1-2. Amunu yii Jɛhova a le bu kpa Aisaia 65:16, 17 na a i yerebah nɛ kɔ i dap egerebu a?

“O AA PEE BEENYIƐ A!” na a bee lu ekobee ue kɔnvɛnsɔn bu zua 2017 a. Lo doonu bee i tɔgɛ kɛ̄ i dap egerebu bu ɛrɛgeba taāŋa a i kpesī doo. Nia zua etɛ̄na aa lo sɔ̄, e i lege aa egerebu bu lo pɔrɔ nyɔuwe ama.

² Amunu taāŋa na o gaa kpesī a bu sɔ̄ ama ani? Ekɔ o peere ziī nɛɛ a nuūna o butɔ ale ziī o kaāna gbo ni? Sɛh eyɔloo a gbī esu o dum ni? Taāŋa nyɔɔbee o e’ina aa ana ni? Bugia sira nu, dogo lu miī, ale tɛ̄ŋaloo ni? Ale pah a aaloo dumɛloo, doodoo lo dumɛloo COVID-19 ni? Naa ɛp kɛ̄ a i taɛ lo emuɛ dee dɛ̄dɛɛ̄ nu ama elu nu etɛ̄na, sa a naale esinakɛ̄ lu enyɛŋiabu e a naale edooa na lɔgɔ sɔ̄ doo a!—Buū Aisaia 65:16, 17.

3. E na i ɛrɛ edoo anyaawo a, e e na anua a?

³ Dum bu nyɔuwe ama aga, e i dap kpesī lo a aga eewo li deesī. (Mat 24:21) Bu kaka, alu ebɛɛ̄ kɔ i kiisī lo egerebu. E na anua a? Nyɔɔbee Jizɔs bee kɔ: “Tɛ̄maloo bui nyɔɔnyɔɔ egerebu na bui ɛrɛ bui dum a.” (Luk 21:19) Sɔ̄ i kɛɛrɛbu loo kɛ̄ pya a le bu taāŋa a bee lo ili gaa egerebu doo nɛ i e’agaloo.

4. E na anua i dap kɔ Jɛhova na a para egerebu ee dɛ̄dɛɛ̄ nɛɛ ani?

⁴ Mɛɛ na a para egerebu ee dɛ̄dɛɛ̄ nɛɛ ani? Ɛɛ Jɛhova Bari. Ekɔ ture ama ɔbɛ a ni? A dap le doo wo, mɛ lo o kɛɛrɛ nu akiiloo kaāna oo le e’ɛp doo wo. Nyɔuwe ama le kɛ̄ bah Pɔrɔ-edɔɔ̄, sa taāŋa eeloo bu. Jɛhova ɛrɛ ekpo lo e’mmɛ kumaloo bu aba sɔ̄ doo dɛɛ̄ kap, mɛ a gaa tɔɔ̄ baɛ dee aa lu sī lo edoo wo. (Rom 9:22) Kuma sɔ̄ a le doo wo a, Bari gaa kiisī lo e’egerebu ina taɛ sɔ̄ a bee sere.  Doraa i kɛɛrɛbu ɛrɛnia nu Jɛhova gaa egerebu loo.

5. Bu mɛ sīdee na elua egbee bee Bari a, e a tɔɔ̄ a loo doodoo wa?

⁵ Kɛɛ alu esu nua nyɔɔ ye bee. Jɛhova wereloo ye bee, sa a gbī kɔ dɛ̄dɛɛ̄ nɛɛ a nwae ye dɛɛ̄. (Ais 42:8) Mɛ elua egbee ye bee bu nu alu ini’ī sɔ̄ baɛ boo le lop tup zua lo. (Yɔɔ 74:10, 18, 23) Lo ama bee bɔātɛ̄ aābu gɔh Idɛn sɔ̄ Pɔrɔ-edɔɔ̄ (lo a le “Nɛɛ gbee bee”) bee dɛrɛ ue Bari kɔ a kpaɛ̄ Adam le Iv lɛɛloo nu ebee doo kɔ ba a ɛrɛ ɛɛbu. (Jɛn 3:1-5) Aāge lo sɔ̄, elua edɛrɛ ue Jɛhova kɔ a kpaɛ̄ pya nɛɛ lɛɛloo taɛ nu alu wa ebɛɛ̄. Kɛ̄ alu egbee bee ye Tɛ doo bee taɛ̄ŋɛ Jizɔs kaāna. Nyɔɔbee wo, a bee tɔgɛ pya a wee ye nyɔɔnɛ dumɛ kɔ ba a yere kara bara kɔ: “Ilii Tɛ̄ a le li bunyɔɔ, doolo o bee le kaɛ.”—Mat 6:9.

6. E na anua Jɛhova elɛrabaloo kɔ gbɛnɛkpo sɔ̄ a tɛɛ̄ lɛɛ a gae sere bee loo ue akiiloo ekpo a ɛrɛ lo ebɛɛ a?

⁶ Gbanasī ye ekpo a ɛrɛ lo ebɛɛ. Aba Jɛhova na a ɛrɛ ekpo ebɛɛ bunyɔɔ le kɛnɛkɛ̄ a, sa ye sīdee bɛbɛɛ na lo a lee eera a. (Mum 4:11) Mɛ Pɔrɔ-edɔɔ̄ epiiga lo edag pya ɛnjɛl le pya nɛɛ kɔ ba a kɛɛrɛ kɔ a naa lera loo Bari lo ebɛɛ. Alu nu esu sɔ̄ lo etɔgɛ kɔ bɛbɛɛ kuu Jɛhova, le kɔ ye sīdee bɛbɛɛ na a lee eera a. Lu nu suānu le loo kɔ, Bari elɛrabaloo kɔ gbɛnɛkpo sɔ̄ a tɛɛ̄ lokwa pya nɛɛ dap muɛ kɔ miɔŋɔ nɛɛ a gbī etɔɔ̄ nyɔɔ wa loo aa kɛɛ̄ Nɛɛ a bee wa dɛm naale edap bɛɛ aba aba leere. (Jer 10:23) Nyɔɔbee Bari egerebu a, elu esere bee loo ue akiiloo nɛɛ a ɛrɛ ekpo ebɛɛ aba ziī sɔ̄. E dɛ̄dɛɛ̄ nɛɛ esuā kɔ aba alɛɛ bɛbɛɛ na a lee eera a, sa ye Buɛ̄-mɛnɛ na enua kaāna efɛɛloo le kpega bu yube nyɔuwe a.

7. Ba mɛɛ̄ na elɛrabeekɛɛ̄ Jɛhova a, e e na edoo wa loo a?

⁷ Pio pya ye miɔŋɔ lɛɛbeekɛɛ̄. Jɛhova bee dɛm pya ɛnjɛl le miɔŋɔ nɛɛ bu sīdee ba mmana, sa lɔgɔ pɔrɔ naa bee wa le loo. Mɛ Setan alu ɛnjɛl a bee lɛɛbeekɛɛ̄ (lo a le “Nɛɛ gbanasī”) bee kiira Adam le Iv ba lu pya nɛɛ a bee mmana kɔ ba a lɛɛbeekɛɛ̄ Jɛhova. Pya dɔɔ̄na ɛnjɛl le pya nɛɛ bee gbaaloo lo elɛɛbeekɛɛ̄. (Jud 6) Sɔ̄ sɔ̄ gaa kiisī, kunɛ pya edonyɔɔ Izrɛl, pya nɛɛ Bari bee sagɛ bee ye kiī sa bɔātɛ̄ etaāŋabah ekwɔ bari. (Ais 63:8, 10) A bee tɔɔ̄loo Jɛhova kɔ alu elɔgara ye. Kerewo, a le aa egerebu sa ekiisī lo e egerebu mmɛ sɔ̄ egbeesī dɛ̄dɛɛ̄ pya a ye lɛɛbeekɛɛ̄. Lo ama esu a’agara nua loo pya a ye tɔɔ̄nɛ, lo ba gaa ye nyɔɔnɛ egerebu bu lo pɔrɔ nyɔuwe ama!

8-9. Pya amunu esah na elua ekɔ loo Jɛhova a, e e na i doo kiiloo a?

⁸ Pya esah Pɔrɔ-edɔɔ̄ gaa kɔ. Setan bee dɛrɛ ue zooro Jɛhova a tɔɔ̄ agara a kura Job, lo a le kɔ nu aa kɔ na bee dɛ̄dɛɛ̄ pya a gaa taāŋabah Jɛhova bu bɔloo ture nyiɛ loo gaa doo wo nyɔɔbee nu ba e’ɛrɛ. (Job 1:8-11; 2:3-5) Pɔrɔ-edɔɔ̄ aa kiigesī lo edɛrɛ ue pya nɛɛ mmɛ anii’ee. (Mum 12:10) I dap doo ɛrɛgeba nu i dap lo etɔgɛ kɔ pya nu Setan kɔ lu esah tɛ̄maloo e’egerebu bu pya i taāŋa, sa kiisī lo etɔɔ̄nɛ Jɛhova aāloo wereloo i ye ɛrɛ kumaloo. Lo i egerebu, e nɛnage i leelee dookɛ̄ a bee nɛ Job doo.—Jem 5:11.

⁹ Setan esua pya a gaa zaāsī ekwɔ sīdee yigabari kɔā kɔ Jɛhova lu nɛɛ a si bag sa doo kɔ pya nɛɛ a tɔga. Pio aba kɔ sɔ̄ gbomiɔŋɔ u Bari na a wa su a,  nyɔɔbee a gbī esu wa nua pya ɛnjɛl li bunyɔɔ. Mɛ dua gbee bee sɛh! Kerewo, i suā kɔ Jɛhova lu Tɛ a i wereloo. Sɔ̄ i dɔ bu gbɛnɛ eyɔloo le sɔ̄ nɛɛ i wereloo u, ii wee bege ue Bari doo pippip. Taāwo, i ɛrɛ yira kɔ ziī dee a ee, elɛɛ eyɔloo le dɛ̄dɛɛ̄ pya i nɛɛ a bee u kɛ̄ bu luh. I dap kɔ kɛ̄ Jɛhova lu Bari a ɛrɛ wereloo doo nɛ ɛrɛgeba nɛɛ a gbī edā. Lo ama edoo kɔ a dap agara ue nɛ nɛɛ a gaa ye bege ue.—Kam 27:11.

10. E na kpa Le-yɔɔ 22:23, 24 tɔgɛ akiiloo Jɛhova a?

¹⁰ Tɔga pya ye zooro a wereloo gaa tɛɛ̄ bu. Jɛhova lu Bari alu fɛgɛ. Bu ye naa ɛɛ sɔ̄ a muɛ kɔ i gaa tɔga kɛ̄bah tɛ̄ŋaloo, dumɛloo, ale sɔ̄ i tɛɛ̄ ekwɔ nyɔɔbee ii mmana. (Buū Le-yɔɔ 22:23, 24.) Jɛhova suā sɔ̄ nu i ziloo, e a gbī e’ɔbɛ, sa e ɔbɛ. (Dooreloo A’aa 3:7, 8; Aisaia 63:9.) Dee aa lu sɔ̄ “a esiŋana dɛ̄dɛɛ̄ maā to [i] lɛɛ dɛɛ̄, e luh naale elena, ale ekiɛ̄nu, ale to, ale yɔyɔ.”—Mum 21:4.

11. Pya zooro Jɛhova e’ua tɔɔ̄ ye loo doodoo wa?

¹¹ Kpokpoora ye lɛɛ loo pya ye gbo ba e’ua. Pya nɛɛ a bɔ ture nyiɛ loo ba e’ua tɔɔ̄loo Jɛhova doodoo wa? A taɛ ye lo esikɛ̄ wa muɛ! (Job 14:15) O dapge kɛɛrɛ kɛ̄ a gaa taɛ Jɛhova lo esikɛ̄ muɛ ye gbo Abreham doo ni? (Jem 2:23) Ale Mozis, nɛɛ a bee “kɔ ue [nɛ] sī le sī” ni? (A’aa 33:11) Le kɛ̄ a ye taɛ lo edā sɔ̄ Devid le dɔɔ̄na pya uɛ yɔɔ e’uɛ le-yɔɔ lo eleera ye doo a! (Yɔɔ 104:33) Kereadoo pya gbo Bari ama e’ua, Jɛhova sii wa ibere. (Ais 49:15) A le aa nyɛŋiabu dɛ̄dɛɛ̄ nu a wa kiiloo. Kiikɛ̄ alɛ le, le doodoo bee “dɛ̄dɛɛ̄ [aba] le dum.” (Luk 20:38) A ɛrɛ dee e obara dɛ̄dɛɛ̄ aba sere dum, sa esikɛ̄ dā wa kara sa sunage wa  taāŋabah. Lo o epeere nɛɛ o wereloo bu luh, naa lege bee pya ue ama nɛ a egbɔ̄nyiɛ!

12. Taɛ e na a taāŋɛ Jɛhova kaāna bu kpedumɛ dee ama a?

¹² Kɛ̄ pya bag dogo biīnɛ pya dɔɔ̄na nɛ kɛ̄ doo. Sɔ̄ lɛɛbeekɛɛ̄ bee bɔātɛ̄ li bu gɔh Idɛn, Jɛhova bee suā kɔ nu egbedɛɛ̄ lɛɛ a sikɛ̄ lee. Bu Jɛhova biira loo pɔrɔ dogo, pɔrɔ biaɛ, le dogo lumiī a le bu nyɔuwe anii’ee. A wee kuūdɛɛ̄loo pya a naa dap kpega aba aba, lo a le pya a ɔloo, pya a naa ɛrɛ nɛɛ yerebah, pya nwiī tɛ le ka naa lena gbaāloo pya wa ua dam. (Zek 7:9, 10) A taɛ̄ŋɛ Jɛhova kaāna sɔ̄ a muɛ sɔ̄ aa lu enɛ taāŋa pya ye zooro ba bɔ ture nyiɛ loo sa wa yere tɔ kpɔgɔrɔ. Suā leere kɔ, a wereloo dɛ̄dɛɛ̄ bui lo a gaa ye nyɔɔnɛ egerebu.

13. Amunu dogo a naa ɛɛ na Bari muɛ yɛɛ pya nɛɛ a, e e na edoo kumaloo a?

¹³ Tɔ̄tɔɔ̄dum a naa ɛɛ. Bu Setan ɛɛ lo edoo kɔ pya nɛɛ Bari bee dɛm bu ye bera a yii bu dum a naa ɛɛ. Sɔ̄ Bari bee “muɛ kɔmɛ bag dogo nɛɛ kuīkpo bu” dee Noa, “Jɛhova bee ɛrɛ ekiɛ̄nu kɔmɛ a bee dɛm nɛɛ bu nyɔuwe, e a bee ye kiɛ̄ bu ye beenyiɛ.” (Jɛn 6:5, 6, 11) Ekɔ nu eleerage aa lo sɔ̄ ni? Eeye doo pippip! Naa kɛɛrɛ kɛ̄ bu Pɔrɔ-edɔɔ̄ ɛɛ doo sɔ̄ a muɛ dɛ̄dɛɛ̄ sīdee kunagā a gaa kiisī, doodoo gbanialoo a naa ɛɛ a le yɛɛ nɛɛdam le nɛɛwa a sii iya ziī, le sɔ̄ nɛɛdam le nɛɛdam ale nɛɛwa le nɛɛwa maloo ziī a! (Ɛfɛs 4:18, 19) Bu Setan ɛɛ kaāna sɔ̄ a doo kɔ pya aa taāŋabah Jɛhova a si gbɛnɛ pɔrɔ. Sɔ̄ egerebu Jɛhova e’ina kuma, e tɔgɛ kɔ a baae loo dum a naa ɛɛ tɛ̄maloo elɛɛ dɛ̄dɛɛ̄ pya a naa gbī ekiiya aaloo dogo kunagā.

14. E na pya nɛɛ aa doo loo pya dɛmnu Bari a le bu nyɔuwe a?

¹⁴ Kɛ̄ a gaa lu egbee pya nu a bee dɛm doo. Naale aba bee nɛɛ ‘ebɛɛra nɛɛ yere muū loo,’ mɛ a gaa aara kɛnɛkɛ̄ le pya kanu a bee lu edɛm bu pɔrɔ sīdee, lo Jɛhova ebee yere kɛ̄ bah nɛɛ kɔ a kuūdɛɛ̄loo. (Eklis 8:9; Jɛn 1:28) Pya saɛns kɔ, aāloo nu pya nɛɛ aa doo, nu alu ziī miliɔn keekee bee kanu le te naale elena bu pio zua a gaa lu sī. Kɛādooge a lo, alu ekɔ taāŋa yiiloo dɛmnu! Alu nu ɛɛbu kɔ Jɛhova eyira yii kɔ “egbee pya awee gbee nu loo nyɔuwe” sa nyaana yube nyɔuwe nua paradais.—Mum 11:18; Ais 35:1.

15-16. E na ezū i kɔ i dap nyɔɔnɛ Jɛhova egerebu a? Naa baatɛ̄.

¹⁵ Naa kɛɛrɛ dɛ̄dɛɛ̄ pya taāŋa i Tɛ a le li bunyɔɔ aa egerebu loo bu booboo zua lo. (Buū ekpo a kura “ Nu Jɛhova Gaa Egerebu Loo.”) Jɛhova esu kuma mmɛ loo pɔrɔ nyɔuwe ama ɛrɛgeba sɔ̄. Ye egerebu eyerebah i nɛ kaāna! Naa kɛɛrɛbu edoba ama. Naa su kɔ alu ekɔ nɛ ziī dam le wa kɔ wa nwiī a sii mɛā e’ɛrɛ keekee dumɛloo sɔ̄ emɛā, sa lo nwiī etɔga sa u sɔ̄ a lege etera. Kerewo, lo dam le wa su ɛɛbu suā lo nwiī sɔ̄ a mɛā, kere ba suā kɔ a naale ewaɛ ekuū ye dɛɛ̄loo. Wereloo ba ɛrɛ loo lo nwiī doo kɔ ba a egerebu bu ɛrɛgeba e’aga kɛ̄tɔɔ̄ lokwa ba ye dap kuūdɛɛ̄loo kaāna bu dum.

¹⁶ Bu aba lo sīdee, dɛ̄dɛɛ̄ pya manamana Adam le Iv lu pya a naa mmana sɔ̄ ba mɛā yii bu nyɔuwe. Kerewo, Jɛhova were wa loo sa wa kuūdɛɛ̄loo. (1 Jɔn 4:19) E bu sīdee alu kee loo tɛ le ka a le bu edoba  a bee lu ekɔ nu akiiloo a, Jɛhova dap lɛɛ dɛ̄dɛɛ̄ taāŋa pya miɔŋɔ nɛɛ. E sere dee a gaa le su kuma mmɛ loo dɛ̄dɛɛ̄ tɔga pya nɛɛ aa tɛɛ̄ bu. (Mat 24:36) Ekɔ ye wereloo ama naa zū i kɔ i nyɔɔnɛ ye egerebu kaɛlɛɛ kuma sɔ̄ a tɛɛ̄ ni?

17. Bu mɛ sīdee na nu alu ekɔ kumaloo Jizɔs alu e’ɛm bu Pya Hibru 12:2, 3 i yere mɛm loo kɔ i kiisī lo e egerebu a?

¹⁷ Jɛhova na nɛɛ i dap nɔ egerebu aāloo a. Jizɔs bee nɔ egerebu aābah ye Tɛ. Sɔ̄ Jizɔs bee le a kɛnɛkɛ̄, a bee egerebu kɛ̄bah egbɛa, kɛɛ, sa mɔna taāŋa bie nyɔɔ te tɔga nyɔɔ ili. (Buū Pya Hibru 12:2, 3.) Bu kaka, edoba Jɛhova sere kiiloo egerebu bee yere mɛm loo Jizɔs kɔ a dap egerebu. A dapnage i yere mɛm loo.

18. Mɛ sīdee na 2 Pita 3:9 i yerebah nɛ kɔ i dābeeloo nu egerebu Jɛhova gaa doo a?

¹⁸ Buū 2 Pita 3:9. Jɛhova suā taɛ sɔ̄ a bɔloo esu kuma mmɛ loo lo pɔrɔ nyɔuwe ama. Nyɔɔbee ye egerebu, gbɛnɛ-edo miliɔn pya nɛɛ elua pya a ye taāŋabah sa ye leera. Dɛ̄dɛɛ̄ aba ɛrɛ ɛɛbu kɔ Jɛhova e egerebu bu nyɔɔnyɔɔ sɔ̄ lokwa ba mɛā, nɔ lo ewere ye loo, sa kiī wa loo ye nɛ. Dɛ̄dɛɛ̄ nɛɛ emuɛ kɔ biaɛfii Jɛhova lo e’egerebu lu lo a bɔloo sɔ̄ enɛ ekpɛanu gbɛnɛ-edo miliɔn pya nɛɛ lo ba egerebu mmɛ kuma!

19. E na i biaɛfii lo edoo a, e e na elu i ekpɛanu a?

¹⁹ I nɔ aābah Jɛhova kɛ̄ e’ɛrɛ ɛɛbu doo sɔ̄ i gaa egerebu. Kaɛlɛɛ dɛ̄dɛɛ̄ tɔga le taāŋa Setan edora, Jɛhova kiisī lo elu ‘Bari ɛɛbu.’ (1 Tim 1:11) Ili dapnage kiisī lo e’ɛrɛ ɛɛbu kuma sɔ̄ i gaa egerebu tɔɔ̄ baɛ sɔ̄ Jɛhova esere ye bee kaɛ, kpega ye ekpo lo ebɛɛ, mmɛ kumaloo dɛ̄dɛɛ̄ bag dogo, sa su kuma mmɛ loo dɛ̄dɛɛ̄ taāŋa i ɛrɛ a nyaawo. Doraa i biaɛfii lo e’egerebu sa ɛrɛ egbɔ̄nyiɛ lo esuā kɔ i Tɛ a le li bunyɔɔ aa kiinage sī lo e’egerebu. Lo i doo wo, pya ue ama e’ɛrɛ nu a kura i nɛ lo a kɔ: “[Ɛɛbu] a le nɛ nɛɛ a ɛrɛ nyɔnyɔɔ egerebu bu ɛma ɛp, nyɔnɛbee sɔ̄ a eyira lo ɛma ɛp sah a e’ɛrɛ pɛgɛrɛ eeba lo dum, lo Bari ebee yira nɛ pya a ye wereloo.”—Jem 1:12.