NIKʼX TUʼN

15, 16. ¿Tiʼ jaku tzʼonin qiʼj tuʼn kukx tikʼx nya bʼaʼn quʼn ik tzeʼn te Jehová? Qʼamantza jun techel.

15 Qo ximen tiʼj tkyaqil nya bʼaʼn o tzikʼx tuʼn Jehová kyoj nim mil abʼqʼi. (Qʼonka twitza tiʼj recuadro « Aju in nikʼx tuʼn Jehová»). Jaku kubʼ t-xiten Jehová tkyaqil nya bʼaʼn toj alkyexku ambʼil, pero nim o tzʼonin tpasens qiʼj. Qo ximen tiʼj techel lu: in tzaj qʼamaʼn te jun mejebʼleʼn qa yabʼ kykʼwal aj tul itzʼj ex qa mlay tzʼanqʼin nim ambʼil. In nel tnikʼ mejebʼleʼn tiʼj qa che okel weʼ twitz nim nya bʼaʼn, noqtzun tuʼnj, in che tzalaj tiʼj kykʼwal aj tul itzʼj. Tuʼnju at kykʼujlabʼil tiʼj kykʼwal, in nikʼx tkyaqil nya bʼaʼn kyuʼn noq tuʼn tten jun tbʼanel tanqʼibʼil tal neʼ.

16 Chʼixmi ax jlu in bʼaj qiʼj, qkyaqilx aj il qoʼ aj in qo ul itzʼj. Maske ikju, kʼujlaʼn qoʼ tuʼn Jehová ex in xqʼuqin qiʼj (1 Juan 4:19). Pero nya oʼkx jlu jaku bʼant tuʼn Jehová, ax ikx kʼelel tiʼn nya bʼaʼn in tzaj qiʼj ex mlay bʼant jlu tuʼn mejebʼleʼn ma qo yolin tiʼj. Ex ya o kubʼ t-ximen Jehová alkye ambʼil kbʼantel jlu tuʼn (Mat. 24:36). ¿Mlaype tzʼonin tkʼujlabʼil Jehová at qiʼj tuʼn kukx kyikʼx nya bʼaʼn quʼn ik tzeʼn te?

17. Aj qximen tiʼjju in tzaj tqʼamaʼn Hebreos 12:2 ex 3 tiʼj Jesús, ¿tzeʼn in nonin qiʼj tuʼn kukx tikʼx quʼn?

17 A Jehová in kubʼ qʼonte jun tbʼanel techel qwitz tuʼn kukx tikʼx nya bʼaʼn quʼn. Ex el tkanoʼn Jesús tiʼj toj jun tten tzʼaqli. Tej tten Jesús tzalu twitz Txʼotxʼ, ikʼx nim yajbʼil tuʼn noq tuʼn qklet. El ikʼun ex kubʼ bʼyoʼn (kjawil uʼjit Hebreos 12:2, 3). Ikʼx tkyaqil nya bʼaʼn tuʼn Jesús tuʼnju el tkanoʼn tiʼj Jehová. Ax jlu jaku tzʼonin qiʼj.

18. Aj tjaw quʼjin 2 Pedro 3:9, ¿tzeʼn in nonin qiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼjju o bʼant noq tuʼnju at tpasens Jehová?

18 (Kjawil uʼjit 2 Pedro 3:9). Ojtzqiʼn tuʼn Jehová toj alkye ambʼil mas bʼaʼn tuʼn tel tiʼn nya bʼaʼn at twitz txʼotxʼ. Noq tuʼnju o ten tpasens Jehová, in che ajbʼen nim millón xjal te ex in jaw kynimsaʼn tbʼi. Kykyaqilx xjal lu in xi kyqʼoʼn chjonte te Jehová tuʼnju kukx in nikʼx tuʼn. ¿Tiquʼn? Tuʼnju o tzaj tqʼoʼn ambʼil kye tuʼn kyul itzʼj, tuʼn tok kykʼujlaʼn ex tuʼn kyajbʼen te. Kʼelel qnikʼ tiʼj qa tbʼanel tej tkubʼ t-ximen Jehová tuʼn kukx tikʼx tuʼn aj ttzaj tqʼoʼn tbʼanel qanqʼibʼil.

19. ¿Tiʼ bʼaʼn tuʼn tkubʼ qximen tuʼn tbʼant quʼn ex tiʼ tzul qkʼamoʼn tuʼn jlu?

19 Aju techel in kubʼ tqʼoʼn Jehová qwitz, in nonin qiʼj tuʼn kukx tikʼx quʼn tukʼil tzalajbʼil. ¿Tiquʼn? Tuʼnju kukx at «tzalajbʼil tukʼil» Jehová maske o tzaj nim tbʼis tuʼn nya bʼaʼn in nok tbʼinchaʼn Satanás kyiʼj txqantl (1 Tim. 1:11). Ax ikx qe, kukx jaku qo tzalaj akux in qo ayon tiʼj ambʼil tuʼn tok tbʼi Jehová te saq, tuʼn tkubʼ tyekʼin qa oʼkx te at toklen tuʼn tkawin ex tuʼn tkubʼ t-xiten tkyaqil nya bʼaʼn in tzaj twitz txʼotxʼ. Bʼaʼn tuʼn tkubʼ qximen tuʼn kukx tikʼx quʼn ex tuʼn tten qpasens tuʼnju ax ikx te Jehová kukx in nikʼx tuʼn. Qa ma bʼant jlu quʼn, che japunel kywi yol lu tiʼj teyele junjun qe: «At tzalajbʼil teju xjal qa ma tzikʼx tuʼn ok tok tuj joybʼil tiʼj; porke qa ma tzikʼx tuʼn, ok tkʼmaʼ jun oyaj tuʼn tten tchwinqlal, aju tzaj tmaʼn Dios tuʼn ttzaj tqʼoʼn kye qeju in che kʼujlan te» (Sant. 1:12).

BʼITZ 139 Ximana tiʼj tanqʼibʼila toj akʼaj twitz Txʼotxʼ

^ taqik' 5 Qkyaqilx in qo ok weʼ kywitz nya bʼaʼn ex ateʼ junjun mlay bʼant jun tiʼ quʼn kyiʼj toj ambʼil jaʼlo, noq oʼkx tuʼn tikʼx quʼn. Pero nya oʼkx qe in nikʼx quʼn, sino ax ikx te Jehová. Toj xnaqʼtzbʼil lu, kʼelel qnikʼ tiʼj bʼeljaj tiʼchaq in nikʼx tuʼn Jehová. Ax ikx kʼelel qnikʼ tiʼj tiʼ o bʼant noq tuʼnju in nikʼx tuʼn Jehová ex tzeʼn jaku tzʼel qkanoʼn tiʼj.

^ taqik' 14 Aj tajbʼen yol kyyajil quʼn toj taqikʼ lu, atz in qo yolin tiʼj jun clase moqa tiʼj jun wiq txkup ex nya kyiʼj kykyaqil tyajil ik tzeʼn in tzaj qʼamaʼn toj Tyol Dios.