1. Hu nga itea mini arali vhaṅwe vha na muya wa u ṱaṱisana?

VHATHU vhanzhi ṋamusi vha na muya wa u ṱaṱisana nahone a vha na ndavha arali zwine vha zwi ita zwi tshi nga vhaisa vhaṅwe. Sa tsumbo, ramabindu a nga ita zwithu zwine zwa vhaisa vhaṅwe u itela uri bindu ḽawe ḽi bvelele u fhira maṅwe. Mutambi wa iṅwe thimu a nga huvhadza muṅwe mutambi wa iṅwe thimu uri vha kone u kunda kha wonoyo mutambo. Mugudiswa a nga tswela musi a tshi khou ṅwala milingo uri a kone u dzhena kha yunivesithi ya nṱha. Samusi ri Vhakriste ri a zwi ḓivha uri u ita zwenezwi zwithu zwo khakhea ngauri ndi “mishumo ya ṋama.” (Vhagal. 5:19-21) Fhedzi naa muthu a nga ita uri hu vhe na muya wa u ṱaṱisana tshivhidzoni a sa zwi ṱhogomeli? Ri tea u humbulisisa nga ha yeneyo mbudziso ngauri arali ha vha na muya wa u ṱaṱisana tshivhidzoni, hu nga si vhe na vhuthihi.

2. Ri ḓo amba nga ha mini kha ino thero?

² Kha ino thero ri ḓo amba nga ha zwithu zwine zwa nga ita uri ri ṱoḓe u ṱaṱisana na vhaṅwe. Ri ḓo dovha ra amba nga ha vhanna na vhafumakadzi vho ambiwaho Bivhilini vhe vha si vhe na muya wa u ṱaṱisana. Kha ri thome nga u amba nga ha uri ri nga ṱolisisa hani zwiṱuṱuwedzi zwashu.

3. Ri tea u ḓivhudzisa mbudziso dzifhio?

³ Ndi zwavhuḓi uri ri ite ri tshi ṱolisisa zwiṱuṱuwedzi zwashu nga u ya ha tshifhinga. Ri nga ḓivhudzisa uri: ‘Naa ndi a takala musi ndi tshi humbula uri ndi khwine u fhira vhaṅwe? Naa tshine tsha nṱuṱuwedza uri ndi shume nga maanḓa tshivhidzoni ndi  u ṱoḓa uri a vhe nṋe makone kana uri ndi vhe khwine kha vhaṅwe? Kana naa ndi shuma nga maanḓa ngauri ndi khou ṱoḓa u shumela Yehova?’ Ndi ngani ri tshi tea u ḓivhudzisa dzenedzo mbudziso? Ṱhogomelani zwine Bivhili ya zwi amba.

4. Samusi zwo sumbedzwa kha Vhagalata 6:3, 4, ndi ngani ri tshi tea u iledza u ḓivhambedza na vhaṅwe?

⁴ Bivhili i ri vhudza uri ri songo ḓivhambedza na vhaṅwe vhathu. (Vhalani Vhagalata 6:3, 4.) Ndi ngani? Tshiṅwe tshiitisi ndi uri arali ra vhona u nga ri khwine u fhira wahashu zwi nga ita uri ri ḓihudze. Tshiṅwe tshiitisi ndi uri arali ra humbula uri vhahashu vha khwine u ri fhira zwenezwo zwi nga ri kula nungo. U humbula nga iṅwe ya dzenedzo nḓila mbilu a zwi sumbedzi u vha na muhumbulo wo tshaho. (Vharoma 12:3) Muṅwe wahashu wa tshifumakadzini ane a pfi Katerina * ane a dzula Greece u ri: “Ndo vha ndi tshi ḓivhambedza na vhaṅwe vhahashu vhe nda vha ndi tshi vhona u nga vho naka u mphira, vha na vhutsila kha mushumo wa u huwelela nahone vha a kona u ita dzikhonani u mphira. Zwenezwo zwo ita uri ndi ḓipfe ndi si tshithu.” Ri songo hangwa uri tshithu tshe tsha ita uri Yehova a ri kokodzele khae a si nga uri ro naka, ri na vhukoni ha u amba kana uri vhathu vha a ri takalela, fhedzi ndi nga uri ro vha ri tshi ṱoḓa u mu funa na u thetshelesa Murwa wawe.—Yoh. 6:44; 1 Vhakor. 1:26-31.

5. Ni guda mini kha zwe zwa itea kha Hyun?

⁵ Tshiṅwe tshithu tshine ra nga ḓivhudzisa tshone ndi uri: ‘Naa ndi ḓivhiwa sa muthu ane a ita uri hu vhe na mulalo kana naa ndi dzula ndi tshi vha na dziphambano na vhaṅwe?’ Ṱhogomelani zwe zwa itea kha wahashu Hyun ane a dzula Korea Tshipembe. O vha a tshi vhona u nga vhathu vha re na ndugelo tshivhidzoni vha khou ḓiita khwine khae. U ri: “Ndo vha ndi sa dzhii vhenevho vhahashu nga nḓila yavhuḓi nahone ndo vha ndi sa tendelani na zwine vha amba.” Ha itea mini? U ri: “Nḓila ye nda vha ndi tshi dzhia ngayo zwithu yo ita uri hu si vhe na vhuthihi tshivhidzoni.” Dziṅwe dza khonani dza Hyun dzo mu thusa uri a vhone uri u na thaidzo. Hyun o ita tshanduko nahone ṋamusi u shuma sa muhulwane wavhuḓi tshivhidzoni. Arali ra vhona uri ri na nḓowelo ya u ita uri hu vhe na u ṱaṱisana tshivhidzoni nṱhani ha u ita uri hu vhe na mulalo, ri tea u ita tshanduko nga u ṱavhanya.

6. U ya nga Vhagalata 5:26, ndi zwithu zwifhio zwine zwa nga ita uri hu vhe na muya wa u ṱaṱisana?

⁶ Vhalani Vhagalata 5:26. Ndi zwithu zwifhio zwine zwa nga ita uri muthu a fhedzisele e na muya wa u ṱaṱisana? Tshiṅwe tshazwo ndi u ḓikukumusa. Muthu ane a ḓikukumusa ndi muthu ane a ḓihudza na ane a humbulela ene muṋe fhedzi. Tshiṅwe tshithu tshine tsha ita uri muthu a vhe na muya wa u ṱaṱisana ndi vhutshivha. Muthu ane a vha na vhutshivha ha tami fhedzi zwine vhaṅwe vhathu vha vha nazwo, fhedzi u ṱoḓa na u vha dzhiela zwone uri vha sale vha si nazwo. Zwavhuḓivhuḓi muthu ane a vha na vhutshivha u vha a tshi khou vhenga muthu ane a khou mu tshivha. Ri ṱoḓa u ḓisendedza kule na zwithu zwo raloho nga hune zwa nga konadzea ngaho.

7. Ndi ngani u ḓikukumusa na u vha na vhutshivha zwi si zwavhuḓi? Fanyisani.

⁷ U ḓikukumusa na vhutshivha zwi nga fanyiswa na tshika ine ya dzhena kha peṱirolo ine ya shumiswa nga bufho. Ḽeneḽo bufho ḽi nga fhufha lwa tshifhinganyana, fhedzi musi ḽi tshi vho ya u kavha, yeneiḽa tshika i nga tshinya inzhini, zwa ita uri ḽi we ḽi ite khombo. Nga nḓila i fanaho, muṅwe muthu a nga shumela Yehova lwa tshifhinga tshilapfu. Fhedzi arali a tshi khou ṱuṱuwedzwa nga u ḓikukumusa na vhutshivha,  u ḓo wa. (Mir. 16:18) U ḓo litsha u shumela Yehova nahone a vhaisa ene muṋe na vhaṅwe. Ri nga ita mini uri ri sa ḓikukumuse na u vha na vhutshivha?

8. Ri nga lwisana hani na u ḓikukumusa?

⁸ Ri nga lwisana na u ḓikukumusa nga u shumisa zwe Paulo a zwi ṅwalela Vhafilipi musi a tshi ri: “Ni songo ita zwa dzikhakhathi kana u ḓihudza, fhedzi ni ḓiṱukufhadze ni dzhie vhaṅwe vhe vhahulwane kha inwi.” (Vhafil. 2:3) Arali ra dzhia vhaṅwe vhe vhahulwane kha riṋe, ri nga si ṱaṱisane na vhathu vhane ra vhona vhe na vhukoni vhu fhiraho hashu. Nṱhani hazwo, ri ḓo takala navho. Ri ḓo takala zwihuluhulu arali vha tshi khou shumisa vhukoni havho u itela u rendisa Yehova. Nahone arali wahashu a re na vhukoni vhunzhi a shumisa nyeletshedzo ya Paulo, u ḓo kona u vhona zwithu zwavhuḓi na kha riṋe. Nga zwenezwo, roṱhe ri ḓo vha ri tshi khou ita uri hu vhe na mulalo na vhuthihi tshivhidzoni.

9. Ri nga iledza hani u tshivha vhahashu?

⁹ Tshithu tshine tsha nga ri thusa uri ri si vhe na vhutshivha ndi u ṱhogomela uri hu na zwiṅwe zwithu zwine ri si kone u zwi ita. Arali ri tshi ḓiṱukufhadza a ri nga ḓo lingedza u sumbedza vhathu uri ri na vhukoni vhu fhiraho ha vhathu vhoṱhe. Nṱhani hazwo, ri ḓo guda kha vhane vha vha na vhukoni vhu fhiraho hashu. Sa tsumbo, kha ri ri tshivhidzoni hu na wahashu ane a ṋekedza nyambo dza khagala dzavhuḓi. Ri nga mu vhudzisa uri u lugiselela hani nyambo dzawe. Arali wahashu wa tshifumakadzini a tshi kona u bika, ri nga mu humbela uri a ri gudise u bika. Nahone arali wahashu ane a kha ḓi vha muswa zwi sa mu lelutsheli u vha na dzikhonani, a nga humbela muṅwe ane zwa mu lelutshela uri a mu eletshedze. Zwenezwo zwi ḓo ri thusa uri ri si vhe na vhutshivha na uri ri khwinise vhukoni hashu.

10. Gidioni o sedzana na thaidzo ifhio?

¹⁰ Humbulani nga ha zwe zwa itea kha Gidioni we a vha e wa lushaka lwa Manase na vhanna vha lushaka lwa Efuraimi. Yehova o vha o thusa Gidioni na vhanna vha 300 uri vha kunde nndwani nahone zwenezwo zwo vha zwi tshi nga ita uri vha ḓihudze. Vhanna vha Vhaefuraimi vho ya u ṱangana na Gidioni, fhedzi vho vha  vha sa khou ya u mu khoḓa, vho vha vha tshi khou ya u vusa nndwa. Vho vha vho sinyuwa ngauri Gidioni o vha a songo vha vhidza uri vha ḓe vha lwe na maswina a Mudzimu. Vho vha vha tshi khou vhilaedziswa nga uri lushaka lwavho lu ṱhonifhiwe, fhedzi vha hangwa uri tshithu tsha ndeme ndi uri Gidioni o thusa u hulisa dzina ḽa Yehova na u tsireledza vhathu vhawe.—Vhahaṱ. 8:1.

11. Gidioni o fhindula hani vhanna vha Vhaefuraimi?

¹¹ Gidioni o ḓiṱukufhadza nahone a vhudza vhanna vha Vhaefuraimi uri: “Naa zwe nda zwi ita zwi nga vhambedzwa na zwe na zwi ita?” A vha humbudza nga ha nḓila ye Yehova a vha fhaṱutshedza ngayo. Musi vhenevho vhanna vha tshi pfa zwenezwo, “vha dzika.” (Vhahaṱ. 8:2, 3) Gidioni o vha o ḓiimisela u ḓiṱukufhadza u itela uri vhathu vha Mudzimu vha dzule vhe na mulalo.

12. Ri guda mini kha tsumbo ya vhanna vha lushaka lwa Efuraimi na kha Gidioni?

¹² Ri nga guda mini kha enea mafhungo? Tsumbo ya vhanna vha lushaka lwa Efuraimi i ri gudisa uri a ro ngo tea u livhisa ṱhogomelo kha u ḓihulisa, ri tea u hulisa Yehova. Sa ṱhoho dza miṱa na vhahulwane, ri nga guda zwinzhi kha tsumbo ya Gidioni. Arali muṅwe muthu o sinyuswa nga tshiṅwe tshithu tshe ra tshi ita, ri tea u lingedza u pfesesa uri ndi ngani onoyo muthu o sinyuwa. Ri nga dovha ra khoḓa onoyo muthu nga zwithu zwavhuḓi zwe a zwi ita. Zwenezwo zwi ḓo ṱoḓa uri ri ḓiṱukufhadze, zwihuluhulu arali e onoyo muthu o khakhaho. Ndi zwa ndeme u vha na mulalo na vhahashu, u fhirisa u sumbedza uri riṋe a ro ngo khakha.

13. Hanna o sedzana na thaidzo ifhio nahone o i kunda hani?

¹³ Kha ri dovhe ri humbule nga ha tsumbo ya Hanna. O vha o vhingwa nga munna wa lushaka lwa Levi we a vha a tshi pfi Elikana nahone o vha a tshi mu funa nga maanḓa. Fhedzi Elikana o vha e na muṅwe mufumakadzi ane a pfi Penina. Elikana o vha a tshi funesa Hanna u fhira Penina, naho zwo ralo, “Penina o vha e na vhana, fhedzi Hanna o vha a si na vhana.” Zwenezwi zwo ita uri Penina a goḓe Hanna “u itela u mu pfisa vhuṱungu.” Hanna o ḓipfa hani? O vha a tshi sinyuwa vhukuma nahone “a tshi lila a sa ḽi.” (1 Sam. 1:2, 6, 7) Fhedzi Bivhili a i ambi uri Hanna o ṱoḓa u ḓilifhedzela kha Penina. Nṱhani hazwo, o vhudza Yehova nḓila ye a vha a tshi khou ḓipfa ngayo a fhulufhela uri u ḓo mu thusa. Naa Penina o shandula nḓila ye a vha a tshi fara ngayo Hanna? Bivhili a i ambi tshithu nga hazwo. Fhedzi zwine ra zwi ḓivha ndi uri Hanna o dovha a vha na mulalo nahone “o vha a songo tsha ṱungufhala.”—1 Sam. 1:10, 18.

14. Ri guda mini kha tsumbo ya Hanna?

¹⁴ Ri nga guda mini kha tsumbo ya Hanna? Arali muṅwe muthu a tshi khou lingedza u ṱaṱisana na inwi nga nḓila naho i ifhio ni songo hangwa uri ni na vhukoni ha u langa honoho vhuimo. Ni songo tenda a tshi ita uri ni ṱaṱisane nae. Nṱhani ha u lifhedza vhuvhi nga vhuvhi,  lingedzani u vha na mulalo na onoyo muthu. (Vharoma 12:17-21) Naho a sa ṱoḓi u shanduka, inwi ni ḓo pfa no dzika nahone no takala.

15. Apolo na Paulo vho vha vha tshi fana hani?

¹⁵ Tsumbo dza u fhedza dzine ra ḓo guda khadzo, ndi tsumbo ya Apolo na ya muapostola Paulo. Vhuvhili havho vho vha vha tshi ḓivha Maṅwalo zwavhuḓi. Vhuvhili havho vho vha vhe vhagudisi vhavhuḓi vha ḓivheaho. Nahone vhuvhili havho vho vha vho thusa vhathu vhanzhi uri vha vhe vhafunziwa. Fhedzi vho vha vha sa itelani vivho.

16. Apolo o vha e muthu wa hani?

¹⁶ Apolo o bebelwa “ngei Alekzandria” he ha vha hu fhethu hune vhathu vhanzhi vha vha vha tshi ya hone u itela u gudiswa nga tshenetsho tshifhinga. O vha e muambi makone nahone “a tshi ḓivha Maṅwalo.” (Mish. 18:24) Musi Apolo e ngei Korinta, vhaṅwe vhahashu tshivhidzoni vho sumbedza uri vha takalela ene u fhira vhaṅwe vhahashu, u katela na Paulo. (1 Vhakor. 1:12, 13) Naa Apolo o ṱuṱuwedza vhathu uri vha vhe na eneo mavhonele? A zwi vhonali u nga o ita nga u ralo. Zwavhuḓivhuḓi nga murahu ha tshifhinganyana musi Apolo o no ṱuwa Korinta, Paulo o mu ṱuṱuwedza uri a dovhe a humele henengei. (1 Vhakor. 16:12) Paulo o vha a sa ḓo zwi ita arali o vha o vhona u nga Apolo u khou ita uri tshivhidzo tshi fhandekane. Zwi tou vha khagala uri Apolo o shumisa vhukoni hawe nga nḓila yavhuḓi, o vhu shumisa u huwelela mafhungo maḓifha na u khwaṱhisa vhahawe. Ri nga vha na vhungoho ha uri Apolo o vha a tshi ḓiṱukufhadza. Sa tsumbo, Bivhili a i ambi uri o khukhulisea musi Akwila na Prisila vha tshi “mu ṱalutshedza nḓila ya Mudzimu zwavhuḓi.”—Mish. 18:24-28.

17. Paulo o ita hani uri hu vhe na mulalo?

¹⁷ Muapostola Paulo o vha a tshi ḓivha mushumo wavhuḓi une Apolo a u ita. Fhedzi Paulo  o vha a sa vhilaeli uri vhathu vha ḓo ri Apolo u khwine u mu fhira. Musi ri tshi vhala zwe Paulo a zwi ṅwalela tshivhidzo tsha Korinta ri kona u zwi vhona uri o vha a tshi ḓiṱukufhadza na u humbulela. O vha a sa zwi takaleli musi vhathu vha tshi ri “nṋe ndi wa Paulo.” Nṱhani hazwo o ita uri hu huliswe Yehova Mudzimu na Yesu Kristo.—1 Vhakor. 3:3-6.

18. U ya nga 1 Vhakorinta 4:6, 7, ri guda mini kha tsumbo ya Apolo na ya Paulo?

¹⁸ Ri nga guda mini kha tsumbo ya Apolo na ya Paulo? Ri nga vha ri tshi ita zwoṱhe zwine ra nga kona tshumeloni ya Yehova na u thusa vhathu vhanzhi uri vha ite mvelaphanḓa u swika vha tshi lovhedzwa. Fhedzi ri a zwi ḓivha uri Yehova ndi ene ane a ri thusa uri ri kone u zwi swikelela. Ri dovha ra guda zwiṅwe zwithu kha tsumbo ya Apolo na ya Paulo. Ri guda uri musi ri tshi vha na vhuḓifhinduleli ho engedzeaho tshivhidzoni, ri tea u ita uri tshivhidzoni hu vhe na mulalo nga ho engedzeaho. Ri a takala vhukuma musi ri tshi vhona vhahulwane na vhashumeli vha tshi ita uri hu vhe na mulalo tshivhidzoni. Vha ita zwenezwi musi vha tshi ri eletshedza vha tshi shumisa Bivhili. A vha ṱoḓi u dzhiiwa vhe vha ndeme, fhedzi vha thusa tshivhidzo tshoṱhe uri tshi thetshelese Yesu na u tevhela tsumbo yawe.—Vhalani 1 Vhakorinta 4:6, 7.

19. Muṅwe na muṅwe washu a nga ita mini? (Sedzani na bogisi “ Iledzani U Ita Uri Vhaṅwe Vha Ṱaṱisane.”)

¹⁹ Roṱhe ri na vhukoni he ra ṋewa nga Yehova. Ri nga shumisa honoho vhukoni u itela u ‘shumelana.’ (1 Pet. 4:10) Ri nga vhona u nga zwine ra zwi ita a si zwa ndeme. Fhedzi ni songo hangwa uri harane tsekene nnzhi-nnzhi ndi dzone dzine dza ita uri tshiambaro tshi khwaṱhe. Nga zwenezwo, zwithu zwoṱhe zwine na zwi ita zwi vha zwi tshi khou thusa uri hu vhe na vhuthihi tshivhidzoni. U nga ri roṱhe ri nga ita zwoṱhe zwine ra nga kona uri ri iledze zwithu zwine zwa nga ita uri hu vhe na muya wa u ṱaṱisana tshivhidzoni. Kha ri ḓiimisele u ita zwoṱhe zwine ra nga kona u itela uri tshivhidzoni hu dzule hu na mulalo na vhuthihi.—Vhaef. 4:3.