1. Ntak emi Jehovah mîsimenke nnyịn idomo ye mbon en̄wen?

JEHOVAH iyomke kpukpru n̄kpọ ye kpukpru owo ẹtie ukem ukem. Nte enye okobotde nnyịn ye mme n̄kpọ eken anam idọhọ ntre. Idụhe owo ndomokiet emi etiede ata ukem ukem nte afo. Ntre, Jehovah isimenke fi idomo ye mbon en̄wen. Enye okụt esịt fo onyụn̄ enen̄ede ọdiọn̄ọ utọ owo emi afo edide. (1 Sam. 16:7) Enye ọdiọn̄ọ nte ẹkebọkde fi, ọdiọn̄ọ se ekemede ndinam ye se mûkemeke ndinam, inyụn̄ idọhọke anam se ikponde ikan fi. Ana ikpep ndida idem nnyịn nte Jehovah adade nnyịn. Edieke inamde ntre, nnyịn idikereke ke imọfọn ikan mbon en̄wen m̀mê ke nnyịn iwọrọke n̄kpọ. Ndikere n̄kpọ ntem oyowụt ke imenyene “eti ibuot.”—Rome 12:3.

2. Ntak emi mîfọnke imen idem idomo ye mbon en̄wen?

² Imekeme ndikpep n̄kpọ nto nti n̄kpọ emi mbon en̄wen ẹnamde. Ke uwụtn̄kpọ, eyenete ekeme ndidiọn̄ọ ukwọrọikọ n̄kan nnyịn. (Heb. 13:7) Imekeme ndise nte enye esikwọrọde ikọ man ikụt se idin̄wamde nnyịn idiọn̄ọ ukwọrọikọ nte enye. (Phil. 3:17) Edi ndikpebe owo ye ndimen idem ndomo ye owo oro idịghe ukem n̄kpọ. Ama emen idem odomo ye owo, emekeme nditọn̄ọ ndisịn enye enyịn, etre ndisịn idem nnam se ekesikam anamde, mîdịghe ekere ke imọ iwọrọke n̄kpọ. Ima ineneme n̄ko ke ibuotikọ emi ekebede ke ndimia mbuba ye nditọete nnyịn ekeme ndinam ikpọn̄ Jehovah. Sia Jehovah amade nnyịn, oro anam enye ọnọ nnyịn item emi odude ke Galatia 6:4. Itie oro ọdọhọ: “Yak owo kiet kiet owụt se utom esie edide, ndien adan̄aoro enye eyenyene ntak ndidat esịt mban̄a idemesie, idịghe ke ndimen idem ndomo ye owo en̄wen.”

3. Nso ke Abasi an̄wam fi anam emi enemde fi esịt?

³ Jehovah oyom fi enem esịt ke se afo ekemede ndinam nnọ enye. Ekpedi ama ebiere ndina baptism, ekem afo edina, nem esịt nte ekekemede ndinam se ekebierede oro! Idịghe  owo ọkọdọhọ fi ana baptism, afo ekebiere ndina sia amade Abasi. Tie kere nsio nsio n̄kpọ emi anamde tọn̄ọ akana baptism. Ndi emenen̄ede esịn idem okot onyụn̄ etie ke idemfo ekpep Bible idahaemi akan akpa? Ama ọbọn̄ akam, ndi esinen̄ede etie nte eneme nneme ye Abasi, afo onyụn̄ etịn̄ kpukpru se isịnede fi ke esịt ọnọ enye? (Ps. 141:2) Ama aka ukwọrọikọ, ndi esifiak emem fi utom nditọn̄ọ nneme ye mme owo, afo onyụn̄ enen̄ede ọdiọn̄ọ ndida mme akpan n̄kpọ emi isidade ikpep owo n̄kpọ nnam n̄kpọ? Ekpedi ọmọdọ ndọ, ndi Jehovah an̄wam fi enen̄ede ọfọn uwem ye n̄wan m̀mê ebe fo? Onyụn̄ edi emenyene nditọ, ndi Jehovah an̄wam fi etịm akama mmọ akan nte ekesikamade? Edieke edide amanam ndomokiet ke otu se ibatde emi, nem esịt ke se ekemede ndinam oro.

4. Nso ke idineme ke ibuotikọ emi?

⁴ Imekeme ndin̄wam mbon en̄wen ẹnem esịt ke se mmọ ẹkemede ndinam nnọ Jehovah, inyụn̄ in̄wam mmọ ẹtre ndimen idem mmọ ndomo ye mbon en̄wen. Ke ibuotikọ emi, imọn̄ ikụt nte mme ete ye eka ẹkemede ndin̄wam nditọ mmọ, nte ebe ye n̄wan ẹkemede ndin̄wam kiet eken, ye nte mbiowo ye mbon en̄wen ẹkemede ndin̄wam nditọete ke esop. Ekem iyeneme ndusụk itie N̄wed Abasi emi ẹdin̄wamde nnyịn imek mme n̄kpọ emi mîdikakke nnyịn ndinam.

5. Ephesus 6:4 owụt ke ikpanaha mme ete ye eka ẹnam nso?

⁵ Akpana mme ete ye eka ẹkpeme man mmọ ẹdidọhọ eyen enye emi ke akpana enye etie nte eyen enye eken, mîdịghe ẹdọhọ eyen oro anam se ikponde ikan enye. Mmọ ẹkpesiyịre ndidọhọ eyen mmọ, “Afo ebebet nditie nte eyenuka,” mîdịghe “Ọmọyọhọ se anamde emi ye oko,” uwem ekeme ndidorode eyen oro. (Kot Ephesus 6:4.) Sista Sachiko * ọdọhọ ete: “Mme titia mi ẹkesiyom ndi akpa ke klas nnyịn. Eka mi n̄ko ekesiyom nnen̄ede mbe n̄wed man mme titia mi ye ete mi emi mîdịghe Ntiense Jehovah ẹkụt ke nditọ Ntiense Jehovah ẹdiọn̄ọ n̄wed etieti, ẹnyụn̄ ẹtịn̄ nti n̄kpọ ẹban̄a Mme Ntiense Jehovah. Mma ntie udomo, eka mi ekesiyom nnyene kpukpru ibọrọ, n̄kûkpa ndomokiet. Utọ n̄kpọ oro ama okpon akan mi. Ebịghi n̄kokụre n̄wed. Edi ndusụk ini, ọkpọkọm nsesịn ofụri ukeme mi nnam n̄kpọ nnọ Jehovah, nsisụk n̄kekere m̀mê se nnamde oro akam enem enye esịt.”

6. Nso ke mme ete ye eka ẹkpekpep ẹto Psalm 131:1, 2?

 ⁶ Enyene ata akpan n̄kpọ kiet emi ẹtịn̄de ke Psalm 131:1, 2 emi mme ete ye eka ẹkpetịmde ẹkere. (Kot.) Edidem David ọkọdọhọ ke imọ ‘ibịneke ikpọ n̄kpọ’ m̀mê ke imọ inamke se ikponde ikan imọ. Sia enye okosụhọrede idem, enye ama oyụhọ se enye enyenede, esịt onyụn̄ ‘ana enye sụn̄.’ Nso ke mme ete ye eka ẹkpekpep ẹto David? Mmọ ẹkpesụhọde idem, mmọ idinamke se ikponde ikan mmọ idinyụn̄ idọhọke eyen mmọ anam se ikponde ikan enye. Mmọ ẹma ẹn̄wam eyen mmọ ọdiọn̄ọ se enye ekemede ndinam ye se enye mîkemeke ndinam, ẹnyụn̄ ẹn̄wam enye emek mme n̄kpọ emi enye edikemede ndinam, eyen oro idikereke ke imọ iwọrọke n̄kpọ. Sista Marina ọdọhọ ete: “Akananam eka mi ikesimenke mi idomo ye nditọeka mi mbita m̀mê ye nditọwọn̄ eken. Enye ama anam n̄kụt ke enọ owo edi nsio nsio, ke Jehovah ama kpukpru nnyịn. Se eka mi akanamde oro an̄wam mi. Ọsọsọn̄ ami ndimen idemmi ndomo ye mme owo.”

7-8. Didie ke ebe okpowụt ke imokpono n̄wan imọ?

⁷ Ana ebe emi edide Christian okpono n̄wan esie. (1 Pet. 3:7) Edieke okponode owo, eyenen̄ede ekere aban̄a owo oro onyụn̄ ada enye ke n̄kpọ. Ebe emi okponode n̄wan esie esida enye nte n̄kpọuto. Enye isidọhọke n̄wan esie anam se enye mîdikemeke ndinam, inyụn̄ imenke n̄wan esie idomo ye iban en̄wen. Ebe ekpemen n̄wan esie odomo ye iban en̄wen, editie n̄wan esie didie ke idem? Ebe Sista Rosa idịghe Ntiense Jehovah, enye esinyụn̄ awak ndimen Rosa ndomo ye iban en̄wen. Ndiọi ikọ emi enye esitịn̄de ye Rosa anam enye ekere ke imọ iwọrọke n̄kpọ ndomokiet, ke owo ndomokiet imaha imọ. Rosa ọdọhọ ete, “Se ikọ esie anamde mi edi se ẹteti mi kpukpru ini ke Jehovah ama mi.” Ebe emi edide Christian itiehe ntre, enye esikpokpono n̄wan esie. Enye ọdiọn̄ọ ke imọ ima ikpono n̄wan imọ, ke esịt eyenem n̄wan imọ afiak enem Jehovah. *

⁸ Ebe emi okponode n̄wan esie esitịn̄ nte enye ọfọnde ọnọ mme owo, ọdọhọ enye ke imama enye, onyụn̄ otoro enye. (N̄ke 31:28) Se ebe Katerina emi iketịn̄de iban̄a ke ibuotikọ emi ebede ekesinamde an̄wam enye edi oro enye ama ekere ke imọ iwọrọke n̄kpọ. Ini Katerina ekedide eyenọwọn̄, se enye akpananam eka esie ekesidọhọ ke ifọnke, ama esinyụn̄ awak ndimen enye ndomo ye nditọiban eken ye mme ufan esie. Oro ama anam enye esimen idemesie odomo ye mbon en̄wen. Enye okosụk ananam ntre idem ke enye ama ekedi Ntiense Jehovah! Edi ebe esie emi edide Ntiense Jehovah ama an̄wam enye etre utọ n̄kpọ oro, onyụn̄ ada idemesie nte Abasi adade enye. Enye ọdọhọ ete: “Ebe mi ama mi. Enye esitoro mi ke nti n̄kpọ emi nnamde onyụn̄ esịn mi ke akam. Enye esiti mi nti edu emi Jehovah enyenede. N̄kponyụn̄ n̄kere n̄kpọ emi mîfọnke, enye esinen̄ede mi.”

9-10. Didie ke mbiowo ẹken̄wam sista kiet etre ndisimen idemesie ndomo ye mbon en̄wen?

⁹ Didie ke mbiowo ẹkeme ndin̄wam mbon emi ẹsimende idem ẹdomo ye mbon en̄wen? Sista Hanuni ekedi utọ owo oro. Ini enye ekedide eyenọwọn̄, owo ikesiwakke nditoro enye. Enye ọdọhọ ete: “N̄kedi owo o-bụt, mma nsinyụn̄ n̄kere ke nditọwọn̄ en̄wen ẹfọn ẹkan mi. Mma ntọn̄ọ ndimen idemmi ndomo ye mbon en̄wen ini n̄kedide eyenọwọn̄.” Hanuni okosụk ananam ntre idem ke enye ama ekedidi Ntiense Jehovah. Oro ama anam enye ekere ke imọ inen̄ekede inyene ufọn ke esop. Edi idahaemi utom usiakusụn̄ esie enenem enye. Nso ikan̄wam enye?

¹⁰ Hanuni ọdọhọ ke mbiowo emi ẹkekerede  ẹban̄a imọ ẹken̄wam imọ. Mmọ ẹma ẹdọhọ enye ke enye enyene ufọn ke esop ẹnyụn̄ ẹkọm enye ke nti n̄kpọ emi enye anamde. Enye ọdọhọ ete: “Ndusụk ini, nditọete iban ke esop ẹma ẹnyene mfịna, mbiowo ẹma ẹsidọhọ n̄kọdọn̄ mmọ esịt. Oro ama esinam n̄kụt ke mmenyene ufọn. Mmeti nte mbiowo ẹkekọmde mi nte n̄kan̄wamde ndusụk n̄kaiferi ke esop nnyịn. Ekem mmọ ẹma ẹkot 1 Thessalonica 1:2, 3 ẹnọ mi. Esịt ama enem mi tutu! Se ndima mbiowo oro ẹkenamde anam mi n̄kụt ke mmenyene ufọn ke esop Jehovah.”

11. Didie ke ikeme ndin̄wam mbon emi ẹtịn̄de ẹban̄a ke Isaiah 57:15?

¹¹ Kot Isaiah 57:15. Jehovah enen̄ede ekere aban̄a mbon emi ‘ẹnuakde ye mbon emi ẹfụhọde.’ Kpukpru nnyịn imekeme ndisọn̄ọ utọ ndima nditọete oro idem, idịghe mbiowo ikpọn̄. Usụn̄ kiet emi ikemede ndisọn̄ọ mmọ idem edi ndinam mmọ ẹkụt ke imekere iban̄a mmọ. Jehovah oyom nnyịn inam mmọ ẹkụt ke imọ imenen̄ede ima mmọ. (N̄ke 19:17) Usụn̄ en̄wen emi ikemede ndin̄wam nditọete nnyịn edi nnyịn ndisụhọde idem inyụn̄ idaha se ikemede ndinam n̄wọk inua. Nnyịn iyomke ndisio idem etop sia oro ekeme ndinam nditọete ẹtọn̄ọ isịnenyịn. Utu ke oro, iyom ndida se idiọn̄ọde ye se ikemede ndinam nsọn̄ọ mmọ idem.—1 Pet. 4:10, 11.

12. Ntak emi mbon emi mme owo mîkabatke ke n̄kpọ ẹkesikade ẹbịne Jesus? (Se ndise ikpaedem Enyọn̄-Ukpeme emi.)

¹² Nte Jesus ekesinamde n̄kpọ ye mme mbet esie ekeme ndinen̄ede n̄n̄wam nnyịn idiọn̄ọ nte ikpanamde n̄kpọ ye mme owo. Idụhe owo ndomokiet kan̄a ke isọn̄ emi, emi ebietde Jesus. Edi enye ama ‘enyene ifụre ifụre ido onyụn̄ osụhọde idem.’ (Matt. 11:28-30) Enye ikesiwọkke inua nte imọ idiọn̄ọde n̄kpọ, ikesinyụn̄ isan̄ake itịn̄ kpukpru se enye ọdiọn̄ọde inọ mme owo. Enye ama esida mme ikọ emi mîsọn̄ke ndin̄wan̄a owo ekpep mme owo n̄kpọ, mme uwụtn̄kpọ emi enye ekesinọde ama esisọp an̄wan̄a mmọ n̄ko. (Luke 10:21) Ikpọ owo ido ukpono eyo esie ẹma ẹsitan̄ idem ẹnyụn̄ ẹnam mme owo ẹkere ke mmọ idịghe n̄kpọ ndomokiet ke enyịn Abasi. Edi Jesus ama anam mme owo ẹkụt ke Abasi ada mmọ ke n̄kpọ. (John 6:37) Enye okokpokpono mbon emi mme owo mîkadaha ke n̄kpọ.

13. Didie ke Jesus ọkọfọn ido ye mme mbet esie onyụn̄ owụt ke imama mmọ?

¹³ Nte Jesus akanamde n̄kpọ ye mme mbet esie ama owụt ke enye ọfọn ido ye mmọ onyụn̄ ama mmọ. Enye ama ọdiọn̄ọ ke owo idịghe ukem, ke nte n̄kpọ etiede ye mbet kiet idịghe ukem ye mbet enye eken. Ke ntak oro, utom mmọ ekedi nsio nsio; nte owo kiet ọkọkwọrọde ikọ ikedịghe ukem nte owo enye eken ọkọkwọrọde. Edi ama enem Jesus nte owo mmọ kiet kiet ekesịnde idem anam se enye ekekemede ndinam. Ikụt emi ke uwụtn̄kpọ emi enye ọkọnọde aban̄a talent. Enye ọkọdọhọ ke eteufọk oro ọkọnọ ofụn kiet kiet utom ‘nte ukeme ofụn oro edide.’ Ifịn iba ẹma ẹnen̄ede ẹsịn idem ẹnam utom, edi udori emi ofụn kiet ekenyenede ama akan eke enye eken. Edi eteufọk mmọ okotoro mmọ mbiba ukem ukem. Enye ọkọdọhọ ofụn kiet kiet ete: “Emetịm anam, eti ofụn emi anamde akpanikọ!”—Matt. 25:14-23.

14. Didie ke ikeme ndinam n̄kpọ ye mbon en̄wen nte Jesus ekesinamde?

¹⁴ Nte Jesus esinamde n̄kpọ ye nnyịn owụt ke enye ọfọn ido ye nnyịn onyụn̄ ama nnyịn. Enye ọdiọn̄ọ ke se owo kiet ekemede ndinam okpụhọde ye se owo enye eken ekemede ndinam, ke nte n̄kpọ etiede ye owo kiet idịghe ukem ye owo enye eken, esinyụn̄ enem enye ima isịn idem inam se ikemede ndinam. Ọfọn inam n̄kpọ ye mbon en̄wen nte Jesus ekesinamde. Ẹyak ikûdedei unam eyenete ekere ke imọ iwọrọke n̄kpọ, m̀mê ndinam bụt anam enye sia enye mîkemeke ndinam se mbon en̄wen ẹnamde. Utu ke oro, ima ikokụt  nte nditọete nnyịn ẹsịnde ofụri ukeme mmọ ẹnam n̄kpọ Jehovah, yak itoro mmọ.

15-16. Didie ke nte sista kiet ekemekde se enye edikemede ndinam akan̄wam enye?

¹⁵ Ima ibiere se idinamde inọ Jehovah, iyọdiọn̄ọ se ididade uwem nnyịn inam, uwem nnyịn oyonyụn̄ enyene ibuot. Se idin̄wamde nnyịn edi nnyịn ndise nte n̄kpọ etiede ye nnyịn nda oro mbiere se idikemede ndinam, idịghe ndinam se owo efen anamde. Nnyịn iyomke ndimek n̄kpọ emi edidide n̄kpọn̄ do, nnyịn ikemeke ndinam aba, idem onyụn̄ emem nnyịn. (Luke 14:28) Kop mbụk Sista Midori emi edide asiakusụn̄.

¹⁶ Ini Midori edide eyenọwọn̄, ete esie emi mîdịghe Ntiense Jehovah ama esimen enye odomo ye nditọ klas mmọ ye nditọeka esie. N̄kpọ oro ama esinam Midori bụt etieti. Midori ọdọhọ ke ekesitie imọ nte imọ iwọrọke n̄kpọ. Nte enye okponde aka, enye ama etre ndida idemesie ntre. Enye ọdọhọ ete: “Mma nsikot Bible kpukpru usen man esịt ana mi sụn̄. Oro ama anam n̄kụt ke Jehovah ama mi.” N̄kpọ efen emi enye akanamde ekedi ndimek se enye edikemede ndinam. Enye ama esibọn̄ akam ọdọhọ Abasi an̄wam imọ inam se imọ imekde oro. Se enye ekekemede ndinam nnọ Jehovah ama anam esịt enem enye.

17. Didie ke ikeme ndinam se Ephesus 4:23 etịn̄de? Nso ufọn ke idibọ?

¹⁷ Ekpedi imesikere ke nnyịn iwọrọke n̄kpọ, idịghe usen kiet ke idida itre utọ ekikere emi. Oro anam Jehovah ọdọhọ nnyịn: “Mbufo ẹkabade ẹdi obufa ke odudu oro anamde utom ke ekikere mbufo.” (Eph. 4:23, 24) Se idin̄wamde nnyịn edi nnyịn ndibọn̄ akam, n̄kpep Ikọ Abasi, nnyụn̄ ntie n̄kere se ikpepde. Ntre sịn idem nam n̄kpọ mbita emi nyụn̄ dọhọ Jehovah an̄wam fi. Edisana spirit esie ayan̄wam fi etre ndimen idemfo ndomo ye  mbon en̄wen. Okponyụn̄ ọtọn̄ọ ndisịn owo enyịn mîdịghe atan̄ idem, Jehovah ayanam fi ọsọsọp ọdiọn̄ọ onyụn̄ etre utọ idiọk edu oro.

18. Didie ke 2 Chronicle 6:29, 30 ekeme ndisọn̄ọ fi idem?

¹⁸ Kot 2 Chronicle 6:29, 30. Jehovah ọdiọn̄ọ nte etiede nnyịn ke idem. Enye ọdiọn̄ọ n̄ko nte isitịmede nditre ndibiet mbon ererimbot. Ima inam ndudue, enye esikụt nte itịmede mbak nnyịn idifiak inam ndudue oro. Enye ama okụt kpukpru oro, enye esinen̄ede ama nnyịn.

19. Didie ke Jehovah owụt nte enye adade nnyịn?

¹⁹ Jehovah ada nte eka eyen esikperede nsekeyen esie owụt nte imọ idade nnyịn. (Isa. 49:15) Sista Rachel emi edide eka eyen ọdọhọ ete: “Stephanie eyen mi ikọyọhọke ọfiọn̄ usụkkiet ini amanade. Ini enye akamanade, enye ama ekpri ata etieti onyụn̄ enyene mbọm. Akpa ọfiọn̄ emi ẹsịnde enye ke masịn emi ẹsisịnde utọ nditọ oro, ufọkibọk ẹma ẹsiyak nsio enye mbok ndian ke idem kpukpru usen. Oro ama anam ami ye enye inen̄ede ikpere. Enye ebe isua itiokiet idahaemi, edi ikpetke-kpet nditie nte mme ubọkn̄ka esie. Kpa ye oro, mmama enye etieti sia enye ama etịme tutu man odu uwem. Enye onyụn̄ anam esịt enen̄ede enem mi!” Enem nnyịn ndidiọn̄ọ ke Jehovah ama nnyịn ntre n̄ko enye ama okụt nte inamde se ikekeme inọ enye!

20. Nso ikpanam afo emi edide asan̄autom Jehovah okop idatesịt?

²⁰ Sia afo edide asan̄autom Jehovah, emesịne ke otu nditọ esie, enye ama fi, inyụn̄ idụhe owo ndomokiet ke ererimbot emi, emi ebietde fi. Jehovah ikodụrike fi idian idem ke ntak emi ọfọnde akan mbon en̄wen. Enye okodụri fi adian idem sia ekedi enye ese fi esịt, enye okụt ke omosụhọde idem, ke ayama ndikpebe imọ, onyụn̄ ama ndikpụhọde. (Ps. 25:9) Nịm ke esịt esinem enye ke ini enye okụtde nte anamde se ekekeme ọnọ enye. Nte afo ọyọde se iwọrọde fi onyụn̄ ọsọn̄ọde ada anam n̄kpọ esie owụt ke emenyene “eti esịt eke ọfọnde.” (Luke 8:15) Ntre ka iso nam se ekekeme nọ Jehovah. Ama anam ntre, eyenyene ntak ndidat esịt ‘mban̄a idemfo.’