Skip to content

Shimbukira oku mukololo gw'ebili mo

MWAZI G’OKUYIGA 29

Ochishingire Amaja-mbere Mawe!

Ochishingire Amaja-mbere Mawe!

“Buli muguma . . . agwarha empanvu y’okuchishinga oku bimulolere yewe yenyi, s’arhali omu kuchihuzanya n’owindi muntu.”​—GAL. 6:4.

OLWIMPO 34 Kutembea kwa Utimilifu

OKU BUGEKE *

1. Bulagurhe Yehova arharhuhuzanya n’abandi?

YEHOVA arhab’alonzeze ebintu byoshi n’abantu boshi babe kuguma. Echola chibonekene omu bulemi bwage busomeze, kuheba han’abantu. Buli muntu aba kwage-kwage. Che chirhuma Yehova arhakuhuzanya chiro n’akatyu n’abandi. Anagerereza omurhima gwawe n’oborhere bwawe bwa ndani. (1 Sa. 16:7) Kandi, ayinji ebi wakagala n’eby’orhakagala, n’okuntu wakulaga. Arhanakuhemere ojire ebintu orhakagala. Birhuhemere rhuyiganye Yehova omu kuchibona okuntu naye anarhubona. Ahola rhwanaja rhwagwarha “obwenge burhulerere,” rhurhachiwaza oku rhulushire abandi changwa oku rhuli ba busha.​—Ro. 12:3.

2. Bulagurhe kurhali kwinja rhuchihuzanye n’abandi?

2 Emifano minja y’abandi yakarhuyigiriza. Nkabaga rhumenyere mwene-werhu changwa mwali-werhu oyinji kuhubiri bwinja. (Ebr. 13:7) Omufano gwage gwakaja gwarhuyigiriza okuntu nerhu rhwakakola bwinja akasi k’okuhubiri. (Flp. 3:17) Aliko hali etofauti ahakagarhi k’okuyiga omufano gwinja g’omuntu, n’okuchihuzanya naye. Nk’ochihuzenye n’abandi, wakayunva obongwa, wakavunika omurhima, changwa n’okuchibona oku ntacho omalire. Nk’oku rhwabonaga omu mwazi gwageraga, amango rhwamabona oku rhulushire abandi omu chibaga, rhwahanyagaza obwira bwerhu haguma na Yehova. Che chirhumire kugerera obuzigire bwage, Yehova arhubwirire ntya: “Buli muntu agerereze ebijiro byage yenyine, anaj’agwarha empanvu y’okuchishinga oku bimulolere yewe yenyine, s’arhali omu kuchihuzanya n’owindi muntu.”​—Gal. 6:4.

3. Maja-mbere mahe m’ekiroho wajirire makulerhere obusime?

3 Yehova alonzeze ochishingire amaja-mbere mawe m’ekiroho. Omufano, akaba wabatizwe wakachishinga bulala wahikire ogola muhigo! Wenyine we wachishogaga okuhikira ogola muhigo. Ogola muhigo gwawe gwalisimikire oku buzigire ogwerhe ku Yehova. Wazaga oku maja-mbere wahikire kurhenga amola mango. K’okala osimire bwenene okusoma Ebiblia n’okujira efunzo lyawe wenyine? K’okala osalira n’omurhima gwawe goshi? (Zb. 141:2) Ka bikala bikuyorohere kuhwanzisa enganiro juba-juba n’okukolesa bwinja ebikoleso byerhu omu kasi k’okuhubiri? N’akaba ogwerhe omulala, ka Yehova akurhabere obe mulume mwinja, mukazi mwinja, changwa muzere mwinja? Wakayunva osimire n’okutosheka bwenene oku bilolere amaja-mbere wajirire mw’ezola njira.

4. Bichi rhwaganirako mu gunola mwazi?

4 Rhwakarhabala abandi nabo bachishingire amaja-mbere m’ekiroho bajirire. Kandi rhwakabarhabala balekane kuchihuzanya n’abandi. Mu gunola mwazi, rhwalola okuntu abazere bakarhabala abana babo, nka gurhe omulume n’omukazi bakarhabalana, na gurhe abashamuka n’abandi bakarhabala bene-berhu na bali-berhu. Buzinda, rhwaganira okuntu makanuni malebe me Biblia makarhurhabala kuchihebera emihigo rhwakagala kuhikira.

BICHI ABAZERE N’ABASHABENE BAKAJIRA?

Bazere, muyereke abana benyu oku musimire echintu chinja buli mwana ali akola (Olole echifungo cha 5-6) *

5. Nk’oku olwandiko lwa Waefeso 6:4 luderhere, bichi abazere bakwanene kulekana nacho?

5 Abazere barhakwanene kuyinja bahuzanya omwana n’owindi, changwa mpu balingirize omwana ajire binene birhalukire obuhashe bwage. Amango abazere bamajira ntyo, abana babo banavunika omurhima. (Osome Waefeso 6:4.) Mwali-werhu oyirikirwe Sachiko * aderhere ntya: “Mwalimu wani aliri alonza nkole bwinja kulusha abandi banafunzi boshi naliri nasoma nabo. Oku bwindi, mama naye aliri alonza nkole bwinja oku masomo, y’ingala kuhubiri mwalimu wani na darha orhali Muhamirizi. Kweri alilonzeze mpate halama 100 kwe 100 oku mashindano (examen) n’obo ntakagalire kujira ntyo. Chiro akaba oku hamagera myaka minene malire amasomo, mango maguma nanchibaza akaba ebi nanjira omu kasi ka Yehova binali binja, chiro akaba okunankola okunakanagala.”

6. Bichi olwandiko lwa Zaburi 131:1, 2 lwakayigiriza abazere?

6 Ehano ly’akamaro oku bazere, libonekene omu Zaburi 131:1, 2. (Osome.) Omwami Daudi aderhere oku “arhaliri akulikiranya ebintu bikomere” changwa ebintu birhalukire obuhashe bwage. Bulala aliri mwirhohye, alitoshekere, anagwarha n’omurhula. Bichi ebinwa bya Daudi byakayigiriza abazere? Y’abazere baba berhohye, barhakwanene kuchilangalira ku binene bwenene changwa kubilolera oku bana babo. Abazere bakarhabala omwana wabo achiyunve okw’ali w’akamaro, amango bamarhegera oku hali eby’akagala n’eby’arhakagala, n’ahola anaja achihebera h’emihigo akahikira. Mwali-werhu muguma oyirikirwe Marina ayibukire ntya: “Nta lusiku mama achigerere kumpuzanya na bene-berhu changwa n’abandi bana. Aliri anyigiriza oku buli yeshi ajira obuhashe bwage, n’oku buli muguma werhu ali w’akamaro embere za Yehova. Kugerera oburhabale bwage, intazigana kuchihuzanya n’abandi.”

7-8. Nka gurhe omulume akayereka mukage olukengo?

7 Omulume w’Omukristu akwanene kuyereka mukage olukengo. (1 Pe. 3:7) Olukengo luheberwe m’okuyereka abandi oku rhubalagireko n’okubarhonya. Omufano, omulume akakenga mukage omu kumuyereka okw’ali w’akamaro. Arhamubwira akole eby’arhakagala kukola. Arhanamuhuzanya chiro n’abandi bakazi. Gurhe omukazi akachiyunva nk’eba y’amuhuzanya n’abandi bakazi? Mwali-werhu oyirikirwe Rosa, ogwerhe eba orhali Muhamirizi wa Yehova, agendaga azigana kumuhuzanya n’abandi bakazi. Ebinwa byage bikalihire byaliri byavuna Rosa omurhima n’okurhuma agwarha engangane oku nta windi muntu omuzigire. Aderhere ntya: “Naliri nakenera buli mango ebyakarhuma nachizera oku Yehova ambwene oku ndi w’akamaro.” ‘S’aliko, omulume w’Omukristu anakenga mukage. Amenyere okw’akajira ntyo akakomeza obwira bwage haguma na mukage, n’okukomeza obwira bwage haguma na Yehova. *

8 Omulume okengere mukage anamusingiza, anamurhabala achizere oku amuzigiire, n’okumubwira koko. (Mez. 31:28) Intyo kw’eba wa Katerina oshamberwe omu mwazi gugerere arhabalaga mukage wayinjaga achiyunva okw’arhali mwinja kuguma n’abandi. Amango Katerina alichili mwana, nyina agendaga amuderha-derha kubi n’okumuhuzanya n’abandi banyere kuhebamo na bera bage. Echola charhuma Katerine ahwanza kuchihuzanya n’abandi, anagenderera kujira ntyo chiro n’enyuma y’okuba Muhamirizi wa Yehova! Aliko eba w’Omukristu amurhabere aleke kujira ntyo anagenderere kuchiwazako omu njira ekwanene. Aderhere ntya: “Anzigire, anambwira koko oku binajirire, n’okusalira eju yani. Kandi anyibusa engeso zinja za Yehova n’okuntabala mpindamule amawazo mani marhakwirire.”

BICHI ABASHAMUKA BAGWERHE OBUZIGIRE N’ABANDI BAKAJIRA

9-10. Nka gurhe abashamuka balagire oku bandi barhabalaga mwali-werhu muguma aleke kuchihuzanya n’abandi?

9 Nka gurhe abashamuka bakarhabala balala bachihuzanya n’abandi? Rhushambale oku mufano gwa mwali-werhu muguma oyirikirwe Hanuni eyi barhakazaga zigana kubwira koko amango alichili mwana. Aderhere ntya: “Naliri nayunva eshoni n’okuwaza okw’abandi bana babaliri benja kundusha. Inyibukire okuntu naliri nachihuzanya n’abandi bana amango nalichili mwana mudorho.” Chiro n’amango abaga Muhamirizi, Hanuni agenderera kuchihuzanya n’abandi. Echola charhuma ayinj’awaza okw’ebi aly’akola omu chibaga birhali by’akamaro. Zene, akola ali painiya ogwerhe obusime. Bichi byamurhabalaga ahindamule oborhere bwage?

10 Hanuni aderhere okw’abashamuka bagwerhe obuzigire balimurhabere. Bamubwira okw’agwerhe ech’amalire omu chibaga, banamubwira koko oku mufano gwage g’obwimana aly’ayerekana. Ayandikire ntya: “Hagerere kasanzi kageke, abashamuka bambwira oku mpebe omurhima bali-berhu baguma bakenere oburhabale. Amola makasi marhuma nachiyunva oku nkenerwe. Inyibukire amango abashamuka bagwerhe obuzigire bambwiraga koko okubona nahiraga omurhima bali-berhu baguma bachili misole. Bansomera 1 Watesalonike 1:2, 3. Echola chalimpumire oku murhima bwenene! Kugerera oburhabale bw’abola bangeri benja, inkala ndinachiyunva oku ndi wa kamaro omu lubaga lwa Yehova.”

11. Nka gurhe rhwakarhabala balala “bapondekene banagwerhe omurhima g’obwirhohye” nk’oku olwandiko lwa Isaya 57:15 luderhere?

11 Osome Isaya 57:15. Yehova alagire bwenene ku balala “bapondekene banagwerhe omurhima g’obwirhohye.” Rhweshi rhukwanene kurhabala abola bene-berhu na bali-berhu bazigirwa s’arhali abashamuka bonyine b’abakwanene kujira ntyo. Njira nguma rhwakabaheba m’omurhima, kuli kubayereka oku rhubalagireko bwenene. Yehova alonzeze rhubayereke okw’abazigire loshi. (Mez. 19:17) Rhwakashuba kurhabala bene-berhu na bali-berhu omu kuba berhohye n’okugwarha olugero. Rhurhalonzeze kuyinja rhwachirhalika bulala echola chakarhuma abandi bagwarha obongwa. S’ahubwe rhwakolesa obuhashe n’obumenyi bwerhu omu kuhirana omurhima.—1 Pe. 4:10, 11.

Abanafunzi ba Yesu baliri bamuyegera bwenene bulala nta lusiku alichibwene chiro nakatyu oku abalushire. Akazaga sima kugeza akasanzi haguma na bera bage (Olole echifungo che 12)

12. Bulagurhe abantu b’ehali y’eshishi baliri basima kuba haguma na Yesu? (Olole efoto eli oku chiganda.)

12 Rhwakayiga bintu binene omu kuntu rhwakakolera abandi omu kuganira oku mufano g’okuntu Yesu aliri akolera abanafunzi bage. Yiwaliri muntu mukulu bwenene wachigerere kulama oku gulu. Aliko aliri “mwirhonzi na mwirhohye omu murhima.” (Mt. 11:28-30) Arhaliri achihala bulala aligwerhe bwenge bunene analimenyere bintu binene. Amango aliri ayigiriza abantu, aliri akolesa ebinwa biyanguhire n’emifano abantu bakayunva juba-juba yanayinjaga yahuma oku mirhima y’abantu b’eshishi. (Lu. 10:21) Yesu arhaliri kuguma n’abakulu b’amadini baligwerhe omwibone. Buli mango aliri arhabala abantu bachiyunve oku bali b’akamaro embere za Mungu. (Yoh. 6:37) Aliri ayereka abantu b’ehali yeshishi olukengo.

13. Nka gurhe obwinja n’obuzigire bwa Yesu bwalibonekene omu kuntu aliri akolera abanafunzi bage?

13 Obwinja n’obuzigire bwalibokene omu kuntu aliri akolera abanafunzi bage. Alimenyere oku ehali zabo n’oborhere bwabo birhali kuguma. Alimenyere oku barhakagalire kukola ebintu bili kuguma changwa kukola kuguma omu kasi k’okuhubiri. Aliko alisimire akasi buli muguma akolaga n’omurhima gwage goshi. Yesu ayerekanaga oku achiyunvirhe ntyo kugerera omufano gw’etalanta. M’ogola mufano, waliha alihere buli muja wage akasi “kufarhana n’obuhashe bwage.” Muja muguma ogwerhe obushiru aliyungukire bwenene kulusha owabo. Aliko waliha wabo akolesa binwa biguma omu kubabwira bombi koko. Aderha ntya: “Wakolere, muja mwinja na mwimana!”​—Mt. 25:14-23.

14. Nka gurhe rhwakayiganya Yesu omu kuntu aliri akolera abandi?

14 Esiku zoshi, Yesu anayerekana obwinja n’obuzigire omu kuntu anarhukolera. Ayinji oku obuhashe bwerhu n’ehali zerhu birhali kuguma, kandi anasima amango rhwamajira okwerhu koshi rhugalire. Rhukwanene kuyiganya Yesu omu kukolera abandi ntyo. Rhurhakwanene chiro nakatyu kurhuma mwene-werhu changwa mwali-werhu achibona oku ali wabusha changwa ayunve eshonyi bulala arhakagala kukola kuguma n’abandi. S’ahubwe buli mango, rhukwanene kubwira bene-berhu na bali-berhu koko, bulala bali bajira okwabo koshi omu kasi ka Yehova.

OCHIHEBERE H’EMIHIGO WAKAHIKIRA

Ogwarhe omwishingo omu kuchihebera h’emihigo minja ona yihikire (Olole echifungo che 15-16) *

15-16. Nka gurhe mwali-werhu muguma apataga enyungu omu kuchihebera h’emihigo akahikira?

15 Amango rhugwerhe emihigo omu kasi ka Yehova, akalamo kerhu kanagwarha akamaro n’okutosheka. Rhukwanene kuchihebera h’emihigo rhwakahikira rhwenyine efarhene n’obuhashe n’ehali zerhu, s’arhali efarhene n’obuhashe changwa ehali z’abandi. Nka rhwamajira ntyo, rhurhavunika omurhima. (Lu. 14:28) Waza oku mufano gwa mwali-werhu muguma oli painiya oyirikirwe Midori.

16 Amango Midori alichili mwana, eshe orhali Muhamirizi wa Yehova, aliri amukoza eshonyi omu kumuhuzanya na bene-babo n’abanafunzi aliri asoma nabo. Midori aderhere ntya: “Naliri nachibona nka ntachomalire.” Aliko amango Midori aliri akula, ahwanza kuchibona oku ali w’akamaro. Aderhere ntya: “Nayinjaga nasoma e Biblia buli lusiku yi ngwarha omurhula omu murhima gwani n’okuchiyunva oku Yehova anzigire.” Kandi achihebera h’emihigo akagala kuhikira, anasalira Yehova amurhabale ayihikire. Echola charhabala Midori achishingire amaja-mbere m’ekiroho aliri ajira.

OGENDERERE KUKOLERA YEHOVA NK’OKUWAKANAGALA KOSHI

17. Nka gurhe ‘rhwakagenderera kujirwa buhyahya omu kuntu rhunazigana kuwaza bwenene,’ na nyungu zichi rhwagwarha?

17 Binahema bisanzi binene yi rhuhindamula amawazo merhu marhali menja oku bilolere okuntu rhunachibona. Che chirhumire, Yehova arhukengusize ntya: “Mugenderere kujirwa buhyahya omu kuntu munazigana kuwaza.”(Efe. 4:23, 24) Aliko yi rhugala kujira ntyo, birhuhemere rhusalire, rhuyige Echinwa cha Mungu, n’okuchikengerako. Ogenderere kujira ebyola bintu, onaheme Yehova akuhereze emisi. Eroho lyage lyakurhabala ohime engeso y’okuchihuzanya n’abandi. Kandi Yehova ashuba kukurhabala omenye akaba ogwerhe obongwa changwa omwibone anashuba kukurhabala ohindamuke juba-juba.

18. Nka gurhe ebinwa bili omu 2 Mambo ya Nyakati 6:29, 30 byakakuheba omurhima?

18 Osome 2 Mambo ya Nyakati 6:29, 30. Yehova amenyere omurhima gwerhu. Kandi amenyere okuntu rhulirhwalwisa eroho ly’elila gulu libi n’okurhashinganana kwerhu. Amango Yehova ali abona okuntu rhuli rhwalwisa ebyola bibazo, anarhuzigira chiro bwenene.

19. Gurhe Yehova ayerekene okuntu anachiyunva eju yerhu?

19 Omu kurhuyereka okuntu Yehova anachiyunva eju yerhu, akoleseze omufano gw’omukazi n’akabonjo kage. (Isa. 49:15) Rhushambale oku mufano gwa muzere mugumu oyirikirwe Rachel. Ayandikire ntya: “Omunyere wani Stephanie aburhwaga eyi arhaziyeneza myezi. Amango namubonaga oburhanzi, kaliri kanyoli bwenene karhakanagala kuchirhabala. Aliko abanganga banyemerera inyinje namuheba okuchifuba buli lusiku omu mwezi gwage g’oburhanzi achimala kuburhwa. Mw’ebyola bisanzi, nyono n’akabonjo kani rhwakomerana bwenene. Akala agwerhe myaka ndarhu aliko ali mugekegeke kulusha abana aburhirwaga liguma nabo. S’aliko, musimire bwenene bulala alilwisize okwage koshi y’agenderera kulama ananderhere mwishingo gunene omu kalamo kani!” Binarhurhuliriza okumenya oku Yehova arhuzigire bwenene amango alibona rhuli rhwamukolera nk’okurhwakanagala koshi!

20. Mpanvu nchi abakozi ba Yehova bagwerhe y’okugwarha omwishingo?

20 Bulala oli mukozi wa Yehova, oli muntu w’akamaro omu mulala gwage na nta windi muntu oli kuguma nawe. Yehova arhakukululaga emwage mpu bulala woyo we waliri mwinja bwenene kulusha abanturanyi (abalungwe) bawe. Yehova akukululaga emwage bulala alilolere omu murhima gwawe abona oku oli mwirhonzi n’okoli tayari kuyigirizwa n’oku wakagala kuhindamuka. (Zb. 25:9) Ochizere oku Yehova anasima amango ali akubona oli wamukolera nk’okuwakanagala koshi. Okulembera n’obwimana bwawe biyerekene oku ogwerhe “omurhima gukwirire gunali gwinja.” (Lu. 8:15) Che chirhumire ogenderere kukolera Yehova nk’okuwakanagala koshi. Ahola wanaja wagwarha empanvu “y’okuchishinga oku [bikulolere] wenyine.”

OLWIMPO 38 Atakupa Nguvu

^ mus. 5 Yehova arharhuhuzanya n’abandi. Aliko rhwewe rhwakahwanza kuchihuzanya n’abandi, n’okuchibona oku nta kamaro rhugwerhe. Mu gunola mwazi, rhwashambala oku chirhumire kurhali kwinja okuchihuzanya n’abandi. Rhwashuba kubona okuntu rhwakarhabala abantu b’omulala gwerhu, na balala bali omu chibaga bachibone okuntu Yehova anababona.

^ mus. 5 Mazino maguma mahindamwirwe.

^ mus. 7 Chiro akaba oku rhuli rhwashambala hanola oku bilolere omulume, omukazi naye akakolesa amola makanuni.

^ mus. 58 AMAFASIRIYO M’EFOTO: Amango m’obuharamye b’omulala, abazere bali basimira echintu buli mwana ajirire omu kuyumbaka e safina ya Nowa.

^ mus. 62 AMAFASIRIYO M’EFOTO: Omukazi oli alemba omwana wage eyi ali yenyine, ali ajira emipango y’okuba painiya mugwasi anagwerhe obusime bulala agalire kuhikira omuhigo gwage.