1. Kūöyòh an Yāvē nö öt asinten hī öi in yip tahëng?

HÖ-Ö AN Yāvē nö in minë vahī-kūö kuntire nö hěngren vahī pön kaharīkngöre minë vahī-ö. Tö sā minë chōn hēk tö minë töṙeūla inrē. Hēk tö sā hī inrē öi tarik öi kaharīkngöre vīni-i tö ò. Lökten ayī-ö öt kô öi asātöre öi in yip tahëng. Pön akahakūö anga-aṅ töm ellōn hī hëḵ akahakūö anga-aṅ töm lamā tuhet tarik. (1 Sa. 16:7) Akahakūö inrē anga-aṅ tö minë heuneū-en hī, hēk tö minë öt kumlēḵ-en hī inrē hēk inruklö hī inrē. Lökten nup töng töölngö inlahen hī, öt uròh anga-aṅ nö yahlölōn nö in hī. Lökten ayī-ö hòṅ sā mat Yāvē öi ngëichköre. Ngaich möl min ayī-ö öi vayö mufē.—Rōm. 12:3.

2. Kūöyòh öi öt kô öi asintöre öi in yio tahëng?

² Öt tö vaich ön ngam inlahen hī yěi haköplu öi in yip tahëng. Tö sā hī yēḵ öp prötör öre hēk tö öp sistör nö tö heuveū-en nö in ngam tölöök inhangö, ngaich mihôiṅ öi meuk inlahen cha öi haköplu öi in cha. (Hep. 13:7; Filip. 3:17) Yēḵ hī pöri öi hòṅ asintöre öi in yip tahëng ngaich mihôiṅ min ayī-ö öi hòṅ ṙanyngö hēk mihôiṅ öi haṙivlōn pöi mihôiṅ min öi kunö elmat inrē töre. Tö sā öp haköp hī vahë in nup ātiköl tö hī yě hī in ngam kinsālö ngaich mihôiṅ min nö öt lööng ngam innòlö hī öi in Yāvē. Lökten ngam Tēv nö ngö ṙô nö in hī: “Kahameuktö la-enre pöri yēḵ vē tarik, ngiach anga-aṅ min nö ineū-euṅvö nö inrē nöng hěng taka, rö-ö nö ineū-euṅvö tö aṅ i yip holre.”—Kal. 6:4.

3. Inup inlahen meh löklōn Yāvē asuh nup löktö ṙanamlōn meh?

³ Lōnu ang Yāvē tö hī öi i linöökö lōn ò, löktö in ò öi teūngen tö ṙanamlōn re. Tö sā hī yēḵ hī ngaich öi vòkö ngaich hòṅ ṙamlōn ayī-ö hòṅ hī öi kē minë chö-öny re. Ṙen in öi kē ngam fësla tö ngatī inlahen pò hī öi hangenlōn tö Yāvē. Kô-en öm fēkö ngam inlahen re löktökūö  inlahen meh öm kē ngam vinôkö söl ing töngamuh asuh nup inlahen meh ngaich öm kūö uṙěh. Pī-a löhten ngaich öm heuveū-en öm i kinë-e istöti, hēk öm holtö ellōn re öm Vë-evkūöTēv, heuveū-eu ṙô inrē ngaich öm in ngam inhangö heuveū-en inrē öm yūs minë lipöre. (Sal. 141:2) Yēḵ meh ngaich öm tö pīhövö, ngaich löktö in ngam inyööken meh tö Yāvē öm tö akaha öm pīhö kikōnyö hēk inpīhö kikānö hēk öm tö akaha inrē öm inyööngö. Hòṅ ṙamlōn mana pò meh i nup töng tölngö meh öm la-evṙen öm i linöökö lōn Yāvē.

4. Asuh öp min kahakkö hī in ngih ātiköl?

⁴ Mihôiṅ in inrē ayī-ö öi hayööken yip tahëng tö cha nö kô nö asintöre nö i tahëng. Pön nup töng tölngö inlahen cha nö i linöökö lōn Yāvē in e acha-a nö ṙamlōn. In ngih ātiköl in min mikahtökūöre tö inlahen më iyööngö, hēk tö më nyīö, tö minā pamīhöre nö sitih inlahen cha-a nö kahayööken höö, mikahtökūöre min inrē tö inlahen yip minṙöinylen hēk tö yip tahëng inrē Kristīön el māṅ nö hayööken yip prötör sistör. Chumkūöṙen inrē min ayī-ö in minë miröökö hòṅ hī nup chöö-nyö hī öi sitih inlahen öi teungta öi in u.

5. Sā ngam tö vënyu in ngam Efisös 6:4, hòṅ asuh öp töt kô nö inlahen ngòh inyööngö?

⁵ Hòṅ kööpölōn yin më inyööngö törē nö ötkô nö asinten yip kūönre nö in yip tahëng nyīö, nup töng tölngö heuneū-en ngam nyīö pöri höng hòṅ ṙamlōn ngam inyööngö. Ngaich örhō min ngam nyīö nö haṙivlōn. (Vë-evkūö Efisös 6:4.) Sachikō minë-eny öp i kanānö * hī ngö ṙô anga-aṅ: “Ik sā ò nö röngmö nyīö ngaich ṙòkhöre yik tīchör ò nö hōten ò nö vayö nömpör tö yik tahëng nyīö. Ngatī ṙô inrē ök yöng ò kikānö nö hōkten ò nö chumkūöṙen nö haköp, hòṅ ngam yööng ò tö yip tīchör ò nö vayö mufē nö in më vamënyen Yāvē. Söl ing töngamuh anga-aṅ nö ngö mufē töre, nö pòrô anga-aṅ nö löök lōn Yāvē sön nöng öt ṙamlōn tī tö ò.”

6. Asup nup haköplö yip inyööngö im Salmai 131:1, 2?

⁶ Vë-evkūö Salmai 131:1, 2. Ngö ṙô ök Rachā Tāvit “öt rēhěn në mat chu nö môk lātulöng” rö-ö chin rēhěn öich haṙunö re i nup tö kirööng. Pòṅ aṅhavin inrē Tāvit  tö ngam “inyāchö” lökten nup töng aṅ in ò ṙamlōn anga-aṅ. Asuh haköplö më inyööngö töngamuh nö in Tāvit? Ngaich sitih inlahen minā inyööngö nö hòṅ aṅhavin tö ngam inyāchngö ngaich hēk nö un yahlö mufē cha-a nö in yip kūönre. Hòṅ akahakūö më inyööngö tö tölngö kanô-ò më kūön re. Merina më-enyen öp i kanānö hī ngö ṙô anga-aṅ, “öt hěngheuh öp yöng chu nö asāten chu nö in yip tö lui tak kanônyö chu, ötrēhěn öich asātu öich in yip tahëng nyīö nup töng ṙòken nup heuneū-en ih ṙamlōn Yāvē nö in u. Köplōn chin tö ṙô öp yöng re nö haköpten chu öt asintöre chu-ö ngaich in yip tahëng.”

7-8. Sitih inlahen öng ngòh inpīhö kikōnyö nö hòṅ milēḵṙen tö ngam pīhöre kikānö?

⁷ Ngòh Kristīön inpīhö kikōnyö nö hòṅ milēḵṙen anga-aṅ tö ngam pīhöre kikānö. (1 Pīt. 3:7) Sitih manah angu-ö tö ò nö hòṅ kēnyö ṙētak re nö in ò hòṅ chumkūöṙen inrē tö ò hēk milēḵṙen inrē. Ngaich öt yahlö mufē inrē nö in ò ngaich hēk öt kô anga-aṅ nö asinten ò nö in yip tahëng yöngnyīö. Yěn ngatī inlahen ngam pīhö kikōnyö hòṅ sitih inlahen kuilōn min ngam pīhö ò? Hěng tak öp i kanānö hī tö Rosa minë-eny nö inchōḵ elmat hī. Öt el kanô-en ön ngam pīhö ò kikōnyö ngaich örheūheu anga-aṅ nö asinten ò nö in yip tahëng ngaich nup ṙô öp pīhö ò yěn Vë-evkūö ò nö chökhuṙô ngaich lökngöre ellōn anga-aṅ. Ngö ṙô ngaich öng Rosa nö vë-enyre, “örheūheu chu-ö öich fē-ělre tö Yāvē nö milēḵṙen töich hēk hangenlōn inrē tö chu.” Örhō ön ngòh Kristīön nö ngatī inlahen pön milēḵṙen min anga-aṅ tö ngam pīhöre kikānö pön akahakūö anga-aṅ tö cha min yěn ngatī inlahen ngaich ngön min ngam innôlö tö cha tö ngam pīhö ò kikānö hēk in Yāvē inrē. *

⁸ Ōtre inrē öp inlahen ngam Kristīön inpīhö kikōnyö nö hòṅ hameuktö minlēḵren tö ngam pīhöre kikānö. Hòṅ kētö ṙinatö-ellōn ngam pīhöre anga-aṅ kikānö tö ò nö hangenlōn hēk milēḵṙen inrē. Ngaich hòṅ eu-an inrē anga-aṅnö in yip tahëng. (Inch. 31:28) Ik urěh ātiköl ayī-ö öi haköp inlahen Kētrina tö inlahen ò nö minūö elmat töre pön löktö kūö nyīni-ö re öp yöng ò kikānö nö öt milēḵṙen tö ò hēk kunen elmat inrē tö ò ngaich asāten ò inrē anga-aṅ nö i yip hol ò köplö ngaich anga-a. Lökten ò nö öt vayö mufē nö in yip tahëng pòn asā töre anga-aṅ nö in yip tahëng inrē. Ik sā ò nö unôchrit ngam kanô-en sön anga-aṅ nö ngatī inlahen hayööken ò pöri öp pīhö ò kikōnyö nö rangen në tö ngatī töt löng. Ngö ṙô ngaich ang Kētrina: “hangenlōn an tö chu ngaich eu minë la-en chu inrē tölöök ngaich vë-elkui chu inrē yēḵ chu öich hòṅ minūö elmat töre ngaich vënyö inlahen ngam tinrīken ngam Tēv Yāvē anga-aṅ nö in chu.”

9-10. Sitih inlahen ök minṙöinylen nö hayööken öp sistör?

⁹ Sitih inlahen yip minṙöinylen nö hayööken yip prötör sistör yip tö ma-asātöre nö in yip tahëng? hěngtak ön ngòh kanānö hī Hanunī minë-eny. Löktö kūö nyinīö-öre nö tö euka nup la-en ò ngö ṙô anga-aṅ: “Tö aṙě-ēvö chin ngaich örheūheu chu-ö öich ngö lōntöre öt vai chu-ö tö yip holre. Löktökūö nyinī-öre öich hòṅ asintöre öich in yip tahëng.” Sön ang Hanunī nö ngatī inlahen pòrô ngaich anga-aṅ nö akahakūö tö ngam kanô-en. Pön ngö lōn anga-aṅ nup kahëken ò el ngam māṅ öt tö möḵlö angū-ö. Ngaich pöri anga-aṅ nö la-evṙen i ngih ṙētak an Hanunī nö in  ngam painīör ngaich ṙamlōn inrē anga-aṅ. Ngaich sitih inlahen anga-aṅ nö halööktit ngam mufē re?

¹⁰ Vënyu an Hanunī tö yip minṙöinylen nö hayööken ò. Ngaich kētö ṙinatö ellōn ò cha-a tö ò nö el ngam māṅ nö tö möthē nö imat yip tahëng ngaich eu-an inrē in nup tö vai la-en ò. Ngö ṙô anga-aṅ: “rōlhuṙô yip minṙöinylen nö Vë-evkūö chu ngaich hōtu öich hareuskö alaha yip tahëng sistör. In e mikahkūö chu-ö töre öich tö möḵlö öich el ngam māṅ. Ngaich ha-ööny ti cha-a pò chu öich hayööken yip tö ayāl sistör. Ngaich ahangtö elnang chu-ö tö ngam 1 Tösalònikē 1:2, 3 in e löktö ngam ṙanamlōn chu. In vē tö chumkūöṙen minṙöinylen chu-ö öich ṙatö ellōn re tö Yāvē hēk tö ngam söngkötön ò öich tö pöi rai öich imat ò.”

11. Sitih inlahen an nö hayööken yip “töpaṙööyi ellōn hēk tö haṙivlōn” inrē? Salmai 34:18.

¹¹ Vë-evkūö Salmai 34:18. Chumkūöṙen an Yāvē tö yip “töpaṙööyi ellōn” hēk yip tö “haṙivlōn” inrē. Hòṅ ngatī inlahen in ayī-ö öi chumkūöṙen tö yip prötör sistör re. Rö-ö nöng la-en yip minṙöinylen angu-ö pòn la-en hī öi ṙòkhöre aṅ el ngam māṅ öi prötör sistör. Hòṅ in minë tinrīken hī cha-a nö ṙatö ellōn re tö Yāvē nö hangenlōn hēk tö pöi rai cha-a inrē nö imat ò. (Inch. 19:17) Lökten inrē ayī-ö öi hòṅ aṅhavin tö ngam inyāchngö hòṅ hī ayī-ö öi öt höng hameuktö minë töng heuneū-enre. Öt kô inrē nöng ngëichken hī pôn mihôiṅ min cha-a nö ṙainyngö nö in hī. Örhō in ayī-ö öi ngatī inlahen lōn. Lōnu pöri ayī-ö nö hòṅ reuslö alaha yip prötör sistör tö tī hī.—1 Pīt. 4:10, 11.

12. Kūöyòh yip töng yāch tarik nö hangenlōn tö Yēsū? (Ngëichköm lömā uk nyat.)

¹² Hòṅ sitih inlahen ayī-ö öi in yip tahëng, hòṅ haköpluvö ayī-ö öi in Yēsū. Raneh ök Yēsū nö tökirööng tarik nö ikūö ngih panam. Sön pöri anga-aṅ nö aṅhavin tö ngam “ṙanëmen hēk töyāchö ellōn” inrē. (Mët. 11:28-30) Öt hěngheuh anga-aṅ nö hameuktö ngam mikahre hēk töm mikah elmat re inrē. Yēḵ ò pöri nö haköphöti lööṙen nup ṙô ò yěn haköphöti hēk kētö nup inchōḵ elmat inrē anga-aṅ, nup tö lökngöre tö elkuilōn ngòh tarik. (Lūk. 10:21) Öt sā yik yōm mahaköphöti anga-aṅ nö tāilölōn, yik tö minuö elmat tö yip tahëng tarik. Hameuktö minlēḵṙen re pöri anga-aṅ tö yip tarik ngaich sā mat Yāvē inrē anga-aṅ nö milēḵṙen tö yip tarik.—Yôh. 6:37.

13. Sitih löktö mikahkūö öi tö Yēsū nö hangenlōn tö yik mahaköp?

¹³ Sā ngam tinrīken Yēsū nö in yip mahaköp, nö hameuktö hangenlōn tö cha. Akahakūö anga-aṅ tö nup tö mihôiṅ la-en cha ngaich ngatī tī anga-aṅ nö kētö la-en cha, sön pöri anga-aṅ nöng ṙamlōn tö nup la-en cha. Lökten angū-ö nö im inchōḵ ṙô yöngkūö nö tölṙô yip tahölṙô re nö “asā minë heuneū-en cha.” Ōtre öp tahëng tanôlö nö pōyen taneunglen töp tahëng. Sön pöri ngam yöngkūö cha nöng hěng ngam ṙô ò nö in cha, “tö akaha tökô-en mahalanṙen!”—Mët. 25:14-23.

14. Sitih inlahen öi ayī-ö öi asinken Yēsū?

¹⁴ Hameuktö hangenlōn re an Yēsū nö in hī. Akahakūö anga-aṅ tö nup minhôiyö hī la-en kūö hī öt hěngren heuneū-en. Lökten nup töng minhôiyö hī la-en holtö ellōn re ayī-ö öi kēken u. Ngaich ṙamlōn min anga-aṅ nö in hī. Hòṅ asinken Yēsū ayī-ö inrē. Yěn ōtre el ngam māṅ prötör sistör, yip töt sāta la-en nö in yip tahëng nö i linöökö lōn Yāvē, ngaich öt kô ayī-ö öi mumṙēḵngen cha, hēk öt kô ayī-ö öi kun elmat tö cha. Nup töng tölngö inlahen cha pöri nö löklōn Yāvē hòṅ ha-ööny inlahen cha ayī-ö nö in minë la-en re.

15-16. Asup yanöölen öp i sistör pò-ò nö teungten nö in nup chö-önyre nö i linöökö lōn Yāvē?

¹⁵ Yēḵ hī öi i linöökö lōn Yāvē öi teungten in ngam chö-önyre, ngaich teūngen ayī-ö tö ṙanamlōnre. Ngaich hòṅ chumkūöṙen pöri ayī-ö yēḵ hī öi asā minë halat re hēk tö minë heuneū-en re inrē öi teungten öi in minë chö-önyre. Ötkô in öi asintö nup la-en re in yip tahëng pò hī min öi haṙivlōn. (Lūk. 14:28) Chumkūöṙen tö inlahen ngòh painīör kanānö hī Mitori minë-eny asup öp inlahen ò.

¹⁶ Hö-ö ök yöng Mitori nö vamënyen Yāvē. Ik sā Mitori nö röngmö nyīö ngaich örheūheu öp yöng ò nö ngö ṙô, ēhten yip mem meh kanānö meh hēk tö yip hol meh el ngam klās nö tö heuveū-en tö meh. Lökten ang Mitori ngaich nö kun elmat töre. Ik sā ò pöri ngaich nö kirööng halöktö mufē re anga-aṅ nö in re. Nö sitih inlahen? Ngö ṙô ang Mitori: “Örheūheu anga-aṅ nö Vë-evkūö ngam paipöl löktö in e chu-ö öich ṙatö ellōn re tö Yāvē nö hangelōn tö chu.” Asā minë halat re pöri ang Mitori nö vī minë chö-önyre hēk in ngam vinë-ekūötēv inrē anga-aṅ nö teungten tö ṙanamlōn re tö ngam inlahen re nö teūngten nö löklōn Yāvē.

17. Yēḵ hī halöktit minë mufē re ngaich hòṅ sitih inlahen ayī-ö, ngaich asup min öp taneūnglen hī?

¹⁷ Yēḵ hī öi töng minūö elmat töre, ngaich rö-ö min ngam mufē hī nöng ilööṙen nö kē-eṅre. Lökten ngam Tēv nö ngö ṙô: “Hòṅ yīö tumfömlöngö im inyööngö ellōnre.” (Efi. 4:23, 24) Lökten ayī-ö öi hòṅ Vë-evkūö ngam Paipöl, fēken u hēk Vë-evkūötēv inrē. Ngaich hòṅ örheūheu öi ngatī inlahen. Ngaich kētö kumlēḵ hī inrē ang Yāvē. Ngaich hayööken hī nö kētö ngam töhet fanöinylö hòṅ  hī öt asintöre öi i tahëng. Ngaich örhō min ayī-ö aṅhav in tö ngam tanāilölōn hēk ranānyngö, hòṅ havëkö inyööken re ayī-ö in Yāvē, hòṅ hī öi kavalngen u.

18. Asup taneūnglen hī inreuskö alaha hī in ngam 2 Kinṙötngö 6:29, 30?

¹⁸ Vë-evkūö 2 Kinṙötngö 6:29, 30. Meuk ellōn hī an Yāvē. Akahakūö inrē anga-aṅ tö nup mufē hī, hēk sitih inlahen kuilōn ayī-ö inrē. Akahakūö an inrē tö hī öi hòṅ laköre tö ngih inlahen ngih panam, hòṅ hī öi la-al minë ötkumlēḵ-enre öi ma-öönyre öi in e. Yēḵ hī öi ngatī inlahen öi ma-öönyre öi meukö tö ò, ngaich hameuktö hanangenlōn re anga-aṅ nö in hī.

19. Asup i inchōḵ elmat kahētö Yāvē tö ò nö hangenlōn tö hī?

¹⁹ Iṙôken hanangenlōn an Yāvē tö hī, lökten anga-aṅ nö hachōḵ elmat hī nö in ök inyööngö kikānö. (Isa. 49:15) Ngö ṙô ök i inyööngö kikānö tö Rēchal minë-eny: “Urēhěkūö ngam ṙētak finötnyi ang Istefnī. Ik sā ò öich ṙehtö mat re öich meukö ò ngaich kunn kuönö mineukö anga-aṅ öt kalēḵ-en. Yip aṅ el āṅs nö im raneh chingëṅt harēkngö chu ò cha-a tö chu, ngaich örheūheu pöi chu-ö öich fulken ò. I e ngam innòlö öi nö ngönlöre. Ngaich ök Istefnī nö tafuöl samyeūheu, kun kūönö mineukö pöri anga-aṅ nö in yip tö sā ṙēḵtī re, hangenlōn pöri chu-ö tö ò pò ò nö ma-öinyre anga-aṅ nö im inlahen re nö aṅ. Lökten chu-ö öich teūngen tö ṙanamlōnre kūö ngam inlahen ò!” Ngatī Yāvē yěn ngëichken hī öi holtö ellōnre öi la-evṙen i linöökö lōn ò öi ma-öinyre ngaich ngatī mufē anga-aṅ, sā mufē ngam inyöngö kikanö. Löktö in e ayī-ö teūngen tö inreuskö alahare!

20. Löktö yih ṙanamlōn öich vē tarik Yāvē?

²⁰ Tarik yāvē in ayī-ö, lökten ayī-ö öi kö ṙòkhöre öi pōirai i mat Yāvē. Akahakūö inrē anga-aṅ tö hī öi kö harikngöre. Öt kūöre ang Yāvē nö vī-i hī öi tarik ò, pò hī öi tövai tö yip tahëng. Pön ellōn hī anga-aṅ meukö hī anga-aṅ öi aṅhavin töm inyaichngö hēk haköp inrē öi mihôiṅ harikngen minë tinrikngen re. (Sal. 25:9) Lökten yē hī öi holtö ellōn re öi la-evṙen löklōn ò ngaich milēḵṙen anga-aṅ tö hī. Yēḵ hī öi la-evṙen i linöökö lōn yāvē öi holtö ngam manööyöre, in e mikahkūö anga-aṅ öi “tökô-en ellōn.” (Lūk. 8:15) Lökten ta-a chěi ui asintöre in yip tahëng, öp tölngö kanô-ò hī, ngaich ma-öinyre ayī-ö öi la-evṙen. Ngaich teūngen min ayī-ö tö ṙanamlōnre in ‘minë la-en re.’