1. Jehovah nih midang he zeicah a kan tahchunh lo?

JEHOVAH nih aa lo lomi thil a phunphun kha a duh. Mah cu minung i telin a sermi thil ah kan hmuh khawh. Kanmah he aa lo dihmi ahohmanh an um lo. Cucaah Jehovah nih midang he zeitikhmanh ah a kan tahchunh bal lo. Jehovah nih kan lungthin kha a zoh. (1 Sam. 16:7) Kan tuah khawhmi thil, kan derthawmnak le kan hnulei sining zong kha ṭha tein a hngalh. Cun kan tuah khawhmi lengin a kan hal lo. Cucaah kanmahle kanmah Jehovah hmuh ningin kan i hmuh awk a si. Cutin kan tuah ahcun kanmahle kanmah aa porhlawmi asiloah a nautami in i hmu loin “a siningte” in kan i hmu kho lai.—Rom 12:3.

2. Midang he i tahchunh cu zeicah a ṭhat lo?

² Zohchunhawk a ṭhami hna sinin kan cawn khawh. Tahchunhnak ah, phungchim rianṭuannak ah hlawhtlinnak a hmumi unau pawl sinin kan cawn khawh. (Heb. 13:7) Cutin kan tuah ahcun phungchim rianṭuannak ah zeitindah kan ṭhancho khawh ti kha kan hngalh lai. (Fil. 3:17) Asinain midang sinin cawn le midang he i tahchunh cu aa lo lo. Midang he i tahchunhnak nih nahchuahnak a kan ngeihter khawh i kan lung zong a kan donghter khawh. Cun man ka ngei lo timi ruahnak hmanh a kan ngeihter khawh. A hmasa capar ah kan i ruah cang bantukin unau pawl he pakhat le pakhat i zuam duhnak lungput nih Jehovah he kan i pehtlaihnak kha a hrawh khawh. Cucaah Jehovah nih dawtnak he hitin tha a kan peknak a si: “Kan rian ṭuanmi cu kanmah cio nih a ṭhat a chiat a cuaithlai ning kan thiam awk a si, cucaah tuah awk aa tlakmi thil kan tuah tikah midang nih a ṭha, a ṭhalo ti hau loin kan lung aa lawm kho lai.”—Gal. 6:4.

3. Zei bantuk thlaraulei ṭhanchonak hna ruangah dah naa lawmh khawh?

 ³ Jehovah nih thlaraulei ah na ṭhanchomi kha i nuamhpi seh ti aan duh. Tahchunhnak ah, tipil a ing cangmi na si ahcun na hmuitinh na phanh khawh caah naa lawm tuk ko lai. Pathian na dawt caah cutin na tuah khawhmi a si. Mah caan thawkin na ṭhancho ning kong kha ruathmanh. Tahchunhnak ah, Baibal rel le pumpak hlathlainak tuah hna kha na hun duh deuh maw? Na thlacamnak tah sullam a ngei deuh maw? (Salm 141:2) Phungchim ning le cawnpiaknak hriamnam pawl hman ning tah na thiam deuh maw? Chungkhar a ngeimi na si ahcun Jehovah bawmhnak thawngin va ṭha, nupi ṭha asiloah nulepa ṭha na si maw? Cu bantuk thil kong he aa tlaiin na ṭhanchonak caah naa lawm kho.

4. Hi capar ah zei kong dah kan i ruah hna lai?

⁴ Midang zong thlaraulei an ṭhanchonak ah an i lawmh nakhnga le midang he an i tahchunh lo nakhnga kan bawmh khawh hna. Hi capar ah nulepa nih an fale zeitindah an bawmh khawh hna, innchunghawi a ngeimi hna nih pakhat le pakhat zeitindah an i bawmh khawh timi kong le Khrihfa upa pawl nih midang kha zeitindah an bawmh khawh hna timi kong kan theih hna lai. Cun kan sining le kan thil tuah khawhmi cungah i hngat in a tlarimi hmuitinh ngeih awkah a kan bawm khomi Baibal phunglam kong zong kan i ruah hna lai.

5. Efesa 6:4 ningin nulepa hna nih zeidah an hrial awk a si?

⁵ Nulepa hna nih an fale kha a dang ngakchia he an tahchunh hna awk a si lo asiloah an tuah khawhmi lengin an hal hna awk a si lo. Cutin an tuah ahcun an fale cu an lung a dong kho. (Efesa 6:4 rel.) Unaunu Sachiko * nih hitin a ti: “Ka saya te nih siangngakchia dang nakin ca thiam deuh seh ti an ka duh. Ka nu zong nih a duh ve. Cucaah ca ka thiam lawngah ka saya te le zumlotu ka pa kha phung ka chimh khawh hna lai tiah ka rak ruah. Caminpuai ah mark 100 hmu seh ti an ka duh nain cutin ka si kho lo. Sianginn ka dihnak cu kum tampi a si cang. Asinain a caan ah ka si khawh chungin phungchimnak ah kaa zuammi nih Jehovah lung a lawmhter lai maw tiah ka ruat peng rih.”

6. Nulepa hna nih Salm 131:1, 2 in zeidah an cawn khawh?

 ⁶ Nulepa caah a biapi tukmi cawn awk kha Salm 131:1, 2 ah hmuh khawh a si. (Rel.) Siangpahrang David nih “thil lianngan” asiloah a tuah khawh lomi thil hna kha ka tuah lo tiah a ti. Anih cu aa toidormi le a lung a nemmi a si caah ‘a lung a dai’ kho. Nulepa hna nih David chimmi bia in zeidah an cawn khawh? Nulepa nih anmah theng le an fale sinin tam tuk an i ruahchan lonak thawngin toidornak an langhter khawh. An fale nih an tuah khawhmi le an derthawmnak kha an hngalh i aa tlakmi hmuitinh an ngeih nakhnga an bawmh hnanak thawngin thazaang an pek khawh hna. Unaunu Marina nih hitin a ti: “Ka nu nih ka unau pathum asiloah a dang ngakchia hna he zeitikhmanh ah a ka tahchunh bal lo. Mi kip nih sining kan gei cio i kan dihlak in Jehovah caah a sunglawimi kan si tiah a ka cawnpiak. Cucaah midang he kaa tahchunh tuk bal lo.”

7-8. Va pakhat nih a nupi kha zeitindah a hmaizah khawh?

⁷ Khrihfa a simi va nih a nupi kha a hmaizah awk a si. (1 Pet. 3:7) Hmaizahnak timi cu ṭha tein zohkhenh le upatnak kha a si. Tahchunhnak ah, va pakhat nih a nupi kha upat tein a pehtlaihnak thawngin a hmaizah khawh. Cun a nupi kha a tuah khawhmi lengin a hal lo. Cun midang nu pawl he zong a tahchunh lo. A vapa nih cutin a tuah ahcun a nupi cu zeitindah a um lai? A vapa zumlotu a simi unaunu Rosa cu a vapa nih midang nu pawl he a tahchunh lengmang. Ka vapa i zaangfahnak a ngei lomi a bia ruangah keimahle keimah i zumhnak ka ngei ti lo. Unaunu nih hitin a ti: “Jehovah nih a ka sunsak ti kha ka hngalh zungzal a hau.” Mah he i ralkah in Khrihfa va pakhat nih cun a nupi kha a hmaizah. Cutin a hmaizahmi nih a nupi he an i pehtlaihnak le Jehovah he an i pehtlaihnak cungah ṭhatnak a chuahter khawh ti kha a hngalh. *

⁸ A nupi a hmaizahmi pa nih cun a nupi kha a thangṭhat. Cun a dawtnak kong le a sunsaknak kong zong kha a chimh. (Ptb. 31:28) A hmasa capar ah langhtermi Katerina vapa nih cutin a tuah. Cucaah Katerina nih man ka ngei lo timi ruahnak kha a rak doh khawh. Katerina cu a ngakchiat lioah a nu nih a dang ngakchia pawl he atu le atu a rak tahchunh. Cucaah Katerina nih biatak a hngalh hnu hmanhah midang he aa rak i tahchunh tawn. Asinain a vapa nih mah lungput a doh khawh nakhnga le amahle amah cungah a tlarimi hmuhnak a ngeih nakhnga a bawmh. Katerina nih hitin a ti: “Ka vapa nih a ka dawt, thilṭha ka tuahmi cungah a ka thangṭhat i ka caah thla a ka campiak. Cun Jehovah i sining ṭha hna kha a ka chimh i a ṭhalomi ka ruahnak kha thlen awkah a ka bawmh.”

9-10. Midang he i tahchunh a hmangmi unaunu pakhat kha Khrihfa upa pawl nih zeitindah an bawmh?

⁹ Midang he i tahchunh a hmangmi hna kha Khrihfa upa hna nih zeitindah an bawmh khawh hna? A ngakchiat lio tein thangṭhat a rak si bal lomi unaunu Hanuni kong hi ruathmanh. Hitin a ti: “Kei cu a ningzah a pangmi ka si i a dang ngakchia pawl cu keimah nakin an ṭha deuh tiah ka ruah. Keimah kaa theika in a dang ngakchia he kaa tahchunh cang.” Biatak a hngalh hnu hmanhah midang he aa tahchunh rih. Cucaah Khrihfabu ah man ka ngei lo timi ruahnak a rak ngei. Asinain atu cu hmaikal pakhat in nuam tein rian a  ṭuan cang. A lungput thlen awkah zeinihdah a bawmh?   

¹⁰ Hanuni nih Khrihfa upa pawl zohkhenhnak thawngin a si tiah a ti. Khrihfa upa pawl nih an zumh kha an chimh. Cun zumhfek tein a um caah an thangṭhat. Hitin a ti: “A caan ah bawmhnak a herhmi unaunu pawl thapek awkah Khrihfa upa pawl nih rian an ka pek. Cutin rian an ka pekmi nih man ka ngei timi ruahnak a ka ngeihter. Cun mino unaunu pawl tha ka pek hna caah Khrihfa upa pawl nih 1 Thesalon 1:2, 3 kha an ka relpiak i ka cungah lawmhnak bia an chimmi kha kaa cinken rih. An bia ruangah kaa lawm tuk. Cu bantuk tuukhal ṭha hna ruangah atu ahcun Jehovah bupi ah ka dirhmun kha ka sunsak tuk cang.”

11. Isaiah 57:15 ah a langhtermi “mi toi aa dormi le sual ngaihchihmi hna” kha zeitindah kan bawmh khawh hna?

¹¹ Isaiah 57:15 rel. Jehovah nih “mi toi aa dormi le sual ngaihchihmi hna” kha an zawn a ruah tuk hna. Mah bantuk unau pawl kha Khrihfa upa lawng si loin kan dihlak in kan bawmh khawh hna. Kan bawmh khawh hna ning lamkhat cu lungtak tein kan zohkhenh hnanak thawngin a si. Jehovah nih zeitlukin dah a dawt hna ti kha hngalhter hna seh ti a kan duh. (Ptb. 19:17) Kan i toidornak thawng zongin kan bawmh khawh hna. Midang lungthin ah nahchuahnak a um nakhnga lo kanmahle kanmah lungthin i pek ti bantuk kan duh lo. Mah canah kan thiamnak le kan fimnak kha midang bawmhnak caah kan hman.—1 Pet. 4:10, 11.

12. Aa toidormi hna nih zeicah Jesuh pawngah um an duh? (A phaw hmanthlak zoh.)

¹² Jesuh nih a zultu pawl a pehtlaih hna ningin midang pehtlaih ning kong kha tampi kan cawn khawh. Anih cu a nungmi vialte lakah a lianngan bikmi a si ko nain ‘a nun a nem i aa toidor.’ (Matt. 11:28-30) A fimnak le a hngalhnak kong he aa tlaiin zeitikhmanh ah aa porhlaw lo. Mi a cawnpiak hna tikah a sawhsawh te a simi bia le hngalhthiam a fawimi tahchunhnak hna kha a hman i mah nih aa toidormi hna kha an lung a suk hna. (Luka 10:21) Jesuh cu aa porhlawmi biaknaklei hruaitu hna he i lo loin mi nih Pathian caah a sunglawimi kan si timi ruahnak an ngeih nakhnga a bawmh zungzal hna. (Johan 6:37) Mi sawhsawh pawl kha upatnak he a pehtlaih hna.

13. A zultu pawl a pehtlaih hna tikah Jesuh nih dawtnak le zaangfahnak kha zeitindah a rak langhter?

¹³ Jesuh nih a zultu pawl a dawt hna le a zaangfah hna kha a pehtlaih hna ning ah a lang. A zultu pawl i an sining le an thil ti khawhnak cu aa lo lai lo, an rian aa ruang tein an ṭuan kho lai lo ti le phungchim rianṭuannak zong aa ruang tein an liim kho lai lo ti kha a hngalh. Asinain an si khawh chungin an ṭuanmi kha a sunsak. Jesuh lungput kha ngun tangka tahchunhnak kong in kan hngalh khawh. Mah tahchunhnak ah an bawipa nih a salle kha “anmah an thil ti khawh ning cio” in rian a pek hna. Rian aa zuammi sal pahnih lakah pakhat nih tam deuh a miak a hmuh ko nain an pahnih in “salṭha, sal zumhawktlak” tiah a rak ti hna.—Matt. 25:14-23.

14. Jesuh nih midang a pehtlaih hna ning kha zeitindah kan i zohchunh khawh?

¹⁴ Kannih zong Jesuh nih dawtnak le zaangfahnak he a kan pehtlaih ve. Kan thil ti khawhnak le kan sining aa khat lo ti kha a hngalh ko nain kan si khawh chungin kan tuahmi cungah aa lawm. Kannih zong midang kha Jesuh bantukin kan pehtlaih ve hna awk a si. Unau pakhatkhat nih midang tlukin thil kan tuah khawh lo caah man kan ngei lo timi ruahnak an ngeih nakhnga asiloah an ning a zah nakhnga thil kan tuah awk a si lo. Mah canah unau pawl nih an si khawh chungin Jehovah  rian an ṭuan caah kan thangṭhat khawh hna nakhnga caanṭha kan kawl peng awk a si.

15-16. Aa tlakmi hmuitinh a chiah caah unaunu pakhat cu zeitindah ṭhathnemhnak a hmuh?

¹⁵ Thlaraulei hmuitinh chiahnak nih kan nunnak kha sullam a ngeihter. Asinain a biapimi cu midang sining cungah si loin kanmah sining cungah i hngat in hmuitinh kan chiah awk a si. Cutin a si lo ahcun kan lungre a thei lai i kan lung zong a dong lai. (Luka 14:28) Hmaikal unaunu Midori kong hi ruathmanh.

¹⁶ Midori cu zumlotu a pa nih a ngakchiat lioin a unau pawl le a sianginn kaiṭi hawi pawl he a tahchunh i a ning a zahter tawn. Cucaah Midori nih “san ka tlai lo timi ruahnak ka ngei” tiah a ti. Asinain a hun upat tikah amahle amah cungah zumhnak a hun ngei. Hitin a ti: “Nifatin Baibal ka rel tikah Jehovah nih a ka dawt ti kha ka zumh i lungdaihnak ka hmu.” Mah lawng si loin aa tlakmi hmuitinh kha a chiah i mah a hmuitinh kha a phanh khawh nakhnga cuset khaset tiin thla a cam. Cucaah Midori cu thlaraulei a ṭhanchonak caah aa lawm kho cang.

17. “[Kan] lungthin le [kan] ruahnak” cu zeitindah ser tharmi a si peng khawh, a phichuak cu zeidah a si?

¹⁷ A ṭha lomi lungput le ruahnak hna cu fawi tein hloh khawh an si lo. Cucaah Jehovah nih hitin a kan forh: “Nan lungthin le nan ruahnak ah ser tharmi nan si [peng, NW] awk a si.” (Efe. 4:23, 24) Cutin tuah khawh awkah thlacam, Baibal rel, ruah le mah ningin zulh a hau. Cun Jehovah sinah bawmhnak kan hal lai. Cutin kan tuah ahcun midang he i tahchunhnak lungput kan ngeih nakhnga lo thiang thlarau nih a kan bawmh lai. Mah lawng si loin nahchuahnak asiloah porhlawtnak  kan ngei ti kha kan hngalh ahcun hloh khawh colh awk zongah Jehovah nih a kan bawmh lai.

18. Chanrelnak pahnihnak 6:29, 30 in zeitindah hnemhnak kan hmuh?

¹⁸ Chanrelnak pahnihnak 6:29, 30 rel. Jehovah nih kan lungthin kha a hngalh. Cun kan tlinlonak le vawlei lungput kan dohmi zong kha a hngalh. Jehovah nih mah thil hna doh awkah zeitlukin dah kan i zuam ti kha a hmuh i a kan dawt tuk.

19. Jehovah nih kan cungah a intuar ning kong he aa tlaiin zeitindah a langhter?

¹⁹ Jehovah nih kan cungah a intuar ning kong he aa tlaiin a fa cungah dawtnak a ngeimi nu pakhat tahchunhnak kha a hman. (Isa. 49:15) Rachel timi nu pakhat kong hi ruathmanh. Hitin a ti: “Ka fanu Stephanie cu thla tling loin a chuak. Ka hmuhka ahcun a fa tuk. Asinain siizung i thlakhat a um hnuah siibawipa nih siizung in chuahnak nawl a kan pek. Mah tikah ka fa he kan hun i naih deuh. Atu cu kumruk a si cang i a dang a ṭhirual pawl nakin a pum cu a fa deuh. Asinain ka dawt tuk i a nun nakhnga fakpi in ka rak i zuam. Amah ruangah kaa nuam tuk.” Jehovah zong nih kan si khawh chungin amah rian kan ṭuanmi a hmuh tikah cu bantuk dawtnak phun in a kan dawt ve ti hngalh cu zeitlukin dah hnemtu a si.

20. Jehovah salle pawl cu zeicah kan i lawmh khawh?

²⁰ Jehovah sal pakhat na si caah nang cu a sunglawi tukmi Jehovah innchungkharmi pakhat na si i mah ah nangmah bantuk ahohmanh an um lo. Midang nakin na ṭhat deuh caah Jehovah nih aan hnuhmi a si lo. Man canah na lungput kha a zoh i aa toidormi, a kong cawn a duhmi le thlennak tuah a duhmi in aan hmuh caah aan hnuhmi a si. (Salm 25:9) Phungchim rianṭuannak ah na si khawh chungin naa zuammi kha Jehovah nih a sunsak tuk ti kha zum. Inkhawhnak na ngeihmi le zumhfek tein na ummi nih nang cu ‘lungthin ṭha a ngeimi’ na si kha a langhter. (Luka 8:15) Cucaah Jehovah caah a ṭha bik in i pe zungzal. Cutin na tuah ahcun ‘na tuahmi thil in lawmhnak’ na hmu kho lai.