Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

XNAQʼTZBʼIL 28

Qo jyon tiʼj mujbʼabʼil ex miʼn tzʼok qmojbʼaʼn qaqʼun kyukʼil txqantl

Qo jyon tiʼj mujbʼabʼil ex miʼn tzʼok qmojbʼaʼn qaqʼun kyukʼil txqantl

«Miʼn jaw qniman qibʼ. Miʼn tzʼok qikʼlen qibʼ qxolx. Miʼn tzaj tloʼch qkʼuʼj tiʼj juntl» (GÁL. 5:26).

BʼITZ 101 Qo ajbʼen junx te Dios

AJU KʼELEL QNIKʼ TIʼJ *

1. ¿Tiʼ jaku tzaj qa ma tzʼok qmojbʼaʼn qaqʼun kyukʼil txqantl?

TOJ ambʼil jaʼlo, in xi kybʼinchaʼn xjal noq alkyexku tiʼ noq tuʼn tkubʼ kyyekʼin qa mas tbʼanel kyaqʼun in bʼant kywitz txqantl. Jun techel, qa at tkʼaʼẍ jun xjal, jaku txi tbʼinchaʼn noq alkyexku tiʼ noq tuʼn tok tkʼaʼẍ te mas tbʼanel. Ax ikx, jaku tzʼok tkʼixbʼisaʼn jun xjal in pelotin juntl tukʼil noq tuʼn tkambʼan. Ex jakulo bʼant tramp tuʼn jun kuʼxun toj jun examen noq tuʼn tokx kʼamoʼn toj jun universidad nim toklen. Ojtzqiʼn kyuʼn okslal qa nya bʼaʼn tuʼn t-xi kybʼinchaʼn jlu tuʼnju at toklen tukʼil tajbʼil qchibʼjal (Gál. 5:19-21). Pero, ¿jakupe tzʼok tmojbʼaʼn jun erman taqʼun kyukʼil txqantl ex mintiʼ in nok tqʼoʼn twitz tiʼj? Nim toklen tuʼn t-xi tzaqʼwet xjel lu tuʼnju jaku tzaj nya bʼaʼn tiʼj mujbʼabʼil at qxol kyukʼil erman.

2. ¿Tiʼ kʼelel qnikʼ tiʼj toj xnaqʼtzbʼil lu?

2 Toj xnaqʼtzbʼil lu, kʼelel qnikʼ tiʼj tiquʼn jaku kubʼ qximen qa mas nim qoklen kywitz txqantl erman. Ax ikx, qo xnaqʼtzal tiʼjju bʼant kyuʼn junjun tmajen Jehová tuʼn miʼn tkubʼ kyximen qa mas nim kyoklen kywitz txqantl. Noqtzun tuʼnj, qo xnaqʼtzan tnejel tiʼjju in bʼant tuʼn teyele junjun qe.

QO XIMEN TIʼJJU IN BʼANT QUʼN

3. ¿Alkyeqe xjel bʼaʼn tuʼn qximen kyiʼj?

3 Tbʼanel tuʼn qximen junjun maj tiʼjju in bʼant quʼn. Jaku kubʼ qxjelin jlu: «¿Ilpe tiʼj tuʼn tok nmojbʼaʼne waqʼune kyukʼil txqantl tuʼntzun tkubʼ nnaʼne bʼaʼn? ¿Tiquʼn in nok tilil wuʼne tuʼn waqʼunane toj kʼloj okslal? ¿In bʼantpe jlu wuʼne noq tuʼn woke te mas tbʼanel kywitz txqantl erman? ¿Moqa in nok tilil wuʼne tuʼn tjaw nnimsaʼne Jehová?». ¿Tiquʼn nim toklen tuʼn t-xi qqʼoʼn tzaqʼwebʼil kyiʼj xjel lu? Qo xnaqʼtzan tiʼj tiʼ in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios.

4. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Gálatas 6:3 ex 4, ¿tiquʼn mintiʼ tuʼn tok qmojbʼaʼn aju in bʼant quʼn tukʼilju in bʼant kyuʼn txqantl?

4 In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa mintiʼ tuʼn tok qmojbʼaʼn aju in bʼant quʼn tukʼilju in bʼant kyuʼn txqantl (kjawil uʼjit Gálatas 6:3, 4). ¿Tiquʼn? Tuʼnju aj tok qmojbʼaʼn qaqʼun kyukʼil txqantl, jaku kubʼ qnaʼn qa mas nim qoklen kywitz ex jaku jaw qnimsan qibʼ. Ex qa ma kubʼ qximen qa nya nim qoklen, jaku tzaj qbʼis. Qa ma bʼant jlu quʼn, in kubʼ qyekʼin qa mintiʼ qnabʼil (Rom. 12:3). In tzaj tqʼamaʼn Katerina jlu, * jun ermana te Grecia: «Otoq chin naqʼete tuʼn tok nmojbʼan wibʼe kyukʼil junjun ermana mas tbʼanel che keʼyin, mas tbʼanel che pakbʼan ex mas tbʼanel kymod. Tuʼn jlu kubʼ nnaʼne qa nya nim woklene». Bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa mintiʼ tzaj tqʼoʼn Jehová ambʼil qe tuʼn qok te tmajen noq tuʼnju tbʼanel qo keʼyin, tuʼnju tbʼanel qo yolin moqa tuʼnju ojtzqiʼn qwitz kyuʼn txqantl. Sino tuʼnju kʼujlaʼn quʼn ex qaj tuʼn t-xi qbʼiʼn Tkʼwal (Juan 6:44; 1 Cor. 1:26-31).

5. ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel tiʼna tiʼjju bʼaj tiʼj ermano Hyun?

5 Ax ikx bʼaʼn tuʼn tkubʼ qxjelin jlu: «¿In nokpe kykeʼyin erman qa in nok tilil wuʼne tuʼn tten mujbʼabʼil toj kʼloj okslal moqa in nok kykeʼyin qa kukx in chin jyone qʼoj?». Qo xnaqʼtzan tiʼjju bʼaj tiʼj jun ermano Hyun tbʼi te Corea del Sur. Toj jun ambʼil, ok tmojbʼaʼn taqʼun tukʼil kyaqʼun erman at kyoklen toj kʼloj okslal. Tqʼama jlu: «In yoline nya bʼaʼn kyiʼj ex chʼixme tkyaqil maj mintiʼ in nonine tiʼjju kubʼ kyximen». ¿Tiʼ tzaj tuʼn jlu? Tqʼamatl ermano jlu: «Ya mintiʼ ten mujbʼabʼil toj kʼloj okslal tuʼn nmode». E onin junjun tamiw tiʼj tuʼn tel tnikʼ tiʼj qa nya bʼaʼn aju bʼant tuʼn. Bʼant junjun chʼixpubʼil tuʼn Hyun ex jaʼlo in najbʼen te jun tbʼanel ansyan. ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn tiʼjju bʼant tuʼn Hyun? Qa nim toklen tuʼn kybʼant chʼixpubʼil quʼn aj tel qnikʼ tiʼj qa mintiʼ in qo onin tuʼn tten mujbʼabʼil toj kʼloj okslal.

MINTIʼ TUʼN TOK BʼAJ KYWITZ TXQANTL QIʼJ NIX TUʼN TTZAJ LOʼCHJ TIʼJ QKʼUʼJ

6. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Gálatas 5:26, ¿tiquʼn jaku tzʼok qmojbʼaʼn qaqʼun kyukʼil txqantl?

6 (Kjawil Gálatas 5:26). ¿Tiquʼn jaku tzʼok qmojbʼaʼn qaqʼun kyukʼil txqantl? Bʼalo tuʼnju qaj tuʼn tok bʼaj kywitz txqantl qiʼj. Aju xjal in nok tilil tuʼn tuʼn tok bʼaj kywitz txqantl tiʼj, oʼkx in ximen tiʼjx ex in jaw tnimsan tibʼ. Ax ikx, jakulo tzʼok qmojbʼaʼn qaqʼun kyukʼil txqantl tuʼnju in tzaj loʼchj moqa in tzaj txʼaʼl tiʼj qkʼuʼj kyiʼj. Aju xjal in tzaj loʼchj tkʼuʼj kyiʼj txqantl, nya oʼkx in pon tkʼuʼj tiʼjju at kye, sino ax ikx mintiʼ in tzalaj kyiʼj tiʼchaq at kye. Qa ma bʼant jlu tuʼn, ax ikx in kubʼ tyekʼin qa in che el tikʼun. Tuʼntzunju, il tiʼj tuʼn qel oq tiʼj mod lu ik tzeʼn in qo el oq tiʼj jun txʼuʼj yabʼil.

7. ¿Alkye techel jaku tzʼonin qiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼj nya bʼaʼn jaku tzaj aj tok bʼaj kywitz txqantl qiʼj moqa aj ttzaj loʼchj tiʼj qkʼuʼj?

7 Qa ma tzʼok tilil quʼn tuʼn tok bʼaj kywitz txqantl qiʼj ex qa in tzaj loʼchj tiʼj qkʼuʼj kyiʼj, jaku tzʼok mojbʼet jlu tukʼil nya bʼaʼn in tzaj kyuʼn pokʼ. Chebʼe chebʼe jaku naj jun ja kyuʼn maske tbʼanel keʼyin. Ax jlu jaku bʼaj tiʼj jun tmajen Jehová o tzikʼ nim ambʼil in najbʼen te, jaku tzaj nya bʼaʼn tiʼj qa ma tzʼok tilil tuʼn tuʼn tok bʼaj kywitz txqantl tiʼj moqa in tzaj loʼchj tiʼj tkʼuʼj kyiʼj (Prov. 16:18). Jaku kyaj ttzaqpiʼn tuʼn tajbʼen te Jehová, jaku tzaj nya bʼaʼn tiʼj ex kyiʼj txqantl. ¿Tiʼ jaku tzʼonin qiʼj tuʼn miʼn tok tilil quʼn tuʼn tok bʼaj kywitz txqantl qiʼj ex tuʼn miʼn ttzaj loʼchj tiʼj qkʼuʼj kyiʼj?

8. ¿Tiʼ jaku tzʼonin qiʼj tuʼn miʼn tok bʼaj kywitz txqantl qiʼj?

8 Tuʼn miʼn tok bʼaj kywitz txqantl qiʼj, tbʼanel qa ma txi qbʼiʼn nabʼil xi tqʼoʼn apóstol Pablo kye okslal te Filipos. Tqʼama jlu: «Miʼn kybʼinchaye jun tiʼxti tukʼil qʼoj, ex miʼn jaw kyniman kyibʼe, noq oʼkx tuʼn tkubʼ kymansin kyibʼe, teyle junjun bʼaʼn tuʼn t-ximan kyiʼj txqantl okslal qa at mas kyoklen twitz» (Filip. 2:3). Qa ma kubʼ qximen qa mas nim kyoklen txqantl qwitz, mlay tzʼok qmojbʼan qibʼ kyukʼil qeju mas tbʼanel kyaqʼun in bʼant qwitz, sino qo tzalajel kyiʼj. Tbʼanel tuʼn qtzalaj kyiʼj qa in jaw kynimsaʼn Jehová tukʼilju in bʼant kyuʼn. Ex qa ma txi kybʼiʼn erman in bʼant jun tbʼanel aqʼuntl kyuʼn aju consej tqʼama Pablo, kʼokel kyqʼoʼn kywiʼ kyiʼj tbʼanel kymod txqantl. Qa qkyaqilx ma bʼant jlu quʼn, qo onil tuʼn tten mujbʼabʼil ex tzalajbʼil toj kʼloj okslal.

9. ¿Tiʼ jaku tzʼonin qiʼj tuʼn miʼn ttzaj loʼchj tiʼj qkʼuʼj kyiʼj txqantl?

9 ¿Tiʼ jaku tzʼonin qiʼj tuʼn miʼn ttzaj loʼchj tiʼj qkʼuʼj kyiʼj txqantl? Bʼaʼn tuʼn tel qnikʼ tiʼj qa nya tkyaqil aqʼuntl jaku bʼant quʼn. Qa ma bʼant jlu quʼn, mlay tzʼok tilil quʼn tuʼn tkubʼ qyekʼin qa mas tbʼanel qaqʼun in bʼant kywitz txqantl. Sino kʼokel tilil quʼn tuʼn tel qkanoʼn aju tbʼanel aqʼuntl in bʼant kyuʼn. Jun techel, qa tbʼanel qʼon jun erman chikʼbʼabʼil, bʼaʼn tuʼn t-xi qqanin te tzeʼn in bʼaj tbʼinchaʼn tten. Ax ikx, qa tbʼanel cocinarin jun erman, jaku txi qqanin junjun qnabʼil te tuʼntzun tbʼant-xix qbʼinchan wabʼj. Ex qa kwest in nela te jun kuʼxun tuʼn tkanet qe tamiw, jaku txi tqanin te juntl kuʼxun tzeʼn in che kanet tamiw. Tkyaqil jlu, kʼonil qiʼj tuʼn miʼn ttzaj loʼchj tiʼj qkʼuʼj kyiʼj txqantl ex tuʼn tbʼant jun tbʼanel qaqʼun.

QKANOʼMIL KYIʼJ XJAL IN YOLIN TYOL DIOS KYIʼJ

Tuʼnju mintiʼ jaw tnimsan tibʼ Gedeón, ok tilil tuʼn tuʼn kukx tten mujbʼabʼil kyxol kyukʼil tyajil Efraín. (Qʼonka twitza kyiʼj taqikʼ 10 a 12).

10. ¿Tiʼ nya bʼaʼn ok weʼ Gedeón twitz?

10 Qo ximen tiʼjju bʼaj tiʼj Gedeón, aju tzajni tiʼj tyajil Manasés, kyukʼil tyajil Efraín. Onin Jehová tiʼj Gedeón ex kyiʼj 300 xjal tuʼn kykambʼan tiʼj jun qʼoj ex tuʼn jlu jakutoq jaw kynimsan kyibʼ. Tej kymeltzʼaj toj qʼoj, e pon tyajil Efraín yolil tukʼil Gedeón, pero nya tuʼn t-xi kyqʼamaʼn tbʼanel yol te, sino tuʼn kyqʼojin. ¿Tiquʼn tzaj kyqʼoj? Tuʼnju jaw kynimsan kyibʼ ex tuʼnju mintiʼ xi tqʼoʼn Gedeón txokbʼil kyiʼj tuʼn kyxiʼ onil toj qʼoj. Oʼkx kyajtoq xjal lu tuʼn tok qʼoʼn toklen kyyajil ex ikʼ tnaʼl kyuʼn qa otoq tzʼonin Gedeón tuʼn tjaw nimset tbʼi Jehová, ex qa otoq kolin kyiʼj aj Israel (Juec. 8:1).

11. ¿Tiʼ xi ttzaqʼweʼn Gedeón kye tyajil Efraín?

11 Kubʼ tin tibʼ Gedeón ex xi tqʼamaʼn jlu kye tyajil Efraín: «Kyeye mas nim ma bʼant kyuʼne ik tzaʼn weye ma bʼant wuʼn». Ax ikx, xi tqʼamaʼn jun techel kye tzeʼn otoq che tzaj kʼiwlaʼn tuʼn Jehová. Tej t-xi tqʼamaʼn jlu kye, «chewix kykʼuʼj» (Juec. 8:2, 3). Mintiʼ jaw tnimsan tibʼ Gedeón tuʼntzun miʼn tnaj mujbʼabʼil kyxol tmajen Dios.

12. ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn kyiʼj tyajil Efraín ex tiʼj Gedeón?

12 ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn tiʼj txʼolbʼabʼil lu? Tnejel, mintiʼ tuʼn tok tilil quʼn tuʼn tok qʼoʼn mas qoklen twitzju tuʼn tjaw nimsaʼn Jehová ik tzeʼn bʼant kyuʼn tyajil Efraín. Tkabʼin, jaku tzʼel kykanoʼn mambʼaj ex qe ansyan tiʼj Gedeón aj tok tilil kyuʼn tuʼn tten kyximbʼetz toj tumel aj ttzaj tqʼoj jun erman kyiʼj moqa jun toj kyja. Ax ikx, jaku txi kyqʼamaʼn tbʼanel yol kye aj tbʼant jun tbʼanel kyaqʼun. Tuʼn tbʼant jlu kyuʼn, il tiʼj tuʼn tkubʼ kyin kyibʼ, mas qa ojtzqiʼn kyuʼn qa aʼye txqantl otoq che el tzpet. Mas nim toklen tuʼn tten mujbʼabʼil qxol twitzju tuʼn tkubʼ qyekʼin qa mintiʼ otoq qo el txalpaj.

Tuʼnju ok qeʼ tkʼuʼj Ana tiʼj qa tzul onin tuʼn Jehová, kukx tzalaj. (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 13 ex 14).

13. ¿Tiʼ nya bʼaʼn ok weʼ Ana twitz ex tiʼ bʼant tuʼn?

13 Atzun jaʼlo, qo xnaqʼtzan tiʼjju bʼaj tiʼj Ana. Otoq kubʼ mojeʼ Ana tukʼil Elcaná, jun aj Leví, noqtzun tuʼnj, attoq juntl t-xuʼjil Elcaná, aju Peniná tbʼi. Mas ok tkʼujlaʼn Elcaná Ana twitz Peniná. Pero otoq che ul itzʼj tal Peniná, «atzunte Ana mintiʼtoq tal otoq tzaj». Tuʼntzunju, ok ten Peniná xmayil tiʼj Ana tuʼntzun ttzaj tbʼis. Tuʼn jlu, ok «ten Ana oqʼel ex mintiʼ in waʼn» (1 Sam. 1:2, 6, 7). Maske ikju, mintiʼ in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa ok tilil tuʼn Ana tuʼn taj tqʼoʼn t-xel nya bʼaʼn ok tbʼinchaʼn Peniná tiʼj. Sino xi tqʼamaʼn te Jehová tiʼ tkuʼx toj tanmi ex ok qeʼ tkʼuʼj tiʼj qa ktzajel onin tuʼn. Mintiʼ ojtzqiʼn quʼn qa chʼexpaj tmod Peniná, oʼkx ojtzqiʼn quʼn qa tzalaj Ana juntl maj tuʼnju in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa «ok ten waʼl ex mintiʼtl o bʼisun» (1 Sam. 1:10, 18).

14. ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn tiʼj techel kyaj tqʼoʼn Ana?

14 ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn tiʼj techel kyaj tqʼoʼn Ana? Qa taj jun erman tuʼn tcompetirin qukʼil, bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa jaku tzʼok qxqʼuqin qmod kbʼel qyekʼin. Mintiʼ tiquʼn tuʼn ttzaj mas qqʼoj ex mintiʼ tuʼn taj qqʼoʼn t-xel nya bʼaʼn, sino mas bʼaʼn tuʼn tok tilil quʼn tuʼn tkyaj nya bʼaʼn toj ttxolil (Rom. 12:17-21). Maske mintiʼ in chʼexpaj tmod erman, jaku qo tzalaj ex jaku kubʼ qnaʼn bʼaʼn.

El tnikʼ Apolos ex apóstol Pablo tiʼj qa a Jehová tzaj kʼiwlante kyaqʼun, tuʼntzunju mintiʼ kubʼ kyximen qa kyajqʼoj kyibʼ. (Qʼonka twitza kyiʼj taqikʼ 15 a 18).

15. ¿Tiʼ in bʼanttoq tuʼn Apolos ex apóstol Pablo?

15 Te mankbʼil, qo xnaqʼtzan tiʼj tzeʼn jaku tzʼel qkanoʼn techel kyaj tqʼoʼn Apolos ex apóstol Pablo. Kykabʼil attoq nim kyojtzqibʼil tiʼj Tyol Dios ex tbʼanel che qʼon xnaqʼtzbʼil, tuʼntzunju, otoq tzʼok ojtzqiʼn kywitz kyuʼn txqantl. Ex kykabʼil otoq che onin kyiʼj nim xjal tuʼn kyok lepeʼ tiʼj Jesús. Pero mintiʼ kubʼ kyximen qa kyajqʼoj kyibʼ.

16. ¿Tzeʼntoq tmod Apolos?

16 Atztoq tzajni Apolos toj tnam Alejandría, jun tnam jatumel kyajtoq xjal tuʼn kyxiʼ xnaqʼtzal. Tuʼn jlu jaku txi qqʼamaʼn qa «mejorxix yolin, ex at-xix tnabʼl tiʼj ju in tmaʼn tuj Tuʼjil» (Hech. 18:24). Tej tajbʼen Apolos jun ambʼil toj tnam Corinto, kubʼ kyyekʼin junjun erman qa mas e tzalaj tiʼj twitz alkyexku juntl erman ik tzeʼn te Pablo (1 Cor. 1:12, 13). ¿Okpe tilil tuʼn Apolos tuʼn kytzalaj erman oʼkx tiʼj? Miʼn. Noqwit bʼant jlu tuʼn, mintiʼwtlo xi tqanin Pablo te tuʼn tmeltzʼaj juntl maj toj tnam Corinto (1 Cor. 16:12). Qʼuqli qkʼuʼj tiʼj qa ok tilil tuʼn Apolos tuʼn tpakbʼet tbʼanel tqanil ex tuʼn tonin kyiʼj erman tuʼn tchʼiy kyamiwbʼil tukʼil Jehová. Ax ikx, jaku tzʼok qeʼ qkʼuʼj tiʼj qa mintiʼ jaw tnimsan tibʼ. Jun techel, mintiʼ in kanet tqanil quʼn qa tzaj tqʼoj tej t-xi tchikʼbʼaʼn Áquila ex Priscila Tyol Dios te toj tumelxix (Hech. 18:24-28).

17. ¿Tiʼ bʼant tuʼn Pablo tuʼn kukx tten mujbʼabʼil?

17 Ok tkeʼyin apóstol Pablo aju tbʼanel aqʼuntl bʼant tuʼn Apolos, pero mintiʼ kubʼ t-ximen qa otoq tzʼok te jun aj qʼoj tiʼj. Kyukʼil yol xi tqʼamaʼn kye okslal te Corinto, in nel qnikʼ tiʼj qa mintiʼ jaw tnimsan tibʼ, qa el tnikʼ tiʼj qa mlaytoq bʼant tkyaqil aqʼuntl tuʼn ex qa ximen kyiʼj txqantl. Mintiʼ jaw tnimsan tibʼ tej kyqʼama junjun okslal, «te Pablo qine», sino ok tilil tuʼn tuʼn tjaw tnimsaʼn Jehová ex Jesús (1 Cor. 3:3-6).

18. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn 1 Corintios 4:6 ex 7, ¿tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn tiʼj techel kyaj tqʼoʼn Apolos ex apóstol Pablo?

18 ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn tiʼj techel kyaj tqʼoʼn Apolos ex apóstol Pablo? Qa tkyaqilju aqʼuntl in bʼant quʼn toj qajbʼebʼil te Jehová ik tzeʼn aj qonin tiʼj jun xjal tuʼn tjaw aʼ twiʼ, in bʼant jlu noq tuʼn tonbʼil Jehová. Ax ikx, qa o tzaj qʼoʼn jun qoklen toj kʼloj okslal, bʼaʼn tuʼn tok tilil quʼn tuʼn kukx tten mujbʼabʼil ex tzalajbʼil toj kʼloj okslal. In bʼant jlu kyuʼn ansyan ex kyuʼn onil kyiʼj aj tajbʼen Tyol Dios kyuʼn aj t-xi kyqʼoʼn jun consej ex aj kyok lepeʼ tiʼj techel kyaj tqʼoʼn Jesús tuʼn miʼn kyximen oʼkx kyiʼjx. In qo tzalaj tuʼnju ateʼ erman in che onin tuʼn tten mujbʼabʼil toj kʼloj okslal (kjawil uʼjit 1 Corintios 4:6, 7).

19. ¿Tiʼ jaku bʼant tuʼn teyele junjun qe? (Qʼonka twitza tiʼj recuadro « Miʼn tzʼok qmojbʼaʼn kyaqʼun txqantl»).

19 Qkyaqilx o tzaj qʼoʼn qojtzqibʼil ex qnabʼil tuʼn kybʼant junjun tiʼchaq quʼn ex bʼaʼn tuʼn tajbʼen quʼn tuʼn qonin kyiʼj txqantl (1 Ped. 4:10). Bʼalo jaku kubʼ qximen qa nya nim toklen aqʼuntl in bʼant quʼn, pero in nonin jlu tuʼn tten mujbʼabʼil qxolx. In nok jlu ik tzeʼn noqʼ moqa qʼin in najbʼen tuʼn tok mojbʼet kabʼe piẍ xbʼalun. Tuʼntzunju, bʼaʼn tuʼn tok tilil quʼn tuʼn miʼn tok qmojbʼaʼn qaqʼun kyukʼil txqantl ex qqʼonk tilil tuʼn tten mujbʼabʼil ex tzalajbʼil toj kʼloj okslal (Efes. 4:3).

BʼITZ 80 Tzʼelx kynikʼe tiʼj qa tbʼanelxix te Jehová

^ taqik' 5 Qa ma txi tzilj jun xar, jun rat jaku kubʼ paxj. Chʼixme ax jlu jaku bʼaj toj jun kʼloj okslal qa ma tzʼok qmojbʼaʼn qaqʼun tukʼil kyaqʼun txqantl. Qa mintiʼ mujbʼabʼil toj jun kʼloj okslal, mlay tzʼok te jun tbʼanel lugar tuʼn qkʼulin te Dios. Toj xnaqʼtzbʼil lu, kʼelel qnikʼ tiʼj tiquʼn mintiʼ tuʼn tkubʼ qximen qa mas tbʼanel qaqʼun in bʼant kywitz txqantl ex tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn tten mujbʼabʼil qxol kyukʼil erman.

^ taqik' 4 Ma che kubʼ chʼixpet bʼibʼaj.