1. Yēḵ hī min kö kasālö höö asup min mihôiṅ inlahen hī?

NGAICH yin töngamuh vë tarik i në ṙetak hī nö kö kasālö höö tö sā vë pisnës mēn nöng chö-öinytö yanöölen re mihôiṅ nö yēḵngen tī tö yip tahëng. Hēk yip nyāmamtô inrē ṙung mihôiṅ nö chökhutī tö holre tö kūöre nö hòṅ mihôiṅ. Yip chamuh el iskūl hēk tö yip aṅ el kôlēch inrē yěn hòṅ pās cha-a ngaich ngëichkö tī re nö kūch yěn ěkcham. Akahakūö pöri vë Kistīön tö u anu-ö nö tö vaich pò u nö “la-en ngam alaha.” (Kal. 5:19-21) Mihôiṅ min hòng më aṅ el ngam māṅ inrē prötör sistör nö mööḵlö mat tö re ngaich pī-a min cha-a nöng sā kamsāl yip holre. Yěn ngatī min ngaich hö-övö min ngam hīnëngö nö el ngam māṅ.

2. Asup min mikahkūö hī öi in ngih ātiköl?

² In ngih ātiköl in min öi mikahtökūöre tö nup lāinyngen hī mihôiṅ öi mööḵlö mat tö re hēk töm inlahen ngam kinsālö inrē. Ōt yip aṅ mat ngam Paipöl inchō elmat hī kamëken ngam kinsālö. Ta-a chěi tö mikahkūöre tö inlahen ngam kinsālö nö sitih inlahen öng nö yih nö el kuilōn hī.

3. Kūö yòh öi hòṅ kēḵnyö ṙētakre öi hatöönöre?

³ Kô-en in öi hòṅ kënyö ṙētakre öi hatöönöre, Tö sā në: ‘Vayö mufē öich chu-ö inrē tö kūö chu mööḵlö heuneū-en tö yip tahëng? Ma-ainyre hòng chu-ö la-envö  el ngam māṅ tö kūö chu öich hòṅ hameuktöre öich tö mötlö tö cha? Höng ma-ainyre ṙöng tö kūö chu hòn Yāvē nö ṙamlōn nö in chu?’ Tö vai nun anū-ö nö intöönö. Kūö yòh? Ta-a töi mikahtökūöre i mat ngam Paipöl.

4. Sā rò ngam Kalatī 6:3, 4 kūöyòh öi ötkô asīntöre i tahëng?

⁴ Vë-eny nang hī ön ngam Paipöl tö hī öt kô öi asīntöre i tahëng. (Vë-evkūö Kalatī 6:3, 4.) Kūö yòh? Hěng ngam lāinyngen, yēḵ hī min öi mööḵlö elmat tö re ngaich mihôiṅ min öi tailölōn. Ngam Innëtö, öt kô inrē öi mööḵlö mat tö yip holre pöi löktö in e min öi yīhi miṙivölōn. Öt tö löng anū-ö në töngatī mufē. (Rōm. 12:3) Aṅ Krīs ök ih kanānö hī ang Ketrina, * ngö ṙô anga-aṅ: “Yěch meūk yip holre tö mötlö lanöökö, töpōyen hol hēk tövayö ṙô inrē nö vë-ekūö tarik yěn chuh el filt ngaich hē-e chu-ö öich haṙivölōn. Ngölōn chu-ö tö re öich töng öt faytövö.” Hòṅ köplōn pöri ayī-ö tö ngam Tēv Yāvē nö kūö yòh nö kě-ē hī öi löklōn ò. Kūö hī öi hangenlōn tö ò ngaich hang ṙò ngam kūön ò inrē, rö-ö nöng kūö ngam inlahen hī öi tö löök töpōyen hol hēk töheuveū-euṙò öi ṙô-òvö.—Yôh 6:44; 1 Kòr. 1:26-31.

5. Asuh öp haköplö hī im inchō elmat inlahen prötör Hīyun?

⁵ Mihôiṅ in öi hatöönö re, ‘vī ngam lanāmö öich chu-ö el hòi yip holmaneūk re höng vamīlö tinṙōlen ṙöng?’ Hěng tak ök ih aṅ Kōriā ang prötör Hīyun nö inchō emat hī vë-eny inlahen re anga-aṅ tö re nö “yīhi ṙanānyngö tö yik prötör tö pōyen lā-en nö el ngam māṅ. Lökten anga-aṅ nöng örheūheu nö ngëichkö vanāchö yik holre ngaich lā-al kūö cha inrē, vīlöre ngaich ngam tinṙōlen nö el ngam māṅ tö tī chu.” Hayöökaṙen pöri anga-aṅ tö yik holre kūö ò nö vaichö inlahen. Halööktö nuk mufē re ngaich anga-aṅ ngaich öp töngamuh nö minröiṅylen hēk vayö inlahen nö la-envö. Yěi akahngenre öi aṅhavin tö kinsālö ngaich hòṅ ilööṙen ayī-ö öi halööktit re hòn köpsöṙen ngam lanāmö nö el ngam māṅ.

6. Sā ṙô ngam Kalatī 5:26 löktö yih ang ngam kinsālö?

⁶ Vë-evkūö Kalatī 5:26. Ngam ṙanānyngö hēk töm ineū-eu an tö mihôiṅ min nö vīlö ngam kinsālö nö yih nö el ngam Māṅ. Yěn inū ngòh tarik tö ineu-eū ngaich töng ngamëichköre anga-aṅ. Ngòh tarik inrē tö aṅhavin töm ṙanānyngö ngaich nup aṅ in öp hol ò chehěn ngaich hòṅ ngatī aṅ in anga-aṅ. Mihôiṅ inrē min nö kēḵngö chehěn öp holre. Ngòh tö ngatī inlahen nö aṅhavin töm ṙanānyngö tökunyāha elmat anga-aṅ tö holre. Lökten ayī-ö öi chumkūöṙen tö re öi ötkô aṅhavin töm ineū-eu hēk töm ṙanānyngö!

7. Kūö yòh ang ngam ineu-eū hēk ngam ṙanānyngö nö töt löng?

⁷ Kô-en an nö tötlöng ngam ineū-eu hēk töm ṙanānyngö. Töi ngëichkö ngih tö hěng inchō elmat inlahen ngam chōng kumteū nö öt kô nö mumūvöö īnchīn pön pòrô min nö kiteūlööre ötkôlò pöri min ngam īnchīn ò tö kūö mum e, ngaich yěn ṙatöre min anga-aṅ ngaich mihôiṅ min nö palā-aiṙen. Ngatī  nun minë ineū-eu töm ṙanānyngö nöng sā ṙēngen nup mum. (Inch. 16:18) Yip tö aṅhav in min tö ngam ineū-eu hēk ṙanānyngö mihôiṅ min cha-a nö kihngen tī tö yip tahëng ngaich ṙangenre min cha-a nö löklōn Yāvē. Hòṅ sitih inlahen öi pöri ayī-ö hòṅ öt īnu töm ineū-eu hēk töm ṙanānyngö inrē?

8. Asuh öp inlēnö tö hòṅ hangö tö hī hòṅ hī öt īnu tö ngam ineu-eū?

⁸ Ngam inlēnö kahētö Pôl nö el ngam māṅ in yik aṅ Filipī yēḵ hī min öi hangö e öt hōḵ min ayī-ö aṅhav-in töm ineu-eū. Ngö ṙô anga-aṅ “Un lökten inmūltö i tötlöök, hēk tötöl kanôlò,im inyaichngö ellōn pöri, kö taṙeūḵ tölōnre tö yip tahëng.” (Filip. 2:3) Yēḵ hī min öi öt mööḵlö mat tö re ngaich öt hō min ayī-ö öi asīntöre öi in yip prötör sistör yip tö heuveū-en nö in nup la-en. Ngaich ṙamölōn min inrē ayī-ö yěi meuk nup heuneū-en cha nö i līnöökö lōn Yāvē. Pòrô yip prötör sistör nö pōyen heuneū-en yě cha pöri nö hang ṙò Pôl min ngaich höng ngëichkö nup tövai tinrīken yip holre min cha-a. Ngaich köp ngam lanāmö hēk ngam hīnëngö nö el ngam māṅ.

9. Asuh öp inlahen hī hòn hī öt ṙainyngö tö yip prötör sistör?

⁹ Yēḵ hī min akahakūö tö öp tölngöre ngaich öt hō min ayī-ö öi ṙainyngö öi i tahëng. Öt hō inrē öi kirööngö elmat tö re yěi akahakūö töp tölngöre. Öt hō min inrē öi eu-eure öi tö mötlö heuneū-en tö tahëng. Pöi kēḵ nup tövai min haköplöre öi in cha. Tö sā në inchō elmat yěn vayö ṙô öp prötör kamēḵtöp tôkre. Mihôiṅ öm hatöönan nö sitih inlahen nö halēn öp tôkre. Ngaich yěn hěng tak öp sistör inrē tö heuveū nö kahul ngaich mihôiṅ öm hatön tī ò nö kahul. Ngatī inrē më ṙālö yěn kihngen nö vī holre mihôiṅ nö hatöntöre tö inlahen re nö vī holre nö in yip tö pōyen hol. Ngatī inlahen mihôiṅ öi ṙūöhlö heuneū-enre ui inu töm ranānyngö.

10. Asuh ök kanihngen lamākūö Kītiön?

¹⁰ Töi chumkūöṙen öi ngëichkö inlahen Kītiön hēk tö nuk miyööngö aṅ Ifrēm. Mihôiṅ hē Kītiön tö yik tö 300 hol ò tö tī Yāvē ngaich pöri yik aṅ Ifrēm nö la-alkūö Kītiön öt ṙamlōn cha-a tö ò nö mihôiṅ nö kiyung. Haṙivlōn cha-a tö kūöKītiön nö öt holṙen cha nö kiyung. Ngö lōn cha-a tö ngam miyööngöre min nö öt milēḵkaṙen. Pön öt akahakūö cha-a töm inlahen Kītiön nö haròiylö minë-eny Yāvē, ngaich laḵlen yip tarik inrē.—Kam. 8:1.

11. Asuh ök inlahen Kītiön nö lakngö inlahen cha nö la-al kūöre?

¹¹ Ngaich ngö ṙô Kītiön nö in yik taṙik Ifrēm: “Asuh öp tī chu töngamuh öp töṙòngta nö i tī yīö?” Fēḵlen cha anga-aṅ tö inlahen Yāve inrē nö kētö nuk tökiṙöng la-en cha. Ik sā ò ngaich nö hang ṙô ò “ṙātöre lanīnö cha-a ngaich.” (Kam. 8:2, 3) Kūö Kītiön nö sōten cha nö la-al kūöre lökten ò nö hayaichngöre nö vë-ekūö cha ngaich vī ngam lanāmö nö i hòi cha.

12. Asuh öp haköplö hī in yik tarik Ifrēm hēk in Kītiön inrē?

¹² Asuh öp haköplö hī öi in cha? Haköplu öi in yik tarik Ifrēm tö hī ötkô mööḵlö lōn tö minlēḵkenre pöi hòṅ fēkö inlahenre öi milēḵṙen tö Yāvē. Yěi minṙöinylen hēk kūi ngam mikūönö, ngaich hěng ngam haköplö hī öi in Kītiön. Yěn hěng tak öp tö haṙivlōn tö tī hī ngaich hòṅ fēken öp mufē ò ayī-ö. Nup töng vai la-en ò, hòṅ ha-öiny inlahen ò ayī-ö. Hē-e ayī-ö hòṅ aṅhav-in töm inyaichngö pòrô öi akahakūö töp lamā-alkūöre nö vaich. Mihôiṅ öi öt uròh öi hameūktöre öi tö löng ngamuh pöri inlahen hī öi hòṅ vī ngam lanāmö in yip prötör sistör.

13. Asuh ök kanihngen lamākūö Hëna ngaich sitih inlahen anga-aṅ?

¹³ Fēkö inlahen Hëna in. Ök tö pīhövö tö Elkāna. Ōt ök inrē tahëng pihö ò, ang Pënīnah. Mööḵlö hanangenlōn pöri anga-aṅ tö Hëna. “Kūönu ök Pënīnah, ötkūönu pöri Hëna.” Lökten ang Pënīnah “nö halīplölōn ò lökten ò nö peuiny.” Haṙivlōn takô ang Hëna. Sā ṙô ngam miröökö “tö ò nö peuiny ngaich öt nyā.” (1 Sa. 1:2, 6, 7) Öt hëng heuh pöri ang Hëna nö vënyu inlahen nö i mat ngam Paipöl nö havahölvah re nö in Pënīnah. Vë-eny ṙô ellōn re pöri anga-aṅ nö in Yāvē ngaich ṙatö-ellōn re tö ò min nö hayööken ò. Öt uròh in akahakūö tö Pënīnah yěn iṙūöhen nö hayë-an, vënyu inlahen pöri ang Hëna nö unôichngöre nö ṙamölōn.  Pöi vënyu nang töm miröökö “ngaich öt ōtren nö ikūö ò ök anūnökūö ò.”—1 Sa. 1:10, 18.

14. Asuh öp haköplö hī öi in Hëna?

¹⁴ Asuh öp haköplö hī mihôiṅ öi in Hëna? Yěn ōt tö hòṅ kasālöre nö in hī ngaich öt kô ayī-ö ilöö līplö. Öt kô öi havahlö töchōich tö töchōich vī ngam lanāmö pöri öi I holre. (Rōm. 12:17-21) Pòrô nö iṙūöhen öp hol hī nö kasālö hī öthō pöri min ayī-ö kihngen ellōn höng ṙamlōn pöri.

15. Sitih inlahen nak nā Pôl tö Apòlös nö hěngö inlahen?

¹⁵ Töi ngëichkö inlahen na Pôl tö Apòlös inrē. Tö akahakūö nak tö ṙô ngam töhēt līpöre. Tö akahka inrē tö yik tarik pön tö heuveū-en nö haköphötī. Pōyen yik mahaköp nö in cha öt hëngheuh pöri cha-a nö ṙainyngö tö höö.

16. Mihôiṅ öi vënyö inlahen Apòlös?

¹⁶ Apòlös “töfötnyu nö i Aleksanria” pōyen yik tarik misī ik ranëh senchurī chamuh in e nö haköp. Töheuveū-eu ṙô ök Apòlös nö vë-ekūö tarik “tökeuheut anga-aṅ tö nup töhet līpöre.” (Inl. 18:24) Ik sā ò nö i Kòrin meukö yik aṅ in e prötör nö mööḵlö hanangenlōn tö Apòlös ngaich hö-ö tö Pôl. (1 Kòr. 1:12, 13) Öt chumkūöṙen pöri ang Apòlös tö u. Lökten ang Pôl hēk nö tīnngen ò nö chuh Kòrin. (1 Kòr. 16:12) Yēḵ ò öre nö vīlö ngam tinṙōlen nö el ngam māṅ ngaich öt tīnngen ò Pôl nö chuh Kòrin. Asīöp heuneū-enre ang Apòlösnö im inhānga hēk im inreushkö alaha më prötör sistör. Tö yachö ellōn ök inrē Apòlös. Mihôiṅ öi ngatī ṙô pön ik sā nāṅ Prisilā nāṅ Akula nö “halööktö mikah ò tö talöökö ngam  Tēv, nö ṙūöhtö mikahlōn ò,” ngaich öt līplö anga-aṅ.—Inl. 18:24-28.

17. Sitih inlahen ök Pôl nö vī ngam lanāmö?

¹⁷ Akahakūö ök Pôl tö inlahen nuk tö vai la-en Apòlös. Öt höng fēkö inlahen ò pöri anga-aṅ tö ò min nö kūö urěh tö re. Ik sā ò nö kūich chitri yik aṅ Kòrin in e mikahkūö tö ò nö aṅhavin töm inyaichngö ngaich akah öp tölngö re inrē. Ik sā yik aṅ el ngam māṅ nö ngö ṙô “aṅ in Pôl chīn chu-ö” ngaich öt ööire ang Pôl tö ṙô cha. Mikahtö elnang cha anga-aṅ tö cha nöt kô nö yahlö ngahëichkö nö i tarik höng ngëichken Yāvē nā Yēsū pöri.—1 Kòr. 3:3-6.

18. Sā ṙô ngam 1 Kòrin 4:6, 7, asuh öp haköplö hī in nāṅ Pôl naṅ Apòlös?

¹⁸ Asuh öp mihôiṅ haköplö in naṅ Pôl naṅ Apòlös? Ngamuh haköplö hī pòrô öi tö marô-òten öi löklōn Yāvē hēk töpōyen haköptī inrē. Hòṅ kööpölōn pöri ayī-ö tö u nöng lökten tī Yāvē. Hěng inrē ngamuh haköp hī in më prötöryěn tö pōyen la-en cha-a nö el ngam māṅ, hòṅ chumkūöṙen cha-a nö kööpötī töm lanāmö nö el ngam māṅ. Lökten in öi ṙamölōn tö kūö më mahayööken töla-evṙen hēk tö më minröinylen nö chumkūöṙen nö vī ngam lanāmö nö el ngam māṅ. Nup inlēnö kahētö cha öt lamöktö in cha anū-ö pön höng lamöknyö mat ngam Paipöl ngaich hinôtö hī inrē öi asīnken ngam inchōkūö re ang Yēsū Krīstu!—Vë-evkūö 1 Kòrin 4:6, 7.

19. Asuh öp ngaich haköplö hī? (Ngëichköm pòks “ Ui im Kinsālö Vī Ngam Lanāmö Pöri.”)

¹⁹ Ṙòkhöre in kö aṅhavin tö heuneū-en hēk mikah elmatre. Sā më öm töheuveū-en “hökngen ò nö kēkö e nö kanôlò yīö ṙòkhöre.” (1 Pīt. 4:10) Mihôiṅ öi ngö lōn höng hö-ö chin chu-ö öich la-evṙen. Sā inlahen hī pöri ṙung yěi chōk nup tö rahëichyen hīla ngaich yěi tāptēn nup hīla nö in höö tö vai ngaich angū-ö nö inyut ngāti ṙēngen minë tö rahëichyen la-en hī el ngam māṅ nö vītö ngam lanāmö töm hīnëngö. Yēḵ hī pöri akahngen re öi mööḵlö mufē tö re ngeich hòṅ ṙangen e ayī-ö, iṙuhen pöri öi vī ngam lanāmö hēk töm hīnëngö öi el ngam māṅ.—Efi. 4:3.