1. Was khent pasiire wën ti layt fersuuche peser wii ti anere sin?

FIILE layt hayt tsu taach — weeche hoochmuut — tuun xtrayte wayl se wole peser wii ti anere sin. Tsum payxpiil: fiilaycht eene kexefte man, woo wil peser wii ti anere kexefte mëner sin, tuut xlechte tinge mache fer tëne xaate pringe. Orer im xtant, yemant woo wil een xpiil kewine, macht fer kërn een aner xpiiler wee fer tas hin kriin. Orer khan sin tas een xtutënt wil in een pekhant uniwersiteet rin keen; fer tas, is eyer uneerlich wën eyer ti proope macht. Wii kriste, ferxteen mer tas soo sorte tinge ferkheert sin — tii sin “aarwayte fom flayx”. (Kal. 5:19-21) Awer tas khent soo kaar in te kemaynt pasiire. Tsum payxpiil: etliche priiter un xwestere khente, oone se mërke, xtrayt uf hetse fer siin weer te pest is. Tas is was ërnstes! Soo een sort aanxtelung khent ti eenichkheet in te kemaynt fersaue.

2. Was tuun mer in tiise artikel lërne?

² Was fer xlechte kwaliteete khente uns uf hetse fersuuche peser wii unser priiter sin? In tiise artikel tuun mer tas antworte. Meyer tuun aach tas payxpiil siin fon troye mëner un fraae fon te piiplixe tsayte woo net fersuucht hon peser wii ti anere sin. Awer eyerst wole mer lërne wii khene mer uns selepst noo kuke fer se siin was hinich unser aanxtelung is.

3. Was fer frooche sole mer fer uns selepst mache?

³ Als mool, sole mer uns selepst noo kuke fer se siin was hinich unser aanxtelung is. Meyer khene uns frooe: ‘Warom tuun ich mich mit te anere ferklayche? Is wayl tan xpiire ich mich peser? Was tuut mich uf muute Yeehoowa tiine? Wil ich Tëm kefale? Orer wil ich peser wii een pruuter orer xwester sin, orer te pest fon te kemaynt sin?’ Es is wichtich tiise frooche fer uns selepst  mache. Warom? Wole mer siin was Kot sayn Wort too triwer saat.

4. Tëm noo Kalater 6:3, 4, warom sole mer uns net mit te anere ferklayche?

⁴ Ti Piipel saat tas mer sole uns net mit te anere ferklayche. (Lees Kalater 6:3, 4.) * Weeche was net? Wayl 2 tinge pasiire khene: wën mer tenke tas mer peser wii unser priiter sin, khente mer hoochmuutich wëre. Un wën mer tenke tas mer weenicher wii unser priiter sin, khente mer oone muut wëre. Ti tswaay aate fer se tenke sin net kluuch. (Rom. 12:3) Katerina, * een xwester woo in Kreesya leept, saat: “Ich hon mich imer mit layt ferklaycht, woo es aus kesiin hot, waare xeener wii ich, peser in te preetich aarwayt un peser aan froynte mache. Tes weeche, hon ich mich unutslich kexpiirt.” Meyer sole uns nii mools ferkese warom Yeehoowa uns tsu tëm ketsoo hot — is wayl mer xeen sin? Wayl mer xeen xpreche khene? Wayl mer fiile froynte hon? Nee! Tee hot tas kemacht wayl mer Tëm liipe un wayl mer tëm sayn Soon aan heere. (Yoo. 6:44; 1 Kor. 1:26-31)

5. Was host tuu mit Hyun sayn speryens kelërnt?

⁵ Een aner frooch woo mer uns mache khene is: ‘Tuun ti priiter mich siin wii yemant woo te friit suucht? Orer sin ich imer tswixich een tsucht?’ Kuk mool was mit Hyun pasiirt is, een pruuter woo in Siit Koreya leept. Fer een tsayt, hot eyer tii woo flichte in te kemaynt hate wii faynte aan kesiin. Tee saat: “Ich hon ti priiter imer kritikiirt. Ales was se kesaat hon, waar ich tekeeche.” Was fer waar te resultaat? “Mayn aanxtelung hot ti kemaynt keteelt” — tuut Hyun erkhëne. Etliche fon sayn froynte hon tëm keholef sayn propleem mërke. Tes weeche, hot eyer sich keënert un hayt is eyer een kuut elteste in te kemaynt. Was lërne mer too temit? Meyer mise klaych ënere wën mer mërke tas, xtats te friit suuche, tuun mer eftas xtrayt uf hetse fer siin weer te pest is.

6. Tëm noo Kalater 5:26, weeche was fer xlechte kwaliteete tuut yemant xtrayt uf hetse fer siin weer te pest is?

⁶ Lees Kalater 5:26. * Weeche was fer xlechte kwaliteete tuut yemant xtrayt uf hetse fer siin weer te pest is? Een is sich kroos fine. Layt woo tas mache sin hoochmuutich un ekoiistix. Ti aner xlecht kwaliteet is te nayt. Een naytich persoon wil net ploos hon was tsu te aner persoon keheert, awer aach tas tiise persoon ferliirt was se hot. In woerheet, te nayt is een sort has. Kewis, wole mer uns kans wayt hale fon tiise xlechte kwaliteete!

7. Was fer ferklaychung tsaycht wii fiil xaate khene te nayt un sich kroos fine mache?

⁷ Wole mer een ferklaychung mache fer se siin wii fiil xaate khene te nayt un sich kroos fine mache. Tiise xlechte kwaliteete sin wii trek in te kasoliin fon een luftxif. Tas luftxif khan soo kaar uf fliie, awer te trek khan ti roore ferxtope; tan, ferliirt te motoer kraft. Tes weeche, foer sich niter lose, tuut tas luftxif fale. In te selwich aat, khan yemant Yeehoowa fer een tsayt tiine. Awer wën eyer hoochmuutich orer naytich is, tuut eyer fale. (Xpr. 16:18) Tee lost noo Yeehoowa tiine un pringt xaate fer sich selepst un fer ti anere. Tan, was khene mer mache fer uns wayt wech fon tiise xlechte kwaliteete hale?

8. Wii khene mer keeche ti xpiirung fon sich kroos fine khëmpfe?

 ⁸ Wii khene mer keeche ti xpiirung fon sich kroos fine khëmpfe? Meyer mise traan tenke aan Phaul sayn aanreet fer ti filiper: “Tuut niks weeche xtrayt orer hoochmuut mache; awer mit teemuut, tenkt aan ti anere wii kreeser wii aych.” (Fili. 2:3) Wën foer unser aue ti anere kreeser wii uns sin, tuun mer net fersuuche peser wii ti layt sin woo mee apiliteete wii uns hon. Xtats tas, wëre mer froo weeche tëne, hauptseechlich wën se sayn apiliteete fer Yeehoowa tiine penutse. Un was pasiirt wën ti priiter un xwestere woo fiil apiliteet hon Phaul sayn aanreet aan wëne? Tii tuun aach unser kuute kwaliteete mërke. Te resultaat is tas meyer al tuun te friit un ti eenichkheet in te kemaynt suuche.

9. Was khene mer mache fer uns wech fon tëm nayt hale?

⁹ Was khene mer mache fer uns wech fon tëm nayt hale? Meyer mise ferxteen tas es etliche tinge kept woo mer net kuut mache khene. Wën mer teemuutich sin, tuun mer net fersuuche se pewayse tas mer te pest in ales sin. Xtats tas, tuun mer fersuuche se lërne mit tëne woo mee apiliteete wii uns hon. Tsum payxpiil: wole mer saan tas een pruuter in tayn kemaynt iwer xeene reete halt. Fiilaycht khanst tuu tëm frooe: ‘Wii tuust tuu tich foer perayte?’ Orer xtel tich mool foer tas een xwester tuut mechtich kuut koche. Im xtant, khanst tuu fer tii saan: ‘Ich wil lërne peser koche. Khanst tuu mich helfe?’ Orer im xtant pist tuu yung un es is xweyer fer tich froynte mache. Tan, khanst tuu hilef ferlange fer yemant woo laycht froynte macht. Wën mer tiise tinge mache, hale mer uns wayt fon tëm nayt un ferpesere mer unser apiliteete.

10. Was fer propleem hot Kiteoon mit kemacht?

¹⁰ Tenk traan aan was mit Kiteoon — woo fon Manasës xtam waar — un mit te mëner fon Efraiim xtam pasiirt is. Kiteoon un sayn 300 mëner hon een khampf keeche Kot sayn faynte kewun. Tii khonte, weeche tas, hoochnaasich kewees sin un sich kroos kefun hon. Awer tii hon tas net kemacht. Warom net? Tii wuste tas Yeehoowa tëne keholef hat. Ti mëner fon Efraiim sin mit Kiteoon xpreche khom,  awer net fer tëm loope; xtats tas, wolte se mit tëm tsënke. Siits aus tas se pees kep sin wayl, am aanfang, Kiteoon tëne net in kelaat hat fer keeche Kot sayn faynte khëmpfe. Fiilaycht hon se ketenkt tas Kiteoon khee respekt tsu sayn xtam ketsaycht hot. Tii hon sich soo fiil ketanke too triwer kemacht tas se net kemërkt hon tas was Kiteoon kemacht hat fiil wichticher waar — tee hot eer fer Yeehoowa sayn naame keprung un Sayn folek kexitst. (Rich. 8:1)

11. Was hot Kiteoon fer ti mëner fon Efraiim kesaat?

¹¹ Mit teemuut, hot Kiteoon fer ti mëner fon Efraiim kesaat: “Was hon ich kemacht neewich was teyer xon kemacht hot?” Tan, hot Kiteoon tëne erinert fon te kroose tinge woo se xon kemacht hate weeche Yeehoowa sayn hilef. Wën se tas keheert hon, “sin se in ruu kep”. (Rich. 8:2, 3) Fer te friit tswixich Kot sayn folek hale, waar Kiteoon wilich fer teemuutich sin.

12. Was lërne mer fon te mëner fon Efraiim un fon Kiteoon?

¹² Was khene mer mit tiise kexicht lërne? Mit te mëner fon Efraiim, lërne mer tas mer sole net fersuuche eer fer uns selepst pringe; xtats tas, sole mer uns traan hale aan Yeehoowa eere. Un wën mer familye xëfe orer elteste sin, khene mer aach een wichtich lisyoon mit Kiteoon lërne. Wën mer etwas kemacht hon woo yemant keëricht hot, mise mer fersuuche raus fine warom ti persoon pees kep is. Meyer khene aach ti persoon loope weeche ti kuute tinge woo se xon kemacht hot. Meyer mise teemuutich sin fer tas mache, hauptseechlich wën es klaar is tas ti aner persoon ferkheert is. Ferkes net: te friit hale is wichticher wii se pewayse weer richtich orer ferkheert is.

13. Was fer xwiirichkheet hot Ana mit keleept un was hot se too triwer kemacht?

¹³ Tenk mool aach aan Ana sayn payxpiil. Tii waar mit Elkana ferhayrat — een lewiiter woo tii seer fiil keliipt hot. Awer Elkana hat een aner fraa: Penina. Elkana sayn liip tsu Ana waar kreeser kewees; awer, ‘Penina hot khiner kehat un Ana hat khee khiner’. Tes weeche, hot Penina “Ana noo un noo ferxpoot” un hot se traurich kelos. Weeche tas, hot “Ana keprilt un net kes”. (1 Sam. 1:2, 6, 7) Awer ti Piipel saat net tas Ana fersuucht hot tsurik petsaale. Xtats tas, hot se sayn hërts tsu Yeehoowa uf kemacht; un tii hot ketraut tas Eyer teet ti sache in te ray tuun. Meecht Penina sayn aanxtelung sich mit te tsayt keënert hon? Ti Piipel saat net. Awer meyer wise tas Ana hot sayn inerlich friit tsurik kriit un kehal “un sayn kesicht waar net mee traurich”. (1 Sam. 1:10, 18)

14. Was khene mer mit Ana sayn payxpiil lërne?

¹⁴ Was khene mer mit Ana sayn payxpiil lërne? Wën yemant tich uf hetst in een xtrayt rin keen fer siin weer te pest is, tenk traan: tuu khanst tayn aanxtelung kontroliire. Tuu  prauchst net pewayse tas tuu peser pist. Xtats xlechtes mit xlechtes petsaale, fersuuch te friit mit te persoon mache. (Rom. 12:17-21) Soo kaar wën ti persoon net ënere tuut, kriist tuu es hin tayn inerlich friit hale.

15. Was waar eenlich tswixich Apolo un Phaul?

¹⁵ Yets, kuk mool was mer khene mit te payxpiile fom tisipel Apolo un fom aphostel Phaul lërne. Ti tswaay hon kans kuut ti Xrifte kekhënt. Ti tswaay waare pekhant un waare mechtich kuute leerer kewees. Un ti tswaay hon aach fiile keholef tisipele wëre. Toch, hate se net nayt eene fon te aner.

16. Was fer sort persoon waar Apolo?

¹⁶ Im eyerste yoer hunert, waar Alexantriia een pekhant xtat woo layt fon te kans welt pesuucht hon fer mee lërne. Apolo is fon tiise xtat khom. Tee waar een mechtich kuut reetner un hot “fiil khëntnis iwer ti Xrifte kehat”. (Aph. 18:24) Wii Apolo in Korinto ketiint hot, hon etliche priiter tat es taytlich kelos tas se tëm liipe wii ti anere priiter hate, soo kaar wii te aphostel Phaul. (1 Kor. 1:12, 13) Hot Apolo soo sorte mënunge uf kerechent? Kewis net! In woerheet, xpeeter, wën eyer net mee in Korinto waar, hot Phaul tëm uf kemuut pis tat tsurik keen. (1 Kor. 16:12) Phaul teet nii mools soo was mache wën eyer ketenkt hët tas Apolo ti kemaynt am teele waar. Es is taytlich tas Apolo hot sayn apiliteete in te richtich aat penutst — fer ti kuute notisye preetiche un fer ti priiter ferxtërke. Meyer khene uns aach sicher sin tas Apolo eene teemuutiche man waar. Tsum payxpiil: een mool hon Akila un Prisila “tëm te weech fon Kot noch taytlicher aus keleet”; awer ti Piipel saat net tas Apolo, weeche tas, sich pelayticht hot. (Aph. 18:24-28)

17. Wii hot Phaul te friit uf kemuut?

 ¹⁷ Te aphostel Phaul wust iwer ti kuut aarwayt woo Apolo kemacht hot. Awer Phaul hot sich net ketanke kemacht tas ti layt mëne teete tas Apolo peser wii tee weyer. Wën mer leese was Phaul fer ti korinter kexrip hot, mërke mer tas eyer teemuutich un ferninftich waar. Tsum payxpiil: wën etliche priiter kesaat hon: “Ich keheere tsu Phaul”, hot eyer sich net keproost. Xtats tas, hot eyer ti eer fer Yeehoowa un fer Yeesus kep. (1 Kor. 3:3-6)

18. Tëm noo 1^te Korinter 4:6, 7, was lërne mit te payxpiile fon Apolo un Phaul?

¹⁸ Was khene mer mit te payxpiile fon Apolo un Phaul lërne? Meyer khene xtram fer Yeehoowa xafe un fiilaycht helfe mer fiile layt pis aan taaf hin khome. Awer meyer wise tas es ploos meechlich is weeche Yeehoowa sayn hilef. Meyer khene een aner lisyoon mit Phaul un Apolo lërne — woo mee flichte tas mer in te kemaynt hon, woo mee keleechenheete hon mer fer te friit uf muute. Tas lost uns aarich petanklich wën ti elteste un ministeryaale tiiner uns helfe eenich plaype un te friit tswixich uns hale. Tii mache tas wën se al sayn aanreete in te Piipel xtaype un wën se net acht fer sich selepst hoole, awer fer unser payxpiil: Yeesus Kristus. (Lees 1^te Korinter 4:6, 7.) *

19. Was khan yeete eene fon uns mache? (Kuk aach te khaste “ Tuu net xtrayt uf hetse fer siin weer te pest is”.)

¹⁹ Meyer al hon unser aychne apiliteete un meyer khene tii penutse fer ‘eene ti anere tiine’. (1 Phe. 4:10) Awer fiilaycht tenke mer: ‘Was ich mache is net kroos...’ Toch, tenk traan: fiile kleene xtiche tuun een xeen tsaych samer hale! In te selwich aat, yeete kleene tings woos tuu machst helft ti eenichkheet in te kemaynt hale. Tan, xtreng tich aan fer net xtrayt uf hetse orer fersuuche peser wii ti anere sin. Xtats tas, mach tayn pestes fer te friit un ti eenichkheet in te kemaynt uf muute. (Ëfe. 4:3)