1, 2. ¿Imaynatam Isaias 65:16, 17 nisqanqa yanapawanchik tukuy ima sasachakuykunata hinalla aguantanapaq?

2017 watapi hatun huñunakuyninchikpa sutinmi karqa “¡Amayá hukmanyarusunchu!” niq. Chay huñunakuypim yacharqanchik tukuy ima sasachakuykunawan mana hukmanyarunapaq imakuna ruwanamanta. Chaymantaqa tawa watañam pasarun, ichaqa hinallam aguantachkanchik.

² ¿Ima sasachakuykunawantaq kunanqa kachkanchik? Ichapas kuyasqanchik ayllunchik utaq amistadninchik wañukun, unquchkanchikpas, yuyaqñapas kachkanchik, Diosta servisqanchikraykupas chiqniwanchik, coronavirus unquy kasqanrayku utaq imaraykupas ñakarichkanchik. Anchatamá munanchik tukuy chaykunata Jehova Dios chinkachinantaña. Tukuy mana allinkunaqa qunqasqañam kanqa, manañam pipas yuyarinqañachu (qaway Isaias 65:16, 17).

3. ¿Imapaqmi kallpanchakunanchik? ¿Imanasqam ancha allin?

³ Sasam kay tiempopi kawsakuyqa. Chaymantapas, yaqapaschá qipakunamanqa astawanraq sasachakuykunaqa kanqa (Mat. 24:21). Chayraykum chaykunawan mana hukmanyarunanchikpaq hinalla kallpanchakunanchik. Chayna kayninchik imanasqa ancha allin kasqanmantam Jesus nirqa: “Aguantasqaykichikraykum vidaykichikta salvankichik”, nispa (Luc. 21:19). Mana hukmanyarunapaqmi yanapawasun ñuqanchik hina tarikuq iñiqmasinchikkunapa imakuna ruwasqankumanta yachayninchik.

4. ¿Pitam qatipakuchwan mana hukmanyarunapaq?

⁴ ¿Pitam qatipakuchwan mana hukmanyarunapaq? Jehova Diostam. Payqa satanaspa munaychakusqan tukuy mana allinkunataqa chinkarachinmanmi kunallanpas. Ichaqa hinalla mana hukmanyaruspam suyachkan tantiasqan punchawpi  chinkachinankama (Rom. 9:22). Qatiqninpiyá yachaykusun imakunata aguantananpaq Jehova Dios tantiarusqanmanta.

5. ¿Imaynatam Diospa sutinqa pinqayman churasqa karqa? ¿Imaynam tarikunki chayta yachaspayki?

⁵ Sutin pinqayman churasqa kasqantam. Jehova Diosqa anchatam kuyan sutintaqa, manam munanchu pipas pinqayman churanantaqa. Bibliam nin: “Ñuqam kani Jehova Dios, chaymi sutiy. Hukkuna hatunchanankutaqa manam munanichu”, nispa (Is. 42:8, TNM). Ichaqa yaqa 6.000 wata ñawpaqmantaraqmi diabloqa Diospa sutinta pinqayman churarun (Sal. 74:10, 18, 23). Diabloqa “yanqamanta tumpakuq” ninanmi. Paymi Adantawan Evata “Diosqa manam kusisqa kanaykichiktaqa munanchu” nichkanmanpas hina mana kasukunankupaq pantarachirqa (Gen. 3:1-5). Chaynata runakuna piensanankutamá kunankamapas diabloqa munan. Jesusqa anchatam llakikurqa taytanpa sutin astawan pinqaypi churasqa kananmanta. Chaymi qatiqninkunata nirqa: “Qamkunaqa kaynatam mañakunaykichik: ‘Hanaq pachapi taytayku sutiki chuyanchasqa kachun’”, nispa (Mat. 6:9).

6. ¿Imanasqataq Jehova Diosqa unay tiempo saqirqa runakuna kikinkupura kamachinakunankuta?

⁶ Paylla kamachiq kasqanta mana kaqpaqpas hapisqankutam. Jehova Diosllam atiyniyuq hanaq pachatapas kay pachatapas kamachinanpaqqa. Manam pipas kanchu pay hina kamachiqqa (Apoc. 4:11). Ichaqa satanasmi angelkunatawan runakunata pantarachin chayna Dios kasqanta mana piensanankupaq. Jehova Diosqa yachayniyuq kasqanraykum runakunata unay tiempo saqiykun kikinkupura kamachinakunankupaq, chaynapi pay kamachiptillan kusisqa kawsakunanchikmanta mana iskayrayanapaq (Jer. 10:23). Ñamá Diosqa qawachinqaña pimantapas allin kamachiq kasqantawan pay kamachiptillan kusisqa kawsakunanchiktaqa. Chayna kanantaqa mana amiruspanmi suyachkan.

7. ¿Pikunataq Diosta mana kasukurqakuchu? ¿Imatam payqa ruwanqa llapallan mana kasukuqkunawan?

⁷ Wakin churinkunapa qipanchasqankutam. Jehova Diosqa angelkunatawan runakunataqa mana pantaqtam unancharqa. Ichaqa satanaswan sutichasqa mana kasukuq angelmi Adantawan Evata pantarachirqa, chaymi paykunapas Jehova Diosta qipancharurqaku. Satanasqa “contrapi churakuq” ninanmi. Wakin angelkunawan runakunapas mana kasukuspankum Diosta qipancharurqaku (Jud. 6). Tiempopa pasasqanman hinam Diospa akllasqan Israel nacionniyuq wakin serviqninkunapas qipanchaspanku taytacha-mamachakunataña yupaychayta qallaykurqaku (Is. 63:8, 10). Chayna mana kasukusqankuwan piñasqa tarikuspanpas Diosqa manam chayllachu chinkarachirqa, aswanqa tantiasqan punchawpi llapallan mana kasukuqkunata chinkachinankamam mana amiruspan suyachkan. Ñuqanchikpas chaytam suyachkanchik mana amiruspa. ¡Mayna kusisqaraq tarikusun tukuy mana allinkunata Dios chinkarachiptinqa!

8, 9. ¿Ima llullakunatam Diosmanta ninku? ¿Imata ruwaspam mana chayna kasqanta qawachinchik?

⁸ Llullakunata satanas rikurichisqantam. Satanasmi Diospa serviqnin Jobmanta nirqa imapasraykulla Diosta servisqanmanta. Chayna nisqanqa karqa “runakunaqa manam tukuy sunqunkuwanchu servinku, aswanqa Dios imatapas quptillanmi” nisqan hinam (Job 1:8-11; 2:3-5). Kunankamam diabloqa Diospa serviqninkunamanta chaynata  nin (Apoc. 12:10). Diablo llulla kasqantam qawachichwan sasachakuykunawan mana hukmanyaruspanchik hinaspa Diosta kuyasqanchikrayku payman sunqu kaspanchik. Chayna kaptinchikqa Jobta hinam Jehova Diosqa manapuni qunqawasunchu (Sant. 5:11).

⁹ Chaymantapas, satanasqa pantay religionkunawanmi yachachin Jehova Diosqa mana kuyakuq hinaspa pay munaptin ñakariykuna kasqanta. Wawacha wañukuptinqa ninkuraqmi: “Diosmi pusakun hanaq pachapi angelnin kananpaq”, nispanku. Ñuqanchikmi ichaqa Diosmanta allinta yachasqanchikrayku ima sasachakuywanpas ñakarispanchikqa utaq pi ayllunchikpas wañukuptinqa mana paymanqa tumpanchikchu. Manataqmi iskayrayanchikchu ñakariykunata chinkachinanmantaqa. Llapallan runamasinchikkunamantaqmi willanchik Diosqa kuyakuq kasqanta. Paymi nin: ‘Churilláy, yachayniyuq kaspayá kusiriykachiy sunquyta. Chayna kaptikiqa contestasaqmi insultaqniyta’, nispa (Prov. 27:11).

10. ¿Imatam Jehova Diosmanta yachachiwanchik Salmos 22:23, 24 nisqan?

¹⁰ Serviqninkunapa ñakarisqankutam. Jehova Diosqa ancha llakipayakuqmi. Chaymi llakikun unquptinchik, pipas chiqniwaptinchik utaq imapipas pantaruspanchik sasachakuypi kaptinchikqa (qaway Salmos 22:23, 24). Ñakariptinchikqa Diospas chaynam tarikun. Payqa munan ñakarisqanchikkunata chinkachiytam (tupachiy Exodo 3:7, 8 hinaspa Isaias 63:9 nisqanwan). Ñamá chayaykamuchkanña Apocalipsis 21:4 nisqan cumplikunanpaqqa. Chaypim nin: “Diosmi llapa runakunapa wiqinta pichanqa, manañam kanqachu wañuypas, llakikuypas, waqaypas nitaq nanaypas. Ñawpaq kaqkunaqa tukurunñam”, nispa.

11. ¿Imaynataq Jehova Dios tarikun payman sunqu wañukuq serviqninkunamanta?

 ¹¹ Kuyasqan serviqninkunapa wañukusqankutam. ¿Imaynataq Jehova Dios tarikun payman sunqu wañukuq serviqninkunamanta? Payqa kaqmanta rikuykuytam anchata munachkan (Job 14:15). ¡Maynataraq Diosqa munachkan kuyasqan Abrahanpas chaynataq Moisespas kawsarimunankutaqa! (Sant. 2:23; Ex. 33:11). Payqa anchatamá munachkan Davidpas chaynataq wakin serviqninkunapas kawsarimuspanku hatunchaspa takipunankutaqa (Sal. 104:33). Wañukuptinkupas paykunataqa manapunim Diosqa qunqanchu (Is. 49:15). Sapakamatam imayna kasqankuta yuyachkan. Paypaqqa llapallanmi kawsachkaq hina kachkanku (Luc. 20:38). Diosqa paykunata kawsarirachimuspanmi kaqmanta yupaychaptinku hinaspa sunqumanta mañakuptinku anchata kusikunqa. ¿Manachu chayta yachasqanchikqa sunqunchikta tiyaykachin kuyasqanchik ayllunchik wañukuptinpas?

12. ¿Imawanmi Jehova Diosqa astawanraq llakikun?

¹² Mana allin ruwaqkuna hukkunata ñakarichisqankutam. Eden huertapi Adanwan Eva pantaruptinkuqa Jehova Diosqa yacharqañam sasachakuykuna kanantaqa. Payqa chiqninmi kay tiempopi tukuy mana allinkunataqa. Diosqa astawanraqmi llakipayan viudakunataqa, wakchakunataqa chaynataq mana tayta-mamayuqkunataqa (Zac. 7:9, 10). Astawanraqmi Diosqa llakikun payman sunqu kaqkunata ñakarichispanku carcelman apaptinkuqa. Chayna tarikuq iñiqmasinchikkunaqa manapunim iskayrayanmankuchu anchata Jehova Dios kuyasqanmantaqa.

13. ¿Runakunapa ima mana allinkuna ruwasqantam Diosqa qawamuchkan? ¿Imatam chaykunawan ruwanqa?

¹³ Millakuypaq mana allinkunatam. Diosqa unanchawarqanchik kikinman rikchakuqtam. Satanasmi ichaqa munan tukuy mana allinkunata ruwananchikta. Noeypa tiemponmanta rimaspanmi biblia nin: ‘Diosmi qawarqa kay pachapi runakunaqa llumpay mana allin ruwayllapiña kasqankuta [...]. Hinaptinmi kay pachapi runata ruwasqanmanta tayta Dios pesakurqa chaynataqmi sunqunpipas llakikurqa’, nispa (Gen. 6:5, 6, 11). Kunanqa astawanraqmi runakunaqa Diospa chiqnisqan kaqkunata ruwanku. Satanasqa kusikunmi manaraq casarasqa kachkaspanku kakuptinkuqa, casarasqa kaqkuna huchapakuptinkuqa, qaripuralla utaq warmipuralla kakuptinkuqa hinaspa chayman rikchakuq tukuy mana allinkunata mana pinqakuspanku ruwaptinkuqa (Efes. 4:18, 19). Astawanraqmi kusikun Diospa serviqnin huchallikuruptinqa. Diosqa llumpayta chiqnisqanraykum tukuy chay mana allinkunataqa chinkachinqaña.

14. ¿Imakunatam runakunaqa ruwachkanku allpawan hinaspa animalkunawan?

¹⁴ Kay allpa pacha qachachasqankutam. Runakunaqa runamasinta munaychakuspam ñakarichinku. Manataqmi allpatapas chaynataq animalkunatapas Jehova Diospa munasqanman hinachu cuidanku (Ecl. 8:9; Gen. 1:28). Chaymi wakin yachaysapa runakuna ninku kay hamuq watakunaman waranqantin animalkunawan plantakuna chinkananmanta. Chaykunata yachaspankum runakunaqa llakisqallaña tarikunku. Ñuqanchikmi ichaqa yachanchik ‘kay allpa pacha purmachiqkunata’ Dios chinkachispan huertayachinanta (Apoc. 11:18; Is. 35:1).

15, 16. ¿Imata yachaspataq ima sasachakuytapas hinalla aguantanchik? Rimarimuy huk rikchanachiymanta.

¹⁵ Jehova Diosqa waranqantin watañam tukuy mana allinkunata aguantachkan (qaway “ ¿Imakunatam Jehova Dios aguantachkan?”  niqta). Payqa chinkarachinmanmi kunallanpas tukuy mana allinkunataqa, ichaqa kuyawasqanchikraykum suyachkan. Piensarisun kaypi: Tayta-mamatam doctor ninman: “Warmachaykichikqa unquqmi nacenqa, hinaspapas manam unaytaqa kawsakunqachu”, nispa. Tukuy chaykuna kananta yachaspankupas, ¿manachu naceruptinqa kuyakuywan uywanqaku? Arí, imaña-haykaña kaptinpas anchata kuyasqankuraykum allinta uywanankupaq kallpanchakunqaku.

¹⁶ Chaynam ñuqanchikpas Adanpawan Evapa miraynin kasqanchikrayku pantaqña nacenchik. Chaywanpas, Jehova Diosqa anchata kuyawaspanchikmi cuidawanchik (1 Juan 4:19). Hinaspapas ñam tantiarunña tukuy ima ñakarichiwaqninchikkunata haykapi chinkachinanpaqqa (Mat. 24:36). Dios ancha kuyawasqanchikta yachasqanchikraykum ima sasachakuytapas hinalla aguantanchik.

17. ¿Imaynatam yanapawanchik Hebreos 12:2, 3 nisqanpi Jesusmanta rimasqan?

¹⁷ Jesuspas kay allpa pachapi kachkaspanmi taytanta qatipakuspan mana hukmanyarurqachu. Paymi aguantarqa runakunapa tukuy mana allinkuna nisqankuta, pinqayman churasqankuta hinaspa wañukunankama ñakarichisqankuta (qaway Hebreos 12:2, 3). Ñuqanchikpas Jehova Diosta qatipakuspam imaña-haykaña kaptinpas mana hukmanyasunchu.

18. 2 Pedro 3:9 nisqanman hinaqa, ¿imanasqataq Diosqa tukuy mana allinkunata manaraq chinkachinraqchu?

¹⁸ (Qaway 2 Pedro 3:9). Jehova Diosqa ñamá tantiarunña tukuy mana allinkunata haykapi chinkachinanpaqqa. Mana amiruspan suyasqanraykum wara-waranqantin runakuna payman asuykuchkanchik hatunchananchikpaq. Mana suyaptinqa manachá paytaqa riqsichwanchu karqa nitaq servichwanchu karqa. Tukupaykama aguantasqanchikraykum wiñaypaq kawsakuyta chaskisun, chaywanmi sutilla kanqa Diospa suyasqanqa mana yanqa kasqan.

19. ¿Imaynam kananchik? ¿Imatam chaskisun chayna kaspaqa?

¹⁹ Tukuy ima sasachakuykunata satanas rikurichiptinpas Jehova Diosqa manam hukmanyanchu, payqa ‘kusikuq Diosmi’ (1 Tim. 1:11). Ñuqanchikpas manam hukmanyananchikchu. Hinallam kusisqa kananchik sutinta Jehova Dios chuyanchanankama, paylla kamachiq kasqanta qawachinankama hinaspa tukuy mana allinkunata chinkachinankama. Chaynaqa, Diosta qatipakuspayá tukuy ima sasachakuyña kaptinpas amapuni hukmanyarusunchu. Bibliam nin: “Ancha kusisqam sasachakuykunapi allin takyaq runaqa. Payqa Diospa chaskisqan kaspanmi premionta chaskinqa. Chay premioqa kuyaqninkunaman Jehova Diospa prometesqan kawsakuymi”, nispa (Sant. 1:12).