1. Samu na yinki Yehova kefuanikisaka beto ve na bantu yankaka?

YEHOVA kezolaka ve bima nionso to bantu nionso vuanda mutindu mosi. Diambu yango kena kumonana puelele na bima ya kukamua yina yandi salaka, buela diaka na bantu. Konso muntu kati na beto kele ya kusuasana na bantu yankaka. Na yau, Yehova kefuanikisaka nge ve na bantu yankaka. Yandi ketalaka ntima na nge, kimuntu na nge ya kati. (1Sa 16:7) Yandi ketulaka diaka dikebi na bangolo na nge, na bulembu na nge, mpe na mutindu nge yundukilaka. Mpe yandi kelombaka nge ve mambu yina nge lenda koka ve kusala. Beto fueti landa kifuani ya Yehova na kukitadilaka mutindu yandi ketadilaka beto. Na manima beto kevuanda ‘na mabanza ya mbote,’ na kukanisaka ve ti beto meluta bantu yankaka to beto kele na yinsi na bau.—Bar. 12:3.

2. Samu na yinki yakele mbote ve beto kukifuanikisa na bantu yankaka?

² Ya kedika, beto lenda baka mambote na kutalaka kifuani ya mbote ya mpangi mosi ya bakala to ya nketo ya kukuikama yina kena kubaka mambote na kisalu ya kusamuna. (Ebr 13:7) Na kusalaka yau nde beto lenda mona mutindu ya mbote ya kubongisa kisalu na beto ya kusamuna. (Fil 3:17) Kasi kulanda kifuani ya mbote ya muntu mesuasana na kukifuanikisa na yandi. Kana beto kena kukifuanikisa na bantu yankaka beto lenda kuma na kimpala, beto lenda lemba nzutu, ata mpe kukimona mpamba. Mutindu kaka beto longukaka yau na disolo yina meluta, kukifuanikisa na bantu yankaka na kimvuka lenda bebisa nguizani na beto na Yehova. Na yau, na nzola nionso Yehova kena kukindisa beto ti: ‘Kasi konso muntu fueti tadila mambu yina yandi mosi kena kusala, bosi yandi kevuanda na diambu ya kumonina kiese samu na yandi mosi, kasi ve na kukifuanikisa na muntu yankaka.’—Bag. 6:4.

3. Yinki mambu nge mesala samu na kusadila Yehova yina mepesa nge kiese?

³ Yehova zola nge sepela na mutindu nge kena kusadila yandi. Na  kifuani, kana nge mebakaka mbotama, nge fueti sepela na mutindu nge mekokisaka lukanu yango! Nge mosi nde bakaka nzengolo yango. Nzola na nge samu na Nzambi nde tindaka nge sala yau. Kanisa na mambu yina nge mesalaka samu na kukuenda na ntuala banda nge mebakaka mbotama. Na kifuani, nzola na nge samu na ntangulu ya Biblia mpe ndongokolo ya Biblia mekuma ngolo? Bisambu na nge kekatukaka mpenza na ntima? (Nk. 141:2) Nge mekuma ngolo samu na kubanda masolo na kisalu ya kusamuna mpe nge mekuma na makoki samu na kusadila mbote bisadulu na beto samu na kulonga? Mpe kana nge kele na dibuta, Yehova sadisaka nge nge kuma bakala, nketo, to kibuti ya mbote? Nge lenda mona kiese samu na bansobolo nionso yina nge mesala.

4. Yinki beto ketubila na disolo yayi?

⁴ Nge lenda sadisa bayankaka basepela na mutindu bakena kukuenda na ntuala samu na kusadila Yehova. Beto lenda sadisa bau diaka babika kukifuanikisa na bantu yankaka. Na disolo yayi, beto kemona mutindu bibuti lenda sadisa bana na bau, yinki mutindu bankuelani lenda salasana, mpe yinki mutindu bankulutu mpe bampangi yankaka lenda sadisa bampangi na bau ya babakala mpe ya banketo. Na nsuka, beto ketubila bansikudukusu ya Biblia yina lenda sadisa mosi mosi na beto yandi kukitudila balukanu yina yandi kevuanda na makoki ya kukokisa.

5. Na kutadila Baefezo 6:4, yinki bibuti fueti manga kusala?

⁵ Bibuti fueti sala keba na kufuanikisaka ve muana mosi na muana yankaka to kulomba yandi sala mambu yina yandi kele na dikoki ya kusala ve. Kana bibuti mesala mutindu yina bakelembisa muana na bau nzutu. (Tanga Baefezo 6:4.) Mpangi mosi ya nketo na nkumbu ya Sachiko * metuba: “Banlongisi na munu ya kalasi lombaka munu sala mbote kuluta bankundi na munu ya kalasi. Buela diaka mama na munu lombaka munu sala mbote na kalasi, na mutindu yina nde munu kepesa kimbangi ya mbote na nlongisi na munu mpe na tata na munu yina kele Mbangi ya Yehova ve. Na bampova yankaka, yandi zolaka munu baka 100 % na baekzame na munu, yavuandaka diambu ya mpasi samu na munu. Atako bamvula mingi meluta banda mumemanisaka kalasi, kasi yakekuminaka munu munu kanisa ti Yehova kesepelaka na munu ve ata kana mukena kusala mambu ya mbote.”

6. Yinki dilongi bibuti lenda baka na Nkunga 131:1, 2?

⁶ Dilongi mosi ya mfunu samu na bibuti kele na mukanda ya Nkunga 131:1, 2. (Tanga.) Ntinu Davidi tubaka ti yandi vuandaka ve ‘na nsatu ya kuvuanda na bima ya nene nene’ to kusala mambu yina vuandaka mpasi samu na yandi. Lokola yandi vuandaka na kumikitisa mpe yandi zabaka bandilu na  yandi yandi vuandaka na ‘kiese mpe kiyenge.’ Yinki dilongi bibuti lenda baka na bampova ya Davidi? Bibuti lenda monisa kumikitisa na kusalaka ve mambu yina bakele ve na dikoki ya kusala kasi mpe na kulombaka ve muana na bau yandi sala mambu yina yandi kele ve na dikoki ya kusala. Bibuti lenda sadisa muana na bau yandi zaba bangolo na yandi mpe bulembu na yandi ntango bakena kusadisa yandi yandi kukitudila balukanu yina mefuana. Mpangi mosi ya nketo na nkumbu ya Marina kena kukibambukila na bampova yayi: “Mama na munu salaka fuanikisa munu ve na bampangi na munu tatu to na bana yankaka. Yandi longaka munu ti konso muntu kele na makabu yina mesuasana na ya bantu yankaka mpe konso muntu kele na mfunu na meso ya Yehova. Na lusadusu na yandi, yakevuandaka mpasi munu kukifuanikisa na bantu yankaka.”

7-8. Yinki mutindu bakala lenda monisa ti yandi kepesaka nketo na yandi lokumu?

⁷ Bakala yina kele Muklisto fueti pesa nketo na yandi lokumu. (1 Pi. 3:7) Lokumu mesangisa kutudila bantu dikebi mpe kuzitisa bau. Na kifuani, bakala kemonisa ti yandi kepesaka nketo na yandi lokumu na kusadilaka yandi mambu na luzitu. Yandi kelomba yandi ve yandi sala mambu yina yandi kele na dikoki ve ya kusala. Mpe yandi kefuanikisaka ve nketo na yandi na banketo yankaka. Yinki mutindu nketo kekukimona kana bakala na yandi mesala mutindu yina? Mpangi mosi ya nketo na nkumbu ya Rosa kele na bakala yina kele Mbangi ya Yehova ve metuba ti bakala na yandi kefuanikisaka yandi na banketo yankaka. Bampova ya kuluadisa ya bakala na yandi salaka ti Rosa kukimona kaka yimbi ve kasi yandi tula ntembe kana bantu yankaka kezolaka yandi mpenza. Yandi metuba, “Mukevuandaka ntangu nionso na nsatu ya kundimisama ti Yehova kebakaka munu na mfunu.” Nzokande, bakala yina kele Muklisto kepesaka nketo na yandi lokumu. Yandi mezaba ti kana yandi mesala mutindu yina yandi kevuanda na nguizani ya mbote na nketo na yandi mpe na Yehova. *

⁸ Bakala yina kepesaka nketo na yandi lokumu ketubilaka mambote na yandi na bantu yankaka, yandi ketubilaka yandi ti yandi kezolaka yandi, mpe yandi kepesaka yandi bafelisitasion. (Bin. 31:28) Yakele mutindu yina nde bakala ya Katerina, yina beto tubilaka na disolo yina lutaka, sadisaka nketo na yandi yandi nunga banguilu na yandi ya kukimona ti yandi kele na mfunu ve na meso ya bantu yankaka. Ntangu Katerina vuandaka muana fioti, mama na yandi, vuandaka kitisa valere na yandi na kufuanikisaka yandi na bana yankaka ya banketo, ata mpe bankundi na yandi. Yau salaka ti, Katerina banda kukifuanikisa na bantu yankaka—ata mpe na manima ya kuzaba kedika! Kasi bakala na yandi sadisaka yandi yandi lemba kusala mutindu yina, mpe yandi kukitadila na mutindu ya mbote. Yandi metuba: “Bakala na munu kezolaka munu, yandi kepesaka munu bafelisitasion samu na mambu ya mbote yina munu kesalaka, mpe yandi kesambilaka samu na munu. Yandi kebambulaka munu diaka bikadulu ya kitoko ya Yehova mpe yandi kesadisaka munu munu bongisa makanisi na munu ya yimbi.”

9-10. Yinki mutindu bankulutu ya nzola sadisaka mpangi mosi ya nketo yandi nunga kikadulu na yandi ya kukifuanikisa na mutindu mosi ya yimbi na bantu yankaka?

⁹ Yinki mutindu bankulutu lenda sadisa bantu yina kele na kikadulu ya kukifuanikisa na bantu yankaka? Beto tadila disolo ya mpangi mosi ya nketo na nkumbu ya Hanuni, yina vuandaka baka mpenza bafelisitasion ve ntangu yandi vuandaka muana fioti. Yandi mekukibambuka diaka na bampova yayi: “Munu vuandaka nsoni nsoni mpe munu vuandaka kukimona ti bana yankaka meluta munu. Munu kumaka na kikadulu ya kukifuanikisa na bantu yankaka banda ntangu yina munu vuandaka ntete muana ya fioti.” Ata mpe na manima ya kuzaba kedika, Hanuni tatamanaka kaka kukifuanikisa na bantu yankaka. Yau salaka ti yandi banda kukimona ti yandi kele na mfunu ve na kimvuka. Bubu yayi, yandi kele mpasudi nzila mpe yandi kena kusala yau na kiese. Yinki sadisaka yandi yandi soba kikadulu na yandi?

 ¹⁰ Hanuni metuba ti yandi bakaka lusadusu na bankulutu ya nzola. Batubilaka yandi bampova ya lukindusu mpe bapesaka yandi felisitasion samu na kifuani na yandi ya mbote. Yandi metuba: “Mbala mingi bankulutu vuandaka lomba munu munu kindisa bampangi ya banketo yina vuandaka na nsatu ya lusadusu. Biyekua yango sadisaka munu munu kukimona ti munu kele na mfunu. Munu kena kuzaba diaka ntangu bankulutu yango ya nzola pesaka munu matondo samu na lukindusu yina mupesaka na bampangi ya banketo yina kele bantuenia. Na manima batangilaka munu 1 Batesalonika 1:2, 3. Yasimbaka mpenza ntima na munu! Matondo mingi samu na bamvungi ya mameme yango ya mbote, bubu yayi munu mezaba ti mukele na kisika na kati ya nkubukulu ya Yehova.”

11. Yinki mutindu beto lenda sadisa bantu yina ‘kena kuniokuama mpe yina kele na mabanza ya kumikitisa,’ mutindu Yezaya 57:15 metubila yau?

¹¹ Tanga Yezaya 57:15. Yehova ketulaka mpenza dikebi na bantu yina ‘kena kuniokuama mpe yina kele na mabanza ya kumikitisa.’ Yakele kaka bankulutu ve, kasi beto nionso lenda pesa maboko samu na kukindisa bampangi na beto ya banketo mpe ya babakala. Mosi ya mutindu beto lenda kindisa bau kele kana beto kena kumonisa ti beto ketudilaka bau dikebi. Yehova zola beto monisa bau ti yandi kezolaka bau mingi. (Bin. 19:17) Beto lenda sadisa diaka bampangi na beto na kuvuandaka na kumikitisa mpe kuzaba bandilu na beto. Beto kezola ve kubenda dikebi ya bantu na zulu na beto samu beto kezola ve bantu kuma na kimpala samu na beto. Kutu, beto kesadila makoki na beto mpe nzayilu na beto samu na kukindisa bayankaka.—1 Pi. 4:10, 11.

12. Samu na yinki bantu ya kumikitisa pusanaka penepene ya Yesu? (Tala foto ya kuvertire.)

¹² Beto lenda baka malongi mingi na mutindu ya kusadila bantu yankaka mambu na kulandaka mutindu Yesu sadilaka banlonguki na yandi mambu. Yandi vuandaka muntu yina lutaka bantu nionso tii bubu yayi. Nzokande, yandi vuandaka na ‘kimpombo mpe na kumikitisa na ntima.’ (Mat. 11:28-30) Yandi salaka monisa ve ti yandi kele mayele kuluta mpe yandi mezaba mambu mingi. Yandi longaka bantu na kusadilaka ntubulu ya pete mpe kumonisaka bifuani yina simbaka bantima ya bantu ya kumikitisa. (Luka 10:21) Na lusuasanu na bamfumu ya mabundu ya lulendo, Yesu salaka tinda ve bantu bakukimona ti bakele ve na mfunu na meso ya Nzambi. (Yoa. 6:37) Kutu, yandi vuandaka sadila bantu nionso mambu na luzitu.

13. Yinki mutindu kimpombo mpe nzola ya Yesu monanaka na mutindu yandi vuandaka sadila banlonguki na yandi mambu?

¹³ Kimpombo mpe nzola ya Yesu monanaka na mutindu yandi vuandaka sadila Banlonguki na yandi mambu. Yandi zabaka ti bavuandaka na makoki mpe luzingu ya kusuasana. Na yau balendaka kokisa ve biyekua ya mutindu mosi; mpe kisalu na bau ya kusamuna lendaka buta mbuma ya mutindu mosi ve. Kasi, yandi vuandaka sepela na bangolo yina muntu nionso vuandaka sala. Kikadulu ya Yesu ya kukitula na kisika ya bantu monanaka na kifuani ya batalanta. Na kifuani yango, mfumu pesaka na konso nanga kisalu ‘na kutadila dikoki na yandi.’ Mosi ya bananga zole ya mayele bakaka benefisi mingi kuluta yankaka. Kasi mfumu pesaka felisitasion na bau nionso zole na bampova kaka mosi: ‘Felisitasion, nanga ya mbote mpe ya kukuikama!’—Mat. 25:14-23.

14. Yinki mutindu beto lenda landa kifuani ya mutindu Yesu vuandaka sadila bantu yankaka mambu?

¹⁴ Kimpombo mpe nzola ya Yesu kemonanaka tii bubu yayi na mutindu yandi kesadilaka beto mambu. Yandi mezaba ti makoki mpe luzingu na beto kele mutindu mosi ve, mpe yandi kesepelaka ntangu beto kena kusala nionso yina beto kele na makoki ya kusala. Beto fueti landa kifuani ya Yesu na kusadilaka bantu mambu mutindu yandi vuandaka sadila bau mambu. Beto kesepela ve kusala diambu mosi yina kesala ti mpangi na beto ya kimvuka kukimona ti yandi kele mfunu ve to yandi kuwa nsoni samu yandi lenda ve kusala mambu lokola bantu yankaka. Kasi, beto fueti sosa nde maluaku ya kupesa bampangi na beto felisitasion samu na bangolo yina bakena kusala samu na kusadila Yehova.

15-16. Yinki mutindu mpangi mosi ya nketo bakaka mambote na mutindu yandi kukitudilaka balukanu yina yandi lenda kokisa?

¹⁵ Kana beto kena kukitudila balukanu na kisalu ya Yehova, luzingu na beto kevuanda ya mbote mpe na mfunu. Kasi, sekele kele ya kukitudila balukanu na kutadilaka makoki mpe mambu ya luzingu na beto, kasi ya bantu yankaka ve. Kana beto melanda ya bantu yankaka beto lenda nionga mpe beto lenda lemba nzutu. (Luka 14:28) Beto tadila kifuani ya mpangi mosi ya nketo na nkumbu ya Midori yina kele mpasudi nzila.

¹⁶ Ntangu Midori vuandaka muana fioti, tata na yandi yina kele Mbangi ya Yehova ve vuandaka kitisaka valere na yandi na ntuala ya bampangi na yandi mpe bankundi na yandi ya kalasi. Midori metuba, “Munu vuandaka kukimona ti munu kele na mfunu ve.” Kasi, ntangu Midori yundukaka, yandi bandaka kukimona ti yandi kele na mfunu. Yandi metuba, “Munu ketangaka Biblia konso kilumbu samu munu baka kiyenge ya ntima mpe munu kukimona ti Yehova kezolaka munu.” Katula yau, yandi kukitudilaka balukanu yina yandi lenda kokisa, mpe yandi sambilaka Yehova samu yandi sadisa yandi samu na kukokisa balukanu yango. Yau sadisaka Midori yandi sepela samu na mambu yina yandi vuandaka na dikoki ya kusala samu na Yehova.

17. Yinki mutindu beto lenda ‘tatamana kukuma ya yimpa na ngolo yina kena kutuadisa mabanza na [beto],’ mpe yinki mambote yakebimisa?

¹⁷ Banguilu mpe makanisi ya yimbi lenda katuka ve mbala mosi. Na yau, Yehova mekindisa beto ti: ‘Beno fueti tatamana kukuma ya yimpa na ngolo yina kena kutuadisa mabanza na beno.’ (Efe 4:23, 24) Ya kedika, samu na kusala mutindu yina, beto fueti sambilaka, kutangaka Mpova ya Nzambi, mpe kuyindulaka na mpinda. Tatamana kusadila mambu yayi mpe lomba Yehova pesa nge ngolo. Mpeve ya nlongo na yandi kesadisa nge nge nunga konso kikadulu ya kukifuanikisa na bantu yankaka. Yehova kesadisa nge diaka nge bakusa mpe nge  vuza na nsualu kimpala, lulendo to fiere yina meluta ndilu kana banguilu yango ya yimbi kena kukuizila nge na ntima.

18. Yinki mutindu bampova yina kele na 2 Bansangu 6:29, 30 lenda bomba nge?

¹⁸ Tanga 2 Bansangu 6:29, 30. Yehova mezaba ntima na beto. Yandi mezaba diaka bamvita beto kena kunuana—mvita na mpeve ya yinza mpe mvita na kimuntu na beto ya kukondua kukoka. Ntangu Yehova kena kumona mutindu beto kena kusala ngolo samu na kunuanisa mambu yango ya yimbi, nzola na yandi samu na beto kekumaka ngolo.

19. Yinki kifuani Yehova kesadilaka samu na kumonisa mutindu yandi kekukimonaka samu na beto?

¹⁹ Samu na kumonisa mutindu yandi kekukimonaka samu na beto, Yehova kesadilaka kifuani ya nguizani yina kevuandaka kati na mama na muana na yandi. (Yez. 49:15) Beto tadila kifuani ya mama mosi na nkumbu ya Rachel. Yandi metuba: “Muana na munu ya nketo Stephanie butukaka tekila yandi kokisa bangonda yina kelombamaka. Ntangu munu monaka yandi samu na mbala ya ntete, yandi vuandaka ya fioti mpe kivuvu ya kuzinga vuandaka ve samu na yandi. Kasi munganga pesaka munu yinsua ya kunanguna yandi konso kilumbu na ngonda ya ntete ya luzingu na yandi. Bantangu nionso yina ya nzola sadisaka munu mpe muana na munu beto kuma pene-pene. Bubu yayi yandi kele na bamvula 6 mpe yandi kele fioti kuluta bantu yankaka ya mvula na yandi. Kasi, munu kezolaka yandi mingi samu yandi monaka mpasi samu na kuyunduka, mpe yandi natinaka munu kiese mingi na luzingu!” Yakele lukindusu kuzaba ti Yehova kevuandaka na nzola ya ngolo ya mutindu yina samu na beto ntangu yandi kemonaka beto kena kusala nionso samu na kusadila yandi na ntima na beto ya mvimba!

20. Lokola nge kele kisadi ya Yehova yina mekukipesaka, yinki mfunu nge kele na yau ya kusepela?

²⁰ Lokola nge kele kisadi ya Yehova, nge kele muntu ya mfunu na kati ya dibuta ya Yehova mpe yakele na muntu mosi ve yina mekokana na nge. Yehova bendaka nge ve na yandi samu nge meluta bantu yankaka. Yandi bendaka nge na yandi samu yandi talaka na kati ya ntima na nge mpe yandi monaka muntu ya kimpombo yina yandi lenda longa mpe yina yandi lenda bongisa. (Nk. 25:9) Ndimisama ti yandi kesepelaka na nionso yina nge kesalaka yina kele na makoki na nge samu na kusadila yandi. Nge kekangaka ntima na bampasi mpe nge kele ya kukuikama na yandi, yau kena kumonisa ti nge kele na ‘ntima ya kitoko mpe ya mbote.’ (Luka 8:15) Na yau, tatamana kusala yina nge kele na dikoki ya kusala samu na Yehova. Mpe nge kevuanda na mfunu ya mbote ya kusepela ‘samu na [nge mosi].’