တၢ်မၤလိ ၂၈
အိၣ်ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိး ဒီးတဘၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ပြၢလိာ်သးတဂ့ၤ
“မ်ပသုတကဲထီၣ် ပှၤလၢအပာ်ထီၣ်ထီအသးတဂ့ၤ, တဘၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ပြၢလိာ်သးတဂ့ၤ ဒီးတဘၣ် သူၣ်က့ၣ်သးကါလိာ်သးတဂ့ၤ.”—ကလၤတံ ၅:၂၆.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၀၁ မၤသကိးတၢ်လၢ တၢ်ဃူတၢ်ဖိး
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် *
၁. ပှၤမ့ၢ်ဆိကမိၣ်လီၤသးလၢ အဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံးပှၤဂၤန့ၣ် တၢ်ကကဲထီၣ်အသးဒ်လဲၣ်.
မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ဆိကမိၣ်ဒိၣ်လီၤအသး ဒီးအဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် ကမၤဘၣ်ဒိပှၤဂၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် တဆိကမိၣ်ဝဲဘၣ်. အဒိ, ပှၤမၤစံပွါယ့တဂၤ ဒ်သိးအတၢ်မၤ ကကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ် အါန့ၢ်ဒံးပှၤဂၤအဂီၢ် အဝဲကမၤဘၣ်ဒိဆါ ပှၤအဂၤတဖၣ်လီၤ. ပှၤလိာ်ကွဲပြၢတၢ်ဖိတဂၤ ဒ်သိးအကမၤနၢၤတၢ်အဂီၢ် အဝဲကမၤဘၣ်ဒိပှၤလိာ်ဖိ လၢအဂၤတဂၤလီၤ. ပှၤကၠိဖိတဂၤ ဒ်သိးအကထီၣ်ဘၣ် ဖၠၣ်စိမိၤကၠိလၢ အမံၤဒိၣ်တဖျၢၣ်အဂီၢ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အကကွၢ်ဟုၣ်ဝဲ တၢ်ဒိးစဲးအလံာ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ပဝဲခရံာ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါလၢ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် အကမၣ်ဒီးမ့ၢ်ဝဲ “တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ် အတၢ်သူၣ်လီသးကွံအတၢ်မၤတဖၣ်” လီၤ. (ကလၤတံ ၅:၁၉-၂၁) ဘၣ်ဆၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတနီၤ ကဆိကမိၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ အဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံးပှၤဂၤ ဒီးအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤဂၤကအိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်ဒ်သိးဒီးအဝဲသ့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်အသ့ၣ်ညါလီၤအသးစ့ၢ်ကီးဧါ. ပကဘၣ်ဆိကမိၣ်ထံဘၣ်ဃး ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤလီၤ. မ့ၢ်လၢပှၤလၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤတဖၣ် မ့ၢ်ဆိကမိၣ်လၢ အဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံးပှၤဂၤန့ၣ် တၢ်ဃူတၢ်ဖိးတအိၣ်လၢၤဘၣ်.
၂. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိးတၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂ လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးတနီၤလၢ ကဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်ဆိကမိၣ်လၢ ပဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်လီၤ. ပကတဲသကိးစ့ၢ်ကီး ယဟိဝၤယွၤအခ့အပှၤလၢ အသးတီလၢ တဆိကမိၣ်ဒိၣ်လီၤအသးတဖၣ်အဂ့ၢ်တနီၤ လၢလံာ်စီဆှံအပူၤလီၤ. အဆိကတၢၢ် ပတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးတဖၣ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပကသမံသမိးကွၢ်အီၤလီၤ.
သမံသမိးကွၢ်က့ၤ နတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးတဖၣ်
၃. ပကဘၣ် သံကွၢ်လီၤပသးဒ်လဲၣ်.
၃ ပမ့ၢ်သမံသမိးလီၤက့ၤ ပတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ခဲအံၤခဲအံၤန့ၣ် ကဂ့ၤဝဲလီၤ. ပကဘၣ်သံကွၢ်လီၤပသးလၢ ‘ဖဲယထိၣ်သတြီၤယသးဒီး ပှၤဂၤအခါ မ့ၢ်ယတူၢ်ဘၣ်အီၤမုာ်ဧါ. ယမၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ မ့ၢ်လၢယအဲၣ်ဒိး ကဲပှၤအဂ့ၤကတၢၢ် မ့တမ့ၢ် မ့ၢ်ယအဲၣ်ဒိးဖျါဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်ဧါ. မ့တမ့ၢ် ယဂုာ်ကျဲးစၢး မၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်ဒ်သိး ကမၤသးခု ယဟိဝၤယွၤအသးဧါ.’ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်သံကွၢ် တၢ်သံကွၢ်ဒ်အံၤလဲၣ်. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ကစၢ်ယွၤကလုၢ်ကထါ တဲဝဲဒ်လဲၣ်.
၄. ဒ် ကလၤတံ ၆:၃, ၄ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတကြၢးထိၣ်သတြီၤပသးဒီးပှၤဂၤလဲၣ်.
၄ လံာ်စီဆှံဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤလၢ ပတဘၣ်ပြၢလိာ်ပသး ဒီးပှၤဂၤဘၣ်. (ဖး ကလၤတံ ၆:၃, ၄ တက့ၢ်.) ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. တၢ်ဂ့ၢ်တၢတခါန့ၣ် ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်လၢ ပဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါန့ၣ် ပကပာ်ထီၣ်ထီ ဘၣ်ပသးလီၤ. ဒီးပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် မၤတၢ်ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ် ဒိၣ်န့ၢ်ဒံးပှၤန့ၣ် ပသးကလီၤစၢ်လီၤ. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပတအိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့ဘၣ်. (ရိမ့ၤ ၁၂:၃) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ အမံၤလၢ ခဲၣ်ထရံနၤ * လၢအအိၣ်လၢကြံး(စ်) န့ၣ်တဲဝဲလၢ “ယထိၣ်သတြီၤယသးဒီး ပှၤလၢအဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤ ဒိၣ်န့ၢ်ဒံးယၤ, ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအပူၤ ဒီးပှၤလၢအရ့တံၤရ့သကိး သ့တဖၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢယမၤဒ်အံၤအဃိ ယတူၢ်ဘၣ်လၢ ယလုၢ်ယပှ့ၤတအိၣ်လၢၤဘၣ်.” ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ ယဟိဝၤယွၤမူၤဃီၤပှၤဆူအအိၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်ခီဖျိလၢပဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤ, တဲတၢ်ဖၠဲး မ့တမ့ၢ် ပှၤသ့ၣ်ညါပှၤအါအဃိဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤမူၤဃီၤပှၤဆူအအိၣ် ခီဖျိပအဲၣ်အီၤနီၢ်နီၢ် ဒီးဒိကနၣ်အဖိခွါ အကလုၢ်အဃိလီၤ.—ယိၤဟၣ် ၆:၄၄; ၁ ကရံၣ်သူး ၁:၂၆-၃၁.
၅. ဘၣ်ဃးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါယူ အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၅ ပကဘၣ်သံကွၢ်လီၤဒံးပသးလၢ ‘မ့ၢ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်ထံၣ်ယၤဒ် ပှၤလၢအမၤဃူမၤဖိးတၢ်ဒီး ပှၤဂၤဧါ မ့တမ့ၢ် ပှၤလၢအသး တလီၤပလိာ်ဒီးပှၤဂၤ ထီဘိဘၣ်ဧါ.’ ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါယူ လၢအအိၣ်လၢခိရံယါ န့ၣ်တက့ၢ်. အဝဲဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အအိၣ်ဒီးအမူဒါလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤတနီၤန့ၣ် ဖျါလၢအဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိး ဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံးအီၤလီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ “ယတကၠဲး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသ့ၣ်တဖၣ်အံၤဘၣ် ဒီးညီနုၢ် တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်တဲဝဲန့ၣ် ယသးတလီၤပလိာ်ဘၣ်.” တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒီးအီၤဒ်လဲၣ်. အတဲဝဲလၢ “ခီဖျိလၢယတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး အိၣ်ဒ်အံၤအဃိ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိး တအိၣ်ဝဲဘၣ်.” ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါယူ အသကိးတနီၤ မၤစၢၤအီၤဒ်သိး အကထံၣ်လီၤက့ၤ အတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါယူ ဆီတလဲအတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒီးခဲအံၤ အဝဲကဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် လၢအဂ့ၤတဂၤလီၤ. ပမ့ၢ်သ့ၣ်ညါလီၤပသးလၢ ပအိၣ်ဒီးသးလၢအဲၣ်ဒိးပြၢတၢ်န့ၣ် ပကဘၣ်ဆီတလဲ ပတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအံၤ လၢအချ့လီၤ.
ပတဘၣ်ပာ်ဒိၣ်လီၤပသး ဒီးသူၣ်က့ၣ်သးကါပှၤဂၤဘၣ်
၆. ဒ် ကလၤတံ ၅:၂၆ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒ်လဲၣ်တကလုာ်လၢ အဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ပြၢလိာ်သးလဲၣ်.
၆ ဖး ကလၤတံ ၅:၂၆ တက့ၢ်. တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒ်လဲၣ်တကလုာ်လၢ အဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ပြၢလိာ်သး သ့န့ၣ်လဲၣ်. တၢတခါန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ တၢ်ပာ်ဒိၣ်လီၤသးလီၤ. ပှၤလၢအပာ်ဒိၣ်လီၤသးန့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်ထီၣ်ထီလီၤအသး ဒီးအဲၣ်လီၤထဲအသးလီၤ. တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ခံခါတခါန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ တၢ်သူၣ်က့ၣ်သးကါတၢ်လီၤ. ပှၤလၢအသူၣ်က့ၣ်သးကါပှၤဂၤန့ၣ် တမ့ၢ်ထဲအလီကီပှၤဂၤ အတၢ်ဖိတၢ်လံၤယိယိဖိဘၣ်. အဝဲအဲၣ်ဒိးဟံးန့ၢ်ကွံာ် ပှၤဂၤအတၢ်ဖိတၢ်လံၤ စ့ၢ်ကီးလီၤ. အဃိ ပှၤလၢအသူၣ်က့ၣ်သးကါပှၤဂၤန့ၣ် အသးဟ့ပှၤဂၤလီၤ. တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး လၢအတဂ့ၤဘၣ်တဖၣ်အံၤ ပအဲၣ်ဒိးဟးဆှဲးအီၤလီၤ.
၇. ပမ့ၢ်ပာ်ထီၣ်ထီသးဒီး သူၣ်က့ၣ်သးကါတၢ်န့ၣ် ကမၤဘၣ်ဒိပှၤဒ်လဲၣ် ဒီးဟ့ၣ်တၢ်အဒိတက့ၢ်.
၇ တၢ်ပာ်ဒိၣ်လီၤသးဒီး တၢ်သူၣ်က့ၣ်သးကါန့ၣ် အလီၤဂာ်ဒီး တၢ်ကမှံၤလၢအအိၣ်လၢ ကဘီယူၤသိအကျါလီၤ. ကဘီယူၤန့ၣ် ယူၤထီၣ်ဝဲသ့ ဘၣ်ဆၣ်တၢ်ကမှံၤအံၤ ကမၤပံးဝဲကဘီယူၤသိအကျိၤ အဃိ ကဘီယူၤစဲး တမၤတၢ်ဂ့ၤဂ့ၤလၢၤဘၣ်. ဒီးဖဲကဘီယူၤကစီၢ်လီၤအခါန့ၣ် ပှၤပၢၤအီၤတန့ၢ်လၢၤဘၣ်အဃိ ကဘီယူၤကတိၤဒိ ၁၆:၁၈) အဝဲကပတုာ်မၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ ဒီးအကမၤဘၣ်ဒိ အနီၢ်ကစၢ်ဒီး ပှၤဂၤလီၤ. ဒ်သိးပသု တပာ်ထီၣ်ထီသးဒီး သူၣ်က့ၣ်သးကါတၢ်တဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်.
ကဟးဂီၤဝဲလီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ပှၤတဂၤကဆဲးမၤဒံး ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲမ့ၢ်ပာ်ထီၣ်ထီသးဒီး သူၣ်က့ၣ်သးကါတၢ်န့ၣ် လၢခံအနီၢ်ကစၢ် ကဘၣ်ဒိဝဲလီၤ. (၈. ပမၤနၢၤကွံာ် တၢ်ပာ်ထီၣ်ထီသး ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၈ ပမၤနၢၤကွံာ် တၢ်ပာ်ထီၣ်ထီသးသ့ ခီဖျိ ပမၤထွဲ စီၤပီလူးအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လီၤ. စီၤပီလူးဟ့ၣ်ကူၣ် ပှၤဖံလံးပံၤဖိလၢ “တဘၣ်မၤတၢ်လၢ တၢ်သးထီၣ် မ့တမ့ၢ် တၢ်ဆိကမိၣ်ဒိၣ်လီၤသးအဃိ နီတမံၤတဂ့ၤ. မ့မ့ၢ်လၢ တၢ်ဆီၣ်လီၤသးအပူၤ ဆိကမိၣ်လၢပှၤဂၤတဖၣ် ဒိၣ်န့ၢ်ဒံးသုတက့ၢ်.” (ဖံလံးပံၤ ၂:၃) ပမ့ၢ်ထံၣ်လၢ ပှၤဂၤဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံးပှၤန့ၣ် ပတထိၣ်သတြီၤပသးဒီး ပှၤလၢအတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် အိၣ်အါန့ၢ်ဒံးပှၤတဖၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပကသးခုဃုာ်ဒီးပှၤဂၤ လီၤဆီဒၣ်တၢ်ဖဲ အဝဲသ့ၣ်သူအတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ ကမၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤအခါလီၤ. ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ အမၤထွဲစီၤပီလူးအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကထံၣ် ပတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပဝဲခဲလၢာ် ကဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဃူတၢ်ဖိး ဒီးတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလီၤ.
၉. ဒ်သိးပသုတပာ်ထီၣ်ထီသးလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအဖီခိၣ် တဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤမနုၤလဲၣ်.
၉ ပဒီသဒၢလီၤပသးသ့ ခီဖျိပတသူၣ်က့ၣ်သးကါ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါဘၣ်. မ့ၢ်လၢပသ့ၣ်ညါလီၤပသးလၢ ပမၤတၢ်တသ့ဂ့ၤဂ့ၤ ခဲလၢာ်ဘၣ်. ပမ့ၢ်ဆီၣ်လီၤပသးန့ၣ် ပတဂုာ်ကျဲးစၢးလၢ ပဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ပှၤဂၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပကဂုာ်ကျဲးစၢးမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤလၢအဖၠဲးန့ၢ်ဒံးပှၤ အအိၣ်လီၤ. အဒိ, ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢ အဟ့ၣ်ကမျၢၢ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖၠဲးတဂၤန့ၣ် ပကဃ့တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢအအိၣ်လီၤ. ပကသံကွၢ်အီၤလၢ အဝဲကတဲာ်ကတီၤ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ကမျၢၢ်အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤလၢ အဖီအီၣ်တၢ်ဖၠဲးန့ၣ် ပကသံကွၢ်အီၤဒ်သိး အကဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤလၢ ပဖီအီၣ်တၢ်ကဝံၣ်ထီၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်သးစၢ်တဂၤ အရ့ဒီးပှၤဂၤမ့ၢ်တသ့ဘၣ်န့ၣ် အကဘၣ်ဃ့ပှၤဂၤတၢ်မၤစၢၤဒ်သိး အရ့ဒီးပှၤဂၤကသ့ထီၣ်အဂီၢ်လီၤ. ပမ့ၢ်မၤဒ်အံၤန့ၣ် ပတအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်ထီၣ်ထီသး ဒီးပကမၤဂ့ၤထီၣ် ပတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တဖၣ်လီၤ.
မၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ
ခီဖျိလၢ စီၤကံးဒဧိၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးအဃိ အမၤဃူမၤဖိးတၢ်ဒီး ပှၤအ့ဖရဲၣ်ဖိလီၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၀-၁၂)
၁၀. စီၤကံးဒဧိၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲမနုၤလဲၣ်.
၁၀ ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်ကဲထီၣ်သးဒီး စီၤကံးဒဧိၣ် လၢအမ့ၢ်ဝဲ ပှၤမနၤၡ့ၤအဒူၣ် ဒီးပှၤလၢအမ့ၢ်ဝဲ အ့ဖရဲၣ်အဒူၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၈:၁.
ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤစီၤကံးဒဧိၣ်ဒီးအပှၤ ၃၀၀ အဃိ အဝဲသ့ၣ်ဒုးတၢ်နၢၤဝဲလီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ပာ်ထီၣ်ထီသးသ့ဝဲလီၤ. ပှၤလၢအ့ဖရဲၣ်အဒူၣ်တဖၣ် လၢကပတြၢၤစီၤကံးဒဧိၣ်အလီၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဟဲဃုတၢ်အ့ၣ်လိာ်ဒီးစီၤကံးဒဧိၣ်လီၤ. ပှၤအ့ဖရဲၣ်ပိာ်ခွါတဖၣ် သးထီၣ်တၢ် ခီဖျိစီၤကံးဒဧိၣ်တကွဲမုာ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ကလဲၤဒုးဝဲကစၢ်ယွၤအဒုၣ်အဒါဘၣ်အဃိလီၤ. အဝဲသ့ၣ်သးစၢၢ်ဆၢထဲလၢ ပှၤဂၤကဘၣ်ပာ်ကဲအ့ဖရဲၣ်အဒူၣ် အဃိ အဝဲသ့ၣ်တဆိကမိၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ တၢ်အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ စီၤကံးဒဧိၣ်အဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲကဒီသဒၢ ယဟိဝၤယွၤအမံၤ ဒီးအပှၤဂီၢ်မုၢ်အဂီၢ်န့ၣ်ဘၣ်.—၁၁. စီၤကံးဒဧိၣ်တဲဘၣ် ပှၤအ့ဖရဲၣ်ဖိတဖၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၁ စီၤကံးဒဧိၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးဒီး တဲဘၣ်ပှၤအ့ဖရဲၣ်ဖိလၢ “ယမၤသတြီၤတၢ်ဒီးသု မနုၤတမံၤလဲၣ်.” ဝံၤဒီး စီၤကံးဒဧိၣ် ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ အဝဲသ့ၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်နၢ်ဟူ စီၤကံးဒဧိၣ်တဲဝဲဒ်န့ၣ်အခါ ပိာ်ခွါတဖၣ်အံၤ “အတၢ်သးထီၣ်အီၤန့ၣ်စၢ်လီၤဝဲလီၤ.” (စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၈:၂, ၃) ဒ်သိးစီၤကံးဒဧိၣ် အကအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးဒီး ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်အဂီၢ် အဆီၣ်လီၤအသးလီၤ.
၁၂. ပှၤအ့ဖရဲၣ်ဒီးစီၤကံးဒဧိၣ် အဒိအတဲာ်န့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၂ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်. ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤအ့ဖရဲၣ်အဒိအတဲာ်န့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ်လၢ ပတဘၣ်သးစၢၢ်ဆၢလၢ ပှၤဂၤကထံၣ်ပှၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပကဘၣ်သးစၢၢ်ဆၢလၢ ယဟိဝၤယွၤလီၤ. နမ့မ့ၢ်ဟံၣ်ခိၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်န့ၣ် နမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ စီၤကံးဒဧိၣ် အအိၣ်သ့ဝဲလီၤ. ပှၤတဂၤမ့ၢ်သးဘၣ်ဒိ ခီဖျိလၢ နတၢ်ဖံးတၢ်မၤအဃိန့ၣ် နကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးနၢ်ပၢၢ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်သးဘၣ်ဒိလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. နပတြၢၤပှၤလၢ အမၤတၢ် ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်တဖၣ်န့ၣ် သ့ဝဲလီၤ. နကမၤဒ်န့ၣ်အဂီၢ် နကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသး လီၤဆီဒၣ်တၢ် ဖဲပှၤတဂၤမၤကမၣ်ဘၣ် တၢ်အခါန့ၣ်လီၤ.
ခီဖျိလၢနီၢ်ဃးနၤ နာ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤကမၤဘၣ်ဂီၢ်ထီၣ်က့ၤ အတၢ်ကီတၢ်ခဲအဃိ အဝဲပာ်အသးမုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ် ဒီးအသးမုာ်ထီၣ်က့ၤဝဲလီၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၃-၁၄)
၁၃. နီၢ်ဃးနၤထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲဒ်လဲၣ် ဒီးအမၤဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၃ ဆိကမိၣ်ကွၢ် နီၢ်ဃးနၤအဂ့ၢ်တက့ၢ်. အဝဲဖျီအသးဒီး စီၤအ့လကါနၤ လၢအမ့ၢ်ဝဲပှၤလ့ၤဝံဖိအဒူၣ် ဒီးအဝဲအဲၣ်နီၢ်ဃးနၤဒိၣ်မးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် စီၤအ့လကါနၤ အမါအိၣ်ဒံးဝဲတဂၤ လၢအမံၤမ့ၢ် နီၢ်ပနံးနၤလီၤ. စီၤအ့လကါနၤအဲၣ်နီၢ်ဃးနၤ ဒိၣ်န့ၢ်ဒံးနီၢ်ပနံးနၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် “နီၢ်ပနံးနၤအိၣ်ဒီးအဖိတဖၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်နီၢ်ဃးနၤအဖိတအိၣ်ဘၣ်.” ခီဖျိလၢတၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဃိ နီၢ်ပနံးနၤ “မၤဆါအသးနးနးကလဲာ်” လီၤ. နီၢ်ဃးနၤမၤဆၢက့ၤဝဲဒ်လဲၣ်. နီၢ်ဃးနၤသးဘၣ်ဒိဒိၣ်မး တုၤဒၣ်လဲာ်အ “တအီၣ်ဘၣ်တၢ်ဘၣ်.” (၁ ၡမူၤအ့လး ၁:၂, ၆, ၇) ဘၣ်ဆၣ် လံာ်စီဆှံတပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ နီၢ်ဃးနၤ မၤကၣ်က့ၤ နီၢ်ပနံးနၤလၢကျဲတဘိဘိဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် နီၢ်ဃးနၤတဲဘၣ် အတၢ်တူၢ်ဘၣ်တဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအိၣ်ဒီး အနာ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤဘၣ်ဂီၢ်ထီၣ်က့ၤ အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်လီၤ. မ့ၢ်နီၢ်ပနံးနၤ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ နီၢ်ဃးနၤအဖီခိၣ် ဆီတလဲဧါ. လံာ်စီဆှံတပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ နီၢ်ဃးနၤအသးမုာ်ထီၣ်က့ၤ “ဒီးအမဲာ်တအုၣ်သပှီၤလၢၤဘၣ်လီၤ.”—၁ ၡမူၤအ့လး ၁:၁၀, ၁၈.
၁၄. ပမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ နီၢ်ဃးနၤ အအိၣ်သ့ဒ်လဲၣ်.
၁၄ ပမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ နီၢ်ဃးနၤအအိၣ်ဒ်လဲၣ်. ပှၤတဂၤဂၤမ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ပြၢလိာ်အသးဒီးနၤန့ၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ နမ့ၢ်ပှၤလၢ ကဘၣ်မၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤ တၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်လီၤ. ပတဟ့ၣ်ရိမ့ၤ ၁၂:၁၇-၂၁) အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်တဆီတလဲအသးဘၣ် ဒၣ်လဲာ် နဆဲးပာ်နသးမုာ်မုာ်ဒီး သးခုသ့ဝဲလီၤ.
အခွဲးလၢ ပှၤဂၤကမၤတံာ်တာ်ပှၤဘၣ်. လၢနကမၤဆၢတၢ်အၢလၢ တၢ်အၢအဂီၢ် ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤဃူမၤဖိးနသးဒီးပှၤဂၤတက့ၢ်. (ခီဖျိလၢ စီၤအပီးလိၤဒီး စီၤပီလူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤဆိၣ်ဂ့ၤ အဝဲသ့ၣ်တၢ်မၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်တပြၢလိာ်အသးဘၣ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၅-၁၈)
၁၅. စီၤအပီးလိၤဒီးစီၤပီလူးန့ၣ် လီၤဂာ်လိာ်အသးဒ်လဲၣ်.
၁၅ ပကကွၢ်သကိး ပမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ စီၤအပီးလိၤ ဒီးတၢ်မၢဖိပီလူး အအိၣ်သ့ဒ်လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် လံာ်စီဆှံဂ့ၤဂ့ၤလီၤ. ပှၤသ့ၣ်ညါစီၤအပီးလိၤဒီးစီၤပီလူးအါမး ဒီးအဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ပှၤသိၣ်လိတၢ်ဖိ လၢအဖၠဲးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်မၤစၢၤဘၣ် ပှၤအါဒံအါဂၤလၢ ကကဲထီၣ် ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်တသူၣ်က့ၣ်သးကါ လိာ်အသးဘၣ်.
၁၆. စီၤအပီးလိၤန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤဒ်လဲၣ်တဂၤလဲၣ်.
၁၆ စီၤအပီးလိၤ “အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဖဲ ဝ့ၢ်အလ့းစၣ်ဒြူး” လီၤ. ဒီးတၢ်လီၢ်အံၤ အမံၤဟူသၣ်ဖျါလၢ တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တကပၤလီၤ. စီၤအပီးလိၤ “အဝဲမ့ၢ် ပှၤလၢအကလုၢ်သ့ ဒီးနၢၤဝဲ တၢ်ကွဲးအသးတဖၣ်လီၤ.” (မၤတၢ် ၁၈:၂၄) ဖဲစီၤအပီးလိၤအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ကရံၣ်သူးအပူၤအခါ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတနီၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤအါန့ၢ်ဒံး စီၤပီလူးလီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁:၁၂, ၁၃) မ့ၢ်စီၤအပီးလိၤဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်လီၤမုၢ်လီၤဖးဧါ. ဒီးပတထံၣ်လၢ စီၤအပီးလိၤ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး အိၣ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ဖဲစီၤအပီးလိၤတအိၣ်လၢ ကရံၣ်သူးအပူၤလၢၤဘၣ်အခါ စီၤပီလူးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤလၢ ကဟဲက့ၤကဒါက့ၤဖဲန့ၣ်လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၆:၁၂) စီၤပီလူးမ့ၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်လီၤမုၢ်လီၤဖးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် တမ့ၢ်လၢအဝဲ ကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ စီၤအပီးလိၤဒ်န့ၣ်ဘၣ်. စီၤအပီးလိၤသူ အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ ကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်သးခုကစီၣ် ဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. ပသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးလၢ စီၤအပီးလိၤန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအဆီၣ်လီၤသးလီၤ. အဒိ, စီၤအပီးလိၤန့ၣ် ဖဲနီၢ်ပြံစကံးလၤဒီးစီၤအကူလၤ “တဲနၢ်ပၢၢ်အါထီၣ်အီၤ ကစၢ်ယွၤအကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး” အခါ လံာ်စီဆှံတပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အသးထီၣ်တၢ်ဘၣ်.—မၤတၢ် ၁၈:၂၄-၂၈.
၁၇. ဒ်သိးတၢ်ဃူတၢ်ဖိး ကအိၣ်အဂီၢ် စီၤပီလူးမၤဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၇ စီၤပီလူးပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ စီၤအပီးလိၤ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢ အကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်တဖၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် စီၤပီလူးတဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢ ပှၤကထံၣ်လၢ စီၤအပီးလိၤဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံးအီၤဘၣ်. ဖဲပဖးလံာ်ကရံၣ်သူးလၢ စီၤပီလူးကွဲးဝဲန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢ စီၤပီလူးအိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသး ဒီးမ့ၢ်ပှၤလၢ အကွၢ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်လီၤ. လၢအကသးထီၣ်ပှၤလၢ အတဲဝဲလၢ “ယမ့ၢ် စီၤပီလူးအပျဲၢ်” အလီၢ်န့ၣ် အဝဲဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ပှၤဂၤလၢကသးစၢၢ်ဆၢလၢ ယဟိဝၤယွၤဒီး ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.—၁၈. ဒ် ၁ ကရံၣ်သူး ၄:၆, ၇ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ပမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ စီၤအပီးလိၤဒီး စီၤပီလူးအဒိအတဲာ်ဒ်လဲၣ်.
၁၈ စီၤအပီးလိၤဒီး စီၤပီလူးအဒိအတဲာ်န့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မနုၤလဲၣ်. ပမၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤဆူၣ်ဆူၣ် ဒီးမၤစၢၤဘၣ်ပှၤအါဂၤလၢ ကဒိးဘျၢဘၣ်ထံအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပသ့ၣ်ညါလၢ ပမၤတၢ်ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်တဖၣ်န့ၣ် ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤစၢၤအဃိလီၤ. စီၤအပီးလိၤဒီးစီၤပီလူး အဒိအတဲာ်န့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ်လၢ ပမ့မ့ၢ်ပှၤလၢ အမူဒါအိၣ်အါလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် ပကဘၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဃူတၢ်ဖိးအါန့ၢ်ဒံးပှၤဂၤလီၤ. ပသးခုဒိၣ်မးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပှၤမၤစၢၤတၢ်တဖၣ် မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးလိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤအဂီၢ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲဒ်အံၤ ခီဖျိအဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးပှၤလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဆိကမိၣ် ဒိၣ်လီၤအသးဘၣ်. ဒီးအဝဲသ့ၣ်မၤစၢၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိလၢ ကဒိကနၣ်ယ့ၣ်ၡူးအကလုၢ် ဒီးမၤထွဲအဒိအတဲာ်လီၤ.—ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၄:၆, ၇ တက့ၢ်.
၁၉. ပဝဲတဂၤစုာ်စုာ် ပမၤတၢ်မနုၤသ့လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်လွံၢ်နၢၣ်လၢမ့ၢ် “ ဟးဆှဲးတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢအမ့ၢ် တၢ်ပြၢလိာ်သး” တက့ၢ်.)
၁၉ ပဝဲတဂၤစုာ်စုာ်န့ၣ် ပအိၣ်ဒီးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် တဂၤတမံၤလီၤ. ပသူတၢ်ဟ့ၣ်အံၤလၢ “ကမၤစၢၤလိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤအဂီၢ်” လီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၄:၁၀) ပကဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်လၢပမၤအီၤန့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ဘၣ်. သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤလၢပှၤဆး ဆ့ကၤအတိၤဖိတဖၣ်န့ၣ် မၤကျၢၤထီၣ်ဝဲဆ့ကၤဒီတဘ့ၣ်လီၤ. အဃိ ကယဲၢ်တၢ်လၢ နမၤအီၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် မၤစၢၤဝဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဒီတဖျၢၣ်လၢ ကအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးအဂီၢ်လီၤ. မ်ပဝဲခဲလၢာ်မၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ် ဒ်သိးပတဂုာ်ကျဲးစၢးလၢ ပဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံးပှၤဂၤဘၣ်. မ်ပပာ်လီၤပသးလၢ ပကဂုာ်ကျဲးစၢးဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဃူတၢ်ဖိးဒီး အိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးဒီးပှၤဂၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤတက့ၢ်.—အ့းဖ့းစူး ၄:၃.
တၢ်သးဝံၣ် ၈၀ “လ့ၣ်ကွၢ်, ဒီးထံၣ်လၢ ယွၤမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၤ”
^ လံာ်အဆၢ. 5 ဖီကိလၢအတဲၤထီၣ်သးတဖျၢၣ်န့ၣ် သဲၣ်ဖးဝဲသ့ညီညီဖိလီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ပှၤလၢအပြၢလိာ်သး လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ မ့ၢ်အိၣ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် တၢ်လီၤမုၢ်လီၤဖး အိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ. လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤ တၢ်ဃူတၢ်ဖိး မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ် ပကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ကစၢ်ယွၤအဂီၢ် တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် တအိၣ်ဝဲဘၣ်. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဘၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ပြၢလိာ်သးဘၣ်လဲၣ် ဒီးပဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဃူးတၢ်ဖိးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 4 ပှၤမံၤတဖၣ်ဘၣ်တၢ်ဆီတလဲအီၤလီၤ.