Awˬ lawn awˬ tanˇ hkʼa gaˬ hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Awˬ hkʼaˇ lonˉ maˬ teˇ hpaˍ cawˬ taˍ ve liꞈ mehˆ hpfuhˇ lo hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

AWˬ LAWN 28

Teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ enˍ daꞈ tuˬ taˇ te. Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ dawˇ sha gawˬ lehˍ ve cawˬ tuˬ te sheˍ

Teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ enˍ daꞈ tuˬ taˇ te. Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ dawˇ sha gawˬ lehˍ ve cawˬ tuˬ te sheˍ

“Ngaˬ hui nyi ma uiˍ ve maˇ kʼoˆ, teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ yaꞈ daꞈ tuˬ te ve maˇ kʼoˆ, teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ hkawehˉ daꞈ ve maˇ kʼoˆ, chi teˇ hpaˍ htaꞈ ngaˬ hui baˬ taˉ˗a veuˬ.”—GAˍLAˍTIˆ 5:26.

KʼA MUIˬ HKAWˇ 101 Teˇ moˍ tiˉ hpehꞈ ve hkʼaw teˇ geh kanˉ te ve

HENˇ TUˬ VE TEˇ HPAˍ *

1. Chaw yaˇ enˍ daꞈ ve cawˬ ve kʼo, aˬ htoꞈ ma hpehꞈ la tuˬ ve le?

 Chi beuꞈ teˇ co˗e ve chaw laiˉ gʼaˇ enˍ daꞈ ve htaꞈ dawˇ cawˇ leh, shu hkʼaˬ hkʼe hpehꞈ ve htaꞈ a yeˇ maˇ yuˬ leh, a shu yawˇ awˬ to shu aꞈ kehˉ daꞈ ve tehꞈ te ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, dawˇ teh taˍ ve htaꞈ te gʼa ve tanˇ kaˬ paˍ lehˬ, yawˇ htaꞈ enˍ daꞈ ve chaw hkʼaˬ hkʼe hpehꞈ ve htaꞈ yawˇ a yeˇ maˇ yuˬ leh yawˇ shu aꞈ kehˉ cheuˬ tuˬ te ve yoˬ. Enˍ daꞈ ve chaw lehˬ yawˇ awˬ to gʼaˇ tuˬ, awˬ nu ve chaw teˇ gʼaˇ naˬ tuˬ te piˇ ve yoˬ. Liꞈ henˇ yaˇ lehˬ liꞈ tanˇ mvuh ve awˬ meh bvuhˬ ve hkʼaw gʼa henˇ tuˬ liꞈ na htaˇ maˇ hteˇ maˇ cawˇ te ve yoˬ. Ngaˬ hui Hkriꞈ yaˇ hpehꞈ ve lehˬ awˬ ceuˬ chi ve teˇ hpaˍ yaꞈ ve tehꞈ shiˍ leh, “awˬ suhˍ awˬ shaˍ ve kanˉ teˇ hpaˍ” hpehꞈ ve tehꞈ ngaˬ hui shiˍ ve yoˬ. (Gaˍlaˍtiˆ 5:19-21) Yaꞈ hkʼaˇ, Gʼuiˬ sha ve kanˉ te ve chaw lehˬ enˍ daꞈ leh a shu yawˇ awˬ to maˇ jawˬ ve hpehꞈ kʼai gʼa˗aw laˇ? Leh aˬ htoꞈ ma te chaw teˇ hpaˍ hpaˍ te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ chi hkʼe ve cawˬ tuˬ kaꞈ te piˇ ve le? Awˬ lawn chi ngaˬ hui dawˇ nyi tuˬ a yeˇ uiˍ jaˇ. Enˍ daꞈ ve chaw cawˬ ve kʼo, Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw teˇ moˍ tiˉ maˇ hpehꞈ gʼa.

2. Awˬ lawn chi ve hkʼaw ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma htaꞈ henˇ tuˬ le?

2 Ngaˬ hui awˬ nu ve awˬ viˉ awˬ nyi htaꞈ enˍ daꞈ gaˇ tuˬ aˬ htoꞈ ma te laˇ ve le, leh oˇ htaˇ teˇ co˗e Gʼuiˬ sha ve kanˉ te ve chaw shu aꞈ kehˉ daꞈ ve tehꞈ maˇ te ve chaw, awˬ lawn chi ve hkʼaw teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ. Ngaˬ hui awˬ nu ve chaw geh enˍ daꞈ gaˇ ve tehꞈ hkʼaˬ hkʼe te shiˍ gʼa tuˬ chi ve htaꞈ awˉ lawˉ henˇ tuˬ yoˬ.

A SHU YAWˇ AWˬ TO HTAꞈ CHAˬ NYI SHEˍ

3. Ngaˬ hui a shu yawˇ awˬ to htaꞈ hkʼaˬ hkʼe na nyi cawˇ ve le?

3 Ngaˬ hui a shu yawˇ awˬ to htaꞈ teˇ hkui teˇ hkui chaˬ nyi cawˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui a shu yawˇ awˬ to htaꞈ na nyi cawˇ ve, ‘ngaˬ shu aꞈ kehˉ daꞈ ve tehꞈ dawˇ htaˇ ha lehˬ˗aw laˇ? Ngaˬ Gʼuiˬ sha ve kanˉ te kaiˬ ve lehˬ, cheuˬ ve chaw hpehꞈ gaˇ ve pa taw Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw kanˉ te ve maˇ heˆ leh awˬ viˉ awˬ nyi teˇ hpaˍ aꞈ kehˉ cheuˬ ve tehꞈ hpehꞈ gaˇ ve laˇ? Maˇ heˆ leh ngaˬ chi hkʼe te ve lehˬ, daꞈ jaˇ ve awˬ ceuˬ Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ piˇ gaˇ ve laˇ?’ Aˬ htoꞈ ma pa taw a shu yawˇ awˬ to htaꞈ chi hkʼe na nyi cawˇ ve le? Liꞈ hpu hkʼaw hkʼaˬ hkʼe hkʼawꞈ laˇ ve htaꞈ teˇ geh nyi sheˍ.

4. Gaˍlaˍtiˆ liꞈ 6:3, 4 hkʼaw kʼoˆ taˍ ve hkʼe, aˬ htoꞈ ma te ngaˬ hui shu htaꞈ maˇ tehˆ daꞈ cawˇ ve le?

4 Liꞈ hpu hkʼaw kʼoˆ ve, ngaˬ hui shu htaꞈ maˇ tehˆ daꞈ cawˇ ve yoˬ. (Gaˍlaˍtiˆ 6:3, 4 gʼaw sheˍ.) Aˬ htoꞈ ma pa taw le? Ngaˬ hui shu htaꞈ tehˆ daꞈ ve kʼo, shu aꞈ kehˉ daꞈ ve tehꞈ mawˬ htaˇ, uiˍ muiˬ caˆ muiˬ ve chaw hpehꞈ la gʼa ve yoˬ. Yawˇ ngaˬ hui aꞈ kehˉ daꞈ ve tehꞈ mawˬ ve kʼo, awˬ gʼaˇ nuˇ tuˬ yoˬ hehˉ. Hkʼaˬ hkʼe hpehꞈ ve htawˇ, chi hkʼe tehˆ daꞈ ve lehˬ maˇ daꞈ. (Roˉmaꞈ 12:3) Heˍlaˍsaˆ mvuhˇ miˬ lo chehˇ ve Hke˗hti˗naˆ * kʼoˆ ve, “oˇ htaˇ ngaˬ aꞈ kehˉ daꞈ ve chaw leh, ngaˬ aꞈ kehˉ Gʼuiˬ sha ve kanˉ te cheuˬ ve chaw leh, shu geh awˬ chawˇ te daꞈ gʼa ve chaw htaꞈ tehˆ daꞈ gaˇ ve yoˬ. Hkʼe te leh, ngaˬ awˬ to awˬ hpfuhˇ maˇ cawˬ tehꞈ dawˇ ve yoˬ.” Ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ shiˍ daꞈ tuˬ yawˇ gʼawˬ veu laˇ ve tehꞈ tawnˇ taˍ cawˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui mehˆ hpfuhˇ daꞈ ve, tawˇ yaw cheuˬ ve, maˇ heˆ leh a shu kaꞈ awˬ chawˇ te gaˇ ve pa taw maˇ heˆ. Yaꞈ hkʼaˇ, ngaˬ hui Gʼuiˬ sha htaꞈ haꞈ leh Gʼuiˬ sha ve Yaˇ paˍ ve hkawˇ na ve pa taw yoˬ.—Yoˇhanˬ 6:44; 1 Kawˇrenˍhtuˆ 1:26-31.

5. Awˬ viˉ awˬ nyi Ha˗yuˬ hpehꞈ laˬ jaw ve awˬ lawn nawˬ htaꞈ hkʼaˬ hkʼe maˍ laˇ ve le?

5 Ngaˬ hui a shu yawˇ awˬ to htaꞈ gʼa na nyi cawˇ ve lehˬ, ‘ngaˬ awˬ nu ve chaw geh dawˇ sha gawˬ lehˍ ve cawˬ tuˬ te˗aw laˇ? Leh shu geh awˬ lawn cawˬ daꞈ hkʼeh ve tehꞈ awˬ nu ve chaw dawˇ˗aw laˇ?’ Koˇriˇ˗aˇ Awˬ hawˉ hpawˇ mvuhˇ miˬ lo chehˇ ve awˬ viˉ awˬ nyi Ha˗yuˬ hpehꞈ laˬ jaw ve awˬ lawn htaꞈ teˇ geh nyi sheˍ. Oˇ htaˇ Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw awˬ vuiˬ cawˬ maˇ ve chaw yawˇ htaꞈ enˍ daꞈ ve chaw hpehꞈ ve tehꞈ dawˇ ve yoˬ. Ha˗yuˬ kʼoˆ ve, “yawˇ hui ve awˬ lawn maˇ daꞈ ve htaꞈ ngaˬ kʼoˆ ve yoˬ. Yawˇ hui aˬ htoꞈ ma kʼoˆ ve htawˇ, ngaˬ maˇ na gaˇ.” Hkʼaˬ hkʼe hpehꞈ la ve le? Ha˗yuˬ kʼawꞈ kʼoˆ ve, “ngaˬ Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw maˇ cawˇ maˇ hawˍ daꞈ tuˬ te ve yoˬ.” Ha˗yuˬ maˇ daꞈ ve dawˇ hkʼaˇ cawˬ ve tehꞈ shiˍ peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, awˬ chawˇ ga piˇ ve yoˬ. Hkʼe te leh, Ha˗yuˬ yawˇ ve dawˇ hkʼaˇ pa tuˬ coˇ caˇ jaˇ. Chi teˇ hkui yawˇ daꞈ ve nyi haꞈ shaˉ paˍ hpehꞈ ve yoˬ. Ngaˬ hui shu geh enˍ daꞈ leh maˇ cawˇ maˇ hawˍ daꞈ ve te ve shiˍ htaˇ, haˆ gʼa pa cawˇ ve yoˬ.

A SHU YAWˇ AWˬ TO A YEˇ UIˍ VE TEHꞈ TAˇ DAWˇ LEH SHU HTAꞈ TAˇ HKAWEHˉ

6. Gaˍlaˍtiˆ liꞈ 5:26 hkʼaw kʼoˆ taˍ ve hkʼe, ngaˬ hui shu geh enˍ daꞈ gaˇ tuˬ aˬ htoꞈ ma te laˇ ve le?

6 Gaˍlaˍtiˆ liꞈ 5:26 gʼaw sheˍ. Ngaˬ hui shu geh enˍ daꞈ gaˇ tuˬ aˬ htoꞈ ma te laˇ ve le? Teˇ ceuˬ lehˬ, ngaˬ hui shu aꞈ kehˉ a yeˇ uiˍ ve tehꞈ dawˇ htaˇ yoˬ. Shu aꞈ kehˉ a yeˇ uiˍ ve tehꞈ dawˇ ve chaw lehˬ, uiˍ muiˬ caˆ muiˬ ve chaw hpehꞈ leh a shu yawˇ awˬ pon tiˉ dawˇ nyi ve yoˬ. Ngaˬ hui shu geh enˍ daꞈ gaˇ tuˬ te laˇ ve awˬ nu ve teˇ ceuˬ lehˬ, hkawehˉ ve yoˬ. Hkawehˉ puiˉ ve chaw lehˬ, shu cawˬ taˍ ve mawˇ htaꞈ ceh heuˆ gaˇ ve maˇ heˆ. Yaꞈ hkʼaˇ, oˇ ve teˇ gʼaˇ cawˬ taˍ ve mawˇ htawˇ luˬ tcuh gaˇ ve yoˬ. Awˬ tehˬ kʼo, ngaˬ hui yawˇ htaꞈ hkawehˉ ve kʼo yawˇ htaꞈ nyi bawˬ ve yoˬ. Ngaˬ hui te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ chi ve 2 ceuˬ maˇ cawˬ gaˇ taˬ.

7. Hkawehˉ ve leh shu aꞈ kehˉ a yeˇ uiˍ ve tehꞈ dawˇ ve chaw lehˬ, heuˆ la kuiˬ hkʼaˬ hkʼe cawˬ ve le? Tawˇ pa haˉ kʼoˆ maˍ laˇ sheˍ.

7 Hkawehˉ ve leh shu aꞈ kehˉ a yeˇ uiˍ ve tehꞈ dawˇ ve chaw lehˬ, caꞈ poˬ naˍ manˇ keu kuiˬ hkʼaw awˬ meˇ maˇ daꞈ ve ngawˉ taˍ ve htaꞈ shuˍ ve yoˬ. Awˉ lawˉ htaˇ caꞈ poˬ poˬ taˆ˗e gʼa ve htawˇ, maˇ maw maˇ daꞈ ve awˬ meˇ oˇ ve lehˬ naˍ manˇ caˆ htaꞈ tsuhˇ leh caꞈ poˬ awˬ hkʼeun suh˗e tuˬ te piˇ ve yoˬ. Leh caꞈ poˬ ce la ve yoˬ. Chi ve hkʼa shuˍ shuˍ shu htaꞈ hkawehˉ ve chaw lehˬ, a yeˇ uiˍ ve chaw hpehꞈ gaˇ ve pa taw, Gʼuiˬ sha ve kanˉ te ve yoˬ. Awˉ lawˉ htaˇ, yawˇ Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ te gʼa ve yoˬ. Maˇ maw yawˇ Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ maˇ te˗o. (Tawˇ naˉ ve 16:18) Yawˇ awˬ to htaꞈ ceh tiˉ te luˬ ve maˇ heˆ. Shu htaꞈ kaꞈ te luˬ piˇ ve yoˬ. Hkawehˉ ve chaw maˇ gʼa hpehꞈ leh shu aꞈ kehˉ a yeˇ uiˍ ve chaw hpehꞈ ve tehꞈ maˇ dawˇ tuˬ, ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe te cawˇ ve le?

8. Shu aꞈ kehˉ a yeˇ uiˍ ve chaw hpehꞈ ve tehꞈ maˇ dawˇ tuˬ ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe gʼa te cawˇ ve le?

8 Pawˇluꞈ Hpiˇliˇpiˆ venˇ awˬ viˉ awˬ nyi htaꞈ beˆ maˍ piˇ ve hkʼe, ngaˬ hui gʼaꞈ te ve kʼo shu aꞈ kehˉ a yeˇ uiˍ ve chaw hpehꞈ ve tehꞈ, ngaˬ hui maˇ dawˇ. Choˬ kaˬ lo kʼoˆ ve, “hkʼaˬ ve teˇ ceuˬ htawˇ maˇ kʼoˆ, tawˇ gʼawˬ daꞈ leh nyi ma uiˍ ve awˬ hkʼaw lo taˇ te. Yaꞈ hkʼaˇ, nyi ma nuˇ nehˬ ve awˬ hkʼaw lo, teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ a shu yawˇ awˬ to aꞈ kehˉ shu htaꞈ taˍ uiˍ taˍ mvuh piˇ˗oˆ.” (Hpiˇliˇpiˆ 2:3) Shu ngaˬ hui aꞈ kehˉ daꞈ ve tehꞈ ngaˬ hui haꞈ yuˬ ve kʼo, ngaˬ hui aꞈ kehˉ te puiˉ te hpehꞈ ve maˇ heˆ leh cheuˬ ve chaw geh ngaˬ hui coˇ caˇ leh maˇ enˍ daꞈ. Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ te tuˬ yawˇ puiˉ ve hpehꞈ ve htaꞈ yehˇ ve ngaˬ hui gʼa mawˬ htaˇ ha lehˬ jaˇ. Awˬ viˉ awˬ nyi oˇ ve teˇ gʼaˇ Pawˇluꞈ beˆ maˍ laˇ taˍ ve awˬ lawn htaꞈ yawˇ puiˉ ve hpehꞈ ve hkʼaw gʼaꞈ te ve kʼo, ngaˬ hui kaꞈ daꞈ ve tehꞈ yawˇ mawˬ tuˬ yoˬ. Ngaˬ hui teˇ gʼaˇ le le kaꞈ coˇ caˇ leh chi hkʼe te ve kʼo, Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ dawˇ sha gawˬ lehˍ ve cawˬ leh teˇ moˍ tiˉ hpehꞈ tuˬ ngaˬ hui kaꞈ ga piˇ chehˇ ve yoˬ.

9. Ngaˬ hui shu htaꞈ maˇ hkawehˉ tuˬ hkʼaˬ hkʼe gʼa te cawˇ ve le?

9 Ngaˬ hui shu htaꞈ maˇ hkawehˉ tuˬ nyi ma nuˇ nehˬ ve chaw gʼa hpehꞈ ve yoˬ. Ngaˬ hui teˇ ceuˬ le le cheuˬ ve maˇ heˆ tehꞈ gʼa haꞈ yuˬ ve yoˬ. Ngaˬ hui nyi ma nuˇ nehˬ ve kʼo, cheuˬ ve tehꞈ shu mawˬ tuˬ maˇ te leh, shu aꞈ kehˉ cheuˬ ve kaꞈ maˇ te. Yaꞈ hkʼaˇ, ngaˬ hui aꞈ kehˉ cheuˬ ve chaw geh henˇ yuˬ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, awˬ viˉ awˬ nyi teˇ gʼaˇ bon maˍ cheuˬ jaˇ leh yawˇ bon maˍ hkawˇ hkʼaˬ hkʼe gu ve, ngaˬ hui na piˇ gʼa ve yoˬ. Awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ awˍ chiˇ te puiˉ jaˇ ve kʼo, yawˇ hkʼaˬ hkʼe te ve, na piˇ gʼa ve yoˬ. Yaˇ nehˬ hkʼaˬ ve teˇ gʼaˇ awˬ chawˇ hkʼa dehꞈ maˇ cawˬ ve kʼo, awˬ chawˇ cawˬ maˇ ve chaw htaꞈ hkʼaˬ hkʼe te ve le, na piˇ gʼa ve yoˬ. Ngaˬ hui chi hkʼe te ve kʼo, shu htaꞈ maˇ hkawehˉ. A shu yawˇ ve te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ daꞈ la tuˬ pa ve yoˬ.

LIꞈ HPU HKʼAW VE AWˬ LAWN HTAꞈ HENˇ YUˬ SHEˍ

Giˉdonˍ nyi ma nuˇ nehˬ ve pa taw Eˇhpaˍrenˍ ve awˬ ceuˬ awˬ hkʼaˇ geh shoꞈ shaꞈ ve maˇ cawˬ (Awˬ tawn 10-12 nyi sheˍ)

10. Giˉdonˍ shoꞈ shaꞈ ve aˬ htoꞈ ma gʼa hpuˇ ve le?

10 Maˍnaˍseˍ ve awˬ ceuˬ awˬ hkʼaˇ Giˉdonˍ leh Eˇhpaˍrenˍ ve awˬ ceuˬ awˬ hkʼaˇ aˬ htoꞈ ma hpehꞈ la ve htaꞈ teˇ geh nyi sheˍ. Yaˬhoˉvaˬ lehˬ Giˉdonˍ leh yawˇ ve chaw 300 gʼaˇ maꞈ bawˆ gʼaˇ tuˬ ga piˇ ve yoˬ. Yawˇ hui cheuˬ ve tehꞈ awˬ nu ve chaw htaꞈ kʼoˆ piˇ kaꞈ gʼa ve yoˬ hehˉ. Peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, Eˇhpaˍrenˍ ve awˬ ceuˬ awˬ hkʼaˇ Giˉdonˍ geh laˬ ve yoˬ. Maꞈ bawˆ˗e htaˇ yawˇ hui htaꞈ maˇ jehˬ piˇ ve pa taw, yawˇ hui Giˉdonˍ htaꞈ chiˇ mvuh piˇ ve maˇ heˆ. Deˇ piˇ ve yoˬ. Eˇhpaˍrenˍ ve awˬ ceuˬ awˬ hkʼaˇ lehˬ yawˇ hui ve awˬ meꞈ awˬ hponˇ maˇ luˬ tcuh gaˇ leh a yeˇ uiˍ ve awˬ ceuˬ htaꞈ a yeˇ maˇ yuˬ. Giˉdonˍ Yaˬhoˉvaˬ ve chaw htaꞈ haꞈ shaˉ piˇ gʼa ve leh Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ awˬ meꞈ awˬ hponˇ gʼa tuˬ te piˇ ve yawˇ hui ha lehˬ cawˇ ve yoˬ.—Suhˉ jehˬ ve 8:1.

11. Giˉdonˍ Eˇhpaˍrenˍ ve awˬ ceuˬ awˬ hkʼaˇ htaꞈ aˬ htoꞈ ma kʼoˆ ve le?

11 Giˉdonˍ Eˇhpaˍrenˍ ve awˬ ceuˬ awˬ hkʼaˇ htaꞈ nyi ma nuˇ nehˬ ve hkʼaw kʼoˆ piˇ ve, “nawˬ hui te taˍ peuˬ ve kanˉ htaꞈ shawˍ nyi ve kʼo, ngaˬ te taˍ peuˬ ve kanˉ lehˬ aˬ htoꞈ ma kʼoˆ tuˬ cawˬ le?” Peuˬ leh Yaˬhoˉvaˬ Eˇhpaˍrenˍ ve awˬ ceuˬ awˬ hkʼaˇ htaꞈ awˬ bon naꞈ piˇ leh uiˍ jaˇ ve kanˉ htaꞈ te gʼa ve tehꞈ yawˇ kʼoˆ taˍ ve yoˬ. “Tawˇ oˇ ve htaꞈ yawˇ hui gʼa kaˇ ve teˇ yanˇ, yawˇ hui nyi ma gawˬ kʼai ve yoˬ.” (Suhˉ jehˬ ve 8:2, 3) Giˉdonˍ nyi ma nuˇ nehˬ leh yawˇ ve awˬ meꞈ awˬ hponˇ luˬ ve htaꞈ maˇ dawˇ haˍ. Yaꞈ hkʼaˇ, dawˇ sha gawˬ lehˍ ve a yeˇ uiˍ jaˇ ve hpehꞈ ve tehꞈ yawˇ dawˇ ve yoˬ.

12. Giˉdonˍ leh Eˇhpaˍrenˍ ve awˬ ceuˬ awˬ hkʼaˇ htaꞈ ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe henˇ yuˬ gʼa ve le?

12 Awˬ lawn chi htaꞈ ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe henˇ yuˬ gʼa ve le? Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ chiˇ mvuh ve a yeˇ uiˍ jaˇ tehꞈ shawˍ leh shu ngaˬ hui htaꞈ chiˇ mvuh laˇ tuˬ maˇ te ve, Eˇhpaˍrenˍ ve awˬ ceuˬ awˬ hkʼaˇ te ve awˬ ceuˬ ngaˬ hui htaꞈ maˍ laˇ ve yoˬ. Giˉdonˍ ve awˬ lawn, yehˬ shehˍ hpaˇ leh nyi haꞈ shaˉ paˍ kaꞈ henˇ yuˬ gʼa ve yoˬ. Ngaˬ hui te ve awˬ ceuˬ htaꞈ chaw teˇ gʼaˇ nyi ma maˇ sha ve tehꞈ shiˍ leh, yawˇ dawˇ ve awˬ ceuˬ maˇ cawˇ ve tehꞈ shiˍ ve htawˇ, aˬ htoꞈ ma te yawˇ chi hkʼe dawˇ ve ngaˬ hui na gʼa tuˬ coˇ caˇ leh, yawˇ daꞈ ve awˬ ceuˬ htaꞈ nyi leh chiˇ mvuh piˇ cawˇ ve yoˬ. Awˬ lawn kʼo, nyi ma gʼa nuˇ nehˬ jaˇ ve pa taw, chi hkʼe te tuˬ maˇ sha. Yaꞈ hkʼaˇ, hkʼaˬ hkʼe hpehꞈ ve htawˇ dawˇ sha gawˬ lehˍ ve lehˬ, ngaˬ hui ve awˬ meꞈ awˬ hponˇ aꞈ kehˉ a yeˇ uiˍ jaˇ.

Haˍnaˆ shoꞈ shaꞈ ve awˬ lawn Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ chiˇ aꞈ piˇ leh Gʼuiˬ sha ga laˇ tuˬ yoˬ tehꞈ yawˇ yonˍ gʼa leh nyi ma gawˬ lehˍ cawˬ ve (Awˬ tawn 13-14 nyi sheˍ)

13. Haˍnaˆ shoꞈ shaꞈ ve awˬ lawn aˬ htoꞈ ma gʼa hpuˇ ve le? Leh yawˇ hkʼaˬ hkʼe yeunˇ hkanˍ ve le?

13 Haˍnaˆ ve awˬ lawn htaꞈ teˇ geh nyi sheˍ. Haˍnaˆ lehˬ Eˇlaˍkaˍnaˆ ve awˬ miˇ ma hpehꞈ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, Eˇlaˍkaˍnaˆ lehˬ awˬ nu ve awˬ miˇ ma Peˍniˇnaˆ meh ve kaꞈ teˇ gʼaˇ cawˬ ve yoˬ. Eˇlaˍkaˍnaˆ lehˬ Peˍniˇnaˆ aꞈ kehˉ Haˍnaˆ htaꞈ haꞈ jaˇ. “Peˍniˇnaˆ lehˬ yaˇ cawˬ leh, Haˍnaˆ lehˬ yaˇ teˇ gʼaˇ kaꞈ maˇ cawˬ.” Chi “Peˍniˇnaˆ lehˬ Haˍnaˆ htaꞈ maˇ shawˍ maˇ caˆ te piˇ ve yoˬ.” Haˍnaˆ hkʼaˬ hkʼe hpehꞈ ve le? “Haˍnaˆ nyi ma luˬ tuˬ gʼaˇ hteꞈ te piˇ ve pa taw, Haˍnaˆ lehˬ maˇ caˇ maˇ dawˬ leh hawˬ chehˇ ve yoˬ.” (1 Saˍmo˗eˍlaˆ 1:2, 6, 7) Haˍnaˆ Peˍniˇnaˆ htaꞈ te hkʼawꞈ ve tehꞈ Liꞈ hpu hkʼaw teˇ kaˬ˗ehˬ kaꞈ maˇ kʼoˆ taˍ laˇ. Haˍnaˆ nyi ma hkʼaw cawˬ ve awˬ ceuˬ Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ kʼoˆ piˇ ve yoˬ. Awˬ lawn chi Gʼuiˬ sha htaꞈ chiˇ aꞈ piˇ leh yawˇ ga laˇ tuˬ yoˬ tehꞈ Haˍnaˆ yonˍ gʼa ve yoˬ. Peˍniˇnaˆ te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ daꞈ la˗oˬ ve tehꞈ Liꞈ hpu hkʼaw maˇ gʼa kʼoˆ laˇ taˬ. Haˍnaˆ nyi ma gawˬ lehˍ cawˬ leh “maˇ kʼawꞈ dawˇ haˍ˗o” ve tehꞈ ngaˬ hui shiˍve yoˬ.—1 Saˍmo˗eˍlaˆ 1:10, 18.

14. Haˍnaˆ ve awˬ lawn htaꞈ ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe henˇ yuˬ gʼa ve le?

14 Haˍnaˆ ve awˬ lawn htaꞈ ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe henˇ yuˬ gʼa ve le? Chaw teˇ gʼaˇ coˇ caˇ leh nawˬ geh enˍ daꞈ laˇ ve kʼo, nawˬ maˇ gʼa enˍ daꞈ tuˬ gʼa tawnˇ taˍ cawˇ ve yoˬ. Nawˬ yawˇ geh enˍ daꞈ tuˬ maˇ loˍ. Maˇ daꞈ ve te hkʼawꞈ ve aꞈ kehˉ nawˬ yawˇ htaꞈ daꞈ ve te piˇ tuˬ coˇ caˇ sheˍ. (Roˉmaꞈ 12:17-21) Yaꞈ hkʼaˇ, nawˬ coˇ caˇ leh daꞈ ve te piˇ˗oˬ ve kaꞈ yawˇ maˇ pa sheˍ ve kʼo, nawˬ nyi ma sha leh ha lehˬ gʼa ve yoˬ.

Aˍpawˇluꞈ leh Pawˇluꞈ yawˇ hui Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ te gʼa ve lehˬ yawˇ ga laˇ ve tehꞈ shiˍ ve pa taw teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ maˇ enˍ daꞈ (Awˬ tawn 15-18 nyi sheˍ)

15. Aˍpawˇluꞈ leh Pawˇluꞈ aˬ htoꞈ ma shuˍ daꞈ ve le?

15 Chi teˇ hkui Aˍpawˇluꞈ leh tcuh yaˇ Pawˇluꞈ ve awˬ lawn htaꞈ teˇ geh nyi sheˍ. A shu kaꞈ yawˇ huiˉ maˬ htaꞈ shiˍ daꞈ ve yoˬ. Yawˇ huiˉ maˬ Liꞈ hpu hkʼaw hkʼa dehꞈ shiˍ leh maˍ cheuˬ ve yoˬ. Laiˉ gʼaˇ awˬ laꞈ gʼawˇ hpehꞈ la tuˬ kaꞈ ga piˇ ve yoˬ. Chi hkʼe hpehꞈ ve htawˇ, yawˇ huiˉ maˬ maˇ hkawehˉ daꞈ leh yawˇ huiˉ maˬ enˍ daꞈ gaˇ ve tehꞈ kaꞈ maˇ dawˇ.

16. Aˍpawˇluꞈ hkʼaˬ hkʼe ve chaw hpehꞈ ve le?

16 Aˍpawˇluꞈ lehˬ “Aˍleˍsaˍduˆ venˇ” lo paw ve yoˬ. Oˇ ve teˇ yanˇ oˇ kaˬ lo liꞈ henˇ kuiˬ cawnˇ yehˬ lonˉ kaꞈ cawˬ ve yoˬ. Yawˇ lehˬ tawˇ yaw puiˉ ve chaw leh “Liꞈ hpu shiˍ jaˇ ve chaw teˇ gʼaˇ hpehꞈ ve yoˬ.” (Tcuh yaˇ 18:24) Aˍpawˇluꞈ Kawˇrenˍhtuˆ venˇ hkʼaw Gʼuiˬ sha ve kanˉ te htaˇ, awˬ viˉ awˬ nyi oˇ kaˬ lo chehˇ ve chaw lehˬ awˬ nu ve awˬ viˉ awˬ nyi hawˉ hkʼaˆ leh Pawˇluꞈ aꞈ kehˉ Aˍpawˇluꞈ htaꞈ dawˇ cawˇ ve tehꞈ hkʼa tawˍ lehˆ hpeuꞈ maw piˇ ve yoˬ. (1 Kawˇrenˍhtuˆ 1:12, 13) Yaꞈ hkʼaˇ, chi hkʼe ve dawˇ hkʼaˇ htaꞈ Aˍpawˇluꞈ ha lehˬ˗aw laˇ? Chi hkʼe ve yawˇ maˇ ha lehˬ ve tehꞈ, ngaˬ hui shiˍ ve yoˬ. Peuˬ hkʼawꞈ nawˉ Aˍpawˇluꞈ Kawˇrenˍhtuˆ venˇ lo kʼawꞈ kʼai tuˬ Pawˇluꞈ awˬ gʼaˇ piˇ ve yoˬ. Aˍpawˇluꞈ Kawˇrenˍhtuˆ Hkriꞈ yaˇ hpaˆ daꞈ tuˬ te piˇ ve tehꞈ, Pawˇluꞈ shiˍ ve kʼo yawˇ chi hkʼe maˇ te taˬ. (1 Kawˇrenˍhtuˆ 16:12) Aˍpawˇluꞈ yawˇ te puiˉ te hpehꞈ ve htaꞈ cuˇ leh daꞈ ve awˬ lawn sha tanˇ hto toˇ leh awˬ viˉ awˬ nyi htaꞈ awˬ gʼaˇ piˇ ve tehꞈ hpeuꞈ maw laˇ ve yoˬ. Aˍpawˇluꞈ nyi ma nuˇ nehˬ ve chaw hpehꞈ ve tehꞈ ngaˬ hui yonˍ gʼa ve yoˬ. Aˍkuˉlaˆ leh Piˇkiˇlaˆ “Gʼuiˬ sha ve awˬ lawn yawˇ htaꞈ hkʼa dehꞈ hteˇ lehˍ kʼawꞈ maˍ piˇ ve yoˬ.” Aˍpawˇluꞈ nyi ma zuhˆ ve tehꞈ Liꞈ hpu hkʼaw teˇ kaˬ˗ehˬ kaꞈ maˇ gʼa kʼoˆ laˇ taˍ.—Tcuh yaˇ 18:24-28.

17. Awˬ viˉ awˬ nyi dawˇ sha gawˬ lehˍ ve cawˬ tuˬ Pawˇluꞈ hkʼaˬ hkʼe te ve le?

17 Aˍpawˇluꞈ daꞈ ve laiˉ ceuˬ cawˬ ve tehꞈ Pawˇluꞈ shiˍ ve yoˬ. Aˍpawˇluꞈ yawˇ aꞈ kehˉ cheuˬ ve tehꞈ awˬ nu ve chaw dawˇ tuˬ yawˇ maˇ hkiˉ. Pawˇluꞈ Kawˇrenˍhtuˆ awˬ viˉ awˬ nyi htaꞈ liꞈ bvuhꞈ piˇ ve hkʼaw beˆ maˍ piˇ ve htaꞈ ngaˬ hui gʼa gʼaw˗oˬ htaˇ, Pawˇluꞈ nyi ma nuˇ nehˬ leh awˬ hkʼaˇ ca puiˉ ve tehꞈ ngaˬ hui hkʼa tawˍ lehˆ gʼa mawˬ ve yoˬ. Awˬ nu ve chaw “ngaˬ Pawˇluꞈ ve chaw yoˬ” kʼoˆ htaˇ ha lehˬ ve aꞈ kehˉ, Yaˬhoˉvaˬ leh Yeˍsuˆ htaꞈ chiˇ mvuh cawˇ ve tehꞈ yawˇ kʼoˆ piˇ ve yoˬ.—1 Kawˇrenˍhtuˆ 3:3-6.

18. 1 Kawˇrenˍhtuˆ liꞈ 4:6, 7 hkʼaw kʼoˆ taˍ ve hkʼe, Aˍpawˇluꞈ leh Pawˇluꞈ ve awˬ lawn htaꞈ ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe henˇ yuˬ gʼa ve le?

18 Aˍpawˇluꞈ leh Pawˇluꞈ ve awˬ lawn htaꞈ ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe henˇ yuˬ gʼa ve le? Ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ te maw jaˇ˗oˬ leh laiˉ gʼaˇ Baˆtiˆsaˬ haꞈ yuˬ tuˬ ga piˇ gʼa ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, ngaˬ hui chi hkʼe te gʼa ve lehˬ Yaˬhoˉvaˬ ga laˇ ve tehꞈ tawnˇ taˍ cawˇ ve yoˬ. Aˍpawˇluꞈ leh Pawˇluꞈ htaꞈ ngaˬ hui henˇ yuˬ gʼa ve teˇ ceuˬ lehˬ, Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw awˬ vuiˬ laiˉ ceuˬ cawˬ htaˇ, Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw dawˇ sha gawˬ lehˍ ve cawˬ tuˬ ngaˬ hui ga piˇ gʼa ve yoˬ. Hkri yaˇ awˬ moˍ hkʼaw dawˇ sha gawˬ lehˍ ve cawˬ leh teˇ moˍ tiˉ hpehꞈ tuˬ ga piˇ ve htaꞈ nyi haꞈ shaˉ paˍ leh ga piˇ shehˍ hpaˇ htaꞈ ngaˬ hui awˬ bon uiˍ jaˇ kʼoˆ piˇ gaˇ ve yoˬ. Yawˇ hui Liꞈ hpu htaꞈ cuˇ leh awˬ viˉ awˬ nyi htaꞈ beˆ maˍ piˇ ve yoˬ. Awˬ viˉ awˬ nyi yawˇ hui htaꞈ a yeˇ yuˬ laˇ tuˬ maˇ te. Yaꞈ hkʼaˇ, awˬ nu ve chaw Yeˍsuˆ hkʼe gʼaꞈ te tuˬ yawˇ hui ga piˇ ve yoˬ.—1 Kawˇrenˍhtuˆ 4:6, 7 gʼaw sheˍ.

19. Ngaˬ hui teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ aˬ htoꞈ ma te cawˇ ve le? (Awˇ ceˍ awˇ fa “ Teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ enˍ daꞈ tuˬ taˇ te” htaꞈ nyi sheˍ.)

19 Ngaˬ hui teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ puiˉ ve hpehꞈ ve maˇ shuˍ daꞈ. Ngaˬ hui teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ puiˉ ve hpehꞈ ve hkʼaˬ hkʼe ve cawˬ ve htawˇ, puiˉ ve hpehꞈ ve chi htaꞈ cuˇ leh “teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ awˬ pon” a yeˇ yuˬ daꞈ˗oꞈ. (1 Peˍtruˆ 4:10) Ngaˬ hui te gʼa ve awˬ ceuˬ a ciˉ ceh tiˉ cawˬ leh a yeˇ maˇ uiˍ tehꞈ dawˇ ve yoˬ. Aˉ poꞈ awˬ jaˍ meuˇ lo gʼoꞈ hkeh tawˉ taˍ ve lehˬ aˉ poꞈ daꞈ tuˬ te piˇ ve hkʼe, Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ htaꞈ ngaˬ hui a ciˉ ceh tiˉ ga piˇ ve htawˇ teˇ moˍ tiˉ hpehꞈ gʼa ve yoˬ. Ngaˬ hui maˇ enˍ daꞈ tuˬ gʼa coˇ caˇ jaˇ. Hkri yaˇ awˬ moˍ dawˇ sha gawˬ lehˍ ve cawˬ leh teˇ moˍ tiˉ hpehꞈ tuˬ te gʼa ve hkʼe teˇ ceuˬ le le te tuˬ dawˇ teh taˍ sheˍ.—Eˇfeˇsuꞈ 4:3.

KʼA MUIˬ HKAWˇ 80 Yaˬhoˉvaˬ hkʼaˬ ma daꞈ ve chaˬ nyi sheˍ mehˍ

^ Suhˉ veˆ kawˆ a ciˉ peꞈ˗aˍ ve kʼo, hkoˇ˗e sha ve yoˬ. Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw kaꞈ hkʼa shuˍ yoˬ. Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw enˍ daꞈ gaˇ ve chaw cawˬ ve kʼo, maˇ cawˇ maˇ hawˍ daꞈ leh teˇ moˍ tiˉ maˇ hpehꞈ gʼa. Hkʼe te leh, ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ oˉ kʼoˍ pui ve gawˬ lehˍ maˇ cawˬ gʼa. Aˬ htoꞈ ma te ngaˬ hui maˇ enˍ daꞈ cawˇ ve le, leh aˬ htoꞈ ma te Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw dawˇ sha gawˬ lehˍ ve cawˬ tuˬ gʼa ga cawˇ ve le, awˬ lawn chi ve hkʼaw teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ.

^ Awˬ lawn chi ve hkʼaw awˬ meh teˇ hpaˍ hpaˍ pa ve.