1. Éé ní ea náa vaá Jìhóvà náa ólò túi doolé ló dõòna gbò e?

JÌHÓVÀ náa gbĩ́ kọọ̀ dénè bẹ̀ì é dú tẽ̀ènè kà. Níí dú kà kà boo béè kọọ̀ gbò nú ea beè dèm dú kele-kele, bã̀àna gbò nen. Dénè bẹ̀ì néè dúù tẽ̀ènè kà. Boo béè vó, Jìhóvà náa ólò tú ni doolé dõòna gbò. À nyímá ló íb nen eo dúù. (1 Sám. 16:7) À nyímá nágé ló nú eo é láá naa, o ọ́ọ́-ọọ, nè bé e ba beè bumá ni naa. Vaá náa ẹbmà dẽe kọ ó naa nú e bè nóo é láá naa. À bọ́ló kọ é nó Jìhóvà tení dú ló gè ẹ̀b bẹẹ bá belí bé e ẹlẹ ẹbvíi naa. Be è náa vó, èé gbóó ié lé “bùlà” vaá née é ẹb bẹẹ bá bọ̀ọ̀vẹ̀ àbèè ge ẹ̀b bẹẹ bá tẹlẹ kẽ.—Róm̀ 12:3.

2. Éé ní ea náa vaá náa dú lé gè tú bẹẹ lóó doolé ló dõòna gbò e?

² Mm̀ kà kà, èé láá nó nu lọl ló lé nu dòòmà bá pá vígà e bà gé piigà mm̀ bá sìtóm kọ̀ kpẹ̀a. (Híb. 13:7) Tṍó e náà vó, èé gbóó láá mòn gbò kiẽ́e ea bĩiná kọ é kpáá sí tóm boo mm̀ bẹẹ sìtóm kọ̀ kpẹ̀a. (Fíl. 3:17) Sõò, kele di gbàà ge nó lé nu dòòmà bá dõòna nèn nè ge tú bẹẹ lóó dooléé ló. Ge tú o lóó doolé ló dõòna gbò é náa kọ ó bẹ́ nyíe, ié ọ́ọ́-ọọ̀ ló, àbèè ge ẹ̀b o bá kọọ̀ ó géè ló tọ́ọ̀ nu. Dì belí bé e beè nó mm̀ nakà togó bel e ã́àa nòa naa, ge tú bẹẹ lóó doolé ló gbò e bà di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò, é láá kyọ̀gàlà gbaaló e íè kilma ló Jìhóvà. Boo béè vó, Jìhóvà ãanéi kọọ̀: “Ní e a dì á palà ge ẹ̀b láb e ẹlẹ gé láví. Na tóm sõò, be à ẽ́égá, à é gboó dú gè kọ à gé ẽ́égá boo lé e ẹlẹ beè naa, e bè níì gè tú a ló doole ló dõòna nen nì.”—Gàl. 6:4.

3. Gbò éé ní eo ni náa kọbé ò láá fã̀ Jìhóvà ní ea ẹ́ẹ̀lẹ̀ ni nyíe ẽ́?

³ Jìhóvà gbĩ́ kọọ̀ nyíé ni á ẹẹ ló tóm eo ge sí nèe. Dì belí nu dòòmà bá, bé o ni diìa múú, nyíé ni á ẹẹ kọ ò láá teá  tùlà nakà nu sẹ̀ẹ̀a sĩ́á! O beè nè nakà béèlàfùlá boo o lóó. A beè dẹ̀ẹ̀a boo vulè eo íè kilma ló Jìhóvà. Bugi togó boo gbò nú eo ni láá naa lọl tṍóá dọ̀ kátogóí. Dì belí nu dòòmà bá, é kọọ̀ o kpáá palàge ié lèèma ló gè bugi Kpá Káí nè ge nó nú boo o lóó? É kọọ̀ o láá kpáá palàge tã̀àgã ló Jìhóvà lọa nyíe? (Ps. 141:2) É kọọ̀ o láá kpáá palàge kọ́ kpẹ̀a vaá tú gbò kpá e ólò noòmà gbò nen siimá tóm leevè? Vaá be ò íè pá tọ, é kọọ̀ Jìhóvà a nveè bá nè ni kọ ó láá dú lé dóm, va, àbèè tẹ̀ nè kà? Nyíé ni á ẹẹ ló bé eo ni sim kilsĩ́ naa.

4. Éé ní eé nó mm̀ nakà togó belí é?

⁴ Èé láá nvèè bá nè dõòna gbò kọọ̀ nyíé va á ẹẹ ló bé e bà gé sim kilsĩ́ mm̀ ge fã̀ Jìhóvà naa. Èé láá nvèè nàgé bá nèva kọ bàá òòà aa ló gè tú ba lóó doolé ló dõòna gbò. Mm̀ nakà togó belí, èé ló bel boo bé e gbò tẹ̀ nè kà é láá nvèè bá nè ba gbò nvín naa, bé e dòm nè va é láá nvèè bá nè ene naa, nè bé e gbò kànen nè dõòna gbò e bà di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò é láá nvèè bá nè pá vigà págbálà nè pábia naa. Dee deè nvée, èé ló bel boo bé e gbò nòòkúù Kpá Káí é láá nvèè bá nèi kọ é noo nu sẹ̀ẹ̀a sĩ́ dẹ̀ẹ̀a boo bé e bẹẹ kói nè dìtṍò dì naa.

5. Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ kpá Ẹ́fẹsọ̀s 6:4, éé ní ea bọ́ló kọ gbò tẹ̀ nè kà á òòà aa ló gè naa ẽ́?

⁵ À bọ́ló kọọ̀ gbò tẹ̀ nè kà á ié ọ̀ẹ̀ dẽe kọbé bà náa tú bà gbò nvín doolé ló ene àbèè ge ẹ̀b dẽesĩ́ kọ bàá naa nú e ba kpóó náa sim tùlà. Ge tú gbò pá nvín doolé ló ene mm̀ sĩ́deè e náa bọ́ló nè ge kọ bàá naa nú e ba kpóó náa sim tùlà é láá ọọvẹ́ va ló. (Bugi Ẹ́fẹsọ̀s 6:4.) Ene kà vígà pábia ea bée kọlà Sachiko * kọ́ọ̀: “Gbò e bà ólò noòmàm nu gbẹá tọọ̀ kpá beè gbĩ́ kọ ḿ nyimá kpá èl gbò e gbáà dìa tẽ̀ènè kà kláàs. Gbá ló vó, a beè leemá nágé ńdáà kà kọ ḿ naa leevè gbẹá tọọ̀ kpá kọbé ńdáà tẹ̀ nè gbò e bà ólò noòmàm nu íe lé bùlà kilma ló Gbò Neǹ Ditõ̀ò Jìhóvà. Kàsĩ́, a beè gbĩ́ kọ ḿ tení ló dénè nà ẹ̀bmà, sõò, náa beè valí. Náa kal ló béè kọọ̀ a dú gã́bug gbáá em beè aa tọọ̀ kpá, à ólò tõo ḿ ló belí kọọ̀ tọ́ọ̀ kà tóm em síì náa bã́ dẽè Jìhóvà.”

6. Éé ní e gbò tẹ̀ nè kà é láá nó lọl ló nú ea di mm̀ kpá Psalm 131:1, 2 é?

⁶ Nú e gbò tẹ̀ nè kà é láá nó nu lọl  ló di mm̀ kpá Psalm 131:1, 2. (Bugi.) Méné Dévìd beè kọọ̀ náa íèè “pọ̀b súù dẽe” àbèè ge gbĩ́ gè ié nú ea elìèe ló. A kìlmà kpá ló kẽ beè naa kọọ̀ á ié “dĩ̀ìnè ló nè fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló.” Éé ní e gbò tẹ̀ nè kà é láá nó lọl ló gbò bel e Dévìd lóí é? Kọbé gbò tẹ̀ nè kà láá kìlmà kpá ló kẽ, bàé náa nú e ba kpóó sim tùlà nè ge kọọ̀ ba gbò nvín á naa nú e ba kpóó sim tùlà. Gbò tẹ̀ nè kà é láá naa kọ ba gbò nvín á àgala boo kọọ̀ bà di ló nú tení dú ló gè naa kọ bàá nyimá kọọ̀ bà nyímàè nú e bàé láá naa nè nú e bà náa é láá naa, tṍó e bà gé nveè bá nèva kọ bàá noo nu sẹ̀ẹ̀a sĩ́. Ene kà vígà pábia ea kọlà Marina kọ́ọ̀: “Ńdáà kà gáà tum doolé ló taà kà pá ńdáà vígà e dúà gbàà tọ́ọ̀ dee, àbèè ge túm doolé ló dõòna kà gbò pá nvín. A beè noòmàm kọọ̀ buù nen íe a dõ̀ònù vaá Jìhóvà ólò nvèè ka ló buù bẹ̀ì. Vó ólò naa kọ ḿ gá tú nà lóó doolé ló dõòna gbò.”

7-8. Mósĩ́ deè ní e dóm é láá zogè kọọ̀ à nveenìè ka ló a va ẹ́?

⁷ À bọ́ló kọọ̀ nen ea gé nyoone nvéè Kráìst á nvèè ka ló a va. (1 Pít. 3:7) Ge nvèè ka ló gé lóá bel nyòòmà ge ẹ̀b nú ea kil ló nen nè gé fã̀ dẽè dõòna gbò. Dì belí nu dòòmà bá, dóm ólò zogè kọ à nveenìè ka ló a va tení dú ló gè tú lé bá sẹ̀ẹ̀màè. Náa ólò ẹ̀bmà dẽè nú e bè náa é láá naa lọ̀líé bá. Vaá náa ólò túe doolé ló dõòna kà gbò bia. Àé láá tõó ló pábia naa váẹ be a dóm túe doolé ló dõòna gbò e? Dóm Rosa e náa ólò sí nònù ólò bọọgẹ̀ túe doolé ló dõòna kà gbò bia. Gbò pọ́lọ́ bel ea ni ló a náa kọọ̀ Rosa á ẹ̀b a bá belí kọ á géè ló tọ́ọ̀ nu. Rosa kọ́ọ̀: “M̀ ólò ié bíi ló nen ea é ólòó kọ́ nèm kọọ̀ Jìhóvà vulèm.” Sõò, dóm ea gé nyoone nvéè Kráìst ólò nvèè ka ló a va. À ólò nyimá kọọ̀ tṍó ea náanìè vó, à íèè lé gbaa ló kilma ló Jìhóvà nè a va. *

⁸ Dóm ea nveè ka ló a va ólò lèèlàẹ vaá naa kọ á àgala boo kọ à vulèèe. (Pró. 31:28) Níà bé e dóm Katerina e beè kọ́ nú ea kil ló mm̀ togó bel e ã́àa nòa beè nvèè bá nèe kọ á láá òòà aa ló gè ẹ̀b a bá kọ á géè ló tọ́ọ̀ nu naa ẽ́. Tṍó e Katerina beè di-dí pá nvín, a kà beè olòó ẹ̀bvie tẹlẹ kẽ kọ á gé ló tọ́ọ̀ nu tení dú gè túe doolé ló dõòna kà gbò pá nvín nè pá a kóò. Vó beè naa kọọ̀ Katerina á dààmà togó gè tú a lóó doolé ló dõòna gbò—bã̀àna tṍó ea ni bã́ mm̀ kà kàí! Sõò, a dóm beè nvèè bá nèe kọ á òòà aa ló gè ié íb bùlàá vaá ẹ̀b a lóó boo bá ea bọ́ló. Katerina kọ́ọ̀: “À ólò vùlèm, lèèlàm ló gbò lé nú em náà, vaá zọ̀m tã̀àgã ló Bàrì. Nagé, à ólò kẽeḿ nyíe gbò lé kpãa e Jìhóvà íe vaá nvèè bá naa kọ ḿ ẹ̀b nú boo bá ea bọ́ló.”

9-10. Mósĩ́ deè ní é gbò kànen beè nvèè bá nè ene kà vígà pábia kọ á òòà aa ló gè tú a lóó doolé ló dõòna gbò e?

⁹ Mósĩ́ deè ní e gbò kànen mm̀ bõ̀ònatõ̀ò é láá nvèè bá nè gbò e bà íe dùm ge olòó tú ba lóó doolé ló dõòna gbò e? Bugi togó boo nú ea beè naaá ló ene kà vígà pábia ea bée kọlà Hanuni, e bà náa beè olòó lèèlàẹ ló tóm ea sí tṍó ea beè di-dí pá nvín. À kọ́ọ̀: “Kẹ́ẹ beè olòó siím vaá à ólò tõo ḿ ló belí kọọ̀ dõòna kà gbò pá nvín léè èl nda. M beè gbóó dààmà togó gè tú nà bá doolé ló dõòna gbò lọl gé tṍó em beè di-dí pá nvín.” Bã̀àna tṍó e Hanuni ni bã́ mm̀ bõ̀ònatõ̀ò, a beè olòó tú a lóó doolé ló dõòna gbò. Vó beè naa kọ á tõoé  ló kọọ̀ náa gé síè kàà tóm mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Kátogóí à dì ea gé tú ẹ́ẹ́ nyíe siimá tóm dì belí neǹ gyà deèsĩ́ tóm kọ̀ kpẹ̀a. Éé ní ea beè nvèè bá nèe kọ á láá nyaaná a lábvẹ́?

¹⁰ Hanuni kọ́ọ̀ gbò kànen mm bõ̀ònatõ̀ò ní e bá beè nveenìè bá neèe ẽ́. Ba beè kọ́ nèe kọọ̀ bà nveenìè ka ló tóm ea gé sí mm̀ bõ̀ònatõ̀ò nè gbò a lé nu dòòmà bá. À kọ́ọ̀: “À íe tṍó e gbò kànen beè kọ ḿ nvèè bá siè kpóó ló gbò vígà pábia e bà íe bíi ló sìà kpóó ló. Tóm e bà ném kọ ḿ sìí beè naa kọ ḿ nyimá kọọ̀ m̀ di ló nu mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. M̀ kẽèa boo tṍó e gbò kànen beè õám zaa ló sìà kpóó ló em neè gbò vígà pábiaá. Ba beè bugi 1 Tẹ̀sàlónaikà 1:2, 3 nèm. Nía beè palàge tọá ḿ ló! M̀ ṍà gbò kànen zaa, Kátogóí, m̀ nveè ka ló gbò tóm em gé sí mm̀ bõ̀ònatõ̀ò Jìhóvà.”

11. Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ kpá Àìzáíà 57:15, mósĩ́ deè ní eé láá nvèè bá nè gbò e bà íe “tã̀àgã̀ bùlà nè ọ́ọ́-ọọ̀ ló” é?

¹¹ Bugi Àìzáíà 57:15. Jìhóvà ólò ẹ̀b nú ea kil ló gbò e bà íe “tã̀àgã̀ bùlà nè ọ́ọ́-ọọ̀ ló.” Dénè bẹ̀ì é láá nvèè bá nè gbò vígà págbálà nè pábia e bà di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò e lóó va ọọ, níì áá gbò kànen nì. Enè sĩ́deè eé láá siè va kpóó ló dú gè ié va lèèmá m. Jìhóvà gbĩ́ kọ é naa kọ bàá nyimá kọọ̀ ẹlẹ palàge vulèè va. (Pró. 19:17) Èé láá nvèè bá nè gbò vígà págbálà nè pábiaí tení dú ló gè kìlmà kpá ló kẽ vaá néé dalà kpá ló boo boo béè nú e láà naa. Náa bọ́ló kọ é naa nú ea é náa kọọ̀ gbò nen á bẹ́i nyíé ló. Tãa vó, èé gbĩ́ kọọ̀ dénè nú e kọ́ọ̀ vaá naa á siè kpóó ló pá vígà.—1 Pít. 4:10, 11.

12. Éé ní ea beè naa kọ á leemá gbò e bà kil kẽ gè olòó bã ló Jíízọ̀s e? (Ẹ̀b fùtó ea di boo kóó kpáí.)

¹² Èé láá nó gè tú lé bá sẹ̀ẹ̀mà dõòna gbò lọl ló lé bá e Jíízọ̀s beè sẹ̀ẹ̀mà pá a gbò nyòòne nvée. A beè dú nen ea bọọ lọ̀l vaá à lee boo kunukẽ̀í. Sõò, a beè “gbọ́ọ́lẹ̀ ló vaá tú [a] kpá ló kilma kẽ.” (Máát. 11:28-30) Náa beè tú a nyìmànù dààmà kpá ló boo. A beè tú gbò moǹ bel nè nu dòòlé ló ea válí gè dã́tẽ́ ló loomá bel mm̀ sĩ́deè ea tọ́á ló gbò e bà kil kẽ. (Lúùk 10:21) Ge kọọ̀ Jíízọ̀s beè naa kọọ̀ gbò e bà géè pãanée tṍ ló á nyimá kọọ̀ Jìhóvà nveè va ka ló, zógè kọọ̀ à dú kele ló gbò tùlè bõ̀ònaló fã̀ e ba beè olòó dàlà kpá ló booá. (Jọ́ọ̀n 6:37) A beè nvèè ka ló gbò e bà kil kẽ.

13. Mósĩ́ deè ní e lé láb nè vulè e Jíízọ̀s íe beè dọa bàlà kẽ mm̀ bé ea beè zọ̀ pá a gbò nyòòne nvée naaá nu naa ẽ́?

¹³ Lé láb nè vulè e Jíízọ̀s íe beè dọa bàlà kẽ mm̀ bé ea beè zọ̀ pá a gbò nyòòne nvée naaá nu naa. A beè nyimá kọọ̀ bà náa é láá sí tóm kùnà vaá ba dìtõ̀ò dú kele-kele. Vóà naa, bà náa gé láá sí tẽ̀ènè íb tóm; àbèè gé kọ́ kpẹ̀a kùnà. Sõò, a beè nvèè ka ló tóm e buù ọ̀và láá sì dẹ̀ẹ̀a boo bé e ba kpóó sim tùlà naa. Jíízọ̀s beè zogè kọọ̀ à dã́è va ból ló tení dú ló a bel dòòle ló ea kil ló bẹ̀lẹ̀ kpègèa. Mm̀ bel dòòle lóá, tẹ̀ tọá beè nè kpègè pá a gyóòlo dẹ̀ẹ̀a boo bé ea nyimá kọọ̀ buù “ọ̀và é láá simá tóm” naa. Úlù e bàà nen ea di gbàà pá a gyóòlo beè ié boo ba kpègè náa beè kùnà. Sõò, ba tẹ̀ tọá beè lèèlà buù ọ̀và kọọ̀: “Ọ̀ọ̀ lé nen tóm e o bọ́ ló dẹ̀lẹ̀ nyíe boo! Ò palà ge naa!”—Máát. 25:14-23.

14. Mósĩ́ deè ní eé láá nó bá e Jíízọ̀s beè sẹ̀ẹ̀mà dõòna gbò e?

¹⁴ Jíízọ̀s ólò ié lé láb nè vulè kìlmàí ló. À nyímá kọọ̀ bẹẹ dìtõ̀ò nè bé eé láá naa nu naa dú kele-kele, vaá nyíée ólò ẹẹ tṍó e piigà bé e bẹẹ kpóó sim tùlà naa. Àé dú lé be è tú lé bá sẹ̀ẹ̀mà ene belí Jíízọ̀s. Náa bọ́ló kọ é naa nú ea é náa kọọ̀ á tõó ló neǹ vígà kọọ̀ á géè ló tọ́ọ̀ nu, àbèè ge naa kọọ̀ á siiá kẹ́ẹ boo béè kọ náa láà sí tóm belí  dõòna gbò. Tãa vó, naanii èé ólòó lèèlà bẹẹ gbò vígà págbálà nè pábia ló bé e bà gé piigà ge sí tóm nè Jìhóvà naa.

15-16. Mósĩ́ deè ní e ene kà vígà pábia beè ié bélè lọl ló gè noo gbò nu sẹ̀ẹ̀a sĩ́ ea é láá teá tùlàẹ?

¹⁵ È ólò dé kpéè ló bẹẹ dùm tṍó e túù ge sí gbò tóm ea di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò sẹ̀ẹ̀a sĩ́. Sõò, kà ea di mm̀ belí dú gè noo nu sẹ̀ẹ̀a sĩ́ dẹẹa boo bé e bẹẹ kói nè dìtṍò dì naa, e bè níì ge ẹ̀b bá dõòna gbò siimá nì. Née gbĩ́ gè naa nú ea é man kẹ̀lẹ̀ nè ọ́ọ́-ọọ̀ ló nèà bẹẹ bá. (Lúùk 14:28) Bugi togó boo ene kà neǹ gyà deèsĩ́ tóm kọ̀ kpẹ̀a ea bée kọlà Midori.

¹⁶ Tẹ̀ Midori e náa ólò sí nònù, beè olòó nvèèmàe lẹ́, tení dú ló gè túe doolé ló pá a vígà nè gbò e bà gbá dia tọọ̀ kpá. Midori kọ́ọ̀: “M beè ié bùlà kọ ḿ gé ló tọ́ọ̀ nu.” Sõò, tṍó e Midori ni bọọ dú kànen, a beè gbóó dààmà togó gè ẹ̀b a bá boo bá ea bọ́ló. À kọ́ọ̀, “M̀ ólò bugi Kpá Káí kọ̀láá dee kọbé m̀ láá ié dĩ̀ìnè ló nè ge nyimá kọọ̀ Jìhóvà vulèm.” Gbá ló vó, a beè noo gbò nu sẹ̀ẹ̀a sĩ́ ea nyímá kọ àé láá teàẹ̀ tulàẹ̀, vaá a beè bàn kọ Jìhóvà á nveenìè bá neèe kọbé à láá teàẹ̀ tulàẹ̀. Vó beè naa kọọ̀ Midori á láá ié ẹ́ẹ́ nyíe ló gbò tóm ea láá sí nè Jìhóvà.

17. Mósĩ́ deè ní eé láá kilsĩ́ gè naa kọọ̀ bẹẹ “nyómá nè [bẹẹ] bug á dú ãa” ẽ́, vaá éé ní ea é silà aa m ẽ́?

¹⁷ Náa ólò valí kọọ̀ pọ́lọ́ bùlà nè bug togó á tá mm̀ nen. Vó ní ea náa kọ Jìhóvà á ãanéi kọọ̀: kilíí sĩ́ gè naanii kọọ̀ “bọọ nyómá nè bọọ bug á dú ãa” ẽ́. (Ẹ́fẹ. 4:23, 24) Kọbé è láá naa vó, à dú bíi gè olòó tã̀àgã ló Bàrì, nó Kpá Káí, vaá bugi togó boo gbò nú e nóò. Tú gbò nú e ni kọ́í siimá tóm, vaá ò ban Jìhóvà kọ á neè ni kói. A nyómá káí é nveè bá nè ni kọ ó òòà  aa ló dùm ge tú ó lóó doolé ló dõòna gbò. Jìhóvà é nveè bá nè ni kọ ó gbẹá boo tú dùm bẹẹ nyíe nè dàlà kpá ló boo lọa m, tṍó eo nyímà kọọ̀ a daamà togó gè bã̀ ní m.

18. Mósĩ́ deè ní e 2 Krónikòl 6:29, 30 é láá nvèè bá nèi ẽ́?

¹⁸ Bugi 2 Krónikòl 6:29, 30. Jìhóvà nyímá nú ea dìí nyíe. À nyímá nágé bé e gé piigà ge bé nyómá nakà bàlà booí nè bẹẹ gbò lọ̀ naa. Tṍó e Jìhóvà mon kọọ̀ è gé síá kpóó ló gè bé gbò pọ́lọ́ tàní, a vulè kìlmàí ló ólò kpáá bọọ dọ ló.

19. Éé ní e Jìhóvà tú íb bùlà e ẹlẹ íe kìlmàí ló doolé ló é?

¹⁹ Jìhóvà tú gbaaló ea di zẹ̀ẹ̀ kà nè nvín ea dìé nù má doolé ló íb bùlà e ẹlẹ íèè kìlmàí ló. (Àìz. 49:15) Ni bugi togó boo nu dòòmà bá ene kà ńnváá ea bée kọlà Rachel. À kọ́ọ̀: “Ńdáà nvín Stephanie beè mèà tṍó e dee gáà egaẹ́ ló. Tṍó ea meà, a beè dú pọ́ì ńkpílí vaá náa beè ié tọ́ọ̀ kà kói. Sõò, pá tọọ̀ bièa beè nèm deè kọ ḿ láá olòó daáẹ bá ló gbẹá mm̀ ńzì e ba beè túe sẹlẹá kà lèlà ẽ́ ea meàa. Kùbmà tṍóá beè naa kọ é toní kà lé gbaaló kilma ló ene. Kátogói, a tóólá ọ̀ọ̀lẹ̀ gbáá, vaá à dú ńkpílí ló gbò nvín e ẹlẹ nè ọ̀và beè gbá mea tẽ̀ènè tṍó. Sõò, m̀ vulèe boo béè kọọ̀ náa beè valí ge naa kọ á láá tõó dùm, vaá a náa kọọ̀ nyíém á palàge ẹẹ!” Ẹ̀b bé ea dú nu nvèè nyíé gbàà ge nyimá kọọ̀ níà íb vulè e Jìhóvà íe kìlmàí ló tṍó ea mon bé e gé síá kpóó ló nyòòmà ge sí tóm neè naaà!

20. Éé ní ea é láá naa kọọ̀ nyíè nen ea beè kìn lóó nè Jìhóvà á ẹẹ ẹ́?

²⁰ Jìhóvà nveè ni ka ló boo béè kọọ̀ ò dúù a gyóòlo vaá dũunà pá a tọ. Jìhóvà náa tú ni nvee mm̀ a bõ̀ònatõ̀ò boo béè kọ ò dúù lé èl pá o kè gyṍó. Tãa vó, a beè tú ni nvee mm̀ a bõ̀ònatõ̀ò boo béè kọọ̀ à ẹb mm̀ o nyíe vaá mòn kọ ò dúù nen e nú eo nóò é láá nyaaná ni. (Ps. 25:9) Àgala boo kọọ̀ nyíée é ẹ́ẹ tṍó eo piìga boo ge fã̀e dẹ̀ẹ̀a boo bé eo kpóó sim tùlà naa. O ĩ̀ìmà nè o bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo zógè kọ ò íè “lé nyíe.” (Lúùk 8:15) Vóà naa, kilsĩ́ gè tú dénè o kói siimá tóm nè Jìhóvà. Tṍóá sõò, be ò ẽ́égã́, àé gbóó dú gè kọ ò gé “ẽ́égá boo lé e [olo] beè naa.”