Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

OMWATSI W’ERIGHA 29

Tsemera Erikulha-kulhana Lyawu!

Tsemera Erikulha-kulhana Lyawu!

“Obuli mundu alenge omubiiri wiwe iyuwene, neryo iniabana eky’eriyihalhambira mugho, butsira eriringiriraniagho n’omubiiri w’owundi mundu.”​—GAL. 6:4.

OLHWIMBO 34 Erilendera Omwa Buthaleghulha

EBIKENDI KANIBWAKO *

1. Busana naki Yehova syalithulinganisaya n’abandi?

YEHOVA anzire ebindu muthina-muthina. Eki kikalhangirika omwa bihangikwa biwe ebikaswekaya, imwamuli abandu. Obuli mundu ni wa mbaghane okwa wundi. Neryo Yehova syalikulinganisaya n’abandi. Akalebaya omuthima wethu, omundu w’omwakathi. (1 Sam. 16:7) Kandi akasamalira ebya wanga thoka, erilemererwa, n’emibere eya wakuliramo. Kandi syalikusaba ebyo wuthe wangathoka. Thutholere ithwagherererya Yehova omw’iyilhangira ngoku akathulhangira. Neryo ithukendi ‘ghanirya ndeke,’ ithuthayihamya kutse eriyisubya ahisi kutsibu.​—Abar. 12:3.

2. Busana naki sikyuwene eriyilinganisya n’abandi?

2 Ni kwenene, thwangana ghasirwa omw’irebya eky’erileberyako kibuya kya mulikyethu omuthaleghulha oyuwasi ndeke omubiiri w’erithulira. (Ebr. 13:7) Neryo ithwangana lhangira esyonzira esyo thwanguwaniryamo erithulira lyethu. (Fil. 3:17) Aliwe hane embaghane ahakathi-kathi k’erigherererya eky’erileberyako kibuya ky’omundu n’erikikolesya erianza eriyilinganisya nayu. Eriyilinganisya ng’eryo lyanganaleka iwasa mw’eritsuru, iwahwa amani, kutse nibya iwayilhangira mwa wabbule. Ngoku thwanalhangira omo mwatsi owahwere, eribya omo malingwatha n’abandi omo kithunga nakyo kyanganahira obunyakirimu bwethu bw’omwa kabi. Neryo omo lhwanzo, Yehova akathuhabulha athi: “Obuli mundu alenge omubiiri wiwe iyuwene, neryo iniabana eky’eriyihalhambira mugho, butsira eriringiriraniagho n’omubiiri w’owundi mundu.”​—Gal. 6:4.

3. Ni kulha-kulhana lyahi ery’obunyakirimu eryo wabirikolha erikakulethera etseme?

3 Yehova anzire iwatsemera ebya wunemuthoka bunyakirimu. Ng’eky’erileberyako, wamabatizibwa, wutholere iwatsema busana n’erihika okwa kilhubirirwa ekyo! N’iwe wayithwiramo erikolha ekyo. Wakikolha busana n’olhwanzo olhwa wuwithire Nyamuhanga. Lengekanaya okw’ikulha-kulhana eryo wabirikolha eritsuka-tsukana n’aho. Ng’eky’erileberyako, mbwino wabiryongera erianza erisoma e Biblia n’eriyeghesya? Erisaba lyawu lyabiryongera eryuwana n’eribya irikalhua okwa muthima? (Esy. 141:2) Wanabiryongera eryuwania emibere yawu y’eritsukisya omukania omw’ithulira n’eryongera erikolesya ndeke ebyo thukakolesaya omw’ithulira? Kandi wamabya iwuli omo butheke, mbwino Yehova anabirikuwathikya eribya iba mubuya, mukali muthahibwa mubuya, kutse mubuthi mubuya? Iwangana tsema n’eriyowa buholho busana n’esyombinduka esya wunemukolha.

4. Omo mwatsi ono thukendikania okuki?

4 Thwangana wathikya abandi eritsemera erikulha-kulhana lyabu ly’obunyakirimu. Kandi thwangana bawathikya eriyihighulha okw’iyilinganisya n’abandi. Omo mwatsi ono, thukendi lebya ngoku ababuthi bangawathikya abaana babu, ngoku abali omwa butheke banga wathikania, kandi ngoku abasyakulhu n’abandi bangawathikya balikyabu. Erighunzerera, thukendi lebya emisingyi mirebe ye Biblia eyanga thuwathikya eriyihiriraho ebilhubirirwa ebyo thwanga thoka erikwamana n’amaaka wethu n’emibere eyo thulimo.

EBYA BABUTHI N’ABATHAHENIE BANGAKOLHA

Ababuthi bakasima akaghalha ako obuli mwana akahiraho (Lebaya enungu 5-6) *

5. Ngoku kiri omwa Abanya Efeso 6:4, ni kyahi ekya babuthi batholere ibayihighulhako?

5 Ababuthi batholere ibayitheya okw’ilinganisya owundi mwana n’owundi kutse eribugha bathi akole ebyo athe angathoka. Erilinganisya erithatholere n’eribugha wuthi omwana akole ebyo athe angathoka kyangana mughunza amani. (Soma Abanya Efeso 6:4.) Mwali wethu oyukahulhawamo Sachiko * akabugha athi: “Abasomesya baghe ibanzire ingye ingakolha ndeke kwilhaba abandi abangasoma nabu. Eryongera okw’ekyo, mama waghe inianzire ingakolha ndeke okwa sukuru nuku abasomesya baghe na thatha waghe oyuthe Mwema banga thunga okwa Bema ba Yehova kw’amalengekania awatholere. Mama iniakanza ngathunge 100 okwa 100 omwa bizamu, ekindu ekyo ngathe nangathoka. Nomwakine indi namabirighunza myaka nalighunzire esukuru, hakanayira ingabulha Yehova ng’anemutsemera ebya ngamukolera n’akaghalha kaghe kosi.”

6. Ni byahi ebya babuthi bang’igha omwa Esyonyimbo 131:1, 2?

6 Ababuthi bangana bana erisomo likulhu omwa Esyonyimbo 131:1, 2. (Soma.) Omwami Dawudi mwabugha athi syali “yihira oko myatsi yikalire” kutse okwa myatsi eyo athe angathoka. Eriyikehya n’obwolho bwiwe mubyaleka ‘iniayibombeka n’eribya n’obuholho.’ Ababuthi, ebya Dawudi abugha byanga beghesyaki? Ababuthi erithoka eriyikehya n’eribya bolho, sibatholere bakalengekania okw’ikolha ebyo bathe bangathoka kutse erilengekania bathi omwana wabu iniakolha ebyo athe angathoka. Ababuthi bangana ghumya omwana wabu omw’iminya amaaka wiwe n’erilemererwa liwe bakamuwathikya eriyihiriraho ebilhubirirwa ebyanga thoka erihikako. Mwali wethu oyukahulhawamo Marina ak’ibuka bino: “Mama waghe isyalinyilinganisaya n’abandi baana bethu basathu kutse abandi baana. Mwanyikangirirya athi obuli mundu awithe ebyo akathoka kandi athi obuli mughuma w’okw’ithwe ni w’obughuli embere sya Yehova. Ngamusima kundi abirileka ingathabya ingayilinganisya n’abandi.”

7-8. Omulhume angakangania athi kw’akaha mukali wiwe y’ekitsumbi?

7 Iba Omukristayo atholere iniasikya mukali wiwe. (1 Pet. 3:7) Ng’eky’erileberyako, omulhume akasikaya mukali wiwe omw’imuha ekitsumbi. Syanga bugha athi akole ebyo athe angathoka. Kandi syalimulinganisaya n’abandi bakali. Amakolha ekyo, ni byahi ebyanga lhwiririra omw’ilinganisya eryo? Mwira wa mwali wethu Rosa oyuthe Mwema, mughulhu mungyi akamulinganisaya n’abandi bakali. Ebinywe biwe eby’akakuthyo bikaleka Rosa iniayilhangira mwa kaghuru-ghuru. Rosa akabugha athi, “Ngayithagha eribya ingane mw’ibukibwa ngoku Yehova akanyilhangira mwa w’obughuli.” Mbaghane n’ekyo, iba Omukristayo akaha mukali wiwe y’ekitsumbi. Anasi ngoku erikolha ekyo kikahamba okwa bughuma bwiwe na mukali wiwe haghuma na Yehova. *

8 Iba oyukaha mukali wiwe y’ekitsumbi akamukanayako ndeke, iniamukakasya kw’amwanzire, kandi akamusima. (Emi. 31:28) Ekyo kya mwira wa Katerina, oyuli omo mwatsi owahanyuma, akakolha erimuwathikya erisingura amalengekania w’eriyowa mo wa bbule. Iniakine mulere, mama wiwe iniakamutsumanga, n’eribera erimulinganisya n’abandi basika, imwamune n’abanywani biwe. Busana n’ekyo, Katerina mwatsuka eribya akayilinganisya n’abandi​—nibya n’enyuma w’eriminya ekwenene! Aliwe, mwira wiwe ng’Omukristayo, mwamuwathikya erirwanisya omubere oyu n’eryongera eriyithungako amalengekania awuwene. Akabugha athi: “Mwira waghe anyanzire, akanyisima busana n’ebibuya ebya ngakolha, kandi akanyihira omwa misabe yiwe. Kandi akanyibukaya emibere mibuya ya Yehova kandi inianyiwathikya erihengulha amalengekania waghe awathahikire.”

EKYA BASYAKULHU B’OLHWANZO N’ABANDI BANGAKOLHA

9-10. Abasyakulhu abatsomene mubawathikya bathi mwali wethu erisingura omubere w’eriyilinganisya n’abandi?

9 Abasyakulhu bangawathikya bathi abawithe omubere w’eriyilinganisya n’abandi? Thalengekania okwa ky’erileberyako kya mwali wethu Hanuni, oyuthabya akasimwa iniakine mulere. Akabugha athi: “Nabya w’esisoni kandi iningayowa abandi baana ngabanyilengire. Natsuka bulere eribya ingayilinganisya n’abandi.” N’enyuma w’eriminya ekwenene, Hanuni mwabya iniakinayilinganisaya n’abandi. Busana n’ekyo, mwayowa nga syawithe mughaso omwa kithunga. Aliwe lino, anemukolha ng’omutemburi oyutsemire. Ni kyahi ekya muwathikaya erihindulha amalengekania wiwe?

10 Hanuni akabugha athi abasyakulhu abatsomene mubamuwathikya. Mubamubwira ngoku ni w’obughuli omwa kithunga kandi bamamusima busana n’eky’erileberyako kiwe ky’obuthaleghulha. Akahandika athi: “Mirundi nga y’eyo, abasyakulhu mubanyisaba bathi ngahumulikanaye abandi bali bethu abakayithagha obuwathikya. Ebi mubyaleka ingayowa ingayithaghisibawa. Ng’ibuka abasyakulhu bakanyisima busana n’erihira omwa bandi bali bethu abalere mw’omuhwa. Neryo mubanyisomera 1 Abanya Tesalonika 1:2, 3. Ekyo ka mukyanyitsemesya kutsibu! Ngasima kutsibu abalisya babuya aba, lino ngalhangira omwanya waghe omwa kithunga mwa w’obughuli.”

11. Thwanga wathikya thuthi ‘ab’ekirimu n’omuthima owakwire obulighe,’ ngoku kiri omu Isaya 57:15?

11 Soma Isaya 57:15. Yehova atsomene kutsibu ‘ab’ekirimu n’omuthima owakwire obulighe.’ Ithwe bosi butsira abasyakulhu basa, thwangana wathikya erihira omwa balikyethu banzwa aba mw’amani. Enzira nguma eyo thwanga bahiriramo amani ly’eribakangania ku thubatsomene kutsibu erilhua okwa muthima. Yehova anzire ithwabakangania olhwanzo lhwiwe olhw’awithire esyombuli siwe esy’obughuli. (Emi. 19:17) Kandi thwangana wathikya balikyethu omw’iyikehya n’omw’ibya bolho. Sithwanzire thukakolha ebyanga leka abandi ibasa mw’eritsuru. Omwakanya k’ekyo, thukakolesaya amaaka n’amenge wethu eriwathikania.​—1 Pet. 4:10, 11.

Abigha ba Yesu mubamunywana kundi isyali yithwalha ng’abalengire. Mwatsemera eribya n’abanywani bwiwe (Lebaya enungu 12)

12. Ni kyahi ekyaleka abandu ba buli kiro ibayithunda oku Yesu? (Lebaya ekisasani ky’okwa kidipa.)

12 Thwangan’igha bingyi okwa mibere thwanga kolonganiramo n’abandi omw’irebya emibere Yesu akolonganiramo n’abigha biwe. Abya mundu oyulengire abandu abosi ababirithabyaho. Aliwe abya “mwolho-mwolho n’omuthima ahehere.” (Mt. 11:28-30) Mwathayipanga busana n’amenge wiwe manene n’ebingyi ebyo abya asi. Mwakangirirya omw’ikolesya ebinywe ebyolhobire n’eby’erileberyako ebyuwene ebyahika okwa mithima y’abolho. (Lk. 10:21) Erithendibya ng’abakangirirya b’edini ab’emiyiheko, Yesu iyo mwathaleka abandu bakayowa ng’abathawithe mughaso embere sya Nyamuhanga. (Yn. 6:37) Omwakanya k’ekyo, mwaha abandu ba buli kiro b’ekitsumbi.

13. Olhukeri n’olhwanzo lhwa Yesu mubyalhangirika bithi omwa mibere akolonganiramo n’abigha biwe?

13 Olhukeri n’olhwanzo lhwa Yesu mubyalhangirika omwa mibere akolonganiramo n’abigha biwe. Abya inianasi ngoku amaaka wabu n’emibere eyo balimu sibisosene. Neryo abosi babya isibangakolha esyongwamirwa esisosene; kutse erikolha ebingene omwa mubiiri w’erithulira. Aliwe mwasima akaghalha k’obuli mughuma ak’erikolha n’omuthima wosi. Omubere wa Yesu ow’eriyitheghererya abandi alhangirikire omwa musyo ow’esyotalanta. Omo musyo oyo, omukama mwaha obuli mughombe wiwe y’omubiiri “ng’amenge wiwe kw’ali.” Omughuma w’okwa baghombe babiri ab’omuhwa mwakolha kutsibu kwilhaba owundi. Aliwe, omukama mwasima abosi omwa binywe bighumerere athi: “Wamakolha ndeke, iwe mughombe mubuya oyuthaleghulha!”​—Mt. 25:14-23.

14. Thwanga gherererya thuthi emibere Yesu akolonganiramo n’abandi?

14 Yesu akakanganaya olhukeri n’olhwanzo omwa mibere akakolonganiramo nethu. Anasi ngoku amaaka n’emibere eyathulimo sibisosene, kandi akatsema thukakolha n’omuthima wethu wosi. Thukakolha ndeke thukakolongana n’abandi ngoku Yesu akolha. Sithwanganza thukaleka omuramya mulikyethu akayowa mo wa bbule kutse akayipona kundi syalikolha bingaha n’ebya bandi. Aliwe, thusondekanaye ehighisa hy’erisimiramo balikyethu busana n’erikolera Yehova n’omuthima wosi.

HIRAHO EBILHUBIRIRWA EBYA WANGATHOKA

Bana etseme y’erihiraho ebilhubirirwa ebyo wanga thoka n’eribiberererya (Lebaya enungu 15-16) *

15-16. Mwali wethu mwaghasirwa athi omw’iyihiriraho ebilhubirirwa ebyo angathoka?

15 Ebilhubirirwa by’obunyakirimu bikathusondolha omo ngebe kandi ibyaleka engebe iyabya n’ekighendererwa. Aliwe, ekikulhu ly’erihiraho ebilhubirirwa erikwamana n’amaaka wethu n’emibere eyo thulimo butsira eya bandi. Sithwanzire eriyihira omwa mibere eyanga thughunza amani. (Lk. 14:28) Thuthalebya eky’erileberyako ekya mwali wethu oyukahulhawamo Midori.

16 Midori iniakine mulere, thatha wiwe oyuthe Mwema iniakamuhemulikanaya omw’imulinganisya n’abandi baana babu n’abakasoma nabu. Midori akabugha athi: “Iningayowa mo wa bbule.” Aliwe abere anemukulha mwatsuka eribya akayilhangira mwa w’omughaso. Akabugha athi, “Iningasoma e Biblia ya buli kiro nuku ngathekane omwa muthima n’eriyowa Yehova inianyanzire.” Eryongera okw’ekyo, mwayihiriraho ebilhubirirwa ebyo angathoka, kandi kutsibu-tsibu iniakasaba obuwathikya obw’eriberererya ebilhubirirwa ebyo. Ekyalhwiririramo, Midori mwabya inianganatsemera erikulha-kulhana liwe ery’obunyakirimu.

LHOLHA EMBERE ERIKOLERA YEHOVA N’OMUTHIMA WOSI

17. Thwanga lholha thuthi embere eribya “bandu bahya-bahya,” kandi mwanga lhwiririraki?

17 Eriyowa n’amalengekania awathatholere sibyangahwa omwa mundu kiro kighuma. Neryo Yehova akathubwira athi thulhole embere eribya “bandu bahya-bahya.” (Efe. 4:23, 24) Kwesi, erithoka erikolha ekyo, thutholere ithwasaba, ithw’igha Ekinywe kya Nyamuhanga, n’erikighaniryako. Lholha embere erikolha ebindu ebi, kandi saba Yehova y’amaaka w’eribikolha. Omulimu wiwe abuyirire akendi kuwathikya erisingura omubere wosi-wosi w’eriyilinganisya n’abandi. Kandi Yehova iniakendi kuwathikya eriminya nga wabiryasa mw’eritsuru kutse emiyiheko kandi iniakuwathikya eriyihabyomo omwa byalhuba.

18. Ebiri omwa 2 Emyatsi y’Emigulu 6:29, 30 byanga kuhumulikania bithi?

18 Soma 2 Emyatsi y’Emigulu 6:29, 30. Yehova anasi emithima yethu. Kandi anasi ngoku thunemurwanisya ekirimu ky’ekihugho n’ebisobyo byethu. Yehova akabya akalhangira ku thukahiraho akaghalha erirwanisya emibere mibi ng’eyo, olhwanzo olhwa athuwithire lhuk’ongera.

19. Ni ky’erileberyako kyahi ekyo Yehova akaha erikangania eriyowa eryo athuwithire?

19 Yehova akaha eky’erileberyako eky’olhwanzo olhwa mama awithire omwana wiwe erithukangania nga thwanzire bungahi. (Isa. 49:15) Thulebaye eky’erileberyako kya mama oyukahulhawamo Rachel. Akabugha athi: “Mwali waghe Stephanie mwabuthwa mwa kahumba. Nabere ngamulhangira, kabya kake kutsibu kandi isikawithe mani. Aliwe abathambiri mubanyilighira eribya ingak’imya obuli kiro ikane omwa pamba omwa kwezi kw’erimbere-mbere. Ekyo mukyaleka inganza kutsibu omwana waghe. Lino awithe emyaka mukagha kandi ni muke okwa b’emyaka yiwe. Nomwabine, ngamwanzire kutsibu kundi mwalhwa kutsibu eribyaho, kandi abirileka ingabana etseme nene omwa ngebe yaghe!” Ka kikahumulikanaya eriminya ngoku Yehova athuwithire olhwanzo lhunene ng’olho omughulhu akalhangira thukahiraho akaghalha erimukolera n’omuthima wosi!

20. Iwe ng’omughombe wa Yehova oyuwabiriyihayo okw’iyo, ni nzumwa yahi eyangaleka iwatsema?

20 Iwe ng’omughombe wa Yehova, wuli w’embaghane kandi w’obughuli omw’ihiika liwe linene. Yehova syakuletha omwa kithunga ambu kundi wulengire abataka bawu. Akuletha kundi mwasamalira omwa muthima wawu amalhangira iwuli mundu mwolho oyuwanga ligha erikangiriribwa kandi oyo angabumba-bumba. (Esy. 25:9) Wukiminye ngoku akasima akalhangira wukalengaho erimukolera n’omuthima wosi. Eriyiyinia lyawu n’obuthaleghulha bwawu bikakanganaya ku wuwithe “omuthima owuwene.” (Lk. 8:15) Kwesi lholha embere erikolera Yehova n’omuthima wawu wosi. Neryo iwukendibya n’enzumwa mbuya ‘ey’eriyihalhambira.’

OLHWIMBO 38 Akendi Kuha Amaaka

^ enu. 5 Yehova syalithulinganisaya n’abandi. Aliwe ibbwa abandi omw’ithwe thwangananza eriyilinganisya n’abandi neryo ithwayilhangira mwa babbule. Omo mwatsi ono, thukendiminya ekikaleka ikyabya ini kya kabi eriyilinganisya n’abandi. Kandi thukendi lhangira ngoku thwanga wathikya ab’omw’eka n’abali omwa kithunga eriyilhangira ngoku Yehova akabalhangira.

^ enu. 5 Awandi mena abirihindulhwa.

^ enu. 7 Nomwakine indi esyonzumwa hino sihambire okwa mulhume, emisingyi eminene yihambire n’okwa mukali.

^ enu. 58 ERISOBORERA EBISASANI: Ibane omw’iramya ly’eka, ababuthi bakakanganaya ku bakasima ekya buli mwana abirikolha bakakolha obwathu bwa Noa.

^ enu. 62 ERISOBORERA EBISASANI: Omubuthi oyuli iyuwene, oyuwithe omwana oyuthe watsuka esukuru akahiraho endegheka y’erikolha obutemburi bw’obuwathikya, kandi akatsema akaberererya ekilhubirirwa kiwe.